90% از هندوانه از آب تشکیل شده اما با این وجود این میوه را میتوان یکی از پرخاصیتترین میوهها دانست. هندوانه بیشتر مختص فصل تابستان است و تنها یک قاچ از آن عطش انسان را در گرمای کلافه کننده تابستان برطرف میکند اما این میوه قطعا شما را به یاد شب یلدا و خاطرات دلنشین این شب نیز میاندازد زیرا هندوانه پای ثابت سفرههای شب یلدا است. بیایید با خواص هندوانه بیشتر آشنا شویم و آن را بیش از گذشته در میانوعدههای خود جای دهیم.
ویتامین ها و مواد معدنی موجود در هندوانه
یک برش از هندوانه (حدود 154 گرم) دارای ویتامینها و مواد معدنی زیر است:
- ویتامین C
- ویتامین A
- پتاسیم
- منیزیم
- فسفر
- برخی از ویتامینهای گروه B
هندوانه مملو از کاروتنوئیدها شامل بتاکاروتن و لیکوپن بوده و مقادیر مناسبی از سیترولین را که یک اسید آمینه بسیار مهم است نیز در خود جای داده است.
هندوانه یک آنتی اکسیدان قوی
بدن انسان طی فرآیندهای طبیعی مثل متابولیسم میتواند رادیکالهای آزاد را که مولکولهای مخربی هستند، تولید کند. رادیکالهای آزاد همچنین میتوانند از طریق سیگار کشیدن، آلودگی هوا و استرسهای محیطی در بدن زیاد شوند. اما هندوانه دارای خواص آنتی اکسیدانی بسیار قوی است که میتواند به جنگ این مولکولهای مخرب رفته و آنها را نابود کند. در صورتی که رادیکالهای آزاد در بدن ازدیاد یابند، استرس اکسیداتیو رخ داده، به سلولها آسیب رسیده و بیماریهایی همچون سرطان یا بیماری قلبی حاصل میشوند.
پیشگیری از آسم
یک پیمانه هندوانه قارچ شده که حدودا 150 گرم وزن دارد، حدود 12 میلی گرم ویتامین C را در خود جای داده است. ویتامین C خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و علاوه بر اینکه به مقابله با رادیکالهای آزاد میپردازد، ممکن است خطر ابتلا به آسم را نیز کاهش دهد. مطالعات تائید نکردهاند که مصرف قرص ویتامین C میتواند در جلوگیری از آسم موثر باشد اما رژیم غذایی غنی از ویتامین ث ممکن است این توانایی را داشته باشد و چنانچه اشاره کردیم، یکی از خواص هندوانه به مقدار مناسب ویتامین سی در آن مربوط میشود.
کاهش فشار خون
در مطالعهای که در سال 2012 صورت گرفت محققان دریافتند که عصاره هندوانه میتواند فشار خون را در ناحیه مچ پا در افرادی که چاق هستند و مشکل فشار خون بالا نیز دارند، کاهش دهد. این خاصیت هندوانه ممکن است به وجود ال سیترولین و ال آرژنین که دو آنتی اکسیدان قوی در هندوانه هستند، مرتبط شود زیرا این دو ماده میتوانند عملکرد عروق را بهبود بخشند. لیکوپن نیز که یکی دیگر از آنتی اکسیدانهای موجود در هندوانه است، میتواند به کاهش التهاب و محافظت از بدن در برابر بیماریهای قلبی کمک کند. فیتواسترولها ترکیبات گیاهی هستند که به کاهش کلسترول بد خون یا همان LDL کمک میکنند و در هندوانه نیز وجود دارند. کاهش کلسترول بد خون میتواند در کاهش فشار خون موثر باشد.
جلوگیری از سرطان
یکی دیگر از خواص هندوانه پیشگیری از بروز بیماری سرطان میتواند باشد. طبق اعلام موسسه ملی سرطان، رادیکالهای آزاد میتوانند در بروز برخی از انواع سرطان نقش داشته باشند. رادیکالهای آزاد با ایجاد استرس اکسیداتیو به سلول DNA آسیب وارد کرده و از این طریق ممکن است منجر به بروز سرطان شوند. هندوانه با داشتن ویتامینهای مختلف و همچنین خاصیت آنتی اکسیدانی میتواند از بروز سرطان پیشگیری نماید. بر اساس برخی از مطالعات مصرف لیکوپن موجود در هندوانه میتواند خطر بروز سرطان پروستات را نیز کاهش دهد.
بهبود عملکرد روده و جلوگیری از یبوست
هندوانه محتوای آب بالایی داشته و همچنین مقدار مناسبی فیبر را برای بدن تامین میکند. فیبر به هضم بهتر مواد غذایی در بدن کمک کرده، عملکرد روده را بهبود بخشیده و در نتیجه در پیشگیری از بروز یبوست موثر است. هندوانه همچنین ادرارآور است و میتواند برای افرادی که مشکلات کلیوی دارند، مفید باشد.
بهبود عملکرد مغز
کولین یکی دیگر از آنتی اکسیدانهای موجود در هندوانه است که وجود آن خواص هندوانه را دوچندان میکند. کولین در فعالیتها و عملکردهای زیر نقش دارد:
- حرکات ماهیچهها
- یادگیری و حافظه
- حفظ ساختار غشای سلولی
- انتقال پیامهای عصبی
- رشد اولیه مغز
برخی از مطالعات حاکی از آن هستند که کولین ممکن است در کند کردن روند زوال عقل در بیماری آلزایمر موثر باشد اما در این زمینه به تحقیقات بیشتری نیاز است.
