قرص ریواروکسابان چیست؟ موارد مصرف و عوارض

بیماری‌های قلبی-عروقی به ‌عنوان یکی از مهم‌ترین علل مرگ و میر در سراسر جهان شناخته می‌شوند و حمله قلبی یکی از جدی‌ترین عوارض این بیماری‌ها است. پیشگیری از حملات قلبی از طریق استفاده از داروهای ضد انعقاد خون یکی از روش‌های مؤثر در کاهش خطر این عارضه است. قرص ریواروکسابان یکی از داروهای جدید ضد انعقاد خوراکی است که به دلیل مکانیزم اثر مستقیم و کاهش عوارض نسبت به داروهای سنتی، به طور گسترده‌ای مورد توجه قرار گرفته است.

اشکال دارویی ریواروکسابان

• قرص: 2.5 میلی گرم، 10 میلی گرم، 15 میلی گرم، 20 میلی گرم

موارد مصرف قرص ریواروکسابان

قرص ریواروکسابان همراه با آسپرین با دوز پایین برای کمک به جلوگیری از حمله قلبی، سکته مغزی و مرگ در افراد مبتلا به یک مشکل قلبی خاص (بیماری عروق کرونر – CAD) یا در افرادی که جریان خون در بازوها و پاها کاهش یافته است (بیماری شریان محیطی)، استفاده می‌شود. برای بیماران مبتلا به PAD (نوعی بیماری قلبی)، این دارو ممکن است به کاهش خطر انسداد رگ‌های خونی دست‌ها و پاها و کاهش خطر قطع عضو کمک کند.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر قرص ریواروکسابان

مکانیسم عمل قرص ریواروکسابان؛ مهارکننده فاکتور Xa که با مسدود کردن انتخابی محل فعال فاکتور Xa بدون نیاز به کوفاکتور (مثلاً آنتی ترومبین III) برای فعالیت، فعال شدن پلاکت را مهار می‌کند. آبشار انعقاد خون وابسته به فعال شدن فاکتور X به فاکتور Xa از طریق مسیرهای درونی و بیرونی است که نقش مرکزی در آبشار انعقاد خون دارند. مهار وابسته به دوز از فعالیت فاکتور Xa مشاهده شد. فعالیت آنتی فاکتور Xa نیز تحت تأثیر ریواروکسابان است. این دارو متابولیزه شده توسط تخریب اکسیداتیو کاتالیز شده توسط CYP3A4/5 و CYP2J2 است.

ریواروکسابان تغییر نیافته بخش غالب در پلاسما بدون متابولیت اصلی یا فعال در گردش است. حذف دارو در نیمه عمر 5-9 ساعت و 11-13 ساعت (سالمندان) است که کلیرانس کل بدن 10 لیتر در ساعت (پس از تجویز IV) می‌باشد. دفع دارو از طریق مدفوع (21٪ به عنوان متابولیت، 28٪ بدون تغییر) و ادرار (30٪ به عنوان متابولیت، 36٪ بدون تغییر) صورت می‌گیرد.

مقدار مصرف قرص ریواروکسابان

قرص ریواروکسابان را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک، معمولاً دو بار در روز مصرف کنید. یک آسپرین با دوز کم (معمولاً 75-100 میلی گرم) یک بار در روز طبق دستور پزشک مصرف کنید. اگر نمی‌توانید قرص‌های کامل را قورت دهید، می‌توانید قرص را خرد کرده و با سس سیب مخلوط کنید و بلافاصله کل مخلوط را میل کنید. برای کمک به یادآوری، آن را در ساعات معینی هر روز مصرف کنید. دوز خود را افزایش ندهید یا این دارو را بیشتر از زمان تجویز شده مصرف نکنید.

