اسپاسم عضلانی خونی یک وضعیت فیزیولوژیک ناشی از انقباض ناخواسته عضلات عروق خونی است که می‌تواند به مشکلات جدی در گردش خون منجر شود. این وضعیت ممکن است ناشی از تنش یا انقباض نامناسب عضلات عروق باشد و موجب تنگی عروق و کاهش جریان خون شود. یکی از داروهایی که معمولاً برای مدیریت این وضعیت به کار می‌رود، پاپاورین است. پاپاورین یک داروی مشتق از گیاه پاپایا است که به عنوان یک آنتی‌اکسیدان و دیلاتور عروق شناخته می‌شود. این دارو به منظور کاهش انقباض عضلات عروق و افزایش جریان خون استفاده می‌شود. در این مقاله، به بررسی خصوصیات، کاربردها و اثرات جانبی داروی papaverine در مدیریت اسپاسم عضلانی خونی می‌پردازیم.
اشکال دارویی پاپاورین
- محلول تزریقی 30 میلی گرم در میلی لیتر
موارد مصرف آمپول پاپاورین
داروی پاپاورین (papaverine) یک گشادکننده عروق است که رگ‌های خونی را شل کرده و سبب عبور راحت‌تر آن می‌شود. این دارو برای درمان شرایط خاصی که باعث اسپاسم عروق خونی می‌شود، دارای کاربرد است. داروی پاپاورین در برخی موارد برای تسکین اسپاسم‌های مرتبط با دستگاه ادراری، کیسه صفرا یا معده نیز استفاده می‌شود، همچنین برای شرایط دیگر پزشکی با نسخه و دستور پزشک قابل استفاده است.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی papaverine
اسپاسمولیتیک عضلات صاف از طریق مهار فسفوریلاسیون اکسیداتیو و تداخل با Ca++ در طول انقباض عضلانی و همچنین افزایش cAMP از مهار نوکلئوتید فسفودی استراز حلقوی صورت می‌گیرد. بارزترین اثر بر رگ‌های خونی شامل عروق کرونری، مغزی، ریوی، شل شدن اسفنکتر گوارشی و شریان‌های محیطی است. پاپاورین یکی از آلکالوئیدهای تریاک است٬ هر چند که شباهت شیمیایی و فارماکولوژیک با سایر آلکالوئیدهای تریاک ندارد. این دارو دارای اثرات شل‌کنندگی مستقیم بر روی عضلات صاف است که بخشی از آن به توانایی دارو برای مهار آنزیم فسفو دی استراز مربوط است. حذف در نیمه عمر 0.5-1.5 ساعت و دفع از طریق ادرار صورت می‌گیرد.
مقدار مصرف داروی papaverine
قبل از مصرف داروی پاپاورین، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی دارو که توسط سازنده بیان شده است را بررسی کنید. آمپول را مطابق با دستور پزشک مصرف کرده و بدون هماهنگی با وی دوز مصرفی یا زمان آن را افزایش و کاهش ندهید. افزایش دوز مصرفی تاثیری بر روی بهبودی بیماری شما نداشته و تنها سبب عوارض و خطرات در بیمار خواهد شد. پاپاورین فشار خون بالا را کنترل کرده اما آن را درمان نمی‌کند. اگر بعد از مصرف دارو احساس بهبودی دارید، به مصرف ادامه دهید و بدون مشورت با پزشک مصرف آن را قطع نکنید. در ادامه به طریقه مصرف این دارو در اسپاسم شریانی خواهیم پرداخت؛
- دوز مصرفی برای فرمول خوراکی رهش (پایدار)، 150 میلی گرم به صورت خوراکی هر 8 الی 12 ساعت یا 300 میلی گرم هر 12 ساعت می‌باشد.
- مقدار مصرف پاپاورین در دوز تزریقی دارو، 30-65 میلی گرم (در صورت نیاز تا 120 میلی گرم) به صورت تزریق داخل وریدی و عضلانی می‌باشد که در صورت نیاز پزشک می‌تواند دوز مصرفی را افزایش دهد. همچنین توجه داشته باشید که در اکستراسیستول قلبی 2 دوز را با فاصله 10 دقیقه تجویز کنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف داروی پاپاورین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. بیماران دارای سوابق پزشکی اختلالات مغزی (مانند تشنج، آسیب سر، تومور)، مشکلات قلبی (نارسایی یا سابقه سکته قلبی)، بیماری کلیوی، بیماری کبد، بیماری‌های معده یا روده و… باید با احتیاط این دارو را مصرف کنند. اگر بیماری قلبی، بلوک AV (اختلال ریتم قلب) یا گلوکوم دارید یا تا به حال داشته‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از موارد احتیاط و هشدار مصرف داروی پاپاورین شامل موارد زیر می‌باشد؛
- تزریق سریع پاپاورین در برخی بیماران باعث آپنه کشنده می‌شود، تزریق باید توسط پزشک متخصص یا پرستاران بیمارستان‌ها انجام شود.
- هنگامی که رسانایی کاهش می‌یابد، دارو ممکن است ریتم‌های نابجای گذرا با منشاء بطنی، ضربان‌های زودرس یا تاکی کاردی حمله‌ای ایجاد کند.