کاهش دردهای عضلانی یکی از خواص هندوانه
میوه هندوانه و همچنین آب آن ممکن است در کاهش دردهای عضلانی موثر بوده و به ورزشکاران کمک کند تا پس از تمرینات ورزشی از درد ماهیچه سریعتر بهبود یابند. سیترولین یکی از اسیدهای آمینه موجود در هندوانه است که کاهش درد عضلات ممکن است به وجود آن ارتباط داشته باشد.
حفظ سلامت پوست
به منظور تولید کلاژن بدن به ویتامین C نیاز دارد و چنانچه گفتیم هندوانه سرشار از این ویتامین است. کلاژن برای ساختار سلول و همچنین عملکرد ایمنی بدن ضروری به نظر میرسد. کمک به ترمیم زخمها نیز یکی دیگر از فواید ویتامین ث موجود در هندوانه است. مطالعات نشان میدهد که ویتامین C آسیبهای ناشی از افزایش سن را در پوست نیز کاهش میدهد. از این رو هندوانه را میتوان به عنوان میوهای که حافظ سلامت پوست است، معرفی کرد.
موثر در درمان سندرم متابولیک
در سال 2019 محققان دریافتند که هندوانه ممکن است به بهبود علائم سندرم متابولیک از جمله چاقی و مشکلات قلبی-عروقی کمک کند. مطالعهای روی 33 نفر که از چاقی رنج میبردند، صورت گرفت و هر روز به گروهی از آنها 2 پیمانه هندوانه و به گروهی دیگر مقدار مناسبی کلوچه کمچرب به مدت 4 هفته داده شد. پس از 4 هفته مشخص شد که افرادی که هندوانه خورده بودند نسبت به گروه دیگر احساس گرسنگی کمتر و رضایت بیشتری داشتند. علاوه بر این آنها سطح بالاتری از آنتی اکسیدان در خون خود داشتند و شاخص توده بدنی، فشار خون و نسبت کمر به باسن در آنها کاهش یافته بود. بر این اساس هندوانه میانوعدهای مناسب برای افراد چاق میتواند باشد.
چگونه یک هندوانه رسیده و خوب بخریم ؟
روشهای تشخیص یک هندوانه خوب به شرح زیر است:
- هندوانه باید محکم و سفت باشد و هیچ فرورفتگی، له شدگی و برآمدگی اضافی نداشته باشد.
- یک هندوانه خوب و رسیده بیشتر به رنگ سبز پررنگ بوده و حالت مات دارد نه براق.
- وقتی به هندوانه ضربه میزنید، باید صدایی پر و کامل بشنوید نه یک صدای بم و خفه. اگر ارتعاشات صدای ضربه شما در تمام بافت آن پخش شد، نشانه رسیده بودن آن است.
- دم هندوانه باید خشک باشد و سبز بودن آن احتمالا نشانه نارس بودن میوه است.
خواص هندوانه برای کلیه
اگر از سنگ کلیه رنج میبرید، هندوانه را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. چنانچه به شما توصیه شده است که میزان اگزالات مصرفی خود را محدود کنید، هندوانه انتخاب خوبی خواهد بود. یک تکه کوچک هندوانه تنها 1 میلیگرم اگزالات دارد. همانطور که گفتیم هندوانه مقدار آب زیادی دارد و از این جهت نیز برای دفع سنگ کلیه مفید خواهد بود. میوه هندوانه از این جهت که دارای خواص آنتی اکسیدانی است نیز میتواند برای عملکرد بهتر کلیه موثر بوده و آسیب رادیکالهای آزاد را خنثی کند.
فواید هندوانه برای اسپرم مردان
از دیگر خواص هندوانه به تاثیر مثبت آن در قدرت باروری مردان میتوان اشاره کرد. البته به این منظور باید از پوست هندوانه استفاده کنید. مطالعات نشان میدهد که عصاره پوست هندوانه به طور قابل توجهی تعداد اسپرمها و سطوح هورمونهای مرتبط با تولید مثل را افزایش میدهد. پوست هندوانه همچنین میتواند در حد چشمگیری تحرک اسپرمها را زیاد کرده و به این طریق نیز در تقویت قدرت باروری آقایان تاثیرگذار باشد. در بعضی از منابع آمده است که مواد موثر موجود در هندوانه همچنین میتواند به بهبود اختلال نعوظ نیز کمک کند. هندوانه منبعی غنی از سیترولین است. این اسید آمینه میتواند در ساخت ال آرژنین موثر باشد و ال آرژنین نیز برای درمان نعوظ موثر عمل میکند.
فواید هندوانه زرد
هندوانه زرد خواصی مشابه با هندوانه قرمز دارد. این میوه سرشار از ویتامینهای A و C بوده و در کنار ارتقاء سیستم ایمنی بدن به حفظ سلامت پوست نیز کمک میکند. برخلاف هندوانه قرمز، هندوانه زرد محتوای بتاکاروتن بالایی دارد. بتاکاروتن نوعی آنتی اکسیدان است که آسیب رادیکالهای آزاد را از بین برده و حتی ممکن است در پیشگیری از انواع سرطان و بیماریهای چشمی نیز موثر باشد. هندوانههای زرد فاقد لیکوپن هستند اما چنانچه گفتیم به جای این ماده بتاکاروتن دارد. این نوع از هندوانه از نوع قرمز شیرینتر است اما در ایران کمتر یافت میشود.
سخن پایانی
یک قاچ هندوانه آبدار و شیرین یکی از لذیذترین خوراکیها در فصول گرم سال است. خواص هندوانه این میوه را تبدیل به یکی از محبوبترین میوهها میکند که حتی در فصول دیگر سال نیز بسیاری از افراد به دنبال خرید آن هستند؛ به خصوص که هندوانه یکی از نمادهای شب یلدا نیز برای ایرانیان محسوب میشود. پیش از خواندن این مطلب آیا میدانستید که هندوانه تا این حد خواص دارد؟