ویتامین E از جمله ویتامینهایی است که نقش آنتی اکسیدانی دارد و در برابر اثر مخرب رادیکالهای آزاد از بدن انسان محافظت به عمل میآورد. این ویتامین به طور طبیعی در بسیاری از مواد غذایی موجود است و به راحتی میتوان آن را برای بدن تامین کرد. در این مقاله با همه فواید ویتامین E و منابع غذایی حاوی آن آشنا خواهید شد.
ویتامین E
ویتامین E از جمله ویتامینهای محلول در چربی است. محلول در چربی یعنی اینکه در چربی های ذخیره شده در بدن حل می شوند و بدن در صورت نیاز آنها را آزاد خواهد کرد. تا به حال روی قرص ویتامین e نام توکوفرول استات یا آلفا توفریل را دیدهاید. در واقع نوع طبیعی ویتامین e که از روغن های گیاهی استخراج می شود آلفا توکوفرول نامیده میشود. اما به دلیل اینکه این ترکیبات به نور و محیط قلیایی بسیار حساس هستند برای افزایش مقاومتشان، آنها را بصورت آلفا توکوفرول استات و آلفا توکوفریل تولید میکنند و این همان قرص های ویتامین ای است که مصرف می کنید.
نقش ویتامین E در بدن
ویتامین E خاصیت آنتی اکسیدانی بسیار بالایی دارد. آیا تاکنون زنگ زدن یک آهن را مشاهده کردهاید؟ هنگامی که سلولهای بدن شما در معرض مولکولهایی به نام رادیکالهای آزاد قرار میگیرند، روند مشابهی از اکسیداسیون (زنگ زدن) و تسریع پیر شدن در بدن اتفاق میافتد. رادیکالهای آزاد، سلولهای سالم را تضعیف و تجزیه میکنند و ممکن است در ابتلا به بیماریهای قلبی و سرطان نیز نقش داشته باشند. ویتامین E میتواند به جنگ رادیکالهای آزاد رفته و آسیب آنها به سلولهای بدن را کاهش داده و روند پیری سلولها را کند نماید. اما فواید این ویتامین بیش از اینها است.
تقویت سیستم ایمنی و درمان بیماری ها
ویتامین E از جمله مهمترین ویتامینها در تقویت سیستم ایمنی بدن است و میتواند در عدم ابتلا به سرماخوردگی و بسیاری بیماریهای دیگر موثر باشد. از طرفی نتیجه بعضی تحقیقات انجام شده روی ویتامین E نیز نشان داده است که این ویتامین به درمان بیماریهای زیر کمک میکند:
- تصلب شرایین
- فشار خون بالا
- بیماریهای قلبی
- سرطان
البته این نکته را نیز مد نظر داشته باشید که هنوز پژوهشهای بیشتری باید صورت گیرد تا صحت نقش داشتن ویتامین ای در بهبود بیماریهای نام برده شده به طور قطع تائید شود.
موهای سالم، زیبا و درخشان
با مصرف ویتامین E جریان خون در پوست سر افزایش مییابد و به این ترتیب با تحریک رشد موها، موها سریعتر رشد خواهند کرد و اندازه فولیکول مو و حجم موها نیز افزایش خواهد یافت. مصرف ویتامین E میتواند تولید چربی در بدن را به حد تعادل برساند. اگر چربی کف سر نه کم باشد و نه بیش از حد، در این صورت از ریزش مو پیشگیری به عمل میآید. پس این ویتامین در جلوگیری از ریزش مو نیز موثر است. روغنهایی همچون روغن آووکادو که حاوی ویتامین ای هستند، نه تنها میتوانند برای مو رطوبت رسانی داشته باشند بلکه در جلوگیری از تولید بیش از حد چربی نیز نقش دارند.
هنگامی که بر اثر افزایش سن یا رنگ و دکلره کردن، لایه محافظ چربی در قسمت بیرونی کوتیکول مو کاهش یابد، موها درخشش خود را از دست داده و کاملا بدحالت و کدر میشوند. با مصرف ویتامین E میتوان بار دیگر درخشش را به موها باز گرداند.
پوست شاداب و سالم
همان طور که در ابتدای مقاله عنوان شد ویتامین E نقش آنتی اکسیدانی دارد بنابراین میتواند روند پیری سلولهای پوست را نیز کاهش داده و در برابر آسیبهای محیطی مثل دود سیگار از پوست محافظت نماید. نتیجه برخی مطالعات نشان داده است که این ویتامین میتواند در کاهش آسیب اشعه ماورای بنفش (UV) به پوست نیز موثر باشد. به طور کلی ویتامین ای را یک ویتامین ضد پیری میدانند که میتواند سرعت ترمیم پوست را نیز بالا ببرد. همچنین این ویتامین به افزایش رطوبت پوست کمک میکند. بهرهمندی از یک پوست جوان و شاداب از جمله مهمترین فواید ویتامین E محسوب میشود.
