کابرگولین چیست؟ فواید و عوارض داروی Cabergoline

داروی کابرگولین یک دسته از داروهایی است که اثرات خود را به وسیله تأثیر بر روی گیرنده‌های دوپامینی در مغز اعمال می‌کند. این گروه از داروها در درمان برخی اختلالات عصبی و سیستم‌های هورمونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. اصطلاحاً، این داروها به عنوان “آگونیست‌های گیرنده دوپامینی” شناخته می‌شوند، یعنی به جای دوپامین یک نوع مواد شیمیایی در مغز، در گیرنده‌های مخصوص دوپامین اثر می‌کنند. در این مقاله، به بررسی عمیق‌تر اثرات، مکانیسم عمل و کاربردهای مختلف داروی Cabergoline خواهیم پرداخت.

اشکال دارویی کابرگولین

1. قرص 0.5 میلی گرم

موارد مصرف قرص کابرگولین

داروی کابرگولین برای درمان سطوح بالای هورمون پرولاکتین در بدن شما استفاده می‌‍شود. سطوح بالای پرولاکتین در زنان می‌تواند باعث بروز علائمی مانند شیر ناخواسته مادر و پریود نشدن شود که سبب ایجاد مشکل در بارداری خواهد شد. همچنین سطوح بالای پرولاکتین در مردان می‌تواند علائمی مانند بزرگ شدن سینه‌ها و کاهش توانایی یا میل جنسی را ایجاد کند. کابرگولین یک داروی ارگوت است و با جلوگیری از آزاد شدن پرولاکتین از غده هیپوفیز عمل می‌کند.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Cabergoline

مکانیسم عمل داروی کابرگولین آگونیست گیرنده دوپامین طولانی اثر با میل ترکیبی بالا برای گیرنده‌های D2، در نتیجه آزادسازی پرولاکتین را مهار می‌کند. پیک پلاسما این دارو 30-70 pg/ml به دنبال دوزهای خوراکی 0.5-1.5 میلی گرم و دفع از طریق ادرار (22%) و مدفوع (60%) صورت می‌گیرد. حداکثر زمان پلاسما این دارو 2-3 ساعت و به طور گسترده در کبد هیدرولیز می‌شود.

مقدار مصرف داروی Cabergoline

قرص کابرگولین (Cabergoline) معمولاً دو بار در هفته با یا بدون غذا مصرف می‌شود. برای مصرف بدون نسخه پزشک، از اطلاعات دارویی موجود بر روی بسته بندی دارو استفاده کنید. احتمالاً پزشک شما دارو را با دوز کم کابرگولین شروع می‌کند و به تدریج دوز شما را افزایش می‌دهد. دوز مصرفی و نسخه پزشک را بدون مشورت با وی افزایش، کاهش یا قطع نکنید. انجام این کار باعث بازگشت بیماری و اثرات منفی سلامتی خواهد شد. برای قطع مصرف دارو با پزشک در رابطه با خطرات قطع ناگهانی و کاهش دوز مشورت کنید.

زمان مصرف قرص کابرگولین

داروی کابرگولین برای اختلالات هیپرپرولاکتینمی با منشاء آدنوم ایدیوپاتیک یا هیپوفیز تجویز می‌شود. شروع دوز مصرفی برای این بیماری 0.25 میلی گرم به صورت خوراکی 2 بار درهفته است که ممکن است 0.25 میلی گرم در هر هفته (یا بیشتر) تا 1 میلی گرم 2 بار در هفته افزایش یابد. این مقدار دوز برای کودکان بسته به وزن آن‌ها تعیین می‌شود. با این حال برای دریافت بهترین دوز به پزشک مراجعه کنید تا در صورت نیاز در کنار آن، داروهای دیگر نیز تجویز کند.

موارد احتیاط

قبل از مصرف دارروی کابرگولین، اگر به آن یا سایر داروهای ارگوت (مانند ارگوتامین) حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله بیماری کبد، فشار خون بالا، بیماری دریچه قلب، زخم غیر طبیعی و ضخیم شدن پوشش ریه، قلب و پشت شکم (فیبروز ریوی، پریکارد، خلف صفاقی) و… با پزشک در رابطه با خطرات و عوارض استفاده از این دارو مشورت کنید.

1. مصرف داروی کابرگولین در برخی بیماران سبب کاهش هوشیاری و گیجی شده است، در صورت مصرف از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری بالا (مانند رانندگی یا کار با ماشین‌آلات سنگین) دارد، پرهیز کنید.
2. دوزهای اولیه بیش از 1 میلی گرم ممکن است باعث کاهش فشار خون ارتواستاتیک شود. همچنین از مصرف همزمان انواع داروهای فشارخون امتناع کنید.
3. مصرف داروی کابرگولین ممکن است باعث افت فشار خون ارتواستاتیک شود. از مصرف همزمان با داروهای ضد فشار خون خودداری کنید.
4. موارد نادر فیبروز خلف صفاقی گزارش شده است. همچنین افراد مبتلا به بیماری کبدی با احتیاط و مشورت پزشک این دارو را مصرف کنند.
5. مصرف این دارو در برخی مادران شیرده سبب مهار شیردهی شده است. در صورت بروز، مصرف دارو را قطع و با پزشک در رابطه با تغییر نسخه مشورت کنید.
6. کنترل تکانه و رفتارهای اجباری گزارش شده در بیماران تحت درمان؛ این به طور کلی پس از کاهش دوز یا قطع درمان برگشت‌پذیر بوده است. اگر بیمار در حین دریافت درمان دچار چنین مواردی شد، تجویزکنندگان باید کاهش دوز یا قطع دارو را در نظر بگیرند.

