از دست دادن اشتها علامتی است که می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد. بی اشتهایی با بی اشتهایی عصبی که نوعی اختلال غذا خوردن است، متفاوت است. شناسایی و درمان علت اصلی کاهش اشتها به شما کمک می‌کند تا احساس بهتری داشته باشید.
بی اشتهایی چیست؟
از دست دادن اشتها زمانی اتفاق می‌افتد که احساس گرسنگی نمی‌کنید یا تمایلی به غذا خوردن ندارید؛ که می‌تواند باعث شود از طعم و بوی غذا لذت نبرید. دلایل متعددی برای بی اشتهایی وجود دارد. از دست دادن اشتها می‌تواند به طور ناگهانی یا تدریجی در یک دوره زمانی طولانی رخ دهد. بی اشتهایی می‌تواند با علائم دیگری مانند علائم زیر همراه باشد:
- خستگی یا کمبود انرژی
- حالت تهوع و استفراغ
- ضعف عضلانی
- اسهال یا یبوست
- تغییرات پوست، مو و ناخن‌ها
تفاوت بین بی اشتهایی و بی اشتهایی عصبی (anorexia nervosa) چیست؟
وقتی اشتهای خود را از دست می‌دهید، احساس گرسنگی نمی‌کنید. بی اشتهایی با بی اشتهایی عصبی متفاوت است. فرد مبتلا به بی اشتهایی عصبی ممکن است احساس گرسنگی کند اما از خوردن غذا اجتناب کند. وقتی کم اشتهایی یا بی اشتهایی دارید، نیازی به خوردن غذا احساس نمی‌کنید زیرا گرسنگی را احساس نمی‌کنید.
علائم بی اشتهایی
علائمی که نشان می‌دهد شما به بی اشتهایی مبتلا هستید شامل موارد زیر است:
- عدم علاقه به غذا
- نخوردن غذاهای مورد علاقه
- از دست دادن وعده‌های غذایی
- تغییرات وزنی
علل بی اشتهایی
دلایل متعددی برای کاهش اشتها وجود دارد. از جمله این علت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تغییرات فیزیکی در بدن
- تغییرات عاطفی
- بیماری زمینه‌ای
- عوارض داروها
- عفونت باکتریایی و ویروسی
- کمبود مواد معدنی
- کمبود ویتامین‌ها
کمبود کدام ویتامین باعث بی اشتهایی میشود؟
کمبود ویتامین B12 می‌تواند دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار دهد. ویتامین B12 برای ساخت DNA و گلبول‌های قرمز مهم است. کمبود گلبول‌های قرمز به این معنی است که اکسیژن کافی به روده نمی‌رسد که می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی شود. در نتیجه مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، افراد مبتلا به کمبود ویتامین B12 ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند. بی اشتهایی در طولانی مدت می‌تواند به کاهش وزن منجر شود.
ویتامین B1 به سلول‌های بدن کمک می‌کند تا غذا را به انرژی تبدیل کنند. اگر ویتامین B1 کافی نداشته باشید، این فرایند به درستی صورت نمی‌گیرد و ممکن است علائمی مانند خستگی، بی اشتهایی و ضعف عضلانی داشته باشید. خرید قرص ویتامین B1 و مصرف مرتب آن به بازیابی سطح طبیعی این ویتامین در بدن کمک می‌کند.
علاوه بر ویتامین‌ها، کمبود برخی مواد معدنی نیز می‌تواند به بی اشتهایی منجر شود. از این مواد معدنی می‌توان به زینک و آهن اشاره کرد. کمبود زینک ممکن است باعث بی اشتهایی، اختلال در عملکرد سیستم ایمنی، کاهش وزن، تاخیر در ترمیم زخم‌ها، ضایعات چشمی و پوستی و اختلال بو و چشایی شود. اختلال در حس بویایی و چشایی نیز به نوبه خود در از دست دادن اشتها موثر است.