حفظ سلامت ورزشکاران
شاید شنیده باشید که بسیاری از ورزشکاران حرفهای از مکمل ویتامین E استفاده میکنند. آیا میدانید چرا؟ این ویتامین سبب تقویت سیستم ایمنی میشود. بلافاصله پس از انجام ورزشهای سنگین، بدن ورزشکاران دچار ضعف سیستم ایمنی خواهد شد پس در این هنگام است که ویتامین E میتواند نقش موثر خود را ایفا نموده و مانع از تضعیف سیستم دفاعی بدن شود. ناگفته نماند که ویتامین ای از گرفتگی عضلات نیز پیشگیری میکند و از این جهت نیز برای ورزشکاران مفید است.
رفع اختلالات تولید مثل
جالب است بدانید که ویتامین E به باروری و تولید مثل نیز کمک میکند. تحقیقات نشان داده است که این آنتی اکسیدان قوی از تولید اسپرم نابالغ پیشگیری میکند. همچنین بر اساس برخی پژوهشها میتوان عنوان کرد که جلوگیری از بروز سرطان تخمدان و پروستات نیز از جمله فواید ویتامین E میتواند باشد.
کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی
بسیاری از زنان برخی علائم ناخوشایند را طی چرخه قاعدگی خود احساس میکنند و به اصطلاح دچار علائم سندرم پیش از قاعدگی میشوند. این علائم در برخی افراد بیشتر و در بعضی کمتر است. تحریک پذیری، پرخاشگری، اضطراب و درد عضلات از نشانههای این سندرم به شمار میآید. بسیاری از تحقیقات نشان دادهاند که مصرف مکمل ویتامین E میتواند در کاهش نشانه های سندرم پیش از قاعدگی موثر باشد.
فواید ویتامین E در بهبود بینایی
شاید تاکنون فکر میکردید که فقط ویتامین A به سلامت چشم کمک میکند اما مطالعات متعددی حاکی از آن هستند که ویتامین E نیز میتواند در بهبود بینایی موثر باشد. ویتامین E از سلولهای چشم در برابر مولکولهای ناپایدار به نام رادیکالهای آزاد که باعث تجزیه بافت سالم چشم میشوند، محافظت میکند. مصرف ویتامین E حتی میتواند در عدم ابتلا به آب مروارید نیز موثر واقع شود.
کمک به کاهش وزن در افراد چاق
برای بسیاری از افراد این سوال وجود دارد که آیا ویتامین E چاق کننده است یا باعث کاهش وزن می شود ؟ بر اساس برخی از مطالعات افراد چاق به میزان بیشتری ویتامین E نیاز دارند زیرا افزایش وزن و دیگر مشکلات آنها سبب افزایش استرس اکسیداتیو در آنها میشود. استرس اکسیداتیو در نتیجه عدم تعادل بین رادیکالهای آزاد و آنتیاکسیدانها در بدن رخ میدهد و در نتیجه خطر ابتلا به بیماریهایی همچون دیابت، بیماریهای قلبی و فشار خون افزایش مییابد. برا ساس این تحقیقات این ویتامین نه تنها چاق کننده نیست بلکه میتواند به حفظ سلامتی افراد چاقی که به سندرم متابولیک مبتلا هستند کمک کند. اگرچه هنوز در این زمینه به مطالعات بیشتری نیاز است تا صحت آن به طور حتم تعیین شود.
منابع تامین ویتامین E
پس از بررسی فواید ویتامین E بهتر است با منابع تامین آن برای بدن نیز آشنا شوید. کمبود ویتامین E بیماری چندان شایعی نیست زیرا این ویتامین در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد. خوراکیهای زیر از منابع تامین ویتامین ای برای بدن محسوب میشوند:
- روغنهای گیاهی مانند روغن آفتابگردان، روغن جوانه گندم و روغن سویا
- آجیل مانند بادام، بادم زمینی و فندق
- دانهها مانند دانه آفتابگردان
- سبزیجات برگ سبز مثل اسفناج و کلم بروکلی
- غلات غنی شده صبحانه
قرص ویتامین e
اگر بدن شما با کمبود ویتامین E مواجه باشد، بهتر است با مشورت پزشک به سراغ استفاده از مکملهای حاوی این ویتامین بروید. اگر از مکمل ویتامین E استفاده میکنید، بد نیست بدانید که بهترین زمان مصرف ویتامین E همراه با وعدههای غذایی است. از آنجایی که این ویتامین محلول در چربی محسوب میشود در کنار غذاهایی که حاوی چربیهای مفید هستند، جذب بهتری در بدن خواهد داشت. ویتامین ای برای پیشگیری و درمان کمبود این ویتامین مصرف میشود. ۸۰-۵۰ درصد ویتامین E از مجرای گوارش (دوازدهه) جذب می شود. برای جذب کافی این ویتامین، وجود املاح صفراوی و چربی موجود در رژیم غذایی ضروری است. این ویتامین در تمام بافتهای بدن به ویژه بافتهای چربی ذخیره می شود. متابولیسم آن کبدی است و از طریق صفرا و کلیه دفع می شود.
مصرف ویتامین E در بارداری
اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، ممکن است این پرسش برایتان به وجود آید که آیا در دوران بارداری به مقدار ویتامین E بیشتری نیاز است و آیا حتما باید از مکملهای غذایی حاوی این ویتامین کمک گرفت؟ در واقع باید گفت که مصرف مکملهای حاوی این ویتامین تاثیر خاصی روی مادر باردار و جنین ندارد و مشکلات دوران بارداری مانند تولد زودهنگام، مرگ جنین، زایمان زودرس، پره اکلامپسی و تولد نوزادان کم وزن را کاهش نمیدهد. اما اگر به تشخیص پزشک یک خانم باردار با کمبود این ویتامین مواجه باشد، باید حتما طبق دستور پزشک از مکملهای حاوی این ویتامین بهره بگیرد.
به طور کلی خانمهای باردار روزانه باید مصرف ۱۵ میلی گرم از این ویتامین را در برنامه غذایی خود بگنجانند. در پاسخ به این سوال که آیا ویتامین E برای زن باردار خطر دارد ؟ میتوان گفت که اگر این ویتامین به اندازه و تحت نظر پزشک مصرف شود، خطری را ایجاد نخواهد کرد.
آیا ویتامین E باعث تنگ شدن واژن می شود ؟
بهتر است در این مقاله به این موضوع نیز اشاره داشته باشیم که آیا ویتامین E باعث تنگ شدن واژن می شود ؟ زیرا ممکن است شما نیز از جمله افرادی باشید که در این رابطه چیزی شنیدهاید اما در مورد صحت آن اطمینان ندارید. باید بگوییم که استفاده از این ویتامین برای تنگ شدن واژن در واقع هیچ نوع مبنای علمی ندارد و تنها توسط یک مدل آمریکایی در فضای مجازی به صورت شایعه پخش شده است. از این ویتامین تنها به منظور افزایش رطوبت واژن و درمان خشکی آن میتوان استفاده کرد.
مقدار مصرف و نحوه استفاده
برای اطلاع از میزان مصرف ویتامین e به جدول زیر دقت کنید. جدول زیر مقدار نیاز روزانه بدن به مصرف این ویتامین را در سنین مختلف در زنان و مردان نشان میدهد:
گروه های مختلف |
سن | مقدار مصرف در مردان (میلی گرم) | مقدار مصرف در زنان (میلی گرم) |
نوزادان | 0 تا 6 ماهگی | 4 | 4 |
نوزادان | 7 تا 12 ماهگی | 5 | 5 |
کودکان | 1 تا 3 سالگی | 6 | 6 |
کودکان | 4 تا 8 سالگی | 7 | 7.5 |
کودکان | 9 تا 13 سالگی | 11 | 11 |
نوجوانان | 14 تا 18 سالگی | 15 | 15 |
بزرگسالان | 19 سال به بالا | 15 | 15 |
زنان باردار | همه سنین | – | 15 |
زنان شیرده | همه سنین | – | 19 |
بهترین زمان مصرف
ویتامین e را کی بخوریم ؟ این یکی از پرتکرارترین سوالات در خصوص این ویتامین است. به طور حتم سوال بسیار مهمی است چراکه زمان و میزان مصرف ویتامینها در افزایش جذب آنها بسیار موثر است. برای دریافت توضیحات کامل شما راه به مقاله لینک داده شده دعوت میکنیم اما به طور خلاصه میتوان گفت:
از آنجایی که ویتامینهای محلول در چربی از بدن دفع نشده و در بافتهای بدن ذخیره میشوند، مقدار مصرف آنها بسیار مهم است و نباید بیش از حد مجاز مورد استفاده قرار بگیرند تا در بدن مسمومیت ایجاد نکنند.
