خوردن غذا بهعنوان یکی از بهترین لذتهای بشر محسوب میشود. انواع شیرینیها نیز یکی از چیزهایی است که شاید اکثریت مردم بهعنوان یکی از لذتبخشترین بخش غذا خوردن از آن یاد کنند. اما متأسفانه خوردن بیشازحد غذاهایی مانند شیرینیها بهعنوان یک تهدید برای سلامت فرد محسوب میشود. از طرفی نخوردن شیرینیها نیز شاید کار سختی باشد. ازاینرو شکرهای مصنوعی مانند سوکرالوز کشف و وارد بازار شدند. سوکرالوز بهعنوان یک شیرینکننده مصنوعی با کالری کم خود ضرر قند طبیعی را ندارد و درواقع کمکی به افرادی ست که منع مصرف قند دارند تا از لذت خوردن شیرینیها محروم نشوند. اما سوکرالوز برای چه افرادی مفید است ؟ در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز با بررسی موارد مختلف مرتبط با سوکرالوز به این سؤال پاسخ دادهایم. با ما همراه باشید.
مشکلات مصرف قند و شکر
شاید اکنون دیگر با بالا رفتن سطح آگاهی مردم و البته در دسترس بودن دانستنیها، اکثر مردم بیماریهای مرتبط با مصرف زیاد قند و شکر را بدانند. میدانیم که معروفترین بیماری مرتبط با مصرف زیاد قند و شکر دیابت محسوب میشود.
اما کمی عجیب است که بدانیم طی 20 سال اخیر میزان شکر مصرفی در جهان افزایش چشمگیری داشته که تقریبا 7 برابر شده است. بهتر است بدانید که در صورت مصرف زیاد این مواد تنها درگیر دیابت نمیشوید بلکه بیماریهایی همچون پوسیدگی دندان، فشارخون بالا، نارسایی کبد، برخی سرطانها، بیماری کلیه، فشارخون بالا، آلزایمر و بیماری قلبی نیز مرتبط با آن هستند.
جالب است بدانید که محققین ثابت کردهاند مصرف شیرینیجات چندین برابر مصرف برخی مواد مخدر اعتیادآورند. شاید اکنون فهمیده باشید که دلیل اینکه هرچه بیشتر شیرینیجات میخورید، بیشتر هوس خوردنشان رادارید، چیست. پس تنها افرادی که دچار بیماریهای خاص هستند نباید از مصرف شیرینیجات بپرهیزند، بلکه همه افراد باید اعتدال را در مصرف آنها رعایت کنند. اما اگر نخوردن شیرینیجات برایتان کار دشواری ست، گزینه دیگری نیز وجود دارد و آن مصرف سوکرالوز است.
سوکرالوز درواقع بهعنوان یک شیرینکننده کمکالری، دهها سال است که در صنایع مواد غذایی و نوشیدنیها بهعنوان روشی برای کاهش مصرف قند مورداستفاده قرار میگیرد، با این حال هنوز میتوانید از لذت خوردن شیرینی بهره ببرید.
سوکرالوز چیست؟
سوکرالوز درواقع یک شیرینکننده مصنوعی با کالری صفر است. سوکرالوز از قند در یک فرایند شیمیایی چندمرحلهای ساخته میشود که در آن 3 گروه هیدروژن اکسیژن با اتم کلر جایگزین میشوند. محبوبترین کالای ساختهشده از آن Splenda نام دارد. جالب است بدانید بااینکه سوکرالوز از شکر ساخته میشود، اما کالری ندارد و بسیار شیرینتر از آن است. این ماده معمولاً بهعنوان یک جایگزین قند هم در پختوپز و هم در نوشیدنیها استفاده میشود.
این ماده پس از تولید به هزاران محصول غذایی در سراسر جهان اضافه شد و بهسرعت در میان مردم سراسر جهان که علاقه به خوردن شیرینی داشتند اما از بیماریهای وابسته به آن میترسیدند، محبوبیت پیدا کرد. البته سوکرالوز ممکن است قند خون و انسولین را در افرادی که بهطور مرتب شیرینکنندههای مصنوعی مصرف نمیکنند، بالا ببرد.
