همه ما همواره در معرض انواع ویروسها و یا عوامل بیماریزای دیگر هستیم. با افزایش سطح سواد جامعه و بالا رفتن آگاهی مردم، تقریبا اکثر افراد با راههای خود مراقبتی برای مقابله با این عوامل بیماریزا آشنا هستند. رعایت بهداشت فردی اولین و مهمترین قدم در راه مقابله با سرایت و البته گسترش انواع بیماریها همچون سرماخوردگی ویروسی، آنفولانزا و ویروس کرونا محسوب میشود. ماسک تنفسی یکی از ابزارهای بهداشتی برای حفاظت از خود در برابر ورود هرگونه آلودگی از طریق دهان و بینی به بدن است. انواع متفاوتی از این ماسکها در بازار موجودند. افراد در برخی از مشاغل نیز با توجه به وجود آلایندهها نیز نیازمند استفاده از ماسکهای مخصوص به خود هستند. ما در این مقاله سعی کردهایم تا همهچیز در مورد ماسک تنفسی و طرز استفاده از آن را بیان کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
اهمیت رعایت بهداشت فردی در پیشگیری از بیماری ها
شیوع بیماریهای واگیر بیشتر در فصل سرما به چشم میآید. برای مثال اگر شاغل هستید و یا فرزندتان به مدرسه میرود، میدانید که با سرماخوردگی و یا آنفولانزا یکی از افراد گروهتان پس از چند روز شاهد ابتلا بقیه خواهید بود. یکی از ابتداییترین کارهایی که فرد مبتلا باید انجام دهد تا حقوق اطرافیان خود را رعایت کرده باشد، رعایت کامل بهداشت فردی ست. برای مثال اگر امکان استراحت در خانه وجود ندارد، فرد بیمار حتما باید با ماسک تنفسی در جمع همکاران و یا همکلاسیهای خود قرار گیرد.
این ماسکهای صورت یکبار مصرف باعث میشوند ویروسها و یا هر عامل بیماریزا دیگری با عطسه و یا سرفه فرد بیمار به بقیه منتقل نشوند. البته پزشکان، پرستاران و تمام افراد کادر درمان در زمان شیوع بیماریهای واگیردار باید از ماسکهای حرفهایتر مانند ماسک تنفسی N95 استفاده کنند. در حقیقت ماسکها بهطور بالقوه میتوانند به شما در برابر ابتلا به عفونتهای ویروسی کمک کنند. ما در این مقاله قرار است در مورد ماسک تنفسی و طرز استفاده از آن صحبت کنیم.
ماسک تنفسی و کاربرد آن
ماسک تنفسی نوعی پوشش و حفاظ فیزیکی در برابر ورود عوامل بیماریزا و آلوده به دهان و بینی محسوب میشود. این ماسکها روی صورت بهطوریکه دهان و بینی را بهطور کامل بپوشانند، قرار میگیرند. با دانستن اطلاعاتی در مورد ماسک تنفسی و طرز استفاده از آن نهتنها میتوانید از ورود ویروسها و یا هرگونه عوامل بیماریزا معلق در هوا جلوگیری کنید، بلکه از ورود گردوغبار، فیومها، بخارها و سموم شیمیایی به بدن نیز جلوگیری خواهد شد. برخی از مشاغل در محیطهای مملو از آلودگی و گازهای سمی انجام میشوند.
هرساله تعداد زیادی از افراد شاغل در این محیطها در سراسر جهان دچار بیماریهای تنفسی مانند آسم میشوند. در این زمان افراد شاغل در این محیطها نیاز مبرم به استفاده از ماسک تنفسی مخصوص برای جلوگیری از ورود گاز به ریهها دارند. طول عمر ماسکها با توجه به ساختارشان متفاوت است. اما بهتر است بدانید که ماسکهای معمول مورداستفاده در همهجا یکبار مصرف هستند.
