گلوکوم با زاویه باز یکی از شایع‌ترین بیماری‌های چشم است که به طور خاموش و تدریجی منجر به آسیب به عصب بینایی و کاهش بینایی می‌شود. این وضعیت عمدتاً به دلیل افزایش فشار داخل چشم (IOP) به وجود می‌آید که می‌تواند به تخریب عصب بینایی و از دست رفتن بینایی منجر شود. مدیریت مؤثر فشار داخل چشم برای پیشگیری از این عوارض حیاتی است. یکی از داروهای موجود در این زمینه، قطره کوپروست چشمی است.
اشکال دارویی کوپروست
- قطره چشمی لاتانوپروست+تیمولول
موارد مصرف قطره کوپروست
قطره کوپروست (Coprostat) یک داروی چشمی است که معمولاً برای درمان برخی از مشکلات چشمی مانند التهاب، عفونت‌های چشمی و قرمزی چشم استفاده می‌شود. این دارو معمولاً حاوی ترکیباتی است که خواص ضدالتهابی، ضدعفونی‌کننده یا تسکین‌دهنده دارند.
قطره چشمی لاتانوپروست و تیمولول یک داروی ترکیبی تشکیل شده از یک بتابلاکر غیراختصاصی (تیمولول) و یک پروستاگلاندین چشمی (لاتانوپروست) می‌باشد که برای کاهش فشار داخل چشم (IOP) در بیماران مبتلا به گلوکوم با زاویه باز یا فشار چشم بالا استفاده می‌شود. این دارو در مواردی که به اندازه کافی به بتابلوکرهای موضعی، آنالوگ‌های پروستاگلاندین یا سایر عوامل کاهش دهنده فشارچشمی پاسخ نمی‌دهند و درمان ترکیبی برای آن‌ها مناسب‌تر است، قابل تجویز می‌باشد.
قطره کوپروست چشمی برای کاهش فشار بالای چشم
قطره چشمی کوپروست در واقع یک داروی رایج برای کاهش فشار داخل چشم در افراد مبتلا به گلوکوم (آب سیاه) یا فشار بالای چشم است. این قطره شامل ترکیبی از مواد فعال مانند لاتانوپروست است که یک آنالوگ پروستاگلاندین می‌باشد و به کاهش فشار داخل چشمی کمک می‌کند. لاتانوپروست و دیگر آنالوگ‌های پروستاگلاندین با افزایش جریان خروجی مایع زلالیه از چشم، فشار داخل چشم را کاهش می‌دهند. این کاهش فشار می‌تواند از آسیب به عصب بینایی و از دست رفتن بینایی در بیماران مبتلا به گلوکوم جلوگیری کند.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر قطره کوپروست
قطره کوپروست ترکیبی از دو داروی لاتانوپروست و تیمولول است. مکانیسم عمل لاتانوپروست؛ یک آنالوگ پروستاگلاندین F2-alpha که به نظر می‌رسد فشار داخل چشم را با افزایش خروجی زلالیه کاهش می‌دهد. مکانیسم عمل تیمولول؛ گیرنده‌های بتا 1 و بتا 2 آدرنرژیک را مسدود می‌کند، فشار داخل چشم را با کاهش تولید زلالیه کاهش و یا احتمالاً خروجی زلالیه را افزایش می‌دهد.
مقدار مصرف قطره کوپروست چشمی
قبل از مصرف قطره کوپروست، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. پیش از مصرف، دست‌های خود به خوبی شستشو دهید. آلودگی ناخواسته محلول‌های چشمی چندبار مصرف، می‌تواند باعث کراتیت باکتریایی شود. بدون هماهنگی با پزشک دوز مصرفی خود را افزایش، کاهش یا قطع نکنید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی، تاثیری بر روی سلامتی شما نداشته و تنها خطر عوارض را افزایش می‌دهد.
زمان مصرف قطره کوپروست چشمی
- به بیمار آموزش داده شود که پس از مصرف قطره مجرای اشکی را با دست مسدود کند یا چشم‌ها را به مدت ۲ دقیقه پس از مصرف ببندد تا جذب سیستمیک دارو محدود شود. سایر داروهای چشمی حداقل با فاصله ۵ دقیقه‌ای از این ترکیب دارویی استفاده شوند.
- پیش از مصرف قطره تیمولول+ لاتانوپروست، لازم است لنزهای تماسی از چشم خارج شوند و تا ۱۵ دقیقه پس از مصرف قطره، از قرارگیری مجدد آن‌ها در چشم خودداری شود (برای محصولات حاوی بنزآلکونیوم این زمان در نظر گرفته می‌شود).
