نخستین بار آبله میمون در سال 1958 در میان میمونهای آزمایشگاهی در دانمارک دیده شد. چند سال پس از آن در سال 1970 این بیماری به انسانها نیز سرایت یافت. این بیماری علائم و نشانههایی شبیه به آبله داشته و واگیردار است. در ماه مه 2022 شیوع بیماری آبله میمون در چندین کشور مختلف مشاهده شد و نگرانیهایی را در میان عموم ایجاد کرد. این بیماری تا چه حد میتواند خطرناک باشد؟ برای اینکه بدانید آبله میمون چیست و اطلاعات بیشتری در مورد این بیماری کسب کنید، تا انتها ما را در مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز همراه باشید.
آبله میمون چیست؟
Monkeypox یا آبله میمون بیماری است که بر اثر ابتلا به ویروس آبله میمون بوجود میآید و عفونی و واگیردار محسوب میشود. این بیماری میتواند در بعضی از جانوران ایجاد شده و حتی به انسان نیز سرایت پیدا کند. اخیرا بیماری آبله میمون در بعضی از کشورهای آفریقایی، انگلستان، آمریکا و چندین کشور اروپایی مشاهده شده و اینطور که در اخبار گفته میشود در حال افزایش است.
بیماری آبله میمون چگونه انتقال می یابد ؟
راه های سرایت آبله میمون عبارتند از:
- دست زدن به گوشت شکار
- نیش یا خراش حیوانات
- تماس با مایعات بدن فرد یا حیوان آلوده
- دست زدن و لمس اشیاء آلوده
- تماس نزدیک با فرد آلوده
- خوردن گوشت پخته نشده حیوانات گوشتخوار یا میمون آلوده
انتقال ویروس آبله میمون به انسان احتمالا از طریق تماس با ضایعات پوستی یا مخاط حیوان آلوده صورت میگیرد. همچنین تا به اینجا که مطالعات نشان دادهاند میتوان گفت که آبله میمون از طریق قطرات دستگاه تنفسی از انسانی به انسان دیگر منتقل میشود.
علائم آبله میمون چیست ؟
نشانههای اولیه این بیماری شامل موارد زیر بوده و مثل سرماخوردگی و آنفولانزا است:
- تب
- سردرد
- تورم
- کمردرد
- درد عضلات
هنگامیکه تب فروکش میکند، بثورات پوستی ایجاد میشوند. این بثورات اغلب از صورت شروع شده و بعد به سایر قسمتهای بدن مثل کف دست و کف پا سرایت مییابند. بثوراتی که بر اثر آبله میمون روی پوست ایجاد میشوند، میتوانند احساس خارش و درد را به وجود آورند. سپس روی پوست دلمه ایجاد میشود و بعد میریزد. ضایعات حاصله میتوانند باعث ایجاد اسکار شده و زخم بوجود آورند. عفونت حاصل از آبله میمون معمولا خود بخود برطرف میشود اما بین 14 تا 21 روز طول میکشد.
شروع ویروس آبله میمون از کدام کشور بود ؟
چنانچه در ابتدای مقاله عنوان کردیم نخستین بار آبله میمون در سال 1970 در انسانها (فردی اهل کنگو) دیده شد. این بیماری بیشتر در کشورهای مرکزی و غرب آفریقا وجود داشت اما در مه 2022 در بریتانیا دیده شد و بعد به دیگر نقاط اروپا و جهان نیز راه یافت.
اگرچه بسیاری از موارد ابتلا به آبله میمون در مردان همجنسگرا یا دوجنسگرا دیده شده است اما هر فردی که در تماس نزدیک با فرد مبتلا به آبله میمون باشد میتواند این بیماری را بگیرد. پس آبله میمون فقط مختص افراد همجنسگرا نیست.
شناسایی چند بیمار مشکوک به آبله میمون در ایران
رئیس اداره مراقبت بیماریهای واگیردار وزارت بهداشت اعلام کرده است که 6 مورد مشکوک به آبله میمون در ایران مشاهده شده است. (این خبر مربوط به 6 خرداد 1401 است.) به گفته این منبع معتبر 5 نفر از این افراد مشکوک به آبله میمون مشمول نمونهگیری شدهاند و نتیجه آزمایش 3 نفر از آنها منفی بوده است. در حال حاضر افرادی که به مرز ایران وارد میشوند، اگر علائمی مثل تب یا بثورات پوستی داشته باشند، قرنطینه شده و نمونهگیری روی آنها صورت میگیرد. به دلیل ارتباط با کشورهای خارجی به هر حال این احتمال وجود دارد که این بیماری در ایران نیز گسترش یابد. خوشبختانه آزمایشگاههایی برای تشخیص این بیماری در کشور ما وجود دارد و موارد مشکوک بررسی خواهند شد.
