با فرا رسیدن فصلهای پاییز و زمستان تعداد بسیاری از مردم در سراسر دنیا به بیماری آنفلونزا مبتلا می‌شوند. هر چند برخی از افراد این بیماری را مترادف با سرماخوردگی می‌دانند و تصور می‌کنند که بیماری خطرناکی نیست ولی حقیقت این است که آنفلونزا می‌تواند مرگ آور و کشنده باشد. اگر می‌خواهید بدانید که چرا و چگونه آنفولانزا باعث مرگ می شود در ادامه با این مقاله از مجله داروخانه اینترنتی مثبت سبز با ما همراه باشید.
آنفلونزا چیست؟
آنفلونزا نوعی بیماری ویروسی است که توسط ویروس آنفلونزا ایجاد می‌شود. ویروس آنفلونزا هر ساله در فصلهای پائیز و زمستان شایع شده و افراد مختلف از هر رده سنی، از کودکان گرفته تا سالمندان را مبتلا می‌کند. هر چند علائم این بیماری بسیار شبیه به سرماخوردگی است؛ اما آنفلونزا با سرماخوردگی تفاوت دارد چون ویروس‌هایی که باعث ایجاد آنفلونزا می‌شوند با ویروس‌های عامل سرماخوردگی تفاوت دارند. در طبقه بندی ویروس‌ها، ویروس آنفلونزا از دسته ویروس‌های خانواده اورتومیکسو ویروس‌ها است که در داخل هسته سلول‌های بدن تکثیر پیدا می‌کند.
آنفلونزا چه علائمی دارد؟
علائم آنفولانزا نسبت به سرماخوردگی به طور معمول سریعتر پدیدار شده و شدت بیشتری دارند. تب و لرز (تب معمولا بین ۳۸ تا ۴۰ درجه سانتی گراد)، سرفه، آبریزش از بینی و گرفتگی آن، گلودرد، درد سینوس‌ها، درد گوش‌ها، درد گردن، بی‌اشتهایی، احساس ضعف و خستگی مفرط، احساس سرمای شدید، سر درد، سر گیجه، حالت تهوع، اسهال و استفراغ، احساس کوفتگی، دردهای عضلانی و استخوانی، افزایش تعریق و گرفتگی صدا از علائم ابتلا به آنفلونزا هستند. اما گروه‌های پرخطر و آسیب پذیر به فرم شدیدتری به بیماری مبتلا شده و همچنین به عوارض شدیدتری نیز دچار می‌شوند.
آنفلونزا چگونه شایع می شود و چرا در فصول سرد شیوع بیشتری دارد؟
افراد مبتلا به آنفلونزا، ویروس را از طریق سرفه یا عطسه به محیط اطراف پخش کرده و به این ترتیب باعث ابتلای دیگران به این بیماری می‌شوند. ویروس‌های آنفلونزا در قطرات تنفسی افراد مبتلا وجود دارد و از طریق سرفه و عطسه منتشر می‌شوند. اگر قطره‌های آب دهان فرد مبتلا، موقع سرفه یا عطسه به دستگاه تنفسی فرد دیگری برسد و یا اینکه این قطرات به وسیله دست و اشیای آلوده به بینی یا گلوی فرد دیگر برسد، می‌تواند موجب انتقال این بیماری شود.
در پاییز و زمستان که مردم تمایل دارند در فضاهای سرپوشیده و سربسته بمانند، ویروس سریعتر از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. در هنگامی که رطوبت هوا کم است ویروس‌های عامل آنفلونزا بیشتر در محیط زنده می‌مانند. همچنین در فصول سرد سال چون مخاط بینی و دهان افراد خشک‌تر است شرایط برای ابتلا به آنفلونزا بیشتر فراهم شده و مردم سریعتر مبتلا می‌شوند.
