آلرژی‌ها از جمله مشکلات شایع و مزمن سلامتی در جهان امروز هستند که می‌توانند تأثیرات منفی قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشند. علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم‌ها و پوست، و حتی حملات آسمی می‌توانند نتیجه واکنش‌های آلرژیک به محرک‌های مختلف محیطی باشند. درمان و پیشگیری از این علائم، نیازمند استفاده از داروهای مؤثر و ایمن (مانند شربت زادیتن) است که بتوانند به کاهش واکنش‌های آلرژیک و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند.
اشکال دارویی زادیتن
- قرص
- شربت
موارد مصرف شربت زادیتن
شربت زادیتن (Zaditen) یا کتوتیفن یک داروی آنتی‌هیستامین است که معمولاً برای درمان و پیشگیری از علائم آلرژی مانند آبریزش بینی، خارش چشم‌ها، عطسه و خارش پوستی استفاده می‌شود. این دارو با مهار آزاد شدن هیستامین از سلول‌های ماست‌سل (mast cells) و بلوک کردن گیرنده‌های هیستامین H1، به کاهش واکنش‌های آلرژیک کمک می‌کند.
قرص زادیتن (کتوتیفن) برای چیست؟
قرص زادیتن (کتوتیفن) یک داروی آنتی‌هیستامین است که برای درمان و پیشگیری از علائم آلرژی و برخی مشکلات تنفسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو با مهار اثرات هیستامین در بدن و پایدار کردن ماست‌سل‌ها، به کاهش واکنش‌های آلرژیک کمک می‌کند. زادیتن برای کاهش علائم آلرژی‌های فصلی (مانند تب یونجه) و آلرژی‌های دائمی (مانند آلرژی به گرد و غبار و موی حیوانات) استفاده می‌شود. این علائم شامل آبریزش بینی، عطسه، خارش و قرمزی چشم‌ها می‌باشد.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی زادیتن
شربت زادیتن؛ گیرنده‌های هیستامین H1 را مسدود می‌کند، که باعث کاهش اثرات هیستامین، مانند خارش، عطسه و آبریزش بینی، می‌شود. این دارو آزاد شدن هیستامین و سایر مدیاتورهای التهابی از ماست‌سل‌ها را مهار می‌کند. کتوتیفن با کاهش آزاد شدن مدیاتورهای التهابی مانند پروستاگلاندین‌ها و لکوترین‌ها، التهاب را کاهش و با مهار واکنش‌های آلرژیک تاخیری و فوری، این دارو در پیشگیری از علائم آلرژی موثر است.
کتوتیفن به عنوان یک آنتاگونیست گیرنده‌های هیستامین H1 عمل می‌کند و با بستن این گیرنده‌ها، اثرات هیستامین را مهار می‌کند. همچنین این دارو به عنوان یک پایدارکننده ماست‌سل‌ها عمل می‌کند، که منجر به کاهش آزاد شدن هیستامین و سایر مواد شیمیایی التهابی از ماست‌سل‌ها می‌شود. این مکانیسم‌ها باعث کاهش علائم آلرژیک مانند خارش، التهاب و تنگی نفس می‌شوند. اثرات این شربت معمولاً پس از چند روز تا چند هفته از شروع درمان قابل مشاهده هستند.
نحوه مصرف شربت زادیتن (کتوتیفن)
- شربت زادیتن معمولاً برای کودکان و افرادی که توانایی بلعیدن قرص‌ها را ندارند، تجویز می‌شود. نحوه مصرف این دارو باید مطابق دستور پزشک باشد. دارو باید به صورت منظم و در زمان‌های مشخص شده مصرف شود تا بهترین نتایج حاصل شود.
- دوز پیشنهادی برای کودکان 6 ماه تا 3 سال، 0.05 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، دو بار در روز (صبح و شب) و برای کودکان بالای 3 سال، 1 میلی‌گرم (5 میلی‌لیتر) دو بار در روز (صبح و شب) می‌باشد. بزرگسالان معمولاً 1 میلی‌گرم (5 میلی‌لیتر) دو بار در روز مصرف می‌کنند. در صورت نیاز، دوز ممکن است تا 2 میلی‌گرم (10 میلی‌لیتر) دو بار در روز افزایش یابد.
