قبل از اینکه به موضوع درمان قطعی برای سرطان خون بپردازیم با یک پیش مقدمه شروع می کنیم که ابتدا از کجا بدانم سرطان خون دارم؟ در بیشتر مواقع علائم در اوایل بیماری واضح نیستند و ممکنه به طور اتفاقی در طی یک آزمایش خون ساده و یا یک آزمایش فیزیکی تشخیص داده بشه. بعنوان مثال اگر فردی دچار رنگ پریدگی، تورم گره های لنفاویفی، تورم لثه ها، رشد کبد و طحال، کبود شدگی زیر پوستی، خونریزی، تب، عفونت های مکرر، خستگی یا بثورات جلدی شود، پزشک به لوسمی مشکوک می شود. که در طی یک آزمایش ساده با مشاهده افزایش میزان سلول های سفید خون به تشخیص نسبی خواهد رسید. که برای تشخیص نهایی اقدام به بیوبسی سوزنی و آسپیراسیون مغز استخوان می نماید و البته با آزمایش از استخوان لگن جهش های ژنتیکی و تغییرات کروموزومی را خیلی دقیقتر کشف می نماید و در اونصورت تشخیص کاملا قطعی ارائه می گردد.
فاکتورهای خطر در سرطان خون
فاکتورهای خطر در بیماری سرطان خون شامل سن بیمار، نوع لوسمی، اختلالات کروموزومی موجود در سلول های لوسمی و مغز استخوان می باشد.
درمان های لوسمی چیست؟
مرگ و میر ناشی از سرطان خون از دهه 1950 به بعد، به دلیل پیشرفت هایی که در حوزه درمان و شیمی درمانی صورت گرفته به شدت کاهش یافته و بسیار امیدوار کننده است. اما باز هم نمی توان گفت درمان قطعی برای تمام انواع سرطان خون و جود دارد. بعنوان مثال در آن زمان لوسمی از هر 4 کودک 3 کودک را به کام مرگ فرو می برد، اما اکنون این آمار 85 درصد کاهش یافته و اگر تشخیص به موقع باشد و درمان صحیح ارائه گردد می توان گفت درمان قطعی برای سرطان خون وجود دارد.
برای سرطان خون از نوع حاد، هدف فوری درمان بهبودی است، بنابراین بیماران تحت درمان شیمی درمانی در یک اتاق ایزوله نگهداری می شوند، تا احتمال دریاف عفونت به حداقل برسد. از اونجاییکه بیماران مبتلا به این سرطان دارای شمار بسیار پایینی از سلول های خون هستند به منظور پیشگیری از خونریزی و یا جلوگیری از خونریزی به آنها خون تزریق می شود. در طول پروسه درمان بیماران مقادیری آنتی بیوتیک به منظور جلوگیری از بروز عفونت و همینطور داروهایی برای کنترل عوارض درمان نیز دریافت می کنند. افرادی که مبتلا به سرطان خون حاد هستند اگر شیمی درمانی را بعنوان درمان اولیه انتخاب نمایند شانس بهبودی در اونها بسیار بالاست. برای کنترل بیماری یک دوره شیمی درمانی 1 تا 4 ماه با هدف از بین بردن سلول های بدخیم ارائه می گردد. در حالت کلی بیماران مبتلا به لوسمی حاد در یک دوره تناوبی دو ساله بایستی پذیرای شیمی درمانی باشند.
پس از کسب بهبودی کامل برخی از بیماران ممکن است، نیاز به پیوند آلوژنیک سلول های بنیادی داشته باشند که فرد اهدا کننده باید از بستگان درجه یک باشد تا سازگاری بین بافت ها وجود داشته باشد. اما از طریق سلول های بنیادی بند ناف هم، که امروزه در بانک خون جمع آوری می شود می توان نمونه سازگار و مشابه غیر مرتبط یافت.
پیوند سلول های بنیادی شامل سه مرحله می باشد
القاء، جداسازی و پیوند از مراحل پیوند هستند، که ابتدا سلول های سفید خون فرد بیمار با روش شیمی درمانی کنترل می شوند، سپس یک دوز شیمی درمانی دیگر بهمراه رژیم غذایی خاص برای دوز بالای شیمی درمانی ارائه میگردد. این روش باعث می شود سلول های مغز استخوان فرد و هر سلول سرطانی که باقی مانده است به کل از بین بروند، و بعد از این مراحل سلول های اهداء کننده تزریق می شوند.
در این شرایط تا زمانیکه سلول های مغز استخوان تزریق شده شروع به تولید سلول های خونی نمایند، بدن بدون هیچ گونه سلول خونی اعم از سفید، قرمز و پلاکت ها ندارد و در این وضعیت احتمال مرگ به دلیل دریافت عفونت و یا خونریزی بسیار بالاست. سلول های بنیادی اهدا شده معمولا بین 2 تا 6 هفته شروع به ساخت سلول های خونی می کنند. در این بین علاوه بر شیمی درمانی یک درمان دارویی هم وجود داره که برای جلوگیری و پس زدن پیوند توسط سلول های بدن صورت می گیره.
روش پیوند سلول های بنیادی آلوگنیک هم گران است و هم خطر بالایی داره اما بهترین فرصت برای دریافت بهبودی طولانی مدت در سرطان میلوئیدی حاد و یک درمان قطعی برای سرطان خون لنفوسیتی حاد نیز می باشد.
لوسمی لنفوسیتی مزمن نوعی از سرطان می باشد که بیشتر افراد سالمند دچار آن می شوند و معمولا به آرامی هم پیشرفت می کند. بنابراین درمان محافظه کارانه ای برای این افراد ارائه می گردد. در واقع همه بیماران نیاز به درمان فوری ندارند، بیمارانی که علایم خاصی مانند تب، عرق شبانه در 14 روز متوالی، 10 درصد کاهش وزن غیر طبیعی در طول 6 ماه را تجربه کرده اند نیازمند درمان فوری می باشند. البته علائم دیگری از جمله غدد لنفاوی دردناک، کبد و یا طحال دردناک و یا شواهدی از نارسایی مغز استخوان نیز نیاز به درمان فوری دارند.
شیمی درمانی اگر به طور موثر انجام شود، قادر خواهد بود، علائم مربوط به سرطان میلوئیدی مزمن را چندین سال کنترل کند. در گذشته اکثر بیماران این نوع از سرطان با وجود دریافت مراحل درمانی، سرطانشون به مرحله حاد پیشرفت می کرد، بنابراین پزشکان برای افزایش اثرگذاری درمان، پیوند مغز استخوان را در طول فاز مزمن نیز توصیه می کنند. پیوند سلول های بنیادی آلوژنیک برای سرطان میلوئیدی مزمن، برای بیماران مقاوم در برابر درمان و یا بیمارانی که در مرحله حاد هستند یک گزینه خوب درمانی محسوب می شود.
کلام آخر
پیرو مطالب مذکور در این نوشتار از مجله داروخانه اینترنتی مثبت سبز و همینطور مقاله آیا سرطان خون ارثی است از انواع گوناگون سرطان خون براتون گفتیم و مشخص شد که برخی از اونها مانند سرطان لنفوسیتی حاد درمان قطعی تری داشته و بیماران مبتلا به آن شانس بالایی برای زنده ماندن دارند.
سلام من یک سوال داشتم برادرزاده من سرطان خون دارد آیا امکان دارد تداوی شود ۱۱ سال دارد .