یکی از رایج‌ترین مشکلات زانو، آب آوردن آن است. آمارها نشان می‌دهد که 27% از مردم مشکل آب آوردن زانو را حداقل یکبار در زندگی خود تجربه می‌کنند. در این مقاله با شما در مورد علت، علائم، راه‌های درمان و پیشگیری از آب آوردن زانو با شما صحبت خواهیم کرد.
آب آوردن زانو چیست؟
افیوژن زانو یا آب آوردن زانو زمانی اتفاق می‌افتد که در داخل یا اطراف مفصل زانو، مایع اضافی جمع شود. شایع‌ترین عللی که می‌توانند باعث افوژن زانو شوند، عبارتند از آرتریت و آسیب به رباط‌ها یا منیسک که غضروف داخل زانو را تشکیل می‌دهند.
علائم آب آوردن زانو
مایع اضافی در زانو باعث التهاب قسمت‌های استخوانی زانو می‌شود. در این صورت ممکن است یک زانو بزرگ‌تر از زانوی دیگر به نظر برسد و خم کردن و صاف کردن زانو برای فرد دشوار شود. علائم معمول در افیوژن زانو عبارتند از:
- ورم
- سفتی و سختی
- کاهش دامنه حرکتی
نشانه‌ها و علائم زیر نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارند:
- ناتوانی در استفاده از مفصل
- عدم احساس نبض در ناحیه پا
- از دست دادن حس زیر زانو
- تب
سایر علائم به علت زمینه‌ای بستگی دارند. مثلا:
- استئوآرتریت: احساس درد و سفتی معمولا در اول صبح بیشتر می‌شود. اما حدود 30 دقیقه بعد از بیدار شدن رو به بهبود می‌رود.
- آرتریت روماتوئید: درد و تورم اغلب چندین مفاصل را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این نوع درد نیز اغلب تا 30 دقیقه بعد از بیدار شدن ادامه دارد و بعد کاهش می‌یابد.
- آسیب تروماتیک: ممکن است کبودی و درد شدید وجود داشته باشد و همچنین ممکن است تحمل وزن بدن روی زانو مشکل باشد.
- عفونت: زانو ممکن است داغ باشد و همچنین ممکن است تب نیز حس شود.
علت افیوژن زانو
التهاب و تورم می‌تواند ناشی از یک آسیب تروماتیک، آرتریت یا عفونت باشد. تجمع مایع درون زانو می‌تواند باعث احساس ناراحتی شود و نشانه‌ای از یک اختلال در بدن باشد. نوع مایعی که در اطراف زانو جمع می‌شود به بیماری زمینه‌ای فرد، وضعیت یا نوع آسیب یا ضربه‌ای که باعث آب آوردن زانو شده است، بستگی دارد. پزشک ممکن است مقداری از مایع را خارج کرده و جهت بررسی‌های بیشتر به آزمایشگاه بفرستد. آزمایشات روی مایع خارج شده از زانو ممکن است نشان‌دهنده یکی از موارد زیر باشد:
- یک آسیب تروماتیک که منجر به شکستگی یا آسیب رباط می‌شود.
- آرتروز
- نقرس
- آرتریت سپتیک
- نقرس کاذب
- آرتریت سلی
- آرتریت روماتوئید نوجوانان
- استفاده بیش از حد از زانو به دلیل فعالیت‌های بدنی خاص یا ورزش.
- عفونت‌ها مانند بیماری لایم یا سیفلیس
- آرتریت واکنشی
- بیماری التهابی روده
- همارتروز یا خونریزی در مفصل
اضافه وزن و چاقی نیز ممکن است با اعمال فشار بر روی زانو، احتمال آب آوردن زانو را افزایش دهد.
جلوگیری از افیوژن زانو
برای پیشگیری از تجمع آب در زانو باید به نکات زیر دقت کنید:
- فعالیت بدنی داشته باشید. پیاده‌روی و شنا گزینه‌های مطلوبی هستند.
- از حرکت‌های ناگهانی و دویدن با شدت زیاد اجتناب کنید.
- در صورت امکان از اعمال حرکات تکراری روی زانو بپرهیزید.
- وزن خود را در حالت ایده‌آل که متناسب با قد شما باشد حفظ کنید.
- برای شرایط مزمن مانند آرتریت حتما به پزشک مراجعه کرده و مراقبت‌های لازم را انجام دهید.
درمان آب آوردن زانو
درمان افیوژن زانو باید با توجه به علت اصلی بروز آن صورت گیرد. بنابراین روش‌های درمانی برای افراد مختلف می‌تواند متفاوت باشد. بعضی از این درمان‌ها شامل موارد زیر هستند:
آسپیراسیون یا تخلیه
پزشک از یک سوزن جهت بیرون آوردن و به اصطلاح کشیدن آب زانو استفاده می‌کند. به این ترتیب حس درد و ناراحتی برطرف خواهد شد.