انواع ماسک تنفسی
پیش از پرداختن به ماسک تنفسی و طرز استفاده از آن باید اشاره کنیم که این ماسک انواع متفاوتی دارد و با توجه به جنس کاربرد مکانی و زمانی متفاوتی نیز خواهد داشت. ما در اینجا به تعدادی از ماسکهای تنفسی معمول اشاره میکنیم.
ماسک جراحی
این ماسک تنفسی یکبار مصرف است. جراحان برای اینکه میکروب را به بدن بیمار منتقل نکنند و یا حتی آلوده نشوند، از این نوع ماسک استفاده میکنند. معمولاً ماسکهای جراحی بهصورت سه لایه هستند. بیشتر این نوع ماسکها دارای سهتکه چینخوردگی هستند تا کاربر بتواند ماسک را طوری تنظیم کند هد که منطقه را از بینی تا چانه بپوشاند.
ماسک FFP
ماسکهای FFP ، که به معنی فیلتراسیون بخشی از صورت است، با استاندارد اروپایی EN149: 2001 طبقهبندیشدهاند. این ماسکها به سه گروه تقسیم میشوند. این ماسکها فرد را در برابر جامدات و مایعات معلق در هوا و همچنین ذرات روغنی محافظت میکنند.
ماسکهای فیلتر دار N
این ماسکهای فیلتر دار از نانو الیاف تولید میشوند. استفاده از نانو الیاف در لایههای ماسک باعث فیلتر کردن مقدار زیادی از ذرات آلاینده میشود. ماسکهای سری N به سه گروه دستهبندی میشوند: N95/ N99/ N100. هرکدام از آنها معمولا در محیطهای مختلفی استفاده میشوند. ماسک N95 بهترین گزینه برای کارکنان بهداشت محسوب میشود. بهتر است بدانید که ماسکهای گروه N تنها از ورود در برابر ذرات معلق در هوا جلوگیری میکنند.
ماسکهای فیلتر دار P
این ماسکها، با فیلترهای مقاوم خود نهتنها در برابر بیشتر ذرات معلق در هوا مقاوماند بلکه ضد ذرات روغنی نیز هستند.
ماسکهای فیلتر دار R
این ماسکها، با فیلترهای مقاوم خود، در برابر ذرات معلق در هوا و ذرات روغنی مقاوم هستند.
طرز استفاده از ماسک تنفسی
پرکاربردترین ماسکها در بین مردم همان ماسکهای جراحی و یا ماسک N95 هستند. در صورتی میتوانید از سلامت خود اطمینان داشته باشید که اطلاعاتی مورد ماسک تنفسی و طرز استفاده از آن داشته باشید و نکات زیر را مو به مو رعایت کنید.
- قبل از اینکه ماسک تنفسی خود را لمس کنید، برای 30 ثانیه دستان خود را با آب و صابون بشویید.
- دستان خود را حتما با حوله تمیز خشککنید تا ماسک مرطوب نشود.
- ماسک تنفسی را برداشته و قبل از مصرف از سالم بودن آن اطمینان حاصل کنید.
- با توجه به شکل ماسکتان آن را خوب روی صورت خود بهطوریکه دهان و بینیتان را کامل بپوشاند، قرار دهید.
- اگر ماسک تنفسی بندی باشد، محکم بندها را در پشت سر گره بزنید بهطوریکه روی صورتتان ثابت شود.
- در ماسکهای جراحی لازم است قسمت بالایی ماسک که روی بینی قرار میگیرد را با دستان خود محکم کنید.
- برای جدا کردن ماسک از صورت هرگز قسمت جلویی ماسک را که آلودهترین نقطه آن است، لمس نکنید.
- پس از پایان مصرف ماسک، آن را در یک سطل دردار دور بی اندازید.
- قبل از اینکه کار دیگری انجام دهید، دستان خود را 30 ثانیه با آب و صابون بشویید.