کاندوم بزرگ کننده لارگو ایکس دریم

قیمت: 47.300 تومان

قیمت با تخفیف:23.650 تومان

مشاهده

نحوه مصرف قرص ریواروکسابان

• مصرف قرص ریواروکسابان برای کاهش خطر سکته مغزی و آمبولی سیستمیک در بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی غیر دریچه‌ای توصیه می‌شود. دوز پیشنهادی 20 میلی گرم به صورت خوراکی در روز همراه با وعده غذایی عصر است. داده‌های محدودی در مورد اثربخشی ریواروکسابان و وارفارین در کاهش خطر سکته مغزی و آمبولی سیستمیک در زمانی که درمان با وارفارین به خوبی کنترل می‌شود وجود دارد.
• این دارو برای پیشگیری از ترومبوز ورید عمقی (DVT) که ممکن است منجر به آمبولی ریه (PE) در بیماران تحت عمل جراحی تعویض مفصل زانو یا لگن شود، توصیه می‌شود. 6 تا 10 ساعت پس از جراحی و پس از ایجاد هموستاز شروع کنید.
• این دارو برای پیشگیری از ترومبوآمبولی وریدی (VTE) و مرگ ناشی از آن در طول بستری و در هنگام ترخیص در بیماران حاد بستری که در معرض خطر عوارض ترومبوآمبولی به دلیل محدودیت تحرک متوسط ​​یا شدید و سایر عوامل خطر برای VTE هستند، توصیه می‌شود. دوز پیشنهادی CrCl ≥15 میلی لیتر در دقیقه؛ 10 میلی گرم به صورت خوراکی در روز، در بیمارستان و پس از ترخیص از بیمارستان به مدت 31-39 روز است.
• مصرف ریواروکسابان برای کاهش خطر عود DVT یا PE در بیمارانی که در معرض خطر مداوم DVT یا PE مکرر پس از اتمام درمان اولیه حداقل 6 ماه هستند، نشان داده شده است.
• این دارو در ترکیب با آسپرین، برای کاهش خطر حوادث قلبی عروقی اصلی (مرگ قلبی عروقی [CV]، انفارکتوس میوکارد [MI] و سکته مغزی) در بیماران مبتلا به بیماری مزمن عروق کرونر (CAD) توصیه می‌شود. دوز مصرفی 2.5 میلی گرم به علاوه آسپرین (75-100 میلی گرم) در روز است.
• در ترکیب با آسپرین، برای کاهش خطر حوادث عروقی ترومبوتیک (حمله قلبی، سکته مغزی ایسکمیک، ایسکمی حاد اندام، و قطع عمده علت عروقی) در بیماران مبتلا به بیماری شریان محیطی (PAD)، از جمله بیمارانی که اخیراً تحت درمان قرار گرفته‌اند، توصیه می‌شود. دوز پیشنهادی 2.5 میلی گرم به علاوه آسپرین (75-100 میلی گرم) در روز است.

موارد احتیاط

قبل از مصرف قرص ریواروکسابان، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله سرطان، بیماری کبد، بیماری کلیوی، مشکلات خونریزی (مانند خونریزی معده یا روده، خونریزی در مغز) سکته مغزی، دریچه های مصنوعی قلب، جراحت و جراحی بزرگ اخیر، اختلالات خونی، زمین خوردن یا آسیب مکرر، مشکل چشمی خاص و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به موارد احتیاط قرص ریواروکسابان خواهیم پرداخت؛

• ایمنی و اثربخشی در بیمارانی که دریچه‌های مصنوعی دیگر قلب یا سایر روش‌های دریچه‌ای دارند مورد مطالعه قرار نگرفته است. استفاده در بیماران با دریچه‌های مصنوعی قلب توصیه نمی‌شود.
• این دارو ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد و می‌تواند باعث خونریزی جدی و کشنده شود. خونریزی‌های عمده از جمله هماتوم‌های اپیدورال، خونریزی آدرنال و خونریزی‌های داخل جمجمه، گوارشی و شبکیه گزارش شده است. به سرعت S/S از دست دادن خون را ارزیابی کنید و نیاز به جایگزینی خون را در نظر بگیرید. با خونریزی پاتولوژیک فعال قطع شود.
• ریواروکسابان در بیماران مبتلا به آمبولی ریه که با ناپایداری همودینامیک مراجعه می‌کنند یا ممکن است ترومبولیز یا آمبولکتومی ریه دریافت کنند، به طور حاد به عنوان جایگزینی برای هپارین غیر شکسته توصیه نمی‌شود.
• کاتتر اپیدورال یا داخل نخاعی ساکن را قبل از سپری شدن حداقل 2 نیمه عمر (یعنی 18 ساعت در بیماران 20-45 ساله و 26 ساعت در بیماران 60-76 ساله) پس از آخرین تزریق خارج نکنید. دوز بعدی را زودتر از 6 ساعت پس از برداشتن کاتتر تجویز نکنید. اگر سوراخ تروماتیک رخ داد، تجویز را 24 ساعت به تعویق بیندازید.
• به طور دوره‌ای عملکرد کلیه را همانطور که از نظر بالینی نشان داده شده است، ارزیابی کنید (یعنی اغلب در شرایطی که عملکرد کلیه ممکن است کاهش یابد) و بر اساس آن درمان را تنظیم کنید. در بیمارانی که در حین درمان دچار نارسایی حاد کلیوی می‌شوند، تنظیم دوز یا قطع درمان را در نظر بگیرید.
• برای استفاده در بیماران با سابقه ترومبوز که سندرم آنتی فسفولیپید (APS) تشخیص داده شده است، توصیه نمی‌شود. برای بیماران مبتلا به APS (به ویژه آنهایی که سه برابر مثبت هستند [مثبت ضد انعقاد لوپوس، آنتی‌کاردیولیپین، و آنتی‌بادی‌های ضد بتا ۲-گلیکوپروتئین I])، درمان با افزایش نرخ حوادث ترومبوتیک مکرر در مقایسه با درمان با آنتاگونیست ویتامین K همراه است.

