در این مقاله، به بررسی عمیق‌تر تأثیرات و کاربردهای قرص دی سیکلومین در مدیریت سندرم روده تحریک‌پذیر پرداخته میشود. این دارو که به عنوان یک مهارکننده پاراسمپاتیک در دسته آنتی کولینرژیک‌ها جای می‌گیرد، توانایی کاهش درد و علائم اضطرابی مرتبط با سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) را داراست.
اشکال دارویی دی سیکلومین
- کپسول: 10 میلی گرم
- محلول تزریقی: 10 میلی گرم در میلی لیتر
- شربت: 10 میلی گرم / 5 میلی لیتر
- قرص: 20 میلی گرم
موارد مصرف قرص دی سیکلومین
دی سیکلومین برای درمان نوع خاصی از مشکلات روده‌ای به نام سندرم روده تحریک‌پذیر استفاده میشود که به کاهش علائم گرفتگی معده و روده کمک می‌کند. این دارو با کند کردن حرکات طبیعی روده و شل کردن عضلات معده و روده عمل می‌کند. دی سیکلومین متعلق به دسته‌ای از داروها به نام آنتی کولینرژیک یا ضد اسپاسم است. این دارو نباید توسط کودکان کمتر از 6 ماه به دلیل خطر عوارض جانبی جدی استفاده شود.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی دی سیکلومین
مکانیسم عمل داروی دی سیکلومین، آنتی کولینرژیک و ضد اسپاسم؛ بدون تاثیر بر ترشح اسید، اما اثرات شل کننده مستقیم عضلات صاف دارد. همچنین، مانع از عمل ACH در محل‌های پاراسمپاتیک در عضلات صاف، غدد ترشحی و CNS میشود. شروع اثر دارو در 1-2 ساعت، مدت زمان <4 ساعت و حداکثر زمان پلاسما 60-90 دقیقه به صورت خوراکی میباشد. حذف دارو در نیمه عمر 1.8 ساعت و دفع از طریق ادرار (80%) و مدفوع (8%) صورت می‌گیرد.
مقدار مصرف قرص دی سیکلومین
قرص دی سیکلومین را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک، معمولا 4 بار در روز مصرف کنید. برای کاهش خطر عوارض جانبی، پزشک ممکن است به شما دستور دهد که این دارو را با دوز کم شروع کنید و به تدریج دوز خود را افزایش دهید. اگر از فرم مایع این دارو استفاده می‌کنید، دوز را با دقت با استفاده از دستگاه یا قاشق مخصوص اندازه گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید. قبل از مصرف دوز مایع را با مقدار مساوی آب مخلوط کنید.
زمان مصرف قرص دی سیکلومین
قبل از مصرف قرص دی سیکلومین، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. آنتی اسیدها جذب دی سیکلومین را کاهش می‌دهند. این دارو را همزمان با آنتی اسیدها مصرف نکنید. اگر آنتی اسید مصرف می‌کنید، آن را بعد از غذا مصرف کنید و دی سیکلومین را قبل از غذا مصرف کنید. دوز بر اساس سن، وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان است. از افزایش دوز یا مصرف بیشتر این دارو بدون تأیید پزشک خودداری کنید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی با پزشک تاثیری بر روی بهبودی شما نخواهد داشت.
نحوه مصرف قرص دی سیکلومین
- داروی دی سیکلومین برای درمان سندرم روده تحریک‌پذیر، 20 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی استفاده میشود که ممکن است تا 40 میلی گرم در 6 ساعت افزایش یابد. اگر اثربخشی در 2 هفته به دست نیامد یا عوارض جانبی به دوز کمتر از 80 میلی گرم در روز نیاز داشت، درمان باید قطع شود.
- به علاوه، دوز تزریقی 10-20 میلی گرم به صورت عضلانی است که مقدار مصرفی کلی نباید از 80 میلی گرم تجاوز کند. توجه داشته باشید که تزریق عضلانی این دارو نباید بیش از 2 روز باشد.
