عوارض بدنسازی برای بانوان چیست و چگونه باید از آنها جلوگیری کرد ؟

شرکت زنان در مسابقات بدنسازی به اواخر دهه 70 میلادی باز می‌گردد. زنانی که از بدنی ضعیف برخوردار هستند هرگز نمی‌توانند در بدنسازی موفق عمل کنند. لازمه موفقیت در بدنسازی، تغذیه سالم و صحیح و انجام مداوم تمرینات ورزشی در طول هفته است. انجام بدنسازی برای زنان نه تنها در توان عضلانی آنها تاثیرگذار است بلکه سبب تغییرات فیزیکی و به طور کلی سلامتی بدن نیز خواهد شد. آیا ورزش بدنسازی اصلا برای خانم‌ها مناسب است؟ در این مطلب به بررسی عوارض بدنسازی برای بانوان خواهیم پرداخت.

فواید بدنسازی برای بانوان

با بدنسازی می‌توان به تناسب اندام رسید و بهره داشتن از یک هیکل خوش‌فرم آرزوی همه افراد علی‌الخصوص خانم‌هاست. به عنوان یک خانم هرگز تصور نکنید که با انجام تمرینات بدنسازی اندامتان مانند مردان حجیم خواهد شد زیرا در این صورت ممکن است راغب به امتحان کردن این ورزش نباشید. از آنجایی که میزان هورمون تستوسترون در بدن خانم‌ها بسیار کمتر از آقایان است، این اتفاق نخواهد افتاد. بدنسازی برای خانم‌ها فواید زیر را به همراه دارد:

• خوش‌فرم شدن و سفت شدن عضلات بدن
• افزایش چربی‌سوزی و کمک به کاهش وزن
• قوی‌تر شدن استخوان‌ها و مفاصل و پیشگیری از پوکی استخوان
• افزایش توان فیزیکی
• کاهش کلسترول، قند خون و فشار خون
• کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی
• تقویت سیستم ایمنی بدن

ضمنا خرید مکمل بدنسازی تنها مختص آقایان نیست. خانم‌ها نیز می‌توانند با استفاده از بسیاری از مکمل‌های ورزشی به تقویت عضلات خود کمک کرده و روند پیشرفت خود در ورزش را تسریع نمایند.

عوارض بدنسازی برای بانوان

مهم‌ترین عوارضی که در پی انجام تمرینات بدنسازی به صورت حرفه‌ای و مداوم ممکن است برای زنان رخ دهند شامل موارد زیر است:

خانم‌هایی که به طور جدی و حرفه‌ای به ورزش بدنسازی می‌پردازند، احتمالا در نهایت درصد چربی در بدنشان به زیر 12 خواهد رسید. سینه‌ها عمدتا از بافت چربی تشکیل شده‌اند. بنابراین با انجام بدنسازی چربی به عضله تبدیل خواهد شد و در نتیجه سایز سینه‌ها از آنچه که قبلا بوده کمتر به نظر خواهد رسید. این عارضه برای بسیاری از بانوان مطلوب و برای برخی نیز ممکن است نامطلوب باشد.

آمنوره ناشی از ورزش

آمنوره به معنای قطع چرخه قاعدگی است و گاه ممکن است این اتفاق بر اثر انجام ورزش‌های شدید، سطح پایین چربی در بدن یا اثر ورزش‌هایی که به طور مستقیم روی هورمون‌های بدن تاثیر می‌گذارند، رخ دهد. در این صورت داشتن رژیم غذایی سالم، استفاده از قرص‌های ضد بارداری برای تنظیم هورمون‌ها و مصرف قرص کلسیم برای پیشگیری از پوکی استخوان توصیه می‌شود.

اختلال خوردن

یکی دیگر از عوارض بدنسازی برای بانوان اختلال خوردن می‌تواند باشد. بسیاری از خانم‌ها در کنار بدنسازی اقدام به خوردن پودر پروتئین کرده و گاه در مصرف آن زیاده‌روی می‌کنند. رژیم‌های پرپروتئین، کم‌کالری و کم‌چربی در بسیاری از موارد زمینه‌ساز بروز اختلال خوردن هستند. زنانی که به این اختلال مبتلا هستند، اغلب از ترس زیاد کردن وزن از غذا خوردن اجتناب می‌کنند و اگر برنامه غذایی آنها همان‌طور که مایلند پیش نرود، احساس اضطراب شدیدی دارند.