آیا آبله میمون کشنده است ؟
برایتان شرح دادیم که آبله میمون چیست. در بیشتر موارد این بیماری خفیف بوده و علائمی شبیه آبله مرغان دارد و طی چند هفته خود بخود برطرف خواهد شد. با این حال گزارشهایی مبنی بر مرگ افراد نیز بر اثر ابتلا به این بیماری در آفریقا گزارش شده است. ویروس آبله میمون انواع مختلفی دارد که گفته میشود یکی از آنها کشنده بوده و در 10 درصد افراد مبتلا به این بیماری ممکن است باعث مرگ شود.
دوره نهفتگی آبله میمون چقدر است ؟
بیماریهای ویروسی اغلب دوره نهفتگی یا کمون دارند. یعنی از زمان ابتلا به عفونت تا زمان مشاهده نخستین علائم مدتی طول میکشد. دوره نهفتگی آبله میمون به طور تقریبی 6 تا 13 روز گزارش شده است. البته این زمان میتواند بین 5 تا 21 روز نیز متغیر باشد.
آیا واکسن آبله میمون وجود دارد ؟
راه مقابله با بسیاری از بیماریها پیشگیری از ابتلا به آنها است. واکسیناسیون در این زمینه میتواند بسیار کارساز باشد. تحقیقات نشان داده است که واکسن آبله تا 85 درصد میتواند از ابتلا به عفونت آبله میمون جلوگیری کند. همه افراد در دوران کودکی واکسن آبله میزنند. بنابراین اگر این بیماری را بگیرند، احتمالا علائم خفیفی را از خود نشان خواهند داد. البته باید به این نکته نیز اشاره کنیم که در سال 2019 واکسن Jynneos برای مقابله با آبله میمون برای بزرگسالان در آمریکا به تائید رسید.
درمان آبله میمون چگونه است ؟
آبله میمون در رده بیماریهای خودمحدودشونده قرار میگیرد. یعنی چه؟ یعنی پس از مدتی بدون نیاز به درمان خاصی برطرف میشود. در حال حاضر هیچ درمان خاصی برای آبله میمون وجود ندارد.
چگونه می توان از بروز آبله میمون پیشگیری کرد ؟
بهترین راه پیشگیری از آبله میمون زدن واکسن آبله است که احتمالا آن را در کودکی تزریق کردهاید. دیگر راههای پیشگیری عبارتند از:
- دوری کردن از برقراری تماس مستقیم جسمی با فرد مبتلا به بیماری آبله میمون
- استفاده از دستکش و ماسک به هنگام تماس با فرد مبتلا
با رعایت این موارد احتمال انتقال آبله میمون از فرد آلوده به سایرین کاهش خواهد یافت.
آیا آبله میمون از طریق رابطه جنسی منتقل می شود ؟
طبق تحقیقاتی که تاکنون صورت گرفته، این احتمال وجود دارد که آبله میمون از طریق تماس جنسی منتقل شود. در زمینه راههای انتقال آبله میمون به تحقیقات بیشتری نیاز است.
آیا آبله میمون مانند کرونا همه گیر خواهد شد ؟
انتقال آبله میمون از انسان به انسان از طریق ترشحات تنفسی بزرگ صورت میگیرد. بنابراین برعکس کرونا قابل انتقال از هوا نیست و فقط از روابط و تماسهای نزدیک منتقل میشود. این احتمال وجود دارد که این ویروس از طریق ارتباط جنسی نیز منتقل شود. از این روز لازم است نسبت به روابط خود محتاطانه عمل نمایید. بعید است که آبله میمون مانند کرونا در کل جهان تبدیل به یک معضل بزرگ شود.
تفاوت آبله میمون با آبله مرغان
این دو بیماری از لحاظ علائم و نشانهها تفاوتهایی با هم دارند:
1- در آبله مرغان ضایعات پوستی روی شکم و تنه بیشتر و روی دستها و انتهای اندامها کمتر است. اما در آبله میمون ابتدا صورت درگیر شده و بعد به جز بدن، کف دست و پا نیز دچار تاولهای ریز دردناک میشود.
2- در آبله مرغان تورم غدد لنفاوی وجود ندارد. اما در آبله میمون در ابتدای بیماری تورم غدد لنفاوی بوجود میآبد.
کلام پایانی
آبله میمون چیست ؟ یک بیماری نادر است که علائمی شبیه به آبله و آبله مرغان دارد و نخستین بار در میمونها دیده شده است. این بیماری قابلیت سرایت به انسان را نیز دارد اما آمارهای رسمی نشان میدهد که آنقدرها خطرناک نیست و احتمالا نمیتواند مانند کرونا باعث اپیدمی شود. علائم این بیماری را در این مقاله مطالعه کنید تا اگر آبله میمون در ایران هم گسترش یافت، در همان مراحل اولیه بیماری از ابتلای خود به آن آگاه شوید.