علائم کمبود ویتامین E
تنها در صورتی باید به سراغ مصرف ویتامین E رفت که کمبود آن در بدن وجود داشته باشند. موارد زیر از نشانههای شایع کمبود این ویتامین در بدن است:
- ضعف عضلات و سوزن سوزن شدن بدن
- ضعف سیستم ایمنی
- خستگی بیش از حد
- مشکلات بینایی
- مشکل عدم تعادل
عوارض مصرف ویتامین E
اگر از ویتامینهای محلول در چربی بیش از حد مجاز استفاده شود، مشکلات عدیدهای به وجود خواهد آمد. عوارض ویتامین E در صورت مصرف بیش از اندازه شامل موارد زیر است:
- حالت تهوع و استفراغ
- اسهال
- درد معده
- خستگی و ضعف
- سردرد
- تاری دید
- بثورات پوستی و کبودی
از جمله دیگر عوارض این ویتامین به این نکته نیز میتوان اشاره کرد که مصرف آن روی پوست در برخی افراد سبب بروز خارش و تورم میشود.
تداخل دارویی
مصرف همزمان برخی از داروها ممکن است با ویتامین E ایجاد تداخل کرده و مشکلاتی را برای سلامتی به وجود آورد. اگر میخواهید همه چیز درباره این ویتامین را بدانید به این داروها نیز باید توجه داشته باشید و در مورد مصرف آنها با پزشک مشورت نمایید:
- سیکلوسپورین ( که برای درمان التهاب در آرتریت روماتوئید و جلوگیری از رد پیوند عضو استفاده میشود)
- داروهایی که توسط کبد تغییر یافته و تجزیه میشوند مثل : لووستاتین و کتوکونازول
- داروهای شیمی درمانی که برای درمان سرطان استفاده میشوند
- داروهای ضد انعقاد خون که لخته شدن خون را کند میکنند مثل وارفارین
- داروهایی که برای کاهش سطح کلسترول در بدن استفاده میشوند
- نیاسین یا ویتامین B3
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی فواید ویتامین E پرداختیم. این ویتامین با توجه به عملکردهای مهمی که در بدن انسان دارد، یکی از مهمترین ویتامینها محسوب میشود تا آنجایی که برخی افراد راز جوانی و شادابی پوست خود را در استفاده از ویتامین E میدانند. اما همانطور که در مقاله مطالعه فرمودید، خواص این ویتامین تنها به شادابی پوست محدود نمیشود. تقویت سیستم ایمنی، داشتن موهای سالم، بهبود بینایی و بسیاری فواید دیگر را مصرف ویتامین E برای شما به ارمغان خواهد آورد. به شما پیشنهاد میکنیم که بیش از پیش مواد غذایی حاوی ویتامین E را در رژیم غذایی خود بگنجانید و در صورت داشتن کمبود این ویتامین، مصرف مکملهای غذایی را فراموش نکنید.
سلام و وقت به خیر.
من و همسرم هر روز بعد از ناهار قرص ویتامین ایی ۴۰۰ رو به همراه ویتامین دی ۱۰۰۰ مصرف میکنیم برای اقدام به بارداری..آیا خوردن این دو باهم تداخلی ندارند؟
سلام کاربر گرامی
خیر تداخل ندارد
سپاس از همراهی شما
درود بر شما دکترم ویتامین E با دوز ۴۰۰ داده من دچار معده درد و اسهال شدید و حات تهوع شدم تقریبا تازه هم شروع کردم ممکنه از این قرص باشه؟ ممنون از زحماتتون
سلام کاربر گرامی
ممکنه ، همراه غذا استفاده کنید
سپاس از همراهی شما
سلام مصرف ویتامین E باعث سرگیجه میشود ؟ و آیا با دارویی تداخل دارد ؟
ممنون
سلام کاربر گرامی
بله ویتامین ای “می تواند” باعث سرگیجه شود.
لطفا اسم دارویی که مدنظرتان هست ذکر بفرمایید تا از لحاظ تداخل بررسی شود.
سپاس از همراهی شما
آیا مکمل ویتامین ای را میتوان با قرص فولیکوژن همزمان مصرف کرد؟ اگر بله با چه دوزی؟
سلام کاربر گرامی
بله می توانید استفاده نمایید اما در نظر داشته باشید بهتر است فولیکوژن را بعد از صبحانه و ویتامین ای را بعد از نهار استفاده کنید.
تعیین دوز ویتامین ای بسته به نیاز بدن شما دارد اما می توانید به صورت دو بار در هفته از دوز 400 استفاده کنید.
سپاس از همراهی شما
مادر من 55 سالشه و ده ساله که ویتامین ای مصرف می کنه و میگه کلا این ویتامین حالش رو خوب میکنه. می خواستم ببینم مصرف طولانی مدتش مشکلی ایجاد نمی کنه؟ البته بیشتر از دوز روی جلدش نمی خوره
مصرف ویتامین E در طولانی مدت ممکن است باعث آسیب به کبد شود به دلیل اینکه ویتامین E یک ویتامین محلول در چربی است. بنابراین حتما به پزشک مراجعه نمایید و با انجام آزمایش مشخص شود که بدن به این ویتامین نیاز دارد یا خیر