یکی از داروهای مؤثر در مدیریت و درمان بیماریهای التهابی و خودایمنی، قرص متیل پردنیزولون است. متیل پردنیزولون یک گلوکوکورتیکوئید قوی است که با کاهش التهاب و سرکوب سیستم ایمنی بدن، به کاهش علائم و بهبود وضعیت بیماران کمک میکند. این دارو با اثرگذاری سریع و قوی خود، به عنوان یکی از گزینههای اصلی در درمان بسیاری از بیماریهای التهابی و خودایمنی مورد استفاده قرار میگیرد.
آنچه در این مقاله می خوانیم
اشکال دارویی متیل پردنیزولون
- قرص: 2 میلی گرم، 4 میلی گرم، 8 میلی گرم، 16 میلی گرم، 32 میلی گرم
- سوسپانسیون تزریقی: 20 میلی گرم در میلی لیتر، 40 میلی گرم در میلی لیتر، 80 میلی گرم در میلی لیتر
- پودر برای تزریق: 40 میلی گرم، 125 میلی گرم، 500 میلی گرم، 1 گرم، 2 گرم
موارد مصرف قرص متیل پردنیزولون
قرص متیل پردنیزولون برای درمان بیماریهایی مانند آرتریت، اختلالات خونی، واکنشهای آلرژیک شدید، سرطانهای خاص، بیماریهای چشمی، بیماریهای پوست، کلیه، روده، ریه و اختلالات سیستم ایمنی استفاده میشود. به علاوه، پاسخ سیستم ایمنی بدن شما به بیماریهای مختلف را کاهش میدهد تا علائمی مانند تورم، درد و واکنشهای آلرژیک را کاهش دهد. این دارو یک هورمون کورتیکواستروئیدی است. متیل پردنیزولون همچنین ممکن است همراه با سایر داروها در اختلالات هورمونی استفاده شود.
آمپول متیل پردنیزولون برای چیست؟
آمپول متیل پردنیزولون یک نوع استروئید است که برای درمان و کنترل واکنشهای التهابی در بدن استفاده میشود. این دارو معمولاً برای درمان وضعیتهایی مانند التهابهای مفصلی، آسم، التهابهای پوستی شدید، برخی اختلالات خونی و تعدادی از بیماریهای ایمنی استفاده میشود. همچنین ممکن است در برخی موارد به عنوان درمان پشتیبانیکننده در بیماریهای خاص مورد استفاده قرار گیرد. به هر حال، استفاده از این دارو باید تحت نظر پزشک و با رعایت دقیق دستورات و دستورالعملهای درمانی انجام شود.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی متیل پردنیزولون
مکانیسم عمل این دارو؛ گلوکوکورتیکوئید قوی با حداقل یا بدون فعالیت مینرالوکورتیکوئیدی است. متابولیسم کربوهیدرات، پروتئین و لیپید را تعدیل میکند و هموستاز مایعات و الکترولیتها را حفظ میکند. با کنترل سرعت سنتز پروتئین، سرکوب مهاجرت لکوسیتهای پلیمورفونوکلئر (PMNs) و فیبروبلاستها، معکوسکردن نفوذپذیری مویرگی و تثبیت لیزوزومها در سطح سلولی، التهاب را کنترل یا پیشگیری میکند. حذف در نیمه عمر 1.2 الی 2.5 ساعت و دفع از طریق ادرار (عمدتاً به صورت متابولیت) و مدفوع (حداقل) صورت میگیرد.
مقدار مصرف قرص متیل پردنیزولون
قرص متیل پردنیزولون را طبق دستور پزشک، معمولاً با غذا یا شیر، از طریق خوراکی مصرف کنید. دوز و طول درمان بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ شما به درمان است. برنامههای دوز متفاوتی برای این دارو وجود دارد. اگر هر روز همان دوز را مصرف نمیکنید یا اگر این دارو را یک روز در میان مصرف میکنید، علامتگذاری تقویمتان برای یادآوری ممکن است کمک کند. بدون هماهنگی با پزشک دوز مصرفی خود را افزایش ندهید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی تاثیری بر روند بهبودی شما نداشته و تنها سبب عوارض میشود.