- مصرف دارو را حتی اگر احساس بهبودی کردید، ادامه دهید. قطع ناگهانی دارو ممکن است باعث بازگشت علائم شود. شایع‌ترین عوارض جانبی شامل خواب‌آلودگی، سرگیجه، خشکی دهان و افزایش اشتها است. اگر عوارض جانبی شدید یا نگران‌کننده‌ای تجربه کردید، با پزشک خود تماس بگیرید.
طریقه مصرف قرص زادیتن
قرص زادیتن (کتوتیفن) معمولاً برای درمان و پیشگیری از علائم آلرژی و آسم آلرژیک تجویز می‌شود. نحوه مصرف این دارو باید مطابق دستور پزشک باشد. دوز پیشنهادی این قرص برای بزرگسالان و کودکان بالای 3 سال، 1 میلی‌گرم دو بار در روز (صبح و شب) و کودکان زیر 3 سال، باید توسط پزشک تعیین شود و معمولاً به صورت شربت تجویز می‌شود. قرص را به صورت کامل همراه با آب مصرف کرده و از جویدن دارو خودداری کنید. جویدن یا خرد کردن قرص منجر به آزادسازی فوری و در نتیجه عوارض خواهد شد.
موارد احتیاط
قبل از مصرف شربت زادیتن، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات تنفسی (مانند آمفیزم، آسم)، فشار بالای چشم (آب سیاه)، فشار خون بالا، مشکلات کلیوی، مشکلات کبدی، تشنج، مشکلات معده و روده (مانند زخم، انسداد)، تیروئید پرکار (پرکاری تیروئید)، مشکل در ادرار کردن و… به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط شربت زادیتن خواهیم پرداخت؛
- قبل از شروع مصرف شربت زادیتن، فهرست کاملی از داروهای مصرفی خود، از جمله داروهای بدون نسخه، مکمل‌ها و داروهای گیاهی را به پزشک ارائه دهید. مصرف همزمان داروهای آرام‌بخش، ضد افسردگی‌ها و الکل می‌تواند اثرات خواب‌آوری زادیتن را تشدید کند.
- زنان باردار یا شیرده باید قبل از شروع مصرف شربت زادیتن با پزشک خود مشورت کنند، زیرا اطلاعات کافی در مورد ایمنی استفاده از کتوتیفن در این شرایط وجود ندارد.
- مصرف این شربت در برخی بیماران سبب گیجی و خواب آلودگی شده است. در صورت بروز، از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری بالایی است، خودداری کنید. تا حد امکان رانندگی نکرده و کار با ماشین‌آلات و تجهیزات را به زمان دیگری موکول کنید.
- دوز مناسب برای کودکان باید توسط پزشک تعیین شود. به خصوص در کودکان زیر 3 سال، باید با دقت بیشتری دوز مصرفی را رعایت کرد. قطع ناگهانی دارو ممکن است باعث بازگشت علائم آلرژی شود. دارو باید مطابق دستور پزشک و به طور منظم مصرف شود.
- مصرف همزمان کتوتیفن با سایر آنتی‌هیستامین‌ها ممکن است خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. بهتر است از مصرف همزمان این داروها خودداری شود مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد.
- برای پیشگیری در موارد آسم تجویز شود. کتوتیفن در پیشگیری یا درمان حملات حاد آسم موثر نیست. درمان با داروهایی که برای پیشگیری یا تسکین علائم مرتبط با آسم استفاده می‌شوند (مثلاً کورتیکواستروئیدها، آگونیست‌های بتا2، مشتقات گزانتین) باید حداقل به مدت ۶ تا ۱۲ هفته ادامه یابد و سپس به‌تدریج طبق علائم بالینی کاهش یابد.
- اثرات درمانی ممکن است از نظر بالینی تا چند هفته پس از شروع درمان مشهود نباشد. حداکثر اثربخشی در آسم معمولاً با طول مدت درمان بیشتر از ۱۰ هفته ظاهر می‌شود. برای تعیین اثربخشی، درمان باید حداقل 2 تا 3 ماه ادامه یابد. اگر درمان نیاز به قطع داشت، به تدریج طی ۲ تا ۴ هفته دوز دارو کاهش داده شود.
