هپاتیت A چیست؟
هپاتیت A یک عفونت ویروسی است که باعث التهاب کبد می‌شود. هپاتیت A بسیار مسری است و از طریق غذا یا آب حاوی این ویروس منتقل می‌شود. هپاتیت به التهاب کبد ناشی از قرار گرفتن در معرض سموم، سