تهوع و استفراغ، دو وضعیتی هستند که بسیاری از افراد با آنها در طول زندگی خود روبرو شده‌اند. این وضعیت‌ها می‌توانند ناشی از بیماری‌های مختلف، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا جراحی باشند. قرص دمیترون یک داروی مهارکننده است که برای درمان تهوع و استفراغ در این شرایط تجویز میشود. .داروی اوندانسترون (Ondansetron) در ایران بیشتر با عنوان دمیترون و در بازارهای خارجی با نام‌های تجاری زوفران (Zofran)، Zofran ODT و Zuplenz شناخته میشود.
با توجه به اثربخشی و ایمنی بالای این دارو، از آن برای درمان تهوع در حالت عادی نیز استفاده میشود. با مطالعه این مقاله، شما می‌توانید با نحوه کار قرص دمیترون، مزایا و معایب آن و نکات مهمی که باید در هنگام استفاده از این دارو در نظر داشته باشید، آشنا شوید. این اطلاعات به شما کمک خواهد کرد تا با بهره‌گیری از داروی درست، از بهبودی و کاهش علائم تهوع بهره‌مند شوید.
اشکال دارویی دمیترون
دمیترون یا اندانسترون یکی از شایعترین داروهای مورد استفاده در درمان تهوع است. این دارو با توجه به نیاز بیماران در اشکال داروئی مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌گردد. آنچه در بازارهای فعلی دارو یافت میشود، عمدتاً در چهار شکل می‌باشد که عبارتند از:
- قرص‌های معمولی
- قرص‌های حل شونده در دهان (مکیدنی)
- محلول (شربت)
- آمپول عضلانی و داخل وریدی
موارد مصرف قرص دمیترون
این دارو به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ ناشی از درمان دارویی سرطان (شیمی درمانی) و پرتودرمانی استفاده میشود. همچنین در مواردی که بیمار باید تحت عمل جراحی قرار گیرد، قبل از عمل جراحی از این دارو (عموماً به شکل آمپول وریدی) استفاده میشود تا پس از جراحی، بیمار دچار حالت تهوع یا استفراغ نگشته و در نتیجه منجر به آسیب و پارگی محل زخم و بخیه نگردد. مورد دیگر مربوط به زمانی است که شخص مبتلا به مسمومیت غذایی شده باشد.
در این حالت، دمیترون با مسدود کردن یکی از مواد طبیعی بدن (سروتونین) که باعث استفراغ می‌گردد، جلوی آن را می‌گیرد. در خصوص بیمارانی که دچار ضرب دیدگی در ناحیه سر شده و دارای حالت گیجی و تهوع یا استفراغ هستند نیز این دارو تجویز می‌گردد. در مورد کودکان هم در صورت ابتلا به دلپیچه و اسهال، از این دارو در شکل محلولی آن (شربت) استفاده میشود.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر Demitron
اندانسترون اثرات ضد استفراغ خود را، با اثرات آنتاگونیستی گیرنده‌های سروتونین، در انتهای اعصاب واگ (عصب واگ) و گیرنده‌های مرکزی آن در مرکز استفراغ اعمال می‌کند و بدین طریق با مهار کردن رفلکس استفراغ، از تهوع و استفراغ جلوگیری می‌کند.
مقدار مصرف قرص Demitron
- پیشگیری از تهوع و استفراغ مربوط به دوره های آغازین و مکرر شیمی درمانی سرطان، تهوع و استفراغ پس از عمل جراحی.
- تهوع و استفراغ بالغین: ۸ میلیگرم به صورت خوراکی ۳۰دقیقه قبل از شیمی درمانی سپس هر8 ساعت تکرار تا دودوزدیگر.
- کودکان : mg/۴میلیگرم به صورت خوراکی۳۰ دقیقه قبل از شیمی درمانی سپس هر8 ساعت تکرار تا دودوزدیگر.
- در ۴-۱۸ سالگی : همانند بالغین
- تهوع و استفراغ پس از عمل جراحی
- بالغین: mg/۴ هر۸ ساعت درصورت نیاز تکرار می شود. یا 8 میلی گرم به صورت خوراکی یکساعت قبل از عمل.
زمان مصرف قرص دمیترون
برای جلوگیری از حالت تهوع یا استفراغ ناشی از شیمی درمانی، این دارو معمولاً 30 دقیقه قبل از شروع درمان باید مصرف گردد. در صورتیکه بیمار تحت پرتودرمانی باشد، برای جلوگیری از حالت تهوع، این دارو را باید 1 تا 2 ساعت قبل از شروع پرتودرمانی مصرف کرد. در مواردی که بیمار تحت عمل جراحی قرار خواهد گرفت هم، برای جلوگیری از حالت تهوع یا استفراغ ناشی از جراحی، دمیترون باید 1 ساعت قبل از شروع جراحی استفاده شود.
مصرف این دارو می‌تواند هم به همراه غذا و هم بدون غذا انجام پذیرد. البته در موارد پرتودرمانی یا جراحی، به احتمال زیاد پزشک توصیه نماید که پیش از شیمی درمانی، پرتودرمانی و یا جراحی، غذایی میل نشود که این موضوع عمدتاً با هدف کاهش فشار ناشی از استفراغ احتمالی است. چرا که علی‌رغم مصرف دمیترون، ممکن است با احتمال بسیار کم، افرادی باز هم حالت تهوع و استفراغ داشته باشند.
موارد احتیاط
افرادی که دچار اختلالات شدید کلیوی یا کبدی هستند، نباید اندانسترون مصرف کنند. اگر شما دچار اختلالات قلبی، فشار خون بالا، دیابت، یا افرادی هستید که داروهایی مثل دیگوکسین، فنی توئین، وراپامیل، آمیودارون، یا دیگر داروهای قلبی مصرف می‌کنید، باید احتیاط کنید. در ضمن، اندانسترون ممکن است باعث خواب آلودگی شود، بنابراین در صورتی که در موقعیت امنیتی قرار گرفته اید مانند در حال رانندگی هستید، باید قبل از انجام این فعالیت‌ها از پزشک خود مشورت بگیرید. در کل، باید پیش از مصرف هر دارویی، به ویژه اگر برای بار اول است، باید همه سوابق پزشکی خود را مطرح کرده و در صورت بروز هرگونه علائم ناخوشایند، به پزشک خود اطلاع دهید.
موارد منع مصرف قرص دمیترون
در زیر مواردی که مصرف این دارو منع شده است، آورده شده است:
- 1- اختلال کبدی: در صورتی که بیمار دارای اختلال کبدی باشد، مصرف این دارو باید با احتیاط انجام شود .
- 2- نارسایی قلبی: نارسایی قلبی از مواردی هست که در مصرف تمامی داروها و میزان دوز آنها باید لحاظ شده و با پزشک معالج مشورت شود.
- 3- ضربان قلب نامنظم: این دارو در صورت بروز ضربان قلب نامنظم، به هیچ وجه نباید مصرف شود.
- 4- بیماری فنیل کتونوریا: در صورتی که بیمار دارای بیماری فنیل کتونوریا باشد، مصرف این دارو را ممنوع کنید.
- 5- مشکلات گوارشی مانند انسداد معده: در صورت بروز مشکلات گوارشی مانند انسداد معده، مصرف قرص دمیترون توصیه نمی‌شود.
- 6- پایین بودن سطح منیزیم یا پتاسیم خون: در صورتی که سطح منیزیم یا پتاسیم خون بیمار پایین باشد، مصرف این دارو باید با نظر پزشک معالج باشد.
عوارض جانبی قرص دمیترون (Demitron)
دمیترون اندانسترون یک داروی ضد تهوع است که به عنوان درمان همراه با شیمی درمانی سرطان و بعضی از عفونت ها و تشنج ها استفاده میشود. بیشتر افراد با مصرف این دارو عوارضی تجربه نمی‌کنند، اما برخی از عوارض جانبی آن ممکن است شامل سردرد، یبوست، خستگی، سرگیجه، سبک‌سری و خواب‌آلودگی باشند.
البته عوارض جانبی نادر دیگری که ممکن است با مصرف دمیترون اندانسترون رخ دهد، شامل بی‌هوشی، سرگیجه شدید، درد در قفسه سینه، ضربان قلب نامنظم و واکنش آلرژیک خطرناک است. در صورت بروز هر یک از این علائم، باید فورا به پزشک مراجعه شود. در حالت کلی دمیترون اندانسترون یک داروی امن است و بسیاری از افراد بدون هیچ گونه عارضه‌ای از آن استفاده می‌کنند.
تداخل دارویی قرص دمیترون
استفاده هم‌زمان از داروی اندانسترون با برخی داروهای دیگر ممکن است باعث تداخل دارویی شود. این تداخل ممکن است باعث تغییر عملکرد یا تشدید عوارض دارو شود. بنابراین، قبل از مصرف داروی اندانسترون، باید سابقه پزشکی و داروهای مصرفی خود را به پزشک خود گزارش داده و در مورد مصرف هم‌زمان دارو با اندانسترون با او مشورت کنید.
داروهایی که با دمیترون تداخل دارویی دارند، شامل آپومورفین، ترامادول، دوفتیلید، پیموزاید، پروکائین آمید، آمیودارون، کینیدین، سوتالول، آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولید مانند اریترومایسین، داروهای ضدافسردگی، دولوکستین، فلوکستین و پاروکستین است. برای مشاوره در مورد داروی اندانسترون و تداخل آن با داروهای دیگر، می‌توانید از طریق سایت مثبت سبز مشاوره آنلاین و تلفنی بگیرید.
مصرف دمیترون(Demitron) در در دوران بارداری و شیردهی
درمان تهوع و استفراغ حاد در دوران بارداری یکی از مشکلات شایعی است که زنان باردار با آن مواجه می‌شوند. در این موارد، اندانسترون به عنوان یک داروی موثر و ایمن برای درمان استفراغ و تهوع در دوران بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. قرص دمیترون می‌تواند در درمان تهوع و استفراغ حاد در دوران بارداری مفید باشد، اما در سه‌ماهه اول بارداری به دلیل احتمال بروز خطرات برای جنین، توصیه نمی‌شود که این دارو مصرف شود. در سایر شرایط هم، قبل از مصرف داروی اندانسترون در دوران بارداری، باید با پزشک معالج مشورت کرد و به توصیه‌های او عمل کرد. برای اطمینان از ایمنی مصرف داروی اندانسترون در دوران شیردهی، نیز بعد از معاینه کامل نظر پزشک مهم است.
راهنمای کامل ترکیبات قرص Demitron
داروی دمیترون با توجه به کاربرد و موارد مصرفی که برشمرده شد، فقط یک ماده موثره تحت عنوان هیدروکلراید دی‌هیدرات دارد. اما در کنار آن، مواد غیر موثری نیز معمولاً در ترکیبات آن دیده میشود که بسته به فرمول خاص شیمیایی آنها، عموماً شامل لاکتوز، سلولز میکروکریستالی و استئارات منیزمی می‌شوند. لاکتوز نوعی قند است که فقط در شیر یافت میشود و به همین دلیل هم اصطلاحاً قند شیر هم نامیده میشود. این ماده نقش مهمی در فیزیولوژی گوارش و جذب برخی مواد همچون کلیسم ایفا می‌نماید. سلولز میکروکریستالی به عنوان یک جزء طبیعی و غنی از فیبر، همواره محبوب بسیاری از شرکتهای دارویی بوده است.
این ماده قابل جویدن و غیرسمی است و به عنوان یک مکمل دارویی و غذایی، به راحتی تجزیه شده و ضمن افزایش پایداری تاثیرات دارویی، آزاد شدن ماده موثره دارو را نیز تسهیل می‌نماید. نهایتاً استئارات منیزیم، ماده‌ای است که در صنایع دارویی (ساخت کپسول) با هدف بهبود و قوام کپسول‌ها و جلوگیری از چسبندگی اجزاء کپسول با یکدیگر استفاده میشود. این ماده ضمناً باعث میشود که تاخیری در تجزیه کپسول اتفاق بیافتاد تا از این طریق، کپسول در ناحیه مورد نظر جذب گردد.
قرص دمیترون برای اسهال
دمیترون یکی از داروهایی است که در درمان اسهال مورد استفاده قرار می‌گیرد. دمیترون با کاهش حرکت دستگاه گوارشی و کاهش ترشحات معده و روده، باعث کاهش اسهال شده و سبب بهبود شرایط بیمار میشود. ترکیب دیفنوکسیلات سدیم همراه با دمیترون باعث تشدید جذب آب در روده‌ها میشود و سبب کاهش حجم مایعات موجود در روده می‌گردد. پس از تجویز دمیترون، بیماران باید به مصرف مواد غذایی سبک و اقدام به مصرف مایعات بیشتری نمایند. همچنین، در صورتی که علائم اسهال پس از ۲۴ ساعت استفاده از این دارو بهبود نیابد، باید به پزشک خود مراجعه کنید.
نتیجه کلی
در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز قرص دمیترون(Demitron) و کاربرد آن برای درمان تهوع و استفراغ را بررسی کردیم. همچنین، روش مصرف، عوارض و نکات مهمی که باید برای استفاده صحیح از این دارو در نظر گرفته شود، مورد بحث قرار گرفت. در ادامه به تعدادی از سوالات متداول می‌پردازیم.
منبع سایت: medscape
