وقتی غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند، به این وضعیت کم کاری تیروئید می‌گویند. در مراحل اولیه این بیماری علائم چندانی ندارد اما اگر پیشرفت کند، سلامتی فرد را کاملا به خطر می‌اندازد و ممکن است موجب مشکلات قلبی عروقی غیر قابل جبران شود. افزایش وزن ناخواسته، خشکی پوست، نازک شدن تارهای مو، احساس سرمای مداوم و … تنها بخشی از علائم تیروئید کم کار هستند. برای اینکه با علائم کم کاری تیروئید بیشتر آشنا شوید، در این مقاله همراه ما باشید.
علائم کم کاری تیروئید
علائم تیروئید کم کار به شدت بیماری بستگی دارد. عوارض نامطلوب این بیماری معمولا به آرامی و طی چندین سال خود را نشان می‌دهند. کم کاری تیروئید باعث می‌شود متابولیسم شما کند شود و مشکلات ناشی از آن کم‌کم بروز یابند. مهم‌ترین علائم کم کاری تیروئید به شرح زیر است:
- خستگی
- حساسیت بیشتر به سرما
- خشک شدن پوست
- یبوست
- افزایش وزن
- پف کردن صورت
- کلفت شدن صدا
- زبری پوست
- درد یا ضعف عضلانی
- نامنظم شدن سیکل‌های قاعدگی
- نازک شدن موها
- کاهش ضربان قلب
- مشکلات حافظه
- افسردگی
برای درمان کم کاری تیروئید معمولا از قرص لووتیروکسین استفاده می‌شود. در ادامه در مورد برخی از علائم تیروئید کم کار برایتان بیشتر شرح خواهیم داد.
خستگی از مهم‌ترین علائم تیروئید کم کار
یکی از شایع‌ترین علائم کم کاری تیروئید احساس خستگی است. افراد مبتلا به هیپوتیروئیدیسم ممکن است به طور دائم احساس خستگی کنند؛ به طوری که حتی وقتی تازه از خواب بیدار شده‌اند، احساس کنند انرژی لازم برای انجام امور روزمره خود را ندارند.
افزایش وزن از نشانه های کم کاری تیروئید
در کم کاری تیروئید، متابولیسم یا سوخت و ساز در فرد کاهش می‌یابد؛ به طوری که بدن کالری بیشتری را ذخیره می‌کند. در این صورت فرد ممکن است بدون اینکه حتی در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی خود تغییری ایجاد کرده باشد، دچار افزایش وزن ناخواسته شود.
بیشتر بخوانید: مبتلایان به کم کاری تیروئید چگونه وزن کم کنند؟
احساس سرما
مبتلایان به کم کاری تیروئید اغلب بیش از حد معمول احساس سرما می‌کنند. به این معنا که شاید زمانی که در یک جمع هیچ‌کس سردش نیست، دست و پایشان یخ کند. علت این مسئله به کاهش متابولیسم مربوط می‌شود که باعث می‌شود بدن، گرمای کمتری تولید کند.
خشک و زبر شدن پوست
هورمون تیروئید به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کند. بنابراین وقتی فرد با کم کاری تیروئید مواجه است، بدنش رطوبت کمتری دارد؛ به طوری که در پوست به خوبی احساس می‌شود. خشکی پوست باعث پوسته پوسته شدن و زبر شدن پوست خواهد شد.
ریزش مو از علائم تیروئید کم کار
از دیگر علائم تیروئید کم کار می‌توان به ریزش مو اشاره کرد. هورمون تیروئید به رشد و سلامت مو کمک می‌کند. بنابراین کمبود آن می‌تواند منجر به نازک شدن موها و ریزش مو شود.
یبوست
هورمون تیروئید به تنظیم حرکات روده کمک می‌کند. از این رو وقتی فرد در کم کاری تیروئید با کمبود این هورمون مواجه می‌شود، هضم غذا کندتر صورت گرفته و علائمی همچون یبوست مشاهده خواهد شد.
درد یا ضعف عضلانی
کاهش متابولیسم در کم کاری تیروئید می‌تواند عاملی برای درد و ضعف عضلانی باشد. از طرف دیگر ممکن است تیروئید کم کار باعث ایجاد التهاب در بدن شود که این مسئله خود در افزایش درد عضلات و مفاصل نقش دارد. علاوه بر اینها کمبود ویتامین دی در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید بسیار شایع است که خود می‌تواند در بروز درد عضلانی موثر باشد.
کاهش حافظه و کم کاری تیروئید
از دیگر علائم تیروئید کم کار به کاهش حافظه نیز می‌توان اشاره کرد. هورمون تیروئید به عملکرد صحیح مغز کمک می‌کند. بنابراین کمبود آن می‌تواند به کند شدن قدرت تفکر، کاهش تمرکز و حافظه منجر شود. اگر کم کاری تیروئید خیلی شدید باشد می‌تواند به سلول‌های مغزی آسیب برساند. همچنین اگر تیروئید کم کار باعث بروز افسردگی شود، افسردگی خود می‌تواند در اختلالات حافظه موثر باشد.
