کم خونی آپلاستیک اختلالی نادر اما قابل درمانه که به عنوان آنمی آپلاستیک هم شناخته می شه که به علت نارسايی مغز استخوان در توليد سلول های خونی كافی جهت گردش خون ايجاد می شه.
عواملی که به طور موقت یا دائم می تونه به مغز استخوان آسیب و تولید سلول های خونی رو تحت تاثیر قرار بده عبارتند از:
- بارداری
- پرتو درمانی و شیمی درمانی
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی
- عفونت هایی مثل هپاتیت، ویروس اپستین بار و یا HIV
- و عوامل ناشناخته
علائم کم خونی آپلاستیک شامل موارد زیر میشه
خستگی، تنگی نفس با فعالیت، ضربان قلب سریع یا نامنظم، پوست رنگ پریده، عفونت های مکرر یا طولانی مدت، کبودی ساده یا غیر قابل توضیح، خون دماغ شدن، خونریزی لثه، خونریزی طولانی مدت از بریدگی، بثورات پوست، سرگیجه، سردرد، تورم پا، زخم اوروفارنکس و…
آنمی آپلاستیک می تونه به آرامی در طول هفته ها یا ماه ها پیشرفت کنه و یا ممکنه به طور ناگهانی به وجود بیاد؛ این بیماری ممکنه کوتاه مدت باشه و یا ممکنه مزمن شه، آنمی آپلاستیک می تونه بسیار شدید و یا حتی کشنده هم باشه.
هر کسی می تونه به این کم خونی مبتلا بشه؛ کم خونی آپلاستیک بیماری غیر شایعیه و میزان بروز اون یک تا 5 مورد در میلیونه.
این بیماری 2 تیپ سنی داره یکی در افراد جوان 20 تا 25 ساله و یکی هم در افراد مسن 60 تا 65 ساله دیده می شه. شیوع این بیماری در زن و مرد یکسانه و مردان و زنان در مورد شانس برابری برای دستيابی به اون دست دارن. این بیماری در کشورهای در حال توسعه رایجه.
دو نوع مختلف وجود داره
- اکتسابی
- مادرزادی
کم خونی مگالوبلاستیک چیست؟
کم خونی مگالوبلاستیک نوعی کم خونیه که در اثر کمبود اسید فولیک وb12 سلول های خونی بزرگتر از حد نرمال میشن؛ این سلول های مگالوبلاست هم در خون محیطی و هم در مغز استخوان هستن.
در این نوع کم خونی کمبود B12 علائم عمومی کم خونی و یکسری علائم دیگه داره که این علائم بعد از مصرف تمام ذخایر B12 نمایان میشه.
به تدریج ضعیف، عدم تمرکز، رنگ پریدگی، اسهال، کاهش تعداد پلاکت ها و گلبول های سفید و… بروز می کنن.
علائم چیست؟
علائم دیگه این کم خونی علائم عصبی هستن که به صورت اختلال در تعادل، گیجی، گزگز پاها و… نمایان میشه، اگه این آنمی ادامه پیدا کنه می تونه فرد رو دچار اختلالات قلبی و عروقی هم بکنه. کمبود ویتامین به آرامی طی چند ماه تا چند سال پیشرفت می کنه، علائم کمبود ویتامین ممکنه در ابتدا بسیار کم باشه ولی به تدریج افزایش یافته و و بدتر بشه.
نکته مهم در مورد این نوع کم خونی اینکه مصرف الکل رو محدود کنید. الکل می تونه به ایجاد کم خونی ناشی از کمبود ویتامین کمک کنه.
برای پیشگیری هم می تونید با یه برنامه غذایی متعادل و دریافت مولتی ویتامین ها بعضی از انواع آنمی کمبود ویتامین رو درمان کنید. مصرف مولتی ویتامین به خصوص در دوران بارداری و زمان شیر دهی به شدت توصیه می شه.