خطر هماتوم‌های اپیدورال یا نخاعی با قرص ریواروکسابان

• این دارو ممکن است در بیمارانی که ضد انعقاد هستند و بی‌حسی عصبی عصبی دریافت می‌کنند یا تحت پونکسیون نخاعی هستند، رخ دهد. مزایا و خطرات را در بیماران ضد انعقاد که کاندید مداخله عصبی هستند در نظر بگیرید. زمان بهینه بین تجویز درمان و پروسیجرهای نوراکسیال مشخص نیست.
• این هماتوم‌ها ممکن است منجر به فلج طولانی مدت یا دائمی شوند. این خطرات را هنگام برنامه‌ریزی بیماران برای اعمال جراحی ستون فقرات در نظر بگیرید.
• عوامل افزایش خطر شامل کاتترهای اپیدورال ساکن، مصرف همزمان با سایر داروهایی که بر هموستاز تأثیر می‌گذارند. برخی از این موارد شامل داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، مهارکننده‌های پلاکت، سایر داروهای ضد انعقاد، سابقه ضربه‌ای یا مکرر سوراخ‌های اپیدورال یا نخاعی، سابقه تغییر شکل ستون فقرات یا جراحی ستون فقرات و… است.
• به طور مکرر برای علائم و نشانه‌های اختلال عصبی نظارت کنید. در صورت مشاهده اختلال عصبی، درمان فوری ضروری است. قطع زودهنگام داروهای ضد انعقاد، از جمله ریواروکسابان، بیماران را در معرض افزایش خطر حوادث ترومبوتیک قرار می‌دهد.
• اگر باید به دلیلی غیر از خونریزی پاتولوژیک ضد انعقاد با ریواروکسابان قطع شود، تجویز یک ضد انعقاد دیگر را در نظر بگیرید.

موارد منع مصرف قرص ریواروکسابان

• حساسیت مفرط
• خونریزی پاتولوژیک فعال
• بیمارانی که تعویض دریچه آئورت ترانس کاتتر (Tavr) انجام داده‌اند.

عوارض قرص ریواروکسابان

کبودی آسان یا خونریزی جزئی (مانند خونریزی بینی، خونریزی ناشی از بریدگی) ممکن است رخ دهد. اگر هر یک از این اثرات ادامه یافت یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این دارو اگر روی پروتئین های لخته کننده خون شما تأثیر زیادی بگذارد می تواند باعث خونریزی جدی شود. در صورت بروز علائم خونریزی جدی شامل خونریزی بینی شدید، خستگی یا ضعف غیرمعمول، درد، تورم و ناراحتی غیرمعمول، کبودی، خونریزی طولانی مدت از بریدگی یا لثه و… به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به عوارض قرص ریواروکسابان خواهیم پرداخت؛

• هماتوم (<3%)
• کمر درد (2.9%)
• ترشح زخم (2.8%)
• درد شکم (2.7%)
• سرگیجه (2.2%)
• خارش (2.1-2.2%)
• درد در اندام (1.7%)
• بی‌خوابی (1.6%)
• اضطراب (1.4%)
• تاول (1.4%)
• خستگی (1.4%)
• اسپاسم عضلانی (1.3%)
• سنکوپ (1.2%)
• افسردگی (1.2%)