علائم تیروئید کم کار در نوزادان
حتی نوزادان هم می‌توانند کم کاری تیروئید داشته باشند. اکثر نوزادانی که با نقص در غده تیروئید متولد می‌شوند در ابتدا علائم خاصی ندارند اما اگر این بیماری در آنها به خوبی تشخیص داده نشود و درمان لازم صورت نگیرد، علائم کم‌کم خود را نشان می‌دهند. علائم تیروئید کم کار در نوزادان به شرح زیر است:
- اختلال در رشد
- مشکلات تغذیه
- کند وزن گرفتن
- زرد شدن پوست و زرد شدن سفیدی چشم
- یبوست
- تن صدای ضعیف
- پوست خشک
- گریه با صدای خشن
- بزرگ شدن زبان
- فتق ناف
کم کاری تیروئید در نوزادان حتی اگر خفیف باشد، در صورت عدم درمان می‌تواند مشکلات عدیده‌ای را ایجاد کرده و رشد کودک را به طور کامل به تاخیر بیندازد.
بیشتر بدانید: میوه های مضر برای کم کاری تیروئید
علائم کم کاری تیروئید در کودکان و نوجوانان
به طور کلی کودکان و نوجوانان در کم کاری تیروئید، علائمی مشابه با بزرگسالان دارند اما به موارد قبلی که شرح دادیم، این موارد را هم می‌توانیم اضافه نماییم:
- رشد کُند و ضعیف که منجر به کوتاهی قد می‌شود
- تاخیر در رشد دندان‌های دائمی
- تاخیر در بلوغ
- رشد ذهنی ضعیف
علائم کم کاری تیروئید در مردان
علائم تیروئید کم کار در آقایان و خانم‌ها تقریبا مشابه است. اما چند مورد در مورد علائم کم کاری تیروئید در مردان وجود دارد که به آنها اشاره می‌کنیم:
- کاهش میل جنسی: غده تیروئید در تنظیم هورمون‌های جنسی مثل تستوسترون نقش دارد. بنابراین در کمکاری تیروئید ممکن است سطح تستوسترون در بدن مناسب نباشد و در نتیجه میل جنسی کاهش یابد.
- اختلال نعوظ: هورمون تیروئید در بهبود جریان خون در آلت تناسلی نقش دارد. وقتی فرد با کاهش این هورمون در بدن خود مواجه می‌شود، ممکن است اختلال نعوظ را تجربه کند که در این صورت برقراری رابطه جنسی مشکل خواهد شد.
همچنین دیگر علائم تیروئید کم کار در مردان عبارتند از:
- خستگی
- افزایش وزن
- ریزش مو
- درد عضلانی
- افسردگی
- یبوست
- خشکی پوست
- تورم صورت
علائم تیروئید کم کار در زنان
کم کاری تیروئید در زنان بسیار شایع است؛ به ویژه زمانی که در دوران بارداری قرار می‌گیرند. نامنظم شدن قاعدگی یکی از مهم‌ترین نشانه های کم کاری تیروئید در بانوان است. در واقع کمبود هورمون تیروئید می‌تواند تخمک‌گذاری را در بدن مختل کرده و منجر به نامنظم شدن پریود شود. همچنین بر هم خوردن نظم قاعدگی در کم کاری تیروئید ممکن است به کاهش سطح پروژسترون در بدن مربوط باشد. دیگر علائم کم کاری تیروئید در زنان مشابه با مردان است و از جمله آنها به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- افزایش وزن ناخواسته
- حساسیت به سرما
- خستگی
- خشکی پوست و ریزش مو
- یبوست
- افسردگی
- درد عضلانی
- پف کردن صورت
- گرفتگی صدا
مطالعه کنید: کسانی که کم کاری تیروئید دارند از مصرف این داروها و غذا‌ها پرهیز کنند
علائم تیروئید کم کار در بارداری
کم کاری تیروئید در دوران بارداری برای جنین خطرناک است. از این رو بهتر است بانوان قبل از اقدام برای باردار شدن، آزمایش تیروئید بدهند. همان طور که اشاره کردیم کم کاری تیروئید در بارداری بسیار شایع است. در واقع بسیاری از خانم‌ها از قبل دچار این بیماری بوده‌اند اما در دوران بارداری و با دادن آزمایش بیشتر متوجه آن می‌شوند. علائم تیروئید کم کار در دوران بارداری شامل موارد زیر است:
- خستگی مفرط در بارداری
- احساس سرمای زیاد
- خشکی بیش از حد پوست و ریزش مو
- یبوست در بارداری
- افزایش وزن بی‌رویه در بارداری
- درد عضلات و مفاصل
- افسردگی، مشکل در تمرکز و ضعیف شدن حافظه
- گرفتگی صدا
- ورم صورت و پلک
- بروز مشکلات خواب
علت کم کاری تیروئید چیست؟
شایع‌ترین علت کم کاری تیروئید، ابتلا به بیماری هاشیموتو است. این بیماری یک بیماری خود ایمن بوده که در آن سیستم ایمنی بدن، به غده تیروئید حمله می‌کند و باعث می‌شود هورمون تیروئید به مقدار کافی تولید نشود. سایر علل بروز کم کاری تیروئید یکی از موارد زیر می‌تواند باشد:
- تیروئیدیت یا التهاب تیروئید
- درمان پرکاری تیروئید با جراحی
- کمبود ید
- عوامل ژنتیکی و ارثی
راه های پیشگیری از کم کاری تیروئید
هیچ راهی برای پیشگیری از کم کاری تیروئید وجود ندارد. اگر با علائم تیروئید کم کار مواجه شدید، حتما باید تحت نظر پزشک باشید و دوز دارو برای شما حتما باید توسط وی تعیین شود. به طور کلی برای اینکه کمی ریسک ابتلا به کم کاری تیروئید را کاهش دهید می‌توانید اقدامات زیر را به کار بگیرید:
- در غذاهای خود به مقدار کافی از ید استفاده کنید. مثلا نمک ید دار بخورید. کمبود ید در بدن یکی از علل شایع کم کاری تیروئید است.
