حتما بارها و بارها برای شما نیز پیش آمده است که به طور ناگهانی پوستتان زخم شود و مشکلاتی را برایتان پدید آورد. زخمهای پوستی از هر نوعی که باشند، طبیعتا ناخوشایند هستند اما برخی از آنها بیش از بقیه درد، کبودی و خونریزی دارند و برای درمان آنها باید فورا اقدام کرد. در این مقاله انواع زخم پوستی را مورد بررسی قرار داده و سپس راههای درمان زخم پوستی را به شما معرفی خواهیم کرد.
انواع زخم پوستی
به طور کلی زخمهای پوستی را میتوان به 2 دسته زخمهای باز و بسته تقسیمبندی کرد:
زخم باز
زخم باز نوعی از زخم است که در آن پوست، بافت یا ارگانهای بدن در معرض تماس با محیط خارجی قرار میگیرند. زخم باز اگر جزئی باشد به راحتی در منزل درمان میشود. افتادن و تماس با اشیاء تیز و بروز تصادفات رانندگی از رایجترین دلایل بروز زخم باز به شمار میآیند. در صورتی که صدمه جدی باشد و خونریزی بیش از 20 دقیقه به طول انجامد فورا باید اورژانس را خبر کرد. زخمهای باز امکان بروز عفونت را فراهم میکنند و به همین دلیل بیش از زخمهای بسته باید مورد توجه قرار بگیرند.
خراشیدگی
یکی از انواع زخمهای باز خراشیدگی است که بر اثر تماس پوست با سطوح زبر و خشن ایجاد میشود. در مواردی که خراشیدگی به وجود میآید، خونریزی زیاد نیست اما به منظور پیشگیری از بروز عفونت محل زخم باید به خوبی ضد عفونی شود.
پارگی
پارگی نوعی بریدگی عمیق پوست است که در آن بریدگی و زخم به لایههای زیرین پوست راه مییابد. این نوع زخمها معمولا بر اثر تماس با چاقو و ابزارآلات و ماشینآلات به وجود میآید. در پارگیهای عمیق خونریزی بسیار زیاد بوده و به شدت نیز گسترش مییابد و به مراقبتهای ویژه نیاز است اما در پارگیهای جزئی حتی با چسب زخم یا چسب بخیه نیز میتوان مشکل را برطرف کرد.
سوراخ شدن
یکی دیگر از انواع زخمهای باز سوراخ شدن است. سوراخ شدن پوست معمولا بر اثر تماس با میخ، سوزن و گاهی نیز گلوله میتواند انجام شود. سوراخ شدن ممکن است خونریزی زیادی نداشته باشد اما اگر عمیق باشد ممکن است به اندامهای داخلی بدن آسیب برساند. حتی اگر یک سوراخ شدگی کوچک در بدن خود دارید بهتر است زودتر به پزشک مراجعه نمایید تا هم از بروز عفونت جلوگیری شود و هم واکسن کزاز بزنید.
جدا شدن اعضای بدن
در برخی حوادث ناگوار ممکن است بخشی از اعضای بدن به طور کامل یا در حد اندک از بدن جدا شود. معمولا در انفجارها و شلیک گلوله این اتفاقات میافتد و عضوی از بدن که به طور جزئی یا کلی از بدن جدا شده به شدت دچار خونریزی میشود. در این نوع جراحات گاهی تمام لایههای پوست از بین رفته و بافت زیر جلدی نمایان میشود.
درمان زخم پوستی باز
در مواردی که زخم کوچک و جزئی باشد، درمان زخم پوستی در منزل به راحتی امکان پذیر است. ابتدا زخم را شسته و با سرم شستشو یا نرمالسالین آن را ضد عفونی کنید تا تمام آلودگیها و بقایای آن به طور کامل پاک شود.
در مواردی که خونریزی از زخم شدید است به منظور کنترل مقدار خونریزی روی زخم فشار مستقیم وارد نمایید. زخم اگر جزئی باشد نیازی به پانسمان و باندپیچی نیز ندارد اما باید آن را حداقل به مدت 5 روز تمیز و خشک نگه دارید و به اندازه کافی استراحت نیز داشته باشید تا بهبودی سریعتر صورت پذیرد.
