بوتاکس دارویی است که عضلات را ضعیف یا فلج میکند. این دارو در دوزهای اندک میتواند تاثیری بینظیر روی کاهش چین و چروک داشته باشد و به درمان برخی بیماریها کمک کند. بوتاکس پروتئینی است که توسط باکتری کلستریدیوم بوتولینوم از سم بوتولینوم ساخته میشود. این سم همان سمی است که باعث بوتولیسم میشود. بوتاکس هم کاربرد آرایشی و هم کاربرد پزشکی دارد و برای از بین بردن چروکهای پوستی فوقالعاده است. برای اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید.
بوتاکس چیست؟
بوتاکس از باکتری C. botulinum گرفته میشود که این باکتری در بسیاری از محیطهای طبیعی از جمله خاک، دریاچهها، جنگلها و مجاری روده پستانداران و ماهیها وجود دارد. باکتری C. botulinum در بعضی شرایط شروع به تولید سم بوتولینوم میکند که مسئول بوتولیسم است. این سم بسیار خطرناک است و دانشمندان بر این باورند که تنها 1 گرم از آن میتواند 1 میلیون نفر را به راحتی بکشد.
با این حال اگر از بوتاکس در جهت مناسب و زیر نظر پزشک استفاده شود، کاملا بیخطر بوده و حتی عوارض جانبی اندکی دارد. این دارو به طور موقت عضلات را فلج کرده و برای افراد مبتلا به اختلالات مختلف عضلانی یا عصبی و همچنین از بین بردن چین و چروک کاربرد دارد. با افزایش سن و کاهش کلاژن در پوست، احتمال افتادگی و چین و چروک پوست بیشتر میشود که با Botox به راحتی میتوان به جنگ این مشکلات رفت.
بوتاکس چگونه عمل میکند؟
بوتاکس یک نوروتوکسین است که سیستم عصبی را مورد هدف قرار داده و فرآیندهای مربوط به پیام رسانی عصبی را که باعث انقباض عضلات میشوند، مختل مینماید. در واقع Botox باعث فلج موقتی عضلات میشود. برای انقباض ماهیچهها اعصاب یک پیام رسان شیمیایی به نام استیل کولین را آزاد میکنند. استیل کولین به گیرندههای سلولهای ماهیچهای متصل شده و باعث انقباض عضلات میشود.
تزریق Botox از ترشح استیل کولین جلوگیری کرده و در واقع از انقباض سلولهای عضلانی پیشگیری میکند. به این ترتیب سم وارد شده به بدن کمک میکند تا عضلات کمتر سفت شوند.
موارد استفاده از Botox در کارهای زیبایی
کاهش چین و چروک صورت یکی از پرمصرفترین کاربردهای بوتاکس است. اثرات Botox موقتی بوده و بسته به نوع درمان 3 تا 12 ماه طول میکشد. بوتاکس را معمولا به نواحی زیر تزریق میکنند:
- خط اخم یا چین و چروک بین ابروها
- خطوط پنجه کلاغی یا چین و چروک اطراف چشم
- چینهای افقی در پیشانی
- خطوط گوشه لب
با این حال دقت داشته باشید که FDA فقط برای اطراف چشم و روی پیشانی مصرف Botox را تائید میکند.
برای کاهش چین و چروک اطراف چشم و همچنین رفع تیرگی و پف چشم از کرم دور چشم هم میتوانید به جای جایگزینی برای بوتاکس استفاده کنید. کرم دور چشم میتواند خطوط پنجه کلاغی را کاهش دهد.
کاربردهای Botox در پزشکی
به منظور درمان بعضی از بیماریها که بر سیستم عصبی عضلانی تاثیر میگذارند، از بوتاکس استفاده میشود. FDA استفاده از Botox را برای افراد بالای 18 سال تائید کرده است؛ مگر در موارد زیر که برای زیر 18 سال هم میتوان از آن استفاده نمود:
- اسپاستیسیتی اندام فوقانی در افراد بالای 2 سال
- چشمهای ضربدری یا استرابیسم در افراد بالای 12 سال
- تعریق شدید زیر بغل یا هیپرهیدروزیس
- پیشگیری از میگرن
- کاهش علائم مثانه بیش فعال
- اسپاسم پلک یا بلفارواسپاسم به دلیل دیستونی گردن
- در 4 مورد باید از تزریق بوتاکس خودداری کرد: 1- در صورتی که فرد قبلا نسبت به آن واکنش آلرژیک نشان داده باشد. 2- دوران بارداری 3- دوران شیردهی 4- وجود عفونت در محل تزریق.
عوارض بوتاکس چیست؟
عوارض جانبی Botox غیر معمول است و اغلب همه افراد بدون هیچ مشکلی آن را تحمل میکنند. در موارد نادر عوارض زیر ممکن است مشاهده شود:
- خشکی چشم
- ناراحتی معده
- بیحسی
- درد خفیف، تورم یا کبودی در اطراف محل تزریق
- سردرد
- افتادگی موقت پلک
- ضعف یا فلج موقت ناخواسته در عضلات مجاور محل تزریق
- مشکلات ادراری پس از درمان بی اختیاری ادرار
- دوبینی پس از درمان استرابیسم
- زخم قرنیه پس از درمان بلفاریت
- مشکلات قلبی عروقی مانند آریتمی و انفارکتوس میوکارد
نکات قابل توجه قبل از تزریق بوتاکس
پیش از تزریق بوتاکس به موارد زیر دقت کنید:
- از 1 هفته پیش از تزریق بوتاکس از داروهای ضد التهابی استفاده نکنید.
- از مصرف غذاهای حاوی سیر خودداری کنید.
- از حدود 1 هفته قبل از بوتاکس هرگز نباید از مشروبات الکی استفاده شود.
مراقبتهای بعد از بوتاکس
بعد از تزریق بوتاکس نکات زیر را در نظر بگیرید:
- بلافاصله بعد از Botox ورزش نکنید و تمرین ورزشی خود را به صبح فردا موکول نمایید.
- تا 1 روز بعد از بوتاکس از آرایش کردن بپرهیزید زیرا احتمال عفونت وجود دارد.
- بعد از Botox از پاککنندههای تهاجمی برای صورت استفاده نکنید. از 24 ساعت بعد اگر خواستید صورت خود را پاک کنید، از یک پاک کننده ملایم بهره بگیرید.
- ساعتهای اولیه بعد از Botox از دراز کشیدن بپرهیزید.
- بعد از Botox پوست خود را در معرض نور خورشید و اشعه ماورا بنفش قرار ندهید. همچنین از سونا و از فعالیتهایی که باعث گرم شدن میشوند خودداری نمایید.
بهترین سن بوتاکس
بیشتر افراد در اوایل دهه 30 زندگی خود متوجه نخستین خطوط ریز در چهره خود میشوند. در این زمان است که اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از عمیقتر شدن چین و چروکها میتواند موثر باشد. پس بهتر است در اوایل دهه 30 زندگی تزریق Botox آغاز شود. البته در سنین زودتر از 30 سالگی هم میتوان این درمان را شروع کرد. در دهه 20 تزریق Botox میتواند جنبه کاملا پیشگیرانه از چین و چروک را داشته باشد.
یک راه دیگر برای کمک به کاهش چین و چروک در سنین بالاتر، خرید کرم ضد چروک و استفاده منظم از آن است. این راهکار در دراز مدت تاثیر خود را نشان میدهد و در جوانسازی چهره شما میتواند بسیار موثر باشد.
انواع بوتاکس
برای Botox برندهای مختلف و متنوعی وجود دارد که مشهورترین آنها شامل این موارد است:
- دیسپورت (انگلیسی)
- زئومین (از جمله بهترین مارکهای بوتاکس)
- نورونوکس (کرهای)
- کنیتوکس
- مصپورت
- درماتوکس
بهترین مارک بوتاکس کدام است؟
همه برندهایی که در قسمت قبلی به آنها اشاره کردیم از جمله بهترینها هستند اما در میان آنها زئومین کیفیت بهتری دارد. برای نگهداری از این نوع Botox نیازی نیست در دمای پایین قرار گیرد. هیچ گونه ماده افزودنی در این برند وجود ندارد و علاوه بر اینها تاثیر آن عالی است. ماندگاری زئومین میتواند 6 تا 9 ماه باشد.
بوتاکس چقدر ماندگاری دارد؟
در حالت کلی تاثیر Botox بین 3 تا 4 ماه باقی میماند. البته افرادی هستند که بوتاکس ممکن است تنها حدود 2 ماه برای آنها ماندگاری داشته باشد. بعضی از افراد هم کاملا برعکس بوده و تا حدود 6 ماه ممکن است شاهد اثرات Botox باشند. افرادی که برای اولین بار Botox را تجربه میکنند، ممکن است مشاهده کنند که اثر آن خیلی زود از بین میرود اما دفعات بعدی این ماده اثرات ماندگارتری برای آنها خواهد داشت.
چند وقت یکبار میتوانیم بوتاکس بزنیم؟
به طور کلی هر 4 ماه یکبار میتوان Botox تزریق کرد. اما بدن افراد و واکنش بدن آنها به این ماده با هم متفاوت است. بنابراین بعضی از افراد ممکن است زودتر یا دیرتر به تزریق مجدد نیاز داشته باشند. بسیاری از پزشکان تزریق Botox را در فاصله زمانی کمتر از 3 ماه پیشنهاد نمیدهند.
سخن پایانی
در اینجا مطالبی کلی در مورد Botox را برای شما شرح دادیم. امروزه انجام Botox در سراسر جهان طرفداران بسیاری دارد. اکثر افراد به منظور کاهش چین و چروک از بو تاکس استفاده میکنند. البته در موارد پزشکی هم از این دارو میتوان بهره گرفت و در این مقاله به آن اشاره کردیم. شما میتوانید شخصا Botox را از داروخانهها تهیه نمایید و تزریق آن را به یک پزشک ماهر بسپارید.