فشار چشم از جمله مشکلات رایجی است که بسیاری از افراد را درگیر خود میکند. هنگامی که فشار داخل چشم بیش از مقدار طبیعی باشد، “فشار چشم” به وجود میآید. در این مقاله ابتدا یک تعریف مشخص و جامع از فشار چشم به شما عزیزان ارائه میدهیم و سپس به بررسی دلایل ایجاد فشار چشم، علائم و راههای پیشگیری و درمان آن میپردازیم؛ با ما همراه باشید.
یک تعریف مشخص از فشار چشم
فشار نرمال چشم بین 10 تا 21 میلی متر جیوه است. هرگاه این مقدار به بیش از 21 میلی متر جیوه برسد، فرد مبتلا به فشار چشم میشود یعنی فشار داخل چشم وی به مقداری بیش از آنچه که نرمال تلقی میشود، میرسد. در این هنگام قسمت جلوی چشم مایعات را به درستی تخلیه نمیکند و این مسئله فشار چشم را افزایش میدهد. با بالا رفتن فشار عصب چشم ممکن است به عصب بینایی آسیب برسد بنابراین باید جلوی پیشرفت این بیماری را بگیریم. فشار چشم در برخی موارد میتواند هیچ نوع علامتی نداشته باشد و فقط با مراجعه منظم به چشمپزشکی و انجام معاینه میتوان به آن پی برد.
دلایل ایجاد فشار چشم
از جمله دلایل ایجاد فشار چشم به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
اختلال در جریان مایع زلالیه
زلالیه مایع شفافی است که بین قرنیه و عدسی چشم قرار گرفته و فضای جلوی عدسی را پر میکند. اگر تولید این مایع بیش از حد صورت گیرد، فشار در چشم افزایش مییابد. همچنین اگر زلالیه از چشم به شکل خیلی آهسته خارج شود، باز هم تعادل طبیعی تولید و تخلیه آن دچار اختلال شده و موجب به وجود آمدن فشار چشم میشود.
استفاده از برخی از داروها
ایجاد فشار چشم میتواند عارضه جانبی استفاده از برخی داروها باشد. تحقیقات نشان داده است که برخی از داروهای استروئیدی که برای درمان آسم یا پس از عمل جراحی چشم استفاده میشوند میتوانند یکی از دلایل ایجاد فشار چشم به شمار آیند. اگر به هر دلیل از داروهای استروئیدی استفاده میکنید در این رابطه با پزشک مشورت نمایید تا به شما بگوید که هر چند وقت یکبار باید فشار چشم خود را کنترل نمایید.
ضربه به چشم
آسیبدیدگی چشم میتواند روی تعادل تولید زلالیه و تخلیه آن از چشم تاثیر گذاشته و موجب ایجاد فشار چشم شود. در برخی موارد ممکن است فشار چشم ماهها یا سالها پس از ضربه به چشم به وجود بیاید بنابراین در معاینات چشم پزشکی اگر مدتها قبل نیز آسیب یا ضربهای به چشم شما وارد شده است، چشمپزشک را در جریان قرار دهید.
بیماری های چشمی
فشار چشم ممکن است بر اثر برخی بیماریهای چشمی دیگر همچون سندرم پراکندگی رنگدانه و نازکی قرنیه به وجود بیاید.
فشار چشم را چگونه درمان کنیم ؟
اولین اقدام برای درمان فشار چشم مراجعه به چشم پزشک و استفاده از قطرههای چشمی است که وی به عنوان دارو برای شما تجویز خواهد کرد. اما در برخی موارد قطره چشم موثر واقع نمیشود که در این صورت احتمالا متخصص چشم از روشهای جراحی که برای درمان آب سیاه استفاده میشود، بهره خواهد گرفت.
از آنجایی که در صورت داشتن فشار چشم ریسک ابتلا به آب سیاه بالا میرود بنابراین توصیه میشود که فردی که به فشار چشم مبتلا است، مرتب تحت نظر متخصص چشم باشد تا خطری برای سلامتی چشم وی به وجود نیاید.