- ممکن است رنگدانه قهوه‌ای عنبیه، پوست پلک و مژه‌ها را به صورت دائمی تغییر کند یا افزایش یابد. لازم است بیمار به طور منظم معاینه شود و بسته به وضعیت بالینی، در صورت افزایش رنگدانه عنبیه، ممکن است نیاز به توقف درمان باشد. علاوه بر این، ممکن است باعث افزایش طول، تیره شدن و ضخیم شدن مژه‌ها شود (که ممکن است بین چشم‌ها متفاوت باشد)
- مصرف بتابلاکرهای چشمی می‌تواند باعث خشکی چشم شوند. در بیماران مبتلا به مشکلات قرنیه احتیاط شود.
نحوه مصرف قطره کوپروست
- قبل از مصرف قطره چشمی کوپروست، دست‌های خود را به خوبی با آب و صابون شستشو دهید. بطری قطره را به آرامی تکان دهید.
- سر خود را به عقب خم کنید و به سمت بالا نگاه کنید. با استفاده از انگشت خود، پلک پایین را به آرامی به پایین بکشید تا یک فضای کوچک بین چشم و پلک ایجاد شود. قطره را به آرامی در این فضای ایجاد شده بریزید. توجه داشته باشید که نوک بطری با چشم یا پلک تماس نداشته باشد.
- بعد از چکاندن قطره، چشم‌ها را ببندید و برای حدود 1-2 دقیقه به آرامی گوشه داخلی چشم (نزدیک بینی) را فشار دهید تا از ورود قطره به مجاری اشکی جلوگیری شود. اگر مقداری از قطره از چشم خارج شد، با یک دستمال تمیز به آرامی آن را پاک کنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قطره کوپروست، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در قطره حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله حساسیت به قطره‌های چشمی یا اجزای موجود در آن، واکنش‌های آلرژیک، ناهنجاری‌های قلبی و عروقی، دیابت شیرین، پرکاری تیروئید، حساسیت چشمی خاص یا بیماری خاص در چشم و… با احتیاط و مشورت پزشک مصرف شود. در ادامه به موارد احتیاط قطره کوپروست چشمی خواهیم پرداخت؛
- دربیماران با سابقه آنافیلاکسی یا حساسیت شدید به آلرژن‌ها با احتیاط مصرف شود. بیمارانی که از بتابلاکرها استفاده می‌کنند ممکن است به چالش‌های آلرژیک مکرر حساس‌تر شوند. درمان آنافیلاکسی (به عنوان مثال، اپی نفرین) در بیمارانی که از بتابلاکرها استفاده می‌کنند، ممکن است بی‌اثر باشد یا باعث ایجاد عوارض نامطلوب گردد.
- لازم است قبل از شروع درمان، نارسایی قلبی بیمار تحت کنترل باشد. علائم و نشانه‌های نارسایی قلبی به دقت کنترل شوند و در موارد مشکوک بلافاصله مصرف قطره ترکیبی لاتانوپروست تیمولول قطع شود.
- از مصرف در بیماران مبتلا به کراتیت هرپس سیمپلکس فعال یا بیماران با سابقه کراتیت هرپسی مکرر که به طور خاص با آنالوگ‌های پروستاگلاندین مرتبط است، خودداری شود.
- پیش از شروع مصرف این قطره، سوابق ناهنجاری‌های هدایتی قلبی بیمار در نظر گرفته شود. علائم و نشانه‌های افت فشار خون ممکن است با مصرف این دارو افزایش یابد.
- این دارو نباید به تنهایی در درمان گلوکوم حاد زاویه بسته استفاده شود (هدف فوری باز کردن مجدد زاویه با منقبض کردن مردمک است). لاتانوپروست و تیمولول مالئات معمولاً تأثیر کمی بر مردمک دارند یا هیچ اثری ندارند.
- مصرف این دارو می‌تواند علائم نارسایی شریانی را در بیماران مبتلا به بیماری‌های عروق محیطی (PVD) و بیماری رینود تسریع یا تشدید کند. بیمار از نظر پیشرفت انسداد شریانی تحت نظر باشد.
- جذب سیستمیک تیمولول و عوارض جانبی آن ممکن است با استفاده از داروی چشمی رخ دهد (از جمله برادی کاردی یا افت فشار خون). به منظور جلوگیری از تاکی کاردی حاد، فشار خون بالا یا ایسکمی، درمان با بتا بلاکر نباید به طور ناگهانی قطع شود. در بیماران تحت عمل جراحی بزرگ، متخصص بیهوشی باید در جریان مصرف تیمولول توسط بیمار قرار گیرد.