موارد منع مصرف شربت زادیتن
- سابقه حساسیت به کتوتیفن، بنزوات (شربت) یا سایر داروهای مشابه
- حملات آسم
- سابقه صرع و اختلالات تشنجی
عوارض شربت زادیتن
سردرد، سرگیجه یا خواب آلودگی، راش پوستی و کهیر، افزایش وزن، درد شکمی، ورم پلک، عفونت مجاری تنفسی، خشکی دهان و… برخی از عوارض شربت زادیتن می‌باشد. اگر پزشک شما این دارو را تجویز کرده است، به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به عوارض شربت زادیتن خواهیم پرداخت؛
- خواب‌آلودگی
- اختلال در خواب
- سردرد
- راش پوستی یا کهیر
- افزایش وزن
- درد شکمی
- افزایش اشتها
- آنفولانزا
- ورم پلک
- خونریزی بینی
- عفونت مجاری تنفسی
- خشکی دهان
- حالت تهوع
تداخل دارویی زادیتن
- تداخلات رده X (پرهیز): آکلیندینیوم، آزلاستین (نازال)، بروم پریدول، سیمتروپیوم، الوکسادولین، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، لوسولپیرید، اورفنادرین، اوکساتومید، اوکسوممازین، پارالدهید، پیتولیسانت، پتاسیم کلرید، پتاسیم سیترات، روفناسین، تالیدومید، تیوتروپیوم، اومکلیدینیوم
- کاهش اثرات داروها توسط زادیتن: مهارکننده‌های استیل کولین استراز، بنزیل پنی‌سیلوئیل پلی لیزین، بتاهیستین، پروکاینتیک، هیالورونیداز، ایتوپرید، لوسولپیرید، نیتروگلیسیرین، پیتولیسانت، سکرتین
- افزایش اثرات داروها توسطزادیتن: الکل (اتیل)، آمزینیوم، داروهای آنتی کولینرژیک، آزلاستین (نازال)، بلونانسرین، برکسانولون، بوپرنورفین، سیمتروپیوم، کلوزاپین، تضعیف‌کننده‌های CNS، الوکسادولین، فلونیترازپام، گلوکاگون، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، متوتری‌مپرازین، متی‌روسین، میرابگرون، آگونیست های اپیوئید، اورفنادرین، اکسی کدون، پارالدهید، پیریبدیل، پتاسیم کلرید، پتاسیم سیترات، پرامی‌پکسول، راموسترون، روفناسین، روپینیرول، روتیگوتین، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، سوورکسانت، تالیدومید، دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی، تیوتروپیوم، توپیرامات، زولپیدم
مصرف شربت زادیتن در دوران بارداری و شیردهی
مطالعات کافی و کنترل‌شده‌ای در مورد استفاده از کتوتیفن در زنان باردار وجود ندارد. بنابراین، اثرات احتمالی این دارو بر روی جنین به طور کامل مشخص نشده است. کتوتیفن باید فقط زمانی در دوران بارداری استفاده شود که فواید احتمالی آن بر خطرات احتمالی برای جنین برتری داشته باشد. پزشک می‌تواند بر اساس وضعیت بیمار، در رابطه با مصرف این دارو تصمیم‌گیری کند. به علاوه، اطلاعات دقیقی در مورد ترشح کتوتیفن در شیر مادر وجود ندارد. بنابراین، نمی‌توان به طور قطعی گفت که مصرف این دارو در دوران شیردهی بی‌خطر است.
شرایط نگهداری شربت زادیتن
شربت زادیتن باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر شربت زادیتن
این مقاله به بررسی پیشگیری از علائم آسم، کاهش علائم آلرژی و درمان التهاب ملتحمه با شربت زادیتن، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. شربت زادیتن با ترکیب فعال کتوتیفن، یکی از داروهای مؤثر و پرکاربرد در درمان و پیشگیری از آلرژی‌های فصلی و دائمی است. کتوتیفن به عنوان یک آنتی‌هیستامین و پایدارکننده ماست‌سل‌ها، نقش مهمی در کاهش واکنش‌های آلرژیک و بهبود علائم ناشی از آلرژی ایفا می‌کند. این دارو با مهار آزادسازی هیستامین و سایر مدیاتورهای التهابی از سلول‌های ماست‌سل، باعث کاهش علائم ناخوشایند آلرژیک مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم‌ها و پوست می‌شود.