همه چیز در مورد ماسک تنفسی دست ساز خانگی
در طول تاریخ در بسیاری از مواقع مانند اپیدمی شدن بیماریهای واگیردار، مردم با کمبود ماسک روبرو شدهاند. در این مواقع در پاسخ به نیاز مبرم به ماسک تنفسی و البته پوشش کمبود آنها، بسیاری از افراد اقدام به ساختن ماسک تنفسی با انواع مختلف پارچه کردهاند. اما در مورد ماسک تنفسی و طرز استفاده از آن که به صورت خانگی تهیه میشود، باید به چند نکته مهم باید دقت کنید.
درحالیکه این ماسکها میتوانند تا حدی از ما محافظت کنند، باید بدانید که این نوع از ماسکها هرگز کارایی ماسکهایی مانند ماسک جراحی و یا N95 را ندارند. یک منبع تحقیق معتبر نشان داد که ماسکهای جراحی در مقایسه با ماسکهای خانگی، در آزمایش فیلتراسیون باکتریایی و همچنین مسدود کردن قطرات سرفه و عطسه سه برابر بهتر عمل میکنند. البته بهتر است بدانید که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) اعلام کرده است، زمانی که ماسک تنفسی استاندارد در دسترس نیست، میتوان از ماسک صورت خانگی بهعنوان آخرین راهحل استفاده کرد.
نکات مهم در مورد استفاده از ماسک تنفسی
حالا که با ماسک تنفسی و طرز استفاده از آن آشنا شدید. خوب است نکاتی را هم به عنوان نکات پایانی در این مورد بدانید. زمانی که از ماسک در برابر ویروس و یا هر عامل بیماریزا دیگری استفاده میکنید، اگر نکات بهداشتی را رعایت نکنید همان ماسکها میتوانند عاملی برای بیمار شدنتان شوند. برای مثال درست است که ماسک تنفسی جراحی و ماسکهای فیلتر دار یکبار مصرف هستند، اما زمان مصرف هرکدام متفاوت است. بهتراست بدانید که ماسک جراحی را تنها برای 2 ساعت میتوانید استفاده کنید. پس از 2 ساعت به دلیل جنس آن و مرطوب شدن محیط تنفسیتان خود ماسک میتواند عامل ایجاد بیماری شود.
همچنین ماسکهای فیلتر دار مانند N95 را میتوانید تا 8 ساعت بهطور مداوم مصرف کنید. هرگز از این ماسکها استفاده مجدد نکنید. دقت کنید که دستهای آلوده و یا خیس خود را نباید به ماسکتان بمالید، چراکه باعث آلودگی بیشتر میشود. در صورت شیوع بیماریهای واگیردار اگر مجبور هستید در محیطهای شلوغ قرار بگیرید، استفاده از این ماسکها ضروری است، در غیر این صورت تنها برای قدم زدن در محیط خلوت یا رفتن در بالکن خانه نیازی به استفاده از ماسک ندارد.
سخن پایانی
ماسک یکی از ابتداییترین ابزارها برای محافظت شخصی در برابر ورود ویروسها، باکتریها و غیره به بدنمان است. البته فردی که مبتلا به بیماری واگیردار میشود، نباید بدون ماسک در محیطهای عمومی قرار گیرد. همچنین بسیاری از مشاغل موجود فرد را در برابر ذرات معلق آلوده قرار میدهند که استفاده از ماسکهای مخصوص را ضروری میکنند.
قبل از استفاده از آنها باید همهچیز در مورد ماسک تنفسی و طرز استفاده از آن را بدانید. چراکه اگر نکات مهم در مورداستفاده از آنها رعایت نشود، خود ماسک میتواند فرد را دچار آلودگی کند. استفاده از ماسکها در محیطهای خلوت که از آلوده نبودن محیط مطمئن هستید، لزومی ندارد. در پایان بدانید که اگر مبتلا به یک بیماری واگیردار شدهاید و در مکانهای عمومی بدون ماسک و بدون رعایت بهداشت فردی قرارگرفتهاید، حق همه را پایمال کردهاید.