موارد منع مصرف قطره کوپروست
- حساسیت به لاتانوپروست، تیمولول، بنزالکونیوم کلراید یا هر یک از اجزای فرمولاسیون
- کراتیت هرپس سیمپلکس فعال
- التهاب داخل چشمی فعال
- رادی کاردی سینوسی، سندرم سینوس بیمار، بلوک سینوسی دهلیزی، بلوک دهلیزی بطنی درجه دوم یا سوم کنترل نشده با ضربان‌ساز (پیس‌میکر)، نارسایی آشکار قلبی، شوک کاردیوژنیک
- بیماری واکنشی راه‌های هوایی از جمله بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) و ابتلا یا سابقه آسم برونش
عوارض قطره کوپروست
سوزش چشم، سردرد، پرخونی ملتحمه، تاری دید، خارش چشم، خستگی، حساسیت چشمی، احساس جسم خارجی، ریزش اشک و…. برخی از عوارض قطره کوپروست می‌باشد. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل نارسایی احتقانی قلب، برادی کاردی شدید، بلوک قلبی، تشدید آنژین در صورت قطع ناگهانی، سکته قلبی در صورت قطع ناگهانی، آریتمی بطنی در صورت قطع ناگهانی، پدیده رینود، برونکواسپاسم، واکنش‌های حساسیت مفرط، آنافیلاکسی، لوپوس اریتماتوز، تشدید میاستنی گراویس، ادم ماکولار و… است. در ادامه به عوارض قطره کوپروست خواهیم پرداخت؛
- برادی‌کاردی
- خستگی
- سرگیجه
- سردرد
- خارش
- حساسیت چشمی
- پدیده رینود
- کابوس
- احساس جسم خارجی
- کراتیت نقطه ای سطحی
- سوزش چشم
- پرخونی ملتحمه
- تاری دید
- خارش چشم
- سوزن سوزن شدن چشم
تداخل دارویی کوپروست
- منع مصرف همزمان(کنترا اندیکه): بتا۲ آگونیست‌ها، اتوفیلین، فکسینیدازول، ریواستیگمین، عصاره آلرژن توس سفید
- افزایش اثرداروها توسط لاتانوپروست و تیمولول: آلفا ۱ بلاکرها، آگونیست‌های آلفا۲، داروهای ضد دیابت، عوامل ضد سایکوتیک (فنوتیازین‌ها)، بیماتوپروست، عوامل ایجاد کننده برادی کاردی، بوپیواکائین، سریتینیب، آگونیست‌های کولینرژیک، دیسوپیرامید، اپی نفرین (بینی)، اپی نفرین (استنشاق خوراکی)، اپی نفرین (سیستمیک)، مشتقات ارگوت، فکسینیدازول، فینگولیمود، ایوابرادین، لاکوزامید، لیدوکائین (سیستمیک)، ماواکامتن، مپیواکائین، متاکولین، سوکسینیل کولین، سولفونیل اوره‌ها، عصاره آلرژن توس سفید
- داروهایی که سطح خونی لاتانوپروست و تیمولول را بالا می‌برند: مهارکننده‌های استیل کولین استراز، اجمالین، آلفا۲-آگونیست‌ها، آمیودارون، عوامل ضد سایکوز (فنوتیازین‌ها)، آرتمتر و لومفانترین، مهارکننده‌های CYP2D6 (قوی)، دی پیریدامول، دیسوپیرامید، دروندارون، متوکسی فلوران، میدودرین، نیفدیپین، عوامل ضد التهابی غیر استروئیدی (چشمی)، اوزانیمود، رزرپین، ریواستیگمین، ترلیپرسین، توفاسیتینیب
مصرف قطره کوپروست در دوران بارداری و شیردهی
قطره کوپروست چشمی در دسته C بارداری قرار دارد، به این معنی که مطالعات کافی و کنترل‌شده‌ای روی انسان‌ها انجام نشده است، اما مطالعات حیوانی ممکن است اثرات نامطلوبی بر جنین نشان داده باشند. پزشکان معمولاً این دارو را تنها در صورتی تجویز می‌کنند که مزایای آن برای مادر بیشتر از خطرات احتمالی برای جنین باشد. بنابراین، اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، حتماً قبل از مصرف قطره چشمی کوپروست با پزشک مشورت کنید.
شرایط نگهداری قطره کوپروست
قطره کوپروست باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر قطره کوپروست
این مقاله به بررسی کاهش فشار داخل چشم (IOP) در بیماران مبتلا به گلوکوم با زاویه باز با قطره کوپروست، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. در این مقاله، اثربخشی قطره چشمی کوپروست در کاهش فشار داخل چشم (IOP) در بیماران مبتلا به گلوکوم با زاویه باز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده از مطالعات بالینی و تجربی نشان می‌دهند که قطره کوپروست، با ترکیب لاتانوپروست یا مشابهات آن، به‌طور مؤثری قادر به کاهش فشار داخل چشم است و می‌تواند به عنوان یک گزینه درمانی موثر در مدیریت گلوکوم با زاویه باز مورد استفاده قرار گیرد.