- این دارو در نوزادان بیش از 6 ماه برای درمان سندرم روده تحریک‌پذیر، 5 میلی گرم هر 6-8 ساعت صورت خوراکی مصرف میشود. همچنین، دوز پیشنهادی برای کودکان 10 میلی گرم هر 6-8 ساعت به صورت خوراکی میباشد.
- قرص دی سیکلومین در جهت سندرم روده تحریک‌پذیر در سالمندان، 10-20 میلی گرم هر 6 ساعت به صورت خوراکی استفاده میشود. بروز بالای اثرات آنتی کولینرژیک؛ از کاهش ترشحات بجز در موقعیت‌های کوتاه مدت اجتناب کنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص دی سیکلومین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم (نوع بسته شدن زاویه)، مشکل در ادرار کردن (مانند بزرگ شدن پروستات)، سایر مشکلات معده و روده (مانند کندی روده، انسداد، کولیت اولسراتیو، عفونت، اسید معده کم، ایلئوستومی یا کلوستومی بیماران مبتلا به اسهال)، تیروئید پرکار، مشکلات قلبی و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط قرص دی سیکلومین خواهیم پرداخت؛
- مصرف این دارو در برخی بیماران سبب سرگیجه یا خواب آلودگی شده است. در صورت بروز، از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری بالایی دارند، خودداری کنید. تا حدامکان رانندگی نکرده و کار با تجهیزات و ماشین‌آلات را به زمان دیگری موکول کنید.
- از انجام کارهایی که ممکن است باعث گرمازدگی شما شود، مانند کار سخت یا ورزش در هوای گرم یا استفاده از جکوزی خودداری کنید. وقتی هوا گرم است مایعات زیادی بنوشید و لباس سبک بپوشید. اگر بیش از حد گرم شدید، سریعاً به دنبال مکانی برای خنک شدن و استراحت باشید.
- بیماران با سابقه یا مبتلا به نارسایی کلیه یا کبدی، هیپرپلازی خوش خیم پروستات، نارسایی احتقانی قلب و… با احتیاط داروی دی سیکلومین را استفاده کنند.
- در تاکی کاردی ثانویه به نارسایی قلبی یا تیروتوکسیکوز، فشار خون بالا، بیماری عروق کرونر، بیماری مزمن انسدادی ریه، فتق هیاتال، تنگی میترال، آسیب مغزی یا فلج اسپاستیک در کودکان، اختلال ترشح بزاق، سندرم داون، نوروپاتی اتونوم، پرکاری تیروئید و… با احتیاط مصرف شود.
- محلول تزریقی باید تنها به صورت تزریق عضلانی استفاده شود، تزریق داخل وریدی ممکن است منجر به ترومبوز یا ترومبوفلبیت و واکنش‌های محل تزریق شود.
- سایکوز در بیماران حساس به داروهای آنتی کولینرژیک گزارش شده است (به عنوان مثال، افراد مسن، بیماران روانی). علائم و نشانه‌ها در عرض 24-12 ساعت پس از قطع درمان برطرف می‌شوند.
- در بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو خفیف تا متوسط احتیاط کنید. همچنین، اثرات ممکن است در صورت استفاده با سایر داروهای آرام بخش یا اتانول تقویت شود.
- واکنش‌های جدی تنفسی، علائم CNS و مرگ و میر پس از تجویز در نوزادان گزارش شده است.