دوره کمون آنفلونزا چقدر است و تا چه مدت از فرد مبتلا قابل انتقال است؟
دوره کمون (نهفتگی) آنفلونزا از زمان آلودگی با ویروس تا شروع بیماری، حدود 1 تا 4 روز است که این مدت به مقدار ویروس وارد شده به بدن و وضعیت سیستم ایمنی بدن بستگی دارد. اکثر افراد مبتلا از یک روز قبل از بروز علائم تا 5 تا 7 روز بعد از ظهور اولین علائم می‌توانند ویروس آنفلونزا را منتقل کنند. خردسالان، افراد مسن و اشخاصی که در گروه‌های پرخطر قرار دارند و سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، آنفلونزا را به مدت بیشتری شیوع می‌دهند. برای اینکه بدانید در گروه‌های پرخطر، چرا و چگونه آنفولانزا باعث مرگ می شود پیشنهاد می‌کنیم در ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.
چه افرادی جزو گروه های پرخطر هستند؟
بیماران قلبی، افراد مبتلا به دیابت، بیماران تنفسی، افراد دارای نارسایی کبد و کلیه، افراد بالای 65 سال، کودکان زیر دو سال، مادران باردار و بیمارانی که دارو‌های سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند از گروه‌های پرخطری هستند که بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری هستند. توصیه می‌شود که این افراد جهت پیشگیری از ابتلا به آنفلونزا حتما واکسن آن را تزریق کنند.
ویروس آنفلونزا با چه ساز و کاری باعث ایجاد بیماری می شود؟
پاتوژنز (بیماری زایی)، ساز و کاری است که باعث ایجاد بیماری می‌شود. ابتدا تعداد کمی از سلول‌های بافت پوششی دستگاه تنفسی آلوده می‌شوند. اگر تعدادی از ذرات ویروس توسط سرفه به بیرون رانده نشده و یا توسط سیستم ایمنی بدن غیرفعال و خنثی نشوند، تکثیر شده و ویروس‌های جدیدی را تولید می‌کنند. ویروس‌های جدید به سلول‌های مجاور انتشار یافته و در آنجا چرخه تکثیر ویروس تکرار می‌شود.
نورآمینیداز ویروس، خاصیت چسبندگی غشاهای مخاطی مجاری تنفسی را کاهش داده و در نتیجه گیرنده‌های سطحی سلول را بدون پوشش کرده و موجب تسریع انتشار مایع حاوی ویروس به بخش‌های پایین‌تر دستگاه تنفسی شده و ظرف مدت زمان کوتاهی بسیاری از سلول‌های تنفسی، آلوده شده و حتی ممکن است بمیرند. به این ترتیب ویروس آنفلونزا موجب تخريب سلولي و اختلال در مخاط سطحي مجراي تنفسي مي‌شود. بهبودی کامل آسیب سلولی حدود یک ماه طول می‌کشد و به دلیل آسیبی که ویروس به مجرای تنفسی وارد کرده است، مقاومت دستگاه تنفسی در برابر تهاجم باکتری‌ها نیز کاهش می‌یابد.
چرا و چگونه آنفولانزا باعث مرگ می شود ؟
آنفلونزا بیشتر برای افرادی که جزو گروه‌های پرخطر هستند می‌تواند کشنده باشد؛ اما چرا و چگونه آنفولانزا باعث مرگ می شود ؟ اگر فردی که سیستم ایمنی سالم و بی‌نقصی دارد مبتلا به آنفلونزا شود احتمال مرگ او بسیار کم است. به‌طور خلاصه علت مرگ به دلیل مبتلا شدن به آنفلونزا این است که بدن هنگامی که در تلاش برای معالجه خودش است، خود را از بین می‌برد. شاید این موضوع عجیب به نظر برسد؛ در ادامه برای شما توضیح خواهیم داد که چگونه بدن خودش را از بین می‌برد.
ویروس آنفلونزا پس از ورود از طریق دستگاه تنفسی، دهان و یا چشم شروع به تکثیر در سلول‌های دستگاه تنفسی می‌کند. در این شرایط، بدن تعداد زیادی از گلبول‌های سفید را برای از بین ویروس‌ها می‌فرستد. دفاع بدن، سلول‌های حاوی ویروس را در مجاری تنفسی و قسمت‌هایی که ویروس در آنجا تمایل به سکونت دارد از بین می‌برند.
در افرادی که سیستم ایمنی سالم و قوی دارند این فرایند چند روز و یا چند هفته طول می‌کشد؛ اما گاهی اوقات واکنش سیستم ایمنی خیلی قوی است و بافت زیادی از ریه‌ها نابود می‌شود. به دلیل تخریب بافت ریه، اکسیژن رسانی به خون دچار اختلال شده و به دنبال آن تنگی نفس و حتی مرگ اتفاق می‌افتد.