تزریق کورتیکواستروئید
اگر پزشک از تزریق کورتیکو استروئید برای افوژن زانو استفاده کند، التهاب کاهش یافته و در نتیجه از شدت درد نیز کاسته خواهد شد.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی بدون نسخه و همچنین آنهایی که حتما نیاز به دستور و تجویز پزشک دارند، می‌توانند برای تسکین درد گزینه‌ای ایده‌آل به حساب بیایند.
آنتی بیوتیک
اگر علت آب آوردن زانو به عفونت مرتبط باشد، در این صورت ممکن است پزشک از آنتی بیوتیک برای مقابله با عفونت ایجاد شده استفاده کند. وقتی عامل خنثی شود به دنبال آن درد و التهاب نیز از بین می‌رود.
زانوبند یا آتل
در بعضی از موارد با خرید زانوبند می‌توانید به ثابت ماندن مفصل زانو کمک کرده و درد را تسکین بخشید.
داروهای ضد روماتیسمی
از DMARDSها می‌توان به تشخیص پزشک به صورت طولانی مدت استفاده نمود تا به درمان آرتریت روماتوئید کمک شود.
جراحی یا تعویض زانو
در بعضی از موارد هیچ راهکاری برای مقابله با آب آوردن زانو به اندازه جراحی تاثیرگذار نیست. اینکه زانوی شما گزینه جراحی است یا خیر، تنها توسط پزشک باید تشخیص داده شود.
درمان‌های خانگی برای آب آوردن زانو
در کنار درمان‌های پزشکی، خودمراقبتی نیز در بهبود افیوژن زانو بسیار اهمیت دارد. می‌توانید راهکارهای زیر را امتحان کنید:
- استراحت دادن به پا
- بالا نگه داشتن پا
- قرار دادن یخ پیچیده شده در حوله روی زانو
- استفاده از وسایل کمکی حرکتی مانند عصا
- مدیریت وزن و انجام کارهای لازم برای کاهش وزن (تا فشار روی مفصل زانو کاهش یابد.)
- انجام ورزش‌هایی که باعث فشار به مفصل زانو نمی‌شوند. مانند: شنا، یوگا و تای چی.
درمان آب آوردن زانو با زنجبیل
در طب سنتی یکی از بهترین راهکارها برای مقابله با آب آوردن زانو استفاده از زنجبیل است. برای این کار باید 1 قاشق غذاخوری پودر زنجبیل را در مقداری آب جوش حل کنید تا خمیر حاصل شود. این خمیر را باید روزانه 2 تا 3 بار روی موضع مورد نظر قرار دهید و آن را ببندید. یک راه دیگر هم این است که از مکمل زنجبیل استفاده کنید. تحقیقات نشان داده است که مصرف روزانه 1 گرم مکمل زنجبیل می‌تواند با نشانگرهای التهابی در بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو مبارزه کرده و درد و التهاب را تسکین بخشد. زنجبیل گیاهی است که خاصیت ضد التهابی فوق‌العاده‌ای دارد.
آیا آب آوردن زانو خطرناک است؟
در صورتی که متوجه آب آوردن زانوی خود شوید باید بلافاصله درمان‌های خانگی را شروع کنید. اگر بهبودی حاصل نشد و طی 1 یا 2 روز علائم پیشرفت کرد باید فورا به پزشک مراجعه نمایید. عدم درمان افیوژن زانو باعث محدود شدن حرکات مفصل زانو شده و موجب آتروفی عضلات حمایت‌کننده خواهد شد. افیوژن زانو کشنده نیست اما از آنجایی که درد زیادی دارد در صورت عدم درمان حرکات فرد را محدود کرده و زندگی را مختلف خواهد کرد.
چقدر طول می‌کشد تا آب آوردن زانو بهبود یابد؟
مدت زمان بهبودی از افیوژن زانو به دلیل ایجاد آن و دوره درمانی توصیه شده توسط پزشک بستگی دارد. متخصصان پیشنهاد می‌کنند که درمان طی 24 یا 48 ساعت اولیه بروز این مشکل شروع شود تا از عوارض احتمالی پیشگیری به عمل آید. اما چنانچه گفتیم زمان درمان و بهبودی کامل به علت این عارضه و عوامل دیگری همچون سن و سلامت کلی فرد بستگی دارد. معمولا افیوژن زانو پس از درمان دیگر برای همیشه بهبود می‌یابد. اما اگر ناشی از یک بیماری مزمن مثل آرتریت باشد، ممکن است در آینده باز هم عود کند.
کلام آخر
در این مقاله هر آنچه لازم بود در مورد آب آوردن زانو بدانید برایتان شرح دادیم. در صورتی که علائم افیوژن زانو را دارید، بهتر است حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. درمان این مشکل باید با در نظر گرفتن علت ایجاد آن صورت گیرد. در بسیاری از موارد پس از بهبودی مشکل برای همیشه حل خواهد شد.
