همه چیز درباره ماینوکسیدیل (Minoxidil)

امروزه مشکلات مرتبط با ریزش مو و تازه‌ترین روش‌های درمانی برای مقابله با آن، به عنوان یک موضوع مهم در زمینه بهداشت و زیبایی انسان‌ها در نظر گرفته می‌شوند. یکی از داروهای موثر و شناخته شده در این زمینه، ماینوکسیدیل (Minoxidil) است. این ترکیب شیمیایی، اثرات مثبت بسیاری در افزایش رشد مو و بهبود قابلیت‌های مویی انسان‌ها دارد. با توجه به اهمیت بالای این محصول در عرصه درمان ریزش مو و افزایش رشد مو، تحقیقات و مطالعات بسیاری درباره این دارو انجام شده و همچنان ادامه دارد. در ادامه، کاربردهای متعدد این محصول در درمان ریزش مو و مشکلات مویی دیگر را مورد بررسی قرار داده و اثرات جانبی ممکن آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهیم.

اشکال دارویی ماینوکسیدیل

شرک‌های داروسازی محصولات خود را در اشکال دارویی مختلفی مانند قرص، کپسول، سرم، محلول تزریقی، شربت و… تولید می‌کنند. هرکدام از این اشکال دارویی با توجه به شرایط جسمانی و سن بیمار (بزرگسالان، کودکان، نوجوانان و سالمندان) توسط پزشک تجویز می‌شود. اشکال دارویی ماینوکسیدیل شامل قرص معمولی 2.5 میلی گرم و 10 میلی گرم، فوم موضعی و محلول موضعی 2% و 5% می‌باشد.

موارد مصرف داروی ماینوکسیدیل

محلول و فوم ماینوکسیدیل برای کمک به رشد مو در درمان طاسی با الگوی مردانه استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که این محصول برای طاسی در جلوی پوست سر یا کاهش خط مو در مردان استفاده نمی‌شود. فوم و محلول minoxidil 2 درصد نیز برای کمک به رشد مو در زنان با موهای نازک نیز دارای کاربرد است. این دارو متعلق به دسته‌ای از داروهای شناخته شده به عنوان گشادکننده عروق است و مشخص نیست که چگونه باعث رشد مو می‌شود. این دارو برای ریزش موی ناگهانی یا لکه دار، ریزش موی بدون دلیل (مثلاً اگر سابقه ریزش مو در خانواده ندارید) یا ریزش مو پس از زایمان کاربردی ندارد.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی minoxidil

ماینوکسیدیل باعث گشاد شدن شریان‌ها شده و با کاهش مقاومت سیستمیک، که متعاقباً فشار خون را کاهش می‌دهد، به رشد مجدد موها کمک می‌کند. دفع این محصول از طریق ادرار (12٪ به عنوان داروی بدون تغییر) و متابولیسم آن از کبد، 88٪ از طریق گلوکورونیداسیون صورت می‌گیرد.

مقدار مصرف داروی minoxidil

قبل از استفاده از محلول ماینوکسیدیل اطلاعات دارویی موجود در بسته‌بندی محصول را با دقت بررسی کنید. سازنده نحوه مصرف را برای شما بیان کرده است. قبل از مصرف ناحیه مورد نظر سر خود را تمیز و خشک کنید، همچنین استفاده آن بر روی موهای مرطوب نیز مجاز است. برای استفاده از محلول، اپلیکاتور را با 1 میلی لیتر دارو (تا خط 1 میلی لیتر) پر کنید یا 20 قطره استفاده کنید. موهای خود را در ناحیه نازک شده تقسیم کنید و محلول را به طور یکنواخت در ناحیه مورد نظر در پوست سر بمالید. قبل از استفاده از سایر محصولات حالت دهنده (مانند ژل، موس) یا قبل از رفتن به رختخواب، اجازه دهید محلول کاملا خشک شود.