عوارض بدنسازی برای بانوان با مصرف استروئیدها

استروئیدها در زنان بیش از مردان عوارض جانبی به وجود می‌آورند زیرا استروئیدهای آنابولیک نوعی تستوسترون یعنی هورمون مردانه هستند. اثرات مثبتی که استفاده از استروئیدها در بدن می‌تواند داشته باشد شامل رشد بهتر عضلات و افزایش قدرت ماهیچه‌ها است اما در خانم‌ها برخی اثرات منفی نیز دارد که شامل موارد زیر می‌شود:

• مردانه به نظر رسیدن هیکل
• کلفت‌تر شدن صدا
• به وجود آمدن جوش و آکنه
• چرب شدن پوست
• پرخاشگری
• ریزش مو با الگوی مردانه
• اختلال در سیستم تولید مثل

اگر مایلید از عوارض بالا پیشگیری به عمل آورید، کافیست از استروئیدها استفاده نکنید. با این تفاسیر می‌بینید که بدنسازی نیست که موجب مردانه شدن هیکل خانم‌ها می‌شود بلکه در واقع استفاده از برخی از داروها یا مکمل‌ها است که این کار را می‌کند.

خطر ناباروری در زنان با مصرف استروئیدهای آنابولیک

زنان با مصرف استروئیدهای آنابولیک بیش از حد معمول در معرض خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم و همچنین ناباروری قرار خواهند گرفت. اگر یک زن باردار از استروئیدها استفاده کند، رشد جنین ممکن است با اختلال مواجه شده و کودک از لحاظ جسمی و ذهنی آسیب ببیند.

خطر مصدومیت از عوارض بدنسازی برای بانوان

مانند هر ورزش دیگری که با فشار جسمی سنگین همراه است، مصدومیت در بدنسازی نیز ممکن است به وجود آید. با توجه به ویژگی‌های بدن زنان و ماهیچه‌های ضعیف‌تر آنها در مقایسه با جنس مخالف، انجام ورزش‌های سنگین می‌تواند منجر به صدماتی مانند تاندونیت رباط‌ها یا حتی پاره شدن عضلات شود. بیشتر مطالعات در مورد بررسی آسیب‌های ورزشی در بین زنان و مردان مشخص کرده است که زنان به دلیل ویژگی‌های بدنی خود بیشتر مستعد آسیب هستند.

جلوگیری از عوارض بدنسازی در خانم ها

فواید بدنسازی برای مردان و زنان خیلی بیشتر از عوارض احتمالی آن است بنابراین عدم انجام این ورزش به هیچ فردی پیشنهاد نمی‌شود مگر آنکه به دلایلی پزشک آن را توصیه کرده باشد. خانم‌ها اگر در حین تمرینات بدنسازی از استروئیدهای آنابولیک استفاده نکنند، معمولا با عارضه خطرناک و نامطلوبی مواجه نخواهند شد. جهت پیشگیری از عوارض احتمالی بهتر است تمرینات حتما زیر نظر یک مربی مجرب انجام شود، رژیم غذایی توسط یک متخصص تغذیه تعیین گردد، از مصرف استروئیدها پیشگیری شود و مکمل‌های بدنسازی نیز خودسرانه و بیش از حد مجاز مورد استفاده قرار نگیرند.

بهترین سن برای شروع بدنسازی در زنان

سن دقیقی را نمی‌توان برای شروع بدنسازی در مردان و زنان تعیین کرد اما به طور کلی می‌توان گفت که سن بین 20 تا 30 سال بهترین سن برای آغاز تمرینات بدنسازی چه در خانم‌ها و چه در آقایان به شمار می‌آید. سطح تستوسترون در سن 19 سالگی به اوج خود می‎‌رسد و این زمان، زمان مناسبی برای افزایش قدرت بدنی و حجم عضلات است. هیچ منعی وجود ندارد که در سنین زیر 18 سال فردی بدنسازی را آغاز کند اما با توجه به شرایط فیزیکی هر شخص بهتر است با پزشک و مربی ورزشی در این زمینه مشورت شود.

سخن پایانی

در این مطلب عوارض بدنسازی برای بانوان را مورد بررسی قرار دادیم. به عنوان مهم‌ترین نکته به این مورد می‌توان اشاره کرد که اگر خانم‌ها از استروئیدهای آنابولیک برای اهداف بدنسازی خود استفاده نکنند، عارضه نامطلوبی سلامتی آنها را تهدید نخواهد کرد و با خیال راحت می‌توانند به بدنسازی بپردازند.