بیماری دریچه‌ای داروی کابرولین

1. همه بیماران باید تحت ارزیابی قلبی عروقی، از جمله اکوکاردیوگرافی برای ارزیابی وجود احتمالی بیماری دریچه‌ای قرار گیرند. در صورت تشخیص بیماری دریچه‌ای، بیمار نباید با کابرگولین درمان شود.
2. پس از شروع درمان، نظارت بالینی و تشخیصی (به عنوان مثال رادیوگرافی قفسه سینه، سی تی اسکن و اکوکاردیوگرافی قلب) باید برای ارزیابی خطر دریچه قلبی انجام شود.
3. اگر اکوکاردیوگرام نارسایی دریچه‌ای جدید، محدودیت دریچه یا ضخیم شدن برگچه دریچه را نشان داد، قطع شود.

موارد منع مصرف کابرگولین

1. فشار خون کنترل نشده
2. حساسیت به مشتقات ارگوت
3. بیماری شدید کبدی
4. استفاده همزمان با آنتاگونیست‎‌های D2
5. سابقه اختلالات فیبروتی ریوی، پریکارد یا خلف صفاقی
6. زنانی که قصد پرستاری دارند
7. سابقه اختلالات دریچه‌ای قلب

عوارض جانبی قرص کابرگولین (Cabergoline)

حالت تهوع، استفراغ، ناراحتی معده، یبوست، درد سینه، سرگیجه، سبکی سر یا خستگی از عوارض جانبی قرص کابرگولین (Cabergoline) می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید. به خاطر داشته باشید که این دارو تجویز شده  زیرا پزشک شما تشخیص داده که سود آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند.

برخی از عوارض جانبی جدی داروی کابرگولین شامل سرفه‌ای که از بین نمی‌رود، تغییرات ذهنی و خلقتی (مانند عصبی بودن)، میل شدید غیرمعمول (مانند مانند افزایش قمار، افزایش میل جنسی)، تغییرات بینایی، قاعدگی دردناک، درد پستان، علائم نارسایی قلبی (مانند تنگی نفس، تورم مچ پا، خستگی غیرعادی، افزایش وزن غیرعادی و ناگهانی) و… می‌باشد. همچنین واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است، با این حال در صورت بروز علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی و… مصرف دارو را قطع کنید.

عوارض جانبی داروی کابرگولین

1. حالت تهوع
2. سردرد و سرگیجه
3. آستنیا
4. درد شکم
5. خواب آلودگی و خستگی
6. افت فشار خون وضعیتی
7. افسردگی
8. سوء هاضمه و یبوست
9. عصبی بودن
10. دید غیرطبیعی
11. درد سینه
12. دیسمنوره
13. گرگرفتگی

تداخل دارویی کابرگولین

1. تداخلات رده X (پرهیز): آگونیست‌های آلفا و بتا، آگونیست‌های آلفا 1، عوامل ضد سایکوز، لیسورید، لورکاسرین (در ایالات متحده حذف شده)، متوکلوپرامید، نفازودون، نیتروگلیسیرین، پیپامپرون، آگونیست‌های گیرنده سروتونینی 5-HT1D (تریپتان ها)، سولپیرید
2. کاهش اثرات داروها توسط کابرگولین: عوامل ضد سایکوز، متوکلوپرامید، نیتروگلیسیرین، پیپامپرون، سولپیرید
3. افزایش اثرات داروها توسط کابرگولین: آگونیست‌های آلفا و بتا، آگونیست های آلفا 1، نفازودون، عوامل سروتونرژیک (با خطر بالا)، آگونیست‌های گیرنده سروتونینی 5-HT1D (تریپتان ها)
4. افزایش اثرات کابرگولین توسط داروها: بتابلاکرها، کلروپروکائین، کلاریترومایسین، لیسورید، لورکاسرین، نفازودون، نیتروگلیسیرین، ربوکستین، آگونیست‌های گیرنده سروتونینی 5-HT1D (تریپتان ها)

مصرف کابرگولین (Cabergoline) در دوران بارداری و شیردهی

داروی کابرگولین (Cabergoline) در دسته C در دوران بارداری قرار دارد، به این معنی که مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که مصرف آن می‌تواند برای جنین مضر باشد، اما مطالعات کافی در انسان انجام نشده است. مطالعات حیوانی نشان داده است که کابرگولین می‎‌تواند باعث سقط جنین، ناهنجاری‌های مادرزادی و مرگ جنین شود. با این حال، مطالعات انسانی محدودی در مورد مصرف کابرگولین در دوران بارداری وجود دارد و نتایج این مطالعات متناقض هستند. با توجه به خطرات احتمالی این دارو در دوران بارداری، دارو باید فقط در موارد ضروری و با نظارت دقیق پزشک مصرف شود. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، قبل از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید.

شرایط نگهداری داروی Cabergoline

داروی کابرگولین باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.

کلام آخر داروی کابرگولین

در این مقاله با عنوان داروی Cabergoline از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز، به بررسی گسترده داروی کابرگولین پرداختیم که به عنوان یک آگونیست گیرنده دوپامینی در سیستم عصبی مرکزی عمل می‌کند. داروهای کابرگولین به‌عنوان یک ابزار موثر در درمان بیماری‌های مختلف از جمله بیماری پارکینسون و اختلالات هورمونی مرتبط با هایپوفیز، مورد استفاده قرار می‌گیرند. تأثیرات مثبت این داروها در کاهش علائم ناشی از کمبود دوپامین مانند لرزش، سفتی عضلات و مشکلات حرکتی در بیماری پارکینسون، به وضوح مشاهده شده است.

منبع سایت: Medscape