![](https://mosbatesabz.com/mag/wp-content/uploads/2024/06/OPD-Pharma-Fastrun-150x150.jpg)
نحوه مصرف قرص متیل پردنیزولون
قبل از مصرف قرص متیل پردنیزولون، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. مصرف این دارو را بدون مشورت با پزشک خود قطع نکنید. برخی شرایط ممکن است با قطع ناگهانی این دارو بدتر شوند. اگر به طور ناگهانی مصرف این دارو را متوقف کنید، ممکن است علائم ترک (مانند ضعف، کاهش وزن، حالت تهوع، درد عضلانی، سردرد، خستگی، سرگیجه) داشته باشید. برای کمک به جلوگیری از قطع مصرف، پزشک ممکن است دوز شما را به آرامی کاهش دهد. اگر برای مدت طولانی یا در دوزهای بالا از متیل پردنیزولون استفاده کرده باشید، عوارض قطع مصرف احتمال بیشتری دارد.
طریقه مصرف قرص متیل پردنیزولون
- دوز مصرفی قرص متیل پردنیزولون برای شرایط آلرژیک در روز اول 8 میلی گرم به صورت خوراکی قبل از صبحانه، 4 میلی گرم بعد از ناهار و بعد از شام، و 8 میلی گرم قبل از خواب است. روز دوم 4 میلی گرم قبل از صبحانه، 4 میلی گرم بعد از ناهار و بعد از شام و 8 میلی گرم قبل از خواب است. همچنین، برای روز سوم 4 میلی گرم قبل از صبحانه مصرف میشود که این مقدار بعد از ناهار، بعد از شام و قبل از خواب نیز استفاده میشود.
- دوز پیشنهادی در جهت تشدید حاد مولتیپل اسکلروزیس، 160 میلی گرم وریدی یک بار در روز به مدت 1 هفته، سپس 64 میلی گرم وریدی یک روز در میان به مدت 1 ماه است.
- دوز مصرفی برای پنوموسیستیس پنومونی در بیماران مبتلا به ایدز (خارج از برچسب)، 30میلی گرم هر 12 ساعت به صورت تزریق داخل وریدی به مدت 5 روز است که سپس 30 میلی گرم هر 12 ساعت به صورت وریدی و 15 میلی گرم در 24 ساعت به صورت وریدی در 5 روز استفاده میشود.
- مقدار مصرفی متیل پردنیزولون برای آسیب حاد نخاعی (خارج از برچسب) در ساعت اول 30 میلی گرم بر کیلوگرم وریدی در مدت 15 دقیقه است که برای 23 ساعت بعد 5.4 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق وریدی با انفوزیون مداوم استفاده میشود.
- برای متیل پردنیزولون استات، محدوده دوز معمول، 10-80 میلی گرم IM هر 1-2 هفته است که به عنوان جایگزین موقت برای دوز خوراکی است. برای اثر طولانی مدت، در دوز هفتگی IM (تزریق عضلانی) معادل 7 برابر دوز PO (خوراکی) در روز داده میشود. برخلاف متیل پردنیزولون سدیم سوکسینات، ممکن است IV به صورت وریدی تجویز نشود.
قرص متیل پردنیزولون برای کووید 19
دستورالعملهای NIH کورتیکواستروئیدها (ترجیحاً دگزامتازون) را برای کاهش مرگ و میر در بیماران بستری با بیماری کووید-19 توصیه میکنند که تهویه مکانیکی تهاجمی یا اکسیژن به تنهایی دریافت میکنند، اما نه در میان بیمارانی که هیچ حمایت تنفسی دریافت نمیکنند. اگر دگزامتازون در دسترس نیست، از گلوکوکورتیکوئیدهای جایگزین (مانند پردنیزون، متیل پردنیزولون یا هیدروکورتیزون) استفاده کنید. متیل پردنیزولون 32 میلی گرم IV (تزریق وریدی) در روز تا 10 روز یا ترشح، هر کدام که زودتر اتفاق بیفتد.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص متیل پردنیزولون، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات خونریزی، لخته شدن خون، استخوانهای شکننده (پوکی استخوان)، دیابت، بیماریهای چشمی (مانند آب مروارید، گلوکوم، عفونت تبخال)، مشکلات قلبی (مانند حمله قلبی اخیر، نارسایی قلبی)، فشار خون بالا، عفونتهای فعلی یا گذشته (مانند موارد ناشی از سل، کرم نخی، تبخال، قارچ)، بیماری کلیوی، بیماری کبد و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به موارد احتیاط قرص متیل پردنیزولون خواهیم پرداخت؛
- در سیروز، هرپس سیمپلکس چشمی، فشار خون بالا، دیورتیکولیت، کم کاری تیروئید، میاستنی گراویس، بیماری زخم معده، پوکی استخوان، کولیت اولسراتیو، تمایلات روان پریشی، نارسایی کلیوی، بارداری، دیابت شیرین، سابقه اختلالات تشنج، مولتیپل اسکلروزیس، با احتیاط مصرف شود.