تداخل دارویی ریواروکسابان

• تداخلات رده X (پرهیز): داروهای ضد انعقاد، آپیکسابان، کوبیستات، القاکننده‌های قوی CYP3A4، دابیگاتران اتکسیلات، ادوکسابان، همین، مهارکننده‌های قوی CYP3A4، میفپریستون، اوماستاکسین، گیاه علف چای، اوروکیناز، ووراپاکسار
• کاهش اثرات ریواروکسابان توسط داروها: القاکننده‌های قوی CYP3A4، دابرافنیب، دفراسیروکس، اردافتینیب، مشتقات استروژن، ایووسیدنیب، نویراپین، اوریتاوانسین، اکس‌کاربازپین، پروژستین ها، ساریلومب، سیلتوکسیمب، گیاه علف چای، تلاوانسین، توسیلیزومب
• افزایش اثرات داروها توسط ریواروکسابان: کلاژناز (سیستمیک)، دفراسیروکس، دئوکسی کولیک اسید، ایبریتومومب تیوکستان، نینتدانیب، اوبینوتوزومب، اوماستاکسین، آنتاگونیست‌های ویتامین کا
• افزایش اثرات ریواروکسابان توسط داروها: اسیدهای چرب امگا 3، پنتوسان پلی سولفات سدیم، آنالوگ‌های پروستاسیکلین، سالیسیلات ها، سوگامادکس، سولودکسید، عوامل ترومبولیتیک، تیبولون، تیپراناویر، اوروکیناز، ویتامین ای (سیستمیک)، ووراپاکسار، زانوبروتینیب

مصرف قرص ریواروکسابان در دوران بارداری و شیردهی

اطلاعات محدود موجود در زنان باردار برای اطلاع از خطرات ناشی از مصرف دارو در مورد پیامدهای رشد نامطلوب کافی نیست. در بیماران باردار به دلیل احتمال خونریزی مرتبط با بارداری یا زایمان اورژانسی با احتیاط مصرف شود. اثر ضد انعقاد را نمی‌توان به طور قابل اعتماد با آزمایش‌های استاندارد کنترل کرد. هنگام تجویز دارو برای مادر باردار، مزایا و خطرات را برای مادر و خطرات احتمالی برای جنین در نظر بگیرید.

ملاحظات بالینی قرص ریواروکسابان

بارداری یک عامل خطر برای ترومبوآمبولی وریدی VTE است و خطر در زنان مبتلا به ترومبوفیلی ارثی یا اکتسابی افزایش می‌یابد. زنان باردار مبتلا به بیماری ترومبوآمبولیک خطر عوارض مادری (مانند پره اکلامپسی) را افزایش می‌دهند. بیماری ترومبوآمبولیک مادر، خطر محدودیت رشد داخل رحمی، جدا شدن جفت و از دست دادن بارداری زودرس و دیررس را افزایش می‌دهد. بر اساس فعالیت فارماکولوژیک مهارکننده‌های فاکتور Xa و پتانسیل عبور از جفت، خونریزی ممکن است در هر نقطه از جنین یا نوزاد رخ دهد.

همه بیمارانی که داروهای ضد انعقاد دریافت می‌کنند، از جمله زنان باردار، در معرض خطر خونریزی هستند و این خطر ممکن است در حین زایمان یا زایمان افزایش یابد. هنگام در نظر گرفتن استفاده در این تنظیمات، خطر خونریزی باید با خطر حوادث ترومبوتیک متعادل شود.

تاثیر قرص ریواروکسابان در شیردهی

اطلاعات ناکافی برای تعیین تأثیرات روی کودک شیرده یا تولید شیر در دسترس است. دارو یا متابولیت‌های آن در شیر موش‌ها وجود داشت. فواید رشدی و سلامتی تغذیه با شیر مادر را همراه با نیاز بالینی مادر به درمان و هر گونه اثرات نامطلوب احتمالی بر روی شیرخوار ناشی از درمان یا بیماری زمینه‌ای مادر در نظر بگیرید.

شرایط نگهداری قرص ریواروکسابان

قرص ریواروکسابان باید در دمای اتاق و به دور از نور نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف شامل قرص، شربت، شیاف، کرم، پماد و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.

کلام آخر قرص ریواروکسابان

این مقاله به بررسی کمک به جلوگیری از حمله قلبی و سکته مغزی با قرص ریواروکسابان، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. قرص ریواروکسابان با ویژگی‌های منحصر به فرد خود به‌عنوان یک مهارکننده مستقیم فاکتور Xa، نقش مؤثری در پیشگیری از حملات قلبی ایفا می‌کند. با کاهش تشکیل لخته‌های خونی، این دارو قادر است خطر وقوع حملات قلبی و عوارض مرتبط با آن را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد. مطالعات نشان داده‌اند که ریواروکسابان به‌ویژه در بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی و آنهایی که در معرض خطر بالای ترومبوآمبولی قرار دارند، می‌تواند از اثربخشی بالایی برخوردار باشد.

منبع سایت: Medscape