بااینحال احتمالا تأثیری در افرادی که مرتبا از شیرینکنندههای مصنوعی استفاده میکنند، ندارد. اگرچه سوکرالوز لذت خوردن شیرینی را برایمان فراهم میکند، اما ساختار آن مانع از تجزیه آنزیمهای دستگاه گوارش میشود. بیشتر سوکرالوز مصرفی (حدود 85 درصد) جذب بدن نمیشود.
از مقدار کمی که جذبشده (حدود 15 درصد) هیچکدام برای تأمین انرژی تقسیم نمیشوند، بنابراین سوکرالوز مادهای برای تأمین کالری بدن محسوب نمیشود. جالب است بدانید که تمام سوکرالوز جذبشده بهسرعت در ادرار دفع میشود. حالا ببینیم سوکرالوز برای چه افرادی مفید است و در چه نوع مواد غذایی کاربرد بیشتری دارد.
موارد استفاده از سوکرالوز در صنایع غذایی
امروزه به دلیل گستردگی علاقه افراد به شکر کمکالری، از سوکرالوز در صنایع غذایی استفاده میشود. مواد غذایی حاوی سوکرالوز که در بازار موجود هستند عبارتاند از:
- محصولات لبنی
- انواع نان و شیرینیها
- انواع قهوه آماده رژیمی
- انواع مربا
- انواع ژله
- آدامس
- آبمیوهها
- انواع متفاوت سس
- انواع مختلف سیروپ و شربت
سوکرالوز برای چه افرادی مفید است ؟
بهتر است بدانید که در سراسر جهان تأثیر سوکرالوز و ارتباط آن با بیماریهای مزمن مانند چاقی و دیابت بهطور گسترده موردمطالعه قرارگرفته است. مطالعات مشاهدهای رابطه شیرینکنندههای کمکالری را به افزایش وزن ذاتاً نمیتوانند پیوند دهند. لازم است بدانید که سوکرالوز در آزمایشهای تصادفی هیچ تأثیری بر افزایش قند خون یا انسولین خون ندارد. پس افرادی که از دیابت و یا بیماریهای مرتبط با مصرف زیاد شکر رنج میبرند میتوانند
بهطور محدود از سوکرالوز در رژیم روزانه خود استفاده کنند. میدانیم که شیرینیجات نهتنها خود باعث افزایش توده چربی بدن هستند بلکه با افزایش اشتها فرد منجر به ایجاد احساس گرسنگی و زیادهروی در غذا خوردن و بنابراین ایجاد چاقی میشوند.
اما با توجه به نتایج آزمایشهای، سوکرالوز هیچ تأثیری در افزایش اشتها فرد ندارد. بنابراین در پاسخ به اینکه سوکرالوز برای چه افرادی مفید است باید اشاره کنیم افرادی که در تلاش برای کاهش وزن هستند، میتوانند برای رفع علاقه شدید خود به خوردن شیرینی، به میزان کم، خوراکیهای حاوی سوکرالوز را در رژیم غذایی خود قرار دهند. علاوه بر این خوب است بدانید، استفاده از سوکرالوز در دوران بارداری و شیردهی، هم برای مادر و هم برای نوزاد بیخطر است
آیا سوکرالوز برای کودکان مناسب است؟
پاسخ به این سؤال مثبت است. درواقع غذاهایی که با سوکرالوز شیرین شدهاند میتوانند شیرینی را به رژیم غذایی کودک اضافه کنند بدون اینکه کالری مصرفی روزانه کودک را افزایش دهند. اما همانند بزرگسالان، میزان مصرف شیرینکنندههای کمکالری در کودکان نیز در حد قابلقبول مجاز است.
مصرف سوکرالوز کاهش وزن به دنبال دارد یا افزایش وزن؟
در پاسخ به این سوال که سوکرالوز برای چه افرادی مفید است اشاره کردیم که معمولا محصولاتی با شیرینکنندههای کالری صفر اغلب برای کاهش وزن گزینه خوبی هستند. بااینحال، به نظر نمیرسد که مواد غذایی حاوی شیرینکنندههای مصنوعی تأثیر عمدهای بر وزن شما داشته باشند.