- استفاده در شوک سپتیک یا سندرم سپسیس مؤثر نیست و ممکن است باعث افزایش مرگ و میر در برخی از بیماران از جمله بیماران با افزایش کراتینین سرم و بیماران مبتلا به عفونتهای ثانویه شود.
- پاکسازی کورتیکواستروئیدها ممکن است در بیماران پرکاری تیروئید افزایش یابد و در بیماران کم کاری تیروئید کاهش یابد، به همین جهت ممکن است تنظیم دوز لازم باشد.
- بیمارانی که کورتیکواستروئید دریافت میکنند باید در صورت عدم واکسن از ابتلا به آبله مرغان یا سرخک اجتناب کنند. همچنین، ممکن است باعث سرکوب محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA)، سندرم کوشینگ یا هیپرگلیسمی شود.
- روشهای ایمن سازی ممکن است در بیمارانی که کورتیکواستروئیدها را به عنوان درمان جایگزین در دوزهای فیزیولوژیک دریافت میکنند (مثلاً برای بیماری آدیسون)، انجام شود.
- تزریق این دارو ممکن است منجر به تغییرات پوستی یا زیر پوستی شود که باعث ایجاد فرورفتگی در پوست در محل تزریق میشود. برای به حداقل رساندن بروز آتروفی پوستی و زیر پوستی، باید مراقب بود که از دوزهای توصیه شده در تزریق تجاوز نشود. از تزریق به عضله دلتوئید به دلیل بروز بالای آتروفی زیر جلدی خودداری کنید.
- افزایش دوز کورتیکواستروئیدهای سریع الاثر در بیماران تحت درمان با کورتیکواستروئید که تحت هر گونه استرس غیرعادی قبل، حین و بعد از موقعیت استرسزا قرار دارند، نشان داده شده است.
- دوزهای متوسط و زیاد کورتیکواستروئیدها میتواند باعث افزایش فشار خون، احتباس نمک و آب و افزایش دفع پتاسیم شود. محدودیت نمک در رژیم غذایی و مکمل پتاسیم ممکن است ضروری باشد. تمام کورتیکواستروئیدها باعث افزایش دفع کلسیم میشوند.
- نارسایی ثانویه قشر آدرنال ناشی از دارو ممکن است با کاهش تدریجی دوز به حداقل برسد. نارسایی نسبی ممکن است تا ماهها پس از قطع درمان ادامه یابد. بنابراین، در شرایط استرسی که در آن دوره رخ میدهد، هورمون درمانی باید دوباره شروع شود.
موارد منع مصرف قرص متیل پردنیزولون
- عفونتهای جدی درمان نشده
- حساسیت مفرط مستند به دارو یا اجزای آن (مانند لاکتوز مونوهیدرات از شیر گاو)
- تجویز داخل نخاعی
- عفونت قارچی سیستمیک (به جز تزریق داخل مفصلی در شرایط مفصلی موضعی)
- مسیر IM در پورپورای ترومبوسیتوپنی ایدیوپاتیک منع مصرف دارد.
- نوزادان نارس (فقط فرمولاسیون حاوی بنزیل الکل)
- آسیب مغزی تروماتیک (دوزهای بالا)
- تجویز واکسنهای زنده یا زنده ضعیف شده در بیمارانی که دوزهای سرکوب کننده سیستم ایمنی کورتیکواستروئید دریافت میکنند، منع مصرف دارد.