قرص آهن با جذب بالا

قیمت: 260.000 تومان

قیمت با تخفیف:197.000 تومان

مشاهده و خرید

قرص آهن با جذب بالا

قیمت اصلی: 260.000 تومان

قیمت با تخفیف: 197.000 تومان

مشاهده و خرید

مقدار مصرف قرص ماینوکسیدیل

1. قرص ماینوکسیدیل برای فشار خون شدید یا مقاوم (HTN) 5 میلی گرم روزانه که با تایید پزشک قابل افزایش است.
2. قرص این دارو برای فشار خون شدید یا مقاوم در کودکان کمتر از 12 سال به میزان 0.1-0.2 میلی گرم بر کیلوگرم که نباید از 5 میلی گرم تجاوز کند، استفاده می‌شود. همچنین برای نوجوانان بالاتر از 12 سال 5 میلی گرم روزانه که هر 3 روز امکان افزایش دوز وجود دارد.
3. برای فشار خون در سالمندان نیز 2.5 میلی گرم روزانه مصرف شود و بعد به تدریج افزایش یابد.

زمان مصرف قرص ماینوکسیدیل

برای استفاده از فوم ماینوکسیدیل، دستان خود را با آب سرد بشویید و خوب خشک کنید، سپس حدود 2/1 درپوش کف را روی پوست سر بمالید و به آرامی بمالید. قبل از حالت دادن یا رفتن به رختخواب، اجازه دهید فوم کاملا خشک شود. اگر تحریک پوست سر برای شما مشکل ساز است، شاید لازم باشد در همان روزهایی که موهای خود را رنگ کرده یا تحت درمان شیمیایی قرار می دهید از داروی minoxidil استفاده نکنید. توجه داشته باشید که این محصول را روی پوست قرمز، دردناک، تحریک شده، خراشیده، بریده شده یا عفونی استفاده نکنید.

انواع ماینوکسیدیل موجود در داروخانه

ماینوکسیدیل معمولا در 2 نوع 2% و 5% در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد:

ماینوکسیدیل 2%

در ماینوکسیدیل 2% در هر 100 گرم 2 گرم minoxidil وجود دارد. معمولا توصیه می‌شود این نوع از ماینوکسیدیل توسط خانم‌ها مورد استفاده قرار گیرد. ماینوکسیدیل تنها دارویی است که برای بهبود طاسی زنان مورد تائید FDA قرار گرفته است. ماینوکسیدیل 2 درصد پاورهر دلتادارو را به عنوان یک نمونه از این محصول می‌توان معرفی کرد.

ماینوکسیدیل 5%

یکی دیگر از انواع ماینوکسیدیل در داروخانه‌ها ماینوکسیدیل 5% است به این معنا که در هر 100 گرم از این محصول 5 گرم ماینوکسیدیل وجود دارد. مصرف این دارو بیشتر برای آقایان پیشنهاد می‌شود. این محصول به افزایش طول موهای مینیاتوری در مردان کمک کرده و سرعت جذب بالایی دارد. ماینوکسیدیل ۵ درصد پاک دارو یک نمونه از این دارو است.

نوعی دیگر از ماینوکسیدیل به شکل 10 درصد نیز در برخی داروخانه‌ها موجود است که فقط و فقط توسط آقایان باید مورد مصرف قرار گیرد. این دارو بسیار قوی عمل کرده و موجب تقویت ریشه مو در مردان می‌شود. اگر فردی با مصرف ماینوکسیدیل 10% دچار عوارض جانبی شود باید از انواع دیگر یعنی 2 یا 5 درصد استفاده نماید و یا به طور کلی مصرف دارو را قطع کند.

فرق ماینوکسیدیل محلول و فوم

انواع ماینوکسیدیل را از جهت دیگری نیز می‌توان دسته‌بندی کرد و آن‌ هم فرم محصول است. این دارو هم به شکل محلول و هم به صورت فوم به فروش می‌رسد. اما کدام نوع بهتر است؟ باید بگوییم که محلول ماینوکسیدیل ممکن است موجب شود تا موها تا حدودی چرب به نظر برسند در حالی‌که در شکل فوم این مشکل وجود ندارد.

فوم برای آقایانی که دچار طاسی هستند مناسب‌تر است زیرا اگر آنها از نوع محلول استفاده کنند، مایع روی سر آنها نمی‌ماند و فورا لیز می‌خورد. اما افرادی که موهای بلندتر دارند به راحتی می‌توانند از شکل محلول این دارو استفاده نمایند. از لحاظ مقدار تاثیرگذاری هیچ تفاوتی میان ماینوکسیدیل محلول و فوم وجود ندارد.

موارد احتیاط

قبل از استفاده از قرص یا محلول ماینوکسیدیل، اگر به محصول یا سایر ترکیبات موجود در آن حساسیت دارید، از مصرف دارو خودداری کنید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن مشکلاتی مانند بیماری‌های پوست سر (مانند اگزما، عفونت، بریدگی)، مشکلات قلبی (مانند درد قفسه سینه، حمله قلبی، نارسایی قلبی)، بیماری کلیوی، بیماری کبدی و… با پزشک مشورت کنید. در دوران بارداری، این محصول باید فقط در صورت لزوم استفاده شود. همچنین در دوران بارداری یا شیردهی نوزاد باید با دستور پزشک مصرف شود.

1. در بیماران با افزایش شدید فشار خون، کنترل بیش از حد سریع فشار خون به ویژه با داروهای داخل وریدی، می‌تواند باعث بروز سنکوپ، حوادث عروق مغزی، انفارکتوس میوکارد و ایسکمی اندام‌های حسی خاص و در نتیجه کاهش یا از دست دادن بینایی یا شنوایی شود.
2. بیماران مبتلا به فشار خون بدخیم باید درمان اولیه با ماینوکسیدیل را در بیمارستان انجام دهند تا برای کاهش فشارخون اطمینان حاصل کنند.
3. هیپرتریکوزیس نوزادی به دنبال مواجهه با ماینوکسیدیل در دوران بارداری گزارش شده است.
4. اگرچه ماینوکسیدیل به خودی خود باعث افت فشار خون ارتواستاتیک نمی‌شود ولی تجویز در بیمارانی که قبلاً گوانتیدین دریافت می‌کنند می‌تواند منجر به اثرات ارتواستاتیک عمیق شود. در صورت امکان، قبل از شروع این دارو، گوانتیدین را به خوبی قطع کنید.
5. درمان در بیمارانی که در یک ماه گذشته انفارکتوس میوکارد داشته‌اند، استفاده نمی‌شود. این امکان وجود دارد که کاهش فشار شریانی با دارو ایجاد شده و جریان خون به میوکارد را بیشتر محدود کند، اگرچه این فرایند با کاهش نیاز به اکسیژن به دلیل فشار خون پایین‌تر جبران می‌شود.
6. بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی یا تحت دیالیز، ممکن است به دوزهای کمتری نیاز داشته باشند و برای جلوگیری از تشدید نارسایی کلیوی یا تشدید نارسایی قلبی، باید تحت نظارت دقیق پزشکی باشند.

درمان همزمان برای پیشگیری از تاکی کاردی

1. قرص minoxidil سبب افزایش ضربان قلب خواهد شد. آنژین ممکن است بدتر شود یا برای اولین بار در طول درمان ظاهر شود که احتمالاً به دلیل افزایش نیاز به اکسیژن مرتبط با افزایش ضربان قلب است.
2. به طور کلی می‌توان از افزایش سرعت و بروز آنژین با تجویز همزمان یک داروی مسدودکننده بتا آدرنرژیک یا سایر سرکوب‌کننده‌های سیستم عصبی سمپاتیک جلوگیری کرد.
3. توانایی عوامل مسدودکننده بتا آدرنرژیک برای به حداقل رساندن ضایعات عضلانی پاپیلاری در حیوانات بیشتر از استفاده همزمان از عامل پشتیبانی می‌کند. باید از اثربخشی شبانه روزی سرکوبگر سمپاتیک اطمینان حاصل شود.

موارد منع مصرف ماینوکسیدیل

قبل از مصرف هر دارویی ابتدا اطلاعات دارویی موجود بر روی بسته‌بندی محصول شامل موارد احتیاط، موارد منع مصرف، نحوه مصرف و… را بررسی کنید. مهم‌ترین موردی که باید در تمام داروهای شیمیایی و گیاهی مورد توجه قرار داد، موارد منع مصرف است. موارد منع مصرف داروی ماینوکسیدیل (minoxidil) شامل حساسیت به این محصول و فئوکروموسیتوم است. همچنین این دارو ممکن است آنژین صدری را تشدید کند و در حیوانات آزمایشگاهی باعث ایجاد چندین نوع ضایعات میوکارد و همچنین سایر اثرات نامطلوب قلبی شد.

1. حساسیت به ماینوکسیدیل
2. فئوکروموسیتوم
3. باید تحت نظارت دقیق، معمولاً همزمان با دوزهای درمانی یک عامل مسدودکننده بتا آدرنرژیک برای جلوگیری از تاکی کاردی و افزایش بار کار میوکارد تجویز شود.
4. معمولاً با یک دیورتیک (معمولاً دیورتیک حلقه) برای جلوگیری از تجمع جدی مایع تجویز می‌شود.
5. بیماران مبتلا به فشار خون بدخیم و کسانی که قبلاً گوانتیدین دریافت می‌کنند باید در اولین تجویز ماینوکسیدیل در بیمارستان بستری شوند (پایش لازم است زیرا خطر کاهش سریع یا زیاد فشار خون وجود دارد)

عوارض جانبی داروی ماینوکسیدیل (minoxidil)

سوزش، تورم، خارش و درد برخی از عوارض جانبی محلول ماینوکسیدیل است که در محل استفاده رخ می‌دهد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند، همچنین به ندرت ممکن است این دارو از طریق پوست جذب شود و عوارض جانبی ایجاد کند. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل موهای ناخواسته صورت یا بدن، سرگیجه، ضربان قلب سریع و نامنظم، غش، درد قفسه سینه، تورم دست‌ها و پاها، افزایش وزن غیرعادی، خستگی و… می‌باشد.

1. هیپرتریکوزیس
2. ECG غیرطبیعی
3. افیوژن پریکارد
4. فرکانس تعریف نشده است
5. آنژین
6. تامپوناد قلبی
7. احتباس مایعات و سدیم
8. فشار خون بالا
9. پریکاردیت
10. سندرم استیونز-جانسون (نادر)
11. هیرسوتیسم
12. لکوپنی (نادر)
13. ترومبوسیتوپنی (نادر)
14. نکرولیز اپیدرمی سم

تداخل دارویی ماینوکسیدیل

بیماران قبل از مراجعه به پزشک لیستی از داروهای شیمیایی و گیاهی مورد استفاده خود تهیه کرده و به وی نشان دهید. تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. داروهای فشار خون بالا (مانند گوانتیدین)، داروهای تداخلی با الکل (مانند دی سولفیرام، مترونیدازول)، برومپریدول، آمفتامین‌ها، بریگاتینیب، برومپریدول، دکس متیل‌فنیدات و… سبب تداخلات دارویی با قرص ماینوکسیدیل (minoxidil) خواهد شد. این تداخلات سبب عوارض جانبی جدی یا کاهش اثرات دارو می‌شود، در صورت ایجاد مشکل یا عوارض خاص به پزشک مراجعه کنید.

مصرف قرص ماینوکسیدیل (minoxidil) در دوران بارداری و شیردهی

در مورد مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی حتما باید با پزشک مشورت شود. در غیر این صورت، ماینوکسیدیل در این دوران منع مصرف دارد.

شرایط نگهداری داروی minoxidil

داروی ماینوکسیدیل باید در دمای اتاق و به دور از آتش و اشتعال نگهداری شود. این دارو قابل اشتعال است و باید به دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شود. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید.

کلام آخر در مورد ماینوکسیدیل

در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز ما به بررسی مکانیزم عمل ماینوکسیدیل (minoxidil) در افزایش رشد مو پرداختیم و نشان دادیم که این دارو با تحریک فعالیت مویی و گشادن عروق خونی پوستی، بهبود قابلیت‌های مویی انسان‌ها را ممکن می‌سازد.

همچنین، کاربردهای متعدد این ترکیب در درمان ریزش مو و مشکلات مویی دیگر مورد بررسی قرار گرفتند. از جمله این کاربردها می‌توان به استفاده از ماینوکسیدیل در درمان آلوپسیا (ریزش مو)، بهبود تاریخچه کلیبر (کوهانه)، و تقویت موهای نازک اشاره کرد. با این حال، مصرف این دارو نیاز به مشاهده و بررسی پزشک دارد تا در کنار درمان، کمترین عوارض جانبی برای بیمار ایجاد شود.

منبع سایت: Medscape