افراد مبتلا به کم‌خونی ناشی از فقر آهن دچار بی اشتهایی و افزایش فعالیت هورمون گرلین در مقایسه با افراد سالم هستند. درمان این کم‌خونی با خرید قرص آهن و مصرف آن به افزایش اشتها و کاهش سطح گرلین کمک می‌کند. گرلین یک هورمون مهم است که تاثیر قابل توجهی بر اشتها، دریافت غذایی و احساس سیری دارد. گرلین، هورمون گرسنگی است و از طریق جریان خون به مغز منتقل شده و از این طریق احساس گرسنگی ایجاد می‌کند.
درمان بی اشتهایی
درمان بی اشتهایی به علت آن بستگی دارد. اگر علت بی اشتهایی عفونت باکتریایی یا ویروسی باشد، معمولا به درمان خاصی نیاز ندارید. زیرا پس از درمان عفونت، اشتهای شما به حالت قبل بازخواهد گشت.
مراقبت‌های خانگی
اگر بی اشتهایی به دلیل یک بیماری مانند سرطان یا بیماری مزمن باشد، تحریک اشتها می‌تواند دشوار باشد. البته کارهایی مانند غذا خوردن با خانواده و دوستان، پختن غذای مورد علاقه، بیرون رفتن برای صرف غذا در رستوران و… می‌تواند به بهبود بی اشتهایی کمک کند. برای کمک به بهبود بی اشتهایی می‌توانید روی خوردن یک وعده غذایی بزرگ در روز تمرکز کنید و از میان وعده‌های سبک در این بین استفاده کنید. خوردن چند وعده غذایی کوچک نیز می‌تواند کمک کننده باشد و معمولا تحمل آن برای معده راحت‌تر از وعده‌های غذایی بزرگ است.
ورزش سبک نیز ممکن است به افزایش اشتها کمک کند. وعده‌های غذایی برای اطمینان از دریافت مواد مغذی کافی باید باید پر کالری و پر پروتئین باشد. حتی در صورت از دست دادن وزن ممکن است نیاز به خرید گینر و مصرف این نوشیدنی‌های پرکالری باشد.
مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی که در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به شما معرفی کردیم نیز، می‌تواند به بهبود اشتهای شما کمک کند؛ البته در صورتی که این بی اشتهایی ناشی از کمبود این ریزمغذی‌ها در بدن باشد.
عوارض بی اشتهایی
بی اشتهایی می‌تواند موجب سوءتغذیه و از دست دادن وزن شود. اگر بی اشتهایی بدون درمان ادامه پیدا کند، می‌تواند مشکل جدی برای سلامتی ایجاد کند. شما برای زنده ماندن نیاز دارید به طور مرتب غذا بخورید و کالری دریافت کنید. کم شدن کالری دریافتی می‌تواند باعث تضعیف سیستم بدنی و اختلال در عملکردهای بدن شود.
سخن پایانی
بی اشتهایی معمولا یک علامت موقتی است. هنگامی که علت بی اشتهایی شما مشخص شود، احساس بهتری خواهید داشت و این علامت از بین خواهد رفت. با افزایش سن، بدن دائما در حال تغییر است. بنابراین بعضی از غذاهایی که قبلا دوست داشتید، ممکن است امروز مورد علاقه شما نباشند.
اگر دچار بی اشتهایی ناگهانی، تغییر در خلق و خو یا تغییرات وزنی شدید، مراجه به پزشک را به تاخیر نیندازید. شروع ناگهانی علائم می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد که نیاز به درمان دارد. تاثیر کمبود برخی ریزمغذی‌ها نیز در بی اشتهایی اثبات شده است. در این مقاله به این سوال شما که “کمبود چه ویتامینی باعث بی اشتهایی میشود؟” پاسخ دادیم و گفتیم که علاوه بر کمبود ویتامین‌هایی مانند ویتامین‌های گروه B و ویتامین A، کمبود مواد معدنی همچون زینک و آهن نیز می‌تواند باعث بی اشتهایی شود.