موارد منع مصرف قرص دی سیکلومین
- حساسیت به دی سیکلومین یا هر داروی آنتی کولینرژیک
- گلوکوم با زاویه بسته
- میاستنی گراویس
- خونریزی همراه با بی‌ثباتی قلبی عروقی
- ایلئوس فلجی
- شیردهی
- آتونی روده بیماران مسن یا ناتوان
- مگاکولون سمی
- انسداد دستگاه گوارش
- اوروپاتی انسدادی
- کولیت اولسراتیو شدید
- رفلکس ازوفاژیت
- نوزادان کمتر از 6 ماه (گزارش تشنج، نارسایی تنفسی، مرگ)
عوارض قرص دی سیکلومین
سرگیجه، خواب آلودگی، سبکی سر، ضعف، تاری دید، خشکی چشم، خشکی دهان، حالت تهوع، یبوست و نفخ شکم، تاری دید و… برخی از عوارض قرص دی سیکلومین میباشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فورا به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل کاهش تعریق، پوست خشک، گرم یا برافروخته، ضربان قلب سریع یا نامنظم، از دست دادن هماهنگی، مشکل در صحبت کردن، تغییرات خلقی (مانند گیجی، توهم، بی‌قراری، عصبی بودن، هیجان غیرعادی)، مشکل در ادرار کردن، کاهش توانایی جنسی و… میباشد. در ادامه به برخی از عوارض قرص دی سیکلومین خواهیم پرداخت؛
- سرگیجه (40%)
- خشکی دهان (33%)
- تاری دید (27%)
- خواب آلودگی (9%)
- عصبی بودن (6%)
- ضعف (7%)
- اتساع شکم
- حالت گیج کننده
- هذیان
- خستگی
- توهمات
- بی‌خوابی
- بدحالی
- تپش قلب
- کهیر
- سنکوپ
تداخل دارویی دی سیکلومین
-
- تداخلات رده X (پرهیز): آکلیدینیوم، سیمتروپیوم، الوکسادولین، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، لوسولپیراید، اوکساتوماید، پتاسیم کلراید، پتاسیم سیترات، روفناسین، تیوتروپیوم، اومکلیدینیوم
- کاهش اثرات داروها توسط دی سیکلومین: مهارکننده‌های استیل کولین استراز، عوامل معده روده‌ای (پروکینتیک)، ایتوپرید، لووسولپیرید، نیتروگلیسیرین، سکرتین، سینکالید
- افزایش اثرات داروها توسط دی سیکلومین: عوامل آنتی کولینرژیک، فرآورده‌های حاوی کانابینوئید، سیمتروپیوم، کلوزاپین، الوکسادولین، گلوکاگون، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، میرابگرون، آگونیست‌های اپیوئیدی، پتاسیم کلراید، پتاسیم سیترات، راموسترون، روفناسین، دیورتیک‌های تیازیدی و شبه تیازیدی، تیوتروپیوم، توپیرامات
- افزایش اثرات دی سیکلومین توسط داروها: آکلیدینیوم، آمانتادین، فرآورده‌های حاوی توکسین بوتولونیوم، کلرال بتائین، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، میانسرین، اوکساتومید، پراملینتید، اومکلیدینیوم
مصرف داروی دی سیکلومین در دوران بارداری و شیردهی
مورد خاصی یافت نشد.
شرایط نگهداری داروی دی سیکلومین
قرص یا کپسول دی سیکلومین باید در دمای اتاق و به دور از نور نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، کپسول، شیاف، محلول تزریقی و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر قرص دی سیکلومین
در این مقاله به قرص دی سیکلومین به‌عنوان یکی از داروهای مورد استفاده در مدیریت سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخته شد. این دارو با مکانیسم عملی که شامل مهار پاراسمپاتیک و تأثیر بر مسیرهای نوروانتریکال میباشد، موجب کاهش درد و ناراحتی شکمی، بهبود در الگوی مدفوع و کنترل بهتر علائم اضطرابی مرتبط با روده میشود. هرچند که دی سیکلومین میتواند به‌عنوان یک گزینه موثر در مدیریت مشکلات روده مطرح شود، اما برخی عوارض جانبی مانند خشکی دهان و تشنجات میوکلونیک ممکن است مصرف طولانی‌مدت آن را محدود کند.
منبع سایت: Medscape