همچنین در مواردی که افراد در زمان ابتلا به آنفلونزا دچار عفونت‌های ثانویه می‌شوند، دیگر این ویروس آنفلونزا نیست که پاسخ ایمنی قوی و کشنده را تحریک می‌کند بلکه به جای آن، عفونت ثانویه‌ای که دستگاه ایمنی را به فعالیت وادار می‌کند مخرب و کشنده است. در این حالت باکتری‌هایی مانند استافیلوکوک، استرپتوکوک و هموفیلوس که عامل ایجاد کننده عفونت‌های ثانویه هستند ریه‌ها را درگیر کرده و نابود می‌کنند. عفونت باکتریایی می‌تواند از طریق دستگاه گردش خون به سایر قسمت‌های بدن انتشار پیدا کرده و به اندام‌های حیاتی آسیب بزند.
چه افرادی بیشتر از سایرین دچار عفونت ثانویه می شوند؟
خردسالان، سالمندان، افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی، اشخاص مبتلا به نارسایی قلبی، بیماران دچار نقص ایمنی، افراد مبتلا به سرطان و همچنین افراد مبتلا به دیابت به دلیل ضعف سیستم ایمنی ممکن است دچار عفونت‌های ثانویه باکتریایی شوند. در عفونت ثانویه، باکتری‌ها به بدن فرد مبتلا به آنفلونزا حمله کرده و با ایجاد عفونت‌های جدید در حلق، گوش، بینی، و ریه موجب تشدید بیماری و تضعیف بیشتر سیستم ایمنی می‌شوند. افراد درگیر بیماری به دلیل کاهش توانایی بدن برای مبارزه با عفونت ممکن است جان خود را از دست بدهند. احتمالا اکنون باید متوجه شده باشید که چرا و چگونه آنفولانزا باعث مرگ می شود ؟
چگونه می‌توان از مرگ ناشی از آنفلونزا جلوگیری کرد؟
با بکارگیری راهکار‌های درست پیشگیری و درمان آنفلونزا می‌توان از مرگ بسیاری از افراد در اثر ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد. یکی از راه‌های پیشگیری از مرگ ناشی از آنفلونزا، تزریق واکسن آن است. از آنجایی‌که پس از تزریق واکسن، حدود 2 تا 4 هفته طول می‌کشد تا ایمنی لازم ایجاد شود، بهترین زمان تزریق واکسن از 15 شهریور تا 15 مهر ماه است. واکسن آنفلونزا حاوی ویروس کشته شده این بیماری است. این واکسن، دستگاه ایمنی بدن را تحریک می‌کند تا علیه ویروس آنفلونزا، پادتن (آنتی بادی) بسازد. با این حال باید توجه داشت که این پیشگیری نسبی است چون ویروس آنفلونزا به سبب خصوصیات ویژه ژنتیکی خود می‌تواند با تغییراتی در ساختار خود به اشکال جدیدی درآید که در مقابل واکسن مقاوم است.
افراد مبتلا به آنفلونزا برای پیشگیری از ایجاد عفونت‌های ثانویه‌ای که ممکن است به مرگ منجر شوند باید تحت نظر پزشک باشند تا در صورت لزوم تحت درمان با آنتی بیوتیک‌ها قرار بگیرند. توجه داشته باشید که درمان آنفلونزا با آنتی بیوتیک امکان پذیر نیست چون آنتی بیوتیک‌ها توان از بین بردن ویروس‌ها را ندارند؛ فقط در صورت ابتلا به عفونت ثانویه است که می‌توان با تجویز پزشک از آنتی بیوتیک‌ها استفاده کرد. همچنین باید از استفاده سرخود و بی‌رویه از آنتی بیوتیک‌ها خودداری کرد چون این کار می‌تواند سبب افزایش مقاومت دارویی در افراد شود. دانشمندان اعتقاد دارند که در دهه‌های آینده مقاومت آنتی بیوتیکی می‌تواند عامل مهم مرگ و میر انسان‌ها باشد.