- غذاهای دریایی مصرف کنید زیرا منابعی غنی از ید هستند.
- غذاهای سالم بخورید.
- استرس را از خود دور کنید.
- به طور منظم فعالیت بدنی داشته باشید.
- وزن خود را در حالت ایده‌آل نگه دارید.
مهم‌تر از همه موارد ذکر شده این است که سالیانه 2 بار یا هر زمانی که پزشک تعیین کند، آزمایش خون بدهید تا اگر به کم کاری تیروئید مبتلا شده باشید بتوانید جلوی پیشرفت آن را بگیرید.
درمان کم کاری تیروئید
درمان کم کاری تیروئید به این شکل است که مقدار کمبود هورمون تیروئید در بدن باید جبران شود. به این منظور بهتر است از دارو استفاده کرد و بهترین دارو برای درمان تیروئید کم کار، لووتیروکسین است. این دارو سطح هورمون تیروئید در بدن را در حد متعادل نگه می‌دارد. در بسیاری از موارد ممکن است کم کاری تیروئید قابل درمان نباشد اما به خوبی با مصرف دارو می‌توان آن را کنترل کرد تا عوارضی را به وجود نیاورد. دوز دارو باید توسط پزشک تعیین شود و سالیانه به هر تعدادی که پزشک توصیه می‌کند، آزمایش خون داده شود تا بیماری تحت کنترل باشد.
اگر کم کاری تیروئید درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟
کم کاری تیروئید اگر درمان نشود می‌تواند به یک وضعیت تهدید کننده زندگی تبدیل شود. علائم تیروئید کم کار می‌تواند به مرور زمان شدید و شدیدتر شود و عوارض نامطلوبی مثل موارد زیر را به دنبال داشته باشد:
- ایجاد مشکلات سلامت روان
- مشکلات و اختلالات تنفسی
- عدم توانایی در حفظ دمای طبیعی بدن
- ایجاد مشکلات قلبی
- گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید)
علاوه بر موارد ذکر شده کما میکسدما وضعیتی است که در صورت عدم درمان کم کاری تیروئید، فرد می‌تواند به آن مبتلا شود و ادامه زندگی وی کاملا به خطر بیفتد.
آیا ممکن است کم کاری تیروئید خود به خود درمان شود؟
در برخی موارد که علائم تیروئید کم کار بسیار خفیف است یا اصلا فرد علائمی ندارد، ممکن است بیماری خود به خود از بین برود. اما در اکثر موارد می‌توان گفت که کم کاری تیروئید یک بیماری مادام العمر است که همواره با مصرف دارو باید تحت کنترل قرار گیرد. مدت کوتاهی بعد از اینکه فرد در بیماری کم کاری تیروئید، مصرف دارو را شروع می‌کند، علائم تیروئید کم کار به طور کامل از بین می‌روند. اما همچنان دارو باید مصرف شود.
بیشتر بخوانید: با قاتل کم کاری تیروئید آشنا شوید
کلام پایانی
شایع‌ترین علائم تیروئید کم کار شامل افزایش وزن ناخواسته، احساس سرما، احساس خستگی، خشکی پوست، ریزش مو، تورم صورت و بقیه مواردی است که در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به طور کامل به آنها اشاره کردیم. فراموش نکنید که کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدی اگر درمان نشود، می‌تواند کل سیستم بدن شما را به هم ریخته و عوارض نامطلوبی ایجاد کند. برای تشخیص دقیق این بیماری حتما لازم است آزمایش خون بدهید و نباید تنها به علائمی که دارید اکتفا کنید زیرا این علائم با بسیاری دیگر از بیماری‌ها مشترک هستند.