عوارض قرص متیل پردنیزولون
حالت تهوع، استفراغ، سوزش سر دل، سردرد، سرگیجه، مشکلات خواب، تغییرات اشتها، افزایش تعریق یا آکنه برخی از عوارض قرص متیل پردنیزولون میباشد. این دارو ممکن است باعث افزایش قند خون شما شود که میتواند منجر به دیابت یا بدتر شدن آن شود. در صورت داشتن علائم قند خون بالا مانند افزایش تشنگی یا ادرار، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. این دارو ممکن است توانایی شما را برای مبارزه با عفونتها کاهش دهد. این فرایند ممکن است احتمال ابتلا به یک عفونت جدی (به ندرت کشنده) را افزایش دهد یا هر عفونتی را که دارید بدتر کند. در ادامه به عوارض قرص متیل پردنیزولون خواهیم پرداخت؛
- آکنه
- سرکوب آدرنال
- تاخیر در بهبود زخم
- هذیان
- دیابت شیرین
- ادم
- بیثباتی عاطفی
- اریتم
- احتباس مایع
- سوراخ شدن دستگاه گوارش
- عدم تحمل گلوکز
- سرکوب رشد (کودکان)
- توهمات
- سردرد
- هپاتیت
- بیخوابی
تداخل دارویی متیل پردنیزولون
- تداخلات رده X (پرهیز): آلدسلوکین، ب.ث.ژ (تزریق در مثانه)، کلادریبین، کانیواپتان، دسموپرسین، دیسولفیرام، ایندیوم 111 کاپرومب پندتید، ماسیمورلین،متوتریمپرازین، میفامورتید، میفپریستون، روکسولیتینیب(موضعی)، ناتالیزومب، پیمکرولیموس، تاکرولیموس (موضعی)، تالیموژنلاهرپارپوک، ترتوموتاید، اپاداکتینیب، سکنیدازول، واکسنهای زنده
- تداخلات ماژور: اتوفنامات، فلبیناک، فپرادینول، فپرازون، فلوفنامیک اسید، فلومکوئین،ماسیمورلین، منیزیم سالیسیلات، مکلوفنامات،مورنیفلومات، نابومتون، نادروپارین، نیرماترلویر، اوکساپروزین، اکسیفنبوتازون، فنیلبوتازون، پروگلومتاسین، پروپیفنازون،پروکوازون، ریتوناویر، سالیسیلیکاسید، سالسالات، سارگراموستیم، سجسترون، سدیم سالیسیلات
- تداخلات متوسط: کاربامازپین، واکسنهای زنده، سیزاتراکوریوم،کلاریترومایسین، سیکلوسپورین، دالفوپریستین، دیکومارول، دیلتیازم، دیپتاسیم گلیسیریزات، دوکساکوریوم،اکیناسه، اریترومایسین، فلوئیندیون، فوساپرپیتانت، فوسفنیتوئین، گالامین، گلیسرول فنیلبوتیرات، واکسن های پنوموکوک، واکسنهاری، باربیتوراتها، فنیتویین، پیپکورونیوم، واکسن پولیوویروس، پریمیدون، کوئینوپریستین، ریفامپین،روکورونیوم بروماید
مصرف قرص متیل پردنیزولون در دوران بارداری و شیردهی
اطلاعات قابل توجهی در این زمینه یافت نشد.
شرایط نگهداری داروی متیل پردنیزولون
داروی متیل پردنیزولون باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرصهای هفتگی و قطرههای چشمی، کرمها، چسبها و استنشاقها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال میتوانند آنها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روشهای خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمیتوانند آنها را مصرف کنند.
کلام آخر قرص متیل پردنیزولون
این مقاله به بررسی درمان بیماریهای التهابی و خودایمنی با قرص متیل پردنیزولون، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. استفاده از متیل پردنیزولون در درمان بیماریهای التهابی و خودایمنی نشاندهنده تأثیر قابل توجه این دارو در کاهش التهاب و سرکوب واکنشهای نادرست سیستم ایمنی بدن است. این دارو به دلیل ویژگیهای گلوکوکورتیکوئیدی قوی خود، نقش مهمی در بهبود علائم و کنترل پیشرفت بیماریهای مزمن مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس، بیماری کرون و کولیت اولسراتیو ایفا میکند.
منبع سایت: Medscape