رزماری گیاهی از تیره نعناییان است که عطر و طعمی دل‌انگیز داشته و هم مصارف دارویی دارد و هم در آشپزی می‌توان از آن بهره گرفت. این گیاه برگ‌هایی همیشه سبز و گل‌هایی رنگارنگ داشته و بومی منطقه مدیترانه به حساب می‌آید. از زمان‌های قدیم همواره از خواص رزماری در بسیاری از جنبه‌های سلامتی بدن انسان استفاده شده است از جمله: افزایش رشد مو، بهبود حافظه، کاهش دردهای عضلانی، تقویت سیستم ایمنی و … برای اینکه با فواید رزماری بیشتر آشنا شوید، در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز همراه ما باشید.
رزماری چیست؟
رزماری گیاهی است از خانواده نعناییان که اغلب بیش از 2 سال عمر می‌کند و مصارف دارویی و غذایی دارد. خواص ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و ضد استرس رزماری باعث می‌شود که از آن به عنوان دارو استفاده کنند. همچنین به عنوان چاشنی در غذاها می‌توان از رزماری بهره گرفت. Salvia Rosmarinus نام علمی رزماری است.
خواص رزماری
در ادامه مهم‌ترین فواید و خواص رزماری را برای شما شرح می‌دهیم:
خواص رزماری برای مو
رزماری برای مو مزایای زیر را دارد:
- تارهای مو را تقویت و ریشه مو را قوی‌تر می‌کند.
- درخشندگی موها را افزایش می‌دهد.
- خواص ضد قارچی رزماری باعث می‌شود تا پوست سر را تسکین بخشیده و با خشکی، خارش و سوزش کف سر مبارزه کند.
- ضخامت موها را افزایش می‌دهد.
- گردش خون را در کف سر بیشتر کرده و موجب تحریک رشد مجدد موها می‌شود.
- استفاده از رزماری به صورت موضعی از شوره سر جلوگیری می‌کند.
- با داشتن خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی از ریزش موها ممانعت به عمل می‌آورد.
تقویت سیستم ایمنی با رزماری
رزماری منبعی غنی از آنتی اکسیدان‌ها و ترکیبات ضد التهابی است و به همین دلیل می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. این گیاه با خاصیت آنتی اکسیدانی، رادیکال‌های آزاد را که مخرب سلول‌ها هستند خنثی کرده و عملکرد سیستم ایمنی را بهبود می‌بخشد.
بهبود گوارش غذا
از جمله دیگر خواص رزماری این است که به درمان سوء هاضمه کمک می‌کند. تسکین نفخ معده، کاهش التهاب معده و روده و تسکین علائمی همچون درد شکم، اسهال و یبوست از فوایدی است که در مورد رزماری برای دستگاه گوارش ذکر می‌شود. با این حال هنوز برای تائید این موارد نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد.
رزماری برای تقویت حافظه
برخی از مطالعات نشان داده است که رزماری می‌تواند به تقویت حافظه و کاهش فراموشی کمک کند. در واقع همان خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی رزماری است که باعث بهبود عملکرد مغز و افزایش تمرکز و حافظه می‌شود. این گیاه باعث افزایش گردش خون به مغز شده و قدرت حافظه را بهبود می‌بخشد. استفاده از رزماری در بهبود خلق و خوی افراد نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد.
- رزماری حاوی ماده‌ای به نام اسید کارنوزیک است که می‌تواند با آسیب رادیکال‌های آزاد در مغز مقابله کرده و حتی احتمال بروز سکته مغزی را نیز کاهش دهد.
خواص رزماری در جلوگیری از پیری
رزماری ممکن است پیری و تحلیل مغز را به تعویق بیندازد. این گیاه برای پیشگیری از آلزایمر احتمالا می‌تواند مفید باشد اما همچنان به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.
نقش رزماری در سرطان
از دیگر خواص رزماری به نقش آن در بهبود سرطان می‌توان اشاره کرد. بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که رزماری ممکن است در پیشگیری از برخی انواع سرطان مفید باشد. همچنین در مطالعات دیگری مشخص شده است که ترکیبات موجود در رزماری می‌توانند به کاهش رشد سلول‌های سرطانی در بعضی از انواع سرطان کمک کنند؛ مثل سرطان سینه. با این حال همچنان باید تحقیقات گسترده‌تری صورت گیرد تا به قطعیت بتوان سخن گفت.
رزماری برای دژنراسیون ماکولا
نتیجه یک مطالعه نشان داد که اسید کارنوزیک موجود در رزماری می‌تواند به طور قابل توجهی سلامت چشم و سیستم بینایی انسان را بهبود بخشد. این گیاه احتمالا می‌تواند در درمان دژنراسیون ماکولا (تباهی لکه زرد) نقش داشته باشد.
خواص رزماری برای کبد
مواد شیمیایی گیاهی موجود در رزماری می‌توانند به تنظیم عملکرد کبد کمک کنند. رزماری در دفع سموم از بدن موثر است زیرا این گیاه ادرار آور به شمار می‌آید. در طب سنتی از رزماری معمولا برای درمان کبد چرب هم استفاده می‌کنند. رزماری موجب سم زدایی از کبد و افزایش متابولیسم چربی‌ها می‌شود اما در این زمینه به تحقیقات بیشتری نیاز است.
طرز استفاده از رزماری
خواص رزماری را برای شما برشمردیم. از رزماری به چندین روش می‌توان استفاده نمود:
رزماری در آشپزی
از برگ‌های تازه و خرد شده گیاه رزماری به دلیل وجود اسانس معطر و روغن در سالاد و در تهیه خوراک های مرغ و ماهی استفاده می‌شود. پودر برگ‌های خشک شده این گیاه به تنهایی یا همراه با سایر ادویه‌جات به عنوان چاشنی جهت خوش طعم نمودن غذاها به خصوص سس سالاد به کار می‌رود. از رزماری برای طعم‌دار کردن انواع گوشت قرمز، قبل از پخت نیز استفاده می‌شود. بهتر است از نوع تازه این گیاه در آشپزی بهره ببریم.
طرز استفاده از رزماری برای مو
معمولا برای مو از روغن رزماری استفاده می‌شود. به چند طریق می‌توانید از آن استفاده کنید:
- استفاده از روغن رزماری مستقیم روی سر: 5 قطره اسانس یا روغن رزماری را کمی روغن حامل (جوجوبا یا نارگیل) مخلوط کنید. بعد از حمام کردن آن را به کف سر خود بمالید. اجازه دهید حداقل 5 تا 10 دقیقه روی پوست سر شما بماند. بعد از این مدت در صورت تمایل آن را بشویید. اگر بگذارید همان‌طور بماند هم مشکلی ایجاد نمی‌شود.
- افزودن به شامپو: برای بهره‌گیری از خواص رزماری می‌توانید آن را به شامپوی خود اضافه کنید. حدود 5 قطره کافی است. افزودن روغن رزماری به دیگر محصولات مراقبت از مو مثل ماسک مو نیز هیچ اشکالی ایجاد نمی‌کند و نرمی و لطافت موهای شما را افزایش خواهد داد.
- رزماری در تسکین دردهای عضلانی و روماتیسم مفصلی نقش دارد. با این هدف می‌توانید از اسپری رزماری زردبند استفاده کنید.
عوارض و مضرات رزماری
رزماری وقتی در دوزهای پایین مورد استفاده قرار می‌گیرد، اغلب بی‌خطر است. اما دوزهای بالا می‌تواند با عوارض جانبی همراه باشد. برخی از عوارض جانبی این گیاه در صورت مصرف بیش از حد شامل موارد زیر است:
- اسپاسم یا گرفتگی عضلانی
- استفراغ
- غش کردن (در موارد شدید)
- جمع شدن آب در ریه
- هشدار: دوزهای بالای رزماری ممکن است باعث سقط جنین شود. بنابراین مصرف مکمل‌های حاوی رزماری به زنان باردار هرگز توصیه نمی‌شود.
تداخل دارویی رزماری
بعد از اینکه به عوارض و خواص رزماری اشاره کردیم، بد نیست نگاهی به تداخل دارویی این گیاه هم داشته باشیم. رزماری می‌تواند روی عملکرد بعضی از داروها تاثیر بگذارد:
- داروهای ضد انعقاد خون: مانند وارفارین و آسپرین
- مهارکننده‌های ACE برای درمان فشار خون بالا مثل فوزینوپریل، کاپتوپریل و انالاپریل.
- دیورتیک‌ها یا ادرارآورها: این داروها باعث افزایش دفع ادرار می‌شوند. مثل: هیدروکلروتیازید و فوروزماید.
- لیتیوم: برای درمان دوره‌های شیدایی در افراد دوقطبی اغلب از لیتیوم استفاده می‌شود. رزماری می‌تواند مانند یک دیورتیک عمل کرده و باعث شود لیتیوم به سطحی سمی در بدن رسیده و خطراتی را به دنبال داشته باشد.
خواص دمنوش رزماری
از خواص رزماری به صورت دمنوش نیز می‌توان بهره گرفت. 1 قاشق چایخوری برگ و ساقه رزماری خشک شده را به یک فنجان آب جوش اضافه کرده و بگذارید 5 دقیقه بماند تا دم بکشد. سپس آن را در کنار عسل یا خرما بنوشید. از جمله خواص دمنوش رزماری موارد زیر را می‌توان نام برد:
- بهبود حافظه و عملکرد مغز
- رفع اختلالات گوارشی
- پیشگیری از سرطان
- کمک به درمان کم‌خونی
- کمک به درمان افسردگی و اضطراب
- رفع بوی بد دهان
- سم‌زدایی از کلیه‌ها
- کمک به درمان سرماخوردگی و آنفولانزا
گفتار آخر
خواص رزماری را در این مقاله برای شما برشمردیم. از این گیاه به صورت خوراکی، در قالب مکمل و به صورت دارویی می‌توانید بهره بگیرید. مردم بیش از هر چیز برای کمک به تحریک رشد موها از رزماری استفاده می‌کنند. شما تجربه استفاده از رزماری را دارید؟