در مطالعات و بررسیهای صورت گرفته نیز تاکنون ارتباطی بین مصرف شیرینکننده مصنوعی و وزن بدن یا توده چربی مشاهده نشده است. اما برخی از آنها از افزایش اندک در شاخص توده بدنی خبر میدهند.
به نظر نمیرسد که سوکرالوز و سایر شیرینکنندههای مصنوعی تأثیر عمدهای بر وزن بدن داشته باشند، اما باید بدانید که حتی شیرینکنندههای مصنوعی با کالری کم هم باید به میزان کممصرف شوند.
عوارض استفاده از سوکرالوز
مانند سایر شیرینکنندههای مصنوعی، مصرف سوکرالوز نیز بسیار بحثبرانگیز است. برخی ادعا میکنند که این شیرینکننده مصنوعی کاملاً بیضرر است، اما مطالعات جدید نشان میدهد که ممکن است تأثیرات منفی در متابولیسم شما داشته باشد. جالب است بدانید که در بدن بعضی از افراد ممکن است قند خون و انسولین را بالا ببرد. بهتر است به این موضوع توجه کنید که پختوپز با سوکرالوز ممکن است مضر باشد. درواقع سوکرالوز در دماهای بالا، شروع به تجزیه و تعامل با سایر ترکیبات میکند.
محققان با انجام آزمایشانی ثابت کردند که گرم کردن سوکرالوز با گلیسرول، مواد مضر به نام کلروپروپانول ها تولید میکند. این مواد ممکن است خطر سرطان را افزایش دهند. اما اسپلندا که خود یکی از مشتقات سوکرالوز است، در برابر حرارت مقاوم بوده و درنتیجه نسبت به سوکرالوز برای پختوپز و پخت مناسبتر است.
بهتر است در ضمن پخت در دمای بالاتر از 350 درجه فارنهایت یا 120 درجه سانتیگراد از شیرینکنندههای دیگر استفاده کنید. مورد قابلبحث دیگر مطالعات انجامشده روی حیوانات آزمایشگاهی است که نشان میدهد سوکرالوز اثرات منفی بر محیط باکتریایی مفید روده دارد. بااینحال، مطالعات انسانی گستردهتری برای اثبات این ادعا موردنیاز است.
میزان مجاز مصرف روزانه سوکرالوز
سازمان جهانی غذا میزان روزانه قابلقبول برای سوکرالوز را 5 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در روز را مجاز تخمین میزند. برای مثال برای شخصی که وزن 150 پوند (68 کیلوگرم) دارد، این میزان معادل 340 میلیگرم سوکرالوز است.
مقدار موجود در 9 قوطی نوشابه یا بیش از 28 بسته جداگانه سوکرالوز که بهطور متوسط هرروز در طول زندگی مصرف میشود. اما بهتر است به این موضوع دقت کنید که هر چه کمتر از شیرینکنندهها استفاده کنید کمتر در معرض خطر چاقی و مشکلات مرتبط با مصرف آنها خواهید بود.
سخن پایانی
دانستیم که مقادیر زیاد قند اضافهشده میتواند اثرات مضر بر متابولیسم و سلامت کلی شما بگذارد. به همین دلیل، بسیاری از افراد به سمت شیرینکنندههای مصنوعی روی میآورند. بهطورکلی اگر طعم سوکرالوز را دوست دارید و بدنتان واکنش منفی نسبت به آن نداشته، میتوانید در حد اعتدال از آنها استفاده کنید. پس در پاسخ به این سوال که سوکرالوز برای چه افرادی مفید است باید بگوییم آن دسته از افرادی که نگرانی افزایش وزن ناشی از مصرف قتد و شکر دارند، میتوانند سوکرالوز را جایگزین کنند.
درست است که در بخش مضرات استفاده از سوکرالوز به برخی مضرات احتمالی اشاره کردیم اما هنوز مدرک مشخصی مبنی بر مضرات آنها روی بدن انسان وجود ندارد. اما اگر پس از مصرف طولانیمدت سوکرالوز متوجه مشکلات مداوم مربوط به روده و یا سایر بخشهای بدن شدید، سریعاً مصرف را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.