علائم فشار چشم
متاسفانه اکثر مبتلایان به فشار چشم هیچ علائم و نشانه خاصی ندارند به همین دلیل تنها با انجام معاینات منظم چشم توسط چشم پزشک مشخص میشود که شخص به فشار چشم مبتلا است یا خیر. به خصوص پس از 40 سالگی لازم است تا معاینات سالیانه چشم به طور مرتب صورت گیرد تا از آسیب به عصب چشم ممانعت به عمل بیاید. ایجاد فشار چشم دقیقا به معنای ابتلا به بیماری آب سیاه نیست ولی یکی از مهمترین دلایل بروز آب سیاه را میتوان وجود فشار چشم دانست. بر اثر آب سیاه (گلوکوم) عصب بینایی چشم آسیب میبیند بنابراین جهت درمان فشار چشم حتما باید هرچه سریعتر اقدامات لازم را انجام داد.
روش های اندازه گیری فشار چشم و چند توصیه مهم
پس از بررسی دلایل ایجاد فشار چشم و علائم و نشانههای آن بهتر است بدانید که به منظور اندازهگیری فشار چشم راههای مختلفی وجود دارد که چشم پزشک بنا به صلاحدید خود ممکن است از هر یک از آنها استفاده نماید.
- اپلاناسیون تونومتری
- پنوماتونومتری
- ریبوند تونومتری
- تونومتری غیر لمسی
از جمله مهمترین روشهایی هستند که جهت اندازهگیری فشار چشم از آنها استفاده میشود.
به منظور کنترل فشار چشم و به طور کلی حفظ سلامت چشمهای خود توصیه میشود که راهکارهای مراقبت از چشم را به کار بگیرید:
- یک رژیم غذایی سالم داشته باشید؛ اگرچه رژیم غذایی سالم نمیتواند از بدتر شدن بیماری گلوکوم پیشگیری نماید اما میتواند در حفظ سلامت چشمهای شما موثر بوده و شما را از بیماریهای چشمی در امان نگه دارد.
- ورزش کردن یکی از مهمترین اقدامات در کاهش فشار چشم است. پژوهشها نشان دادهاند که ورزشهای هوازی میتوانند در بهبود فشار چشم بسیار موثر باشند با این حال بهتر است در مورد نوع ورزشی که میخواهید انجام دهید حتما با چشم پزشک مشورت داشته باشید.
- مصرف کافئین خود را کم کنید؛ سعی کنید مقدار مصرف قهوه خود را کاهش داده و به جای آن از چای سبز که حاوی کافئین کمتری است، استفاده نمایید.
- به مقدار کافی آب مصرف کنید؛ نوشیدن آب به میزان کافی به کاهش فشار چشم کمک میکند اما آب را کم کم میل کنید و به یک باره مقدار زیادی آب را وارد بدن خود نکنید.
- در حالتی بخوابید که سرتان بالاتر از بدن قرار گرفته باشد.
- از داروهایی که چشم پزشک به شما داده است، به طور مرتب و دقیقا همان طور که تجویز شده، استفاده نمایید.
گفتار پایانی
دلایل ایجاد فشار چشم در این مقاله مورد بررسی قرار گرفت. فشار چشم را میتوان یک بیماری خاموش دانست که در مراحل اولیه معمولا هیچ نوع علامت خاصی ندارد. از آنجایی که ممکن است فشار چشم در بسیاری موارد به بیماری آب سیاه منجر شود بنابراین لازم است تا افراد بالای 40 سال سالیانه به متخصص چشم مراجعه کنند تا از این بیماری که عصب بینایی را تحت تاثیر قرار میدهد، پیشگیری به عمل بیاید.
من فشار چشم ندارم ولی خشکی چشم چندین ساله که اذیتم می کنه. آیا درمان قطعی برای خشکی چشم وجود داره؟
بهترین راهکار استفاده از قطره های اشک مصنوعی است