زخمها معمولا با درد همراه هستند و به منظور تسکین درد میتوانید از استامینوفن استفاده نمایید. در صورت وجود کبودی یا تورم میتوانید از یخ استفاده کنید و هرگز محل زخمها را نکنید. در برخی موارد نیز برای بهبود زخم لازم است تا حتما به پزشک مراجعه نمایید:
- اگر عمق زخم بیش از 3 سانتی متر باشد.
- خونریزی با وارد کردن فشار مستقیم روی آن قطع نمیشود.
- خونریزی بیش از 20 دقیقه طول کشیده است.
- خونریزی در نتیجه یک تصادف جدی رخ داده است.
برای درمان زخم پوستی باز پزشک چه می کند ؟
همانطور که گفتیم درمان زخم پوستی اگر شدید باشد در منزل امکان پذیر نیست و حتما باید به پزشک مراجعه کرد. پزشک بسته به نوع زخم ممکن است از روشهای مختلفی استفاده کند. پس از تمیز و ضد عفونی کردن و احتمالا بیحس کردن موضع، ممکن است از بخیه استفاده شود. در مواردی که سوراخ در پوست ایجاد شده باشد، حتما واکسن کزاز تجویز خواهد شد. بسته به محل زخم و احتمال عفونت، پزشک ممکن است زخم را نبندد و اجازه دهد به طور طبیعی بهبود یابد و یا اینکه از پانسمان استفاده کند و هر روز نیز مجبور باشید پانسمان را تعویض نمایید. به منظور جلوگیری از عفونت احتمالا پزشک به شما آنتی بیوتیک خواهد داد. در مواردی که عضوی از بدن قطع شده باشد، جراحی ضروری میشود.
اگر پزشک پس از انجام اقدامات لازم تعویض پانسمان زخم را در روزهای آینده به خود شما سپرد، دقت داشته باشید که پیش از انجام هر عملی ابتدا دستهای خود را شسته و تمیز نمایید و پیش از پانسمان مجدد زخم آن را ضد عفونی و خشک کنید. پانسمان قبلی زخم را در یک کیسه پلاستیکی گذاشته، آن را ببندید و دور بیندازید.
زخم بسته
یکی دیگر از انواع زخم، زخم بسته است. مهمترین انواع زخمهای بسته شامل موارد زیر است:
- کوفتگی: معمولا بر اثر آسیبهای ورزشی به وجود میآید و عروق خونی، مویرگها، عضلات و بافتهای زیرین را تحت تاثیر قرار میدهد.
- هماتوم: شامل هر نوع آسیبی میشود که به مویرگها و عروق خونی صدمه بزند و موجب تجمع خون در یک نقطه یا محل شود. هماتوم بسته به شدت آن ممکن است کوچک یا بزرگ بوده و بافتهای زیرین را درگیر نماید.
- له شدگی: اگر بخشی از بدن بین دو سطح تحت فشار قرار گیرد، له شدگی به وجود میآید. بسته به محل و اندازه له شدگی، ممکن است یک کبودی کوچک حاصل شود و یا عضوی از بدن به طور کامل از بین برود.
درمان زخم پوستی بسته
در زخمهای بسته درمان باید به شکلی صورت گیرد که به کنترل درد، خونریزی و التهاب کمک شود. به این منظور باید عضو مربوطه را بیحرکت نگه داشته و از اعمال فشار و بستههای یخ برای بهبود استفاده کرد. در برخی موارد نیز جراحی یا پانسمان الزامی میشود. اگر پزشک احتمال شکستگی استخوان را بدهد، از تصویربرداری، سی تی اسکن و MRI کمک خواهد گرفت تا از آسیب به اندامهای داخلی بدن پیشگیری شود.
سخن پایانی
درمان زخم پوستی بسته به نوع زخم، اندازه و محل زخم متفاوت است. در بعضی موارد بهبود در منزل به راحتی امکان پذیر است و در برخی موارد دیگر حتما نیاز است تا به پزشک مراجعه شود. به خصوص اگر دچار زخمهای باز شدید، به منظور پیشگیری از عفونت حتما به یک مرکز درمانی مراجعه نمایید. بهتر است همیشه لوازم اولیه پانسمان و کمکهای اولیه را در منزل داشته باشید تا در موارد اضطراری فورا از آنها استفاده کنید.