- برای درمان ناتوانی جنسی با تزریق داخل بدن مشخص نشده است. طبق برخی گزارشات تزریق داخل بدنی پاپاورین هیدروکلراید منجر به پریاپیسم مداوم شده است که نیاز به مداخله پزشکی و جراحی دارد.
- داروی پاپاورین باید در بیماران مبتلا به گلوکوم با احتیاط مصرف شود. اگر حساسیت کبدی همراه با علائم گوارشی، یرقان یا ائوزینوفیلی آشکار شد یا اگر مقادیر تست عملکرد کبدی تغییر کرد، درمان را قطع کنید.
- این دارو برای تزریق در ورید یا عضله است. این فرایند توسط یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی در یک بیمارستان یا کلینیک ارائه می‌شود.
موارد منع مصرف داروی پاپاورین
- حساسیت مفرط
- وجود بلوک کامل قلب دهلیزی بطنی
عوارض آمپول پاپاورین (papaverine)
تعریق، افسردگی و سرگیجه، کهیر، درد و سوزش در محل تزریق، ناراحتی شکمی، گرگرفتگی، پوسته پوسته شدن، حالت تهوع و… برخی از عوارض داروی پاپاورین (papaverine) می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. به خاطر داشته باشید که این دارو تجویز شده زیرا پزشک شما تشخیص داده است که فواید آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عارضه جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی و… به پزشک مراجعه کنید. برخی از عوارض شایع داروی پاپاورین شامل موارد زیر می‌باشد؛
- گرگرفتگی
- تاکی کاردی
- ناراحتی شکمی
- افسردگی و سرگیجه
- خارش
- پوسته پوسته شدن و کهیر
- بی‌اشتهایی و دهان خشک
- اسهال
- یبوست
- حالت تهوع و استفراغ
- تعریق
تداخل دارویی پاپاورین
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. قبل از مصرف هرگونه دارو لیستی از محصولات شیمیایی و گیاهی مورد استفاده خود تهیه کرده و در زمان مراجعه به پزشک به وی نشان دهید. زنان باردار و مادران شیرده در دوران بارداری یا شیردهی، هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک مصرف نکنند، زیرا در این دوره زمانی ممکن است سبب تداخل دارویی با داروهای دیگر شود. در ادامه به برخی از تداخلات دارویی پاپاورین خواهیم پرداخت؛
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای (TCA :(TCA اثرات پاپاورین را افزایش داده و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی مانند ضربان قلب نامنظم و فشار خون پایین را بالا می‌برند.
- داروهای ضد روان‌پریشی: داروهای ضد روان‌پریشی می‌توانند اثرات پاپاورین را افزایش و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی مانند ضربان قلب نامنظم و فشار خون پایین را بالا ببرند.
- داروهای ضد درد مخدر مانند کدئین و مورفین: داروهای ضد درد مخدر اثرات پاپاورین را افزایش داده و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی مانند خواب آلودگی، سرگیجه و تنگی نفس را افزایش می‌دهند.
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن: NSAIDs می‌توانند اثرات پاپاورین را کاهش دهند.
- داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین: پاپاورین در برخی بیماران اثرات داروهای رقیق کننده خون را افزایش و خطر ابتلا به خونریزی را افزایش می‌دهد.
- داروهای فشار خون مانند مسدود کننده های بتا و دیورتیک ها: پاپاورین می‌تواند اثرات داروهای فشار خون را کاهش دهد.
مصرف داروی پاپاورین (papaverine) در دوران بارداری و شیردهی
تاثیر داروی پاپاورین بعد از مصرف در زنان باردار و البته بر روی جنین مشخص نیست. درمان باید در دوران بارداری فقط در صورت نیاز واضح انجام شود. هیچ اثر تراتوژنی در موش‌های صحرایی مشاهده نشد که به صورت زیر جلدی به عنوان دارو تجویز شود. همچنین مطالعات خاصی در رابطه با دفع و تاثیر پاپاورین در شیردهی مادر و تاثیر آن بر روی نوزاد شیرخوار انجام نشده است. از آنجایی که بسیاری از داروها در شیر انسان دفع می‌شوند، مادران شیرده باید با احتیاط و مشورت پزشک دارو را مصرف کنند.
شرایط نگهداری داروی papaverine
داروی پاپاورین باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر آمپول پاپاورین
در نتیجه این مقاله با عنوان داروی papaverine از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز، خواندیم که داروی پاپاورین به عنوان یک داروی آنتی‌اکسیدان و دیلاتور عروق می‌تواند نقش مهمی در مدیریت و کنترل اسپاسم عضلانی خونی داشته باشد. با توجه به مکانیسم عمل این دارو در کاهش انقباض عضلات عروق و افزایش جریان خون، مصرف آن می‌تواند سبب بهبودی در علائم و عوارض این وضعیت شود. استفاده از پاپاورین به ویژه در موارد اسپاسم عروقی که باعث مشکلات گردش خون می‌شود، توجیه‌پذیر به نظر می‌رسد. با این حال، این استفاده باید تحت نظر پزشک باشد و تصمیم گیری در مورد مقدار و زمان مصرف باید با دقت صورت گیرد.
منبع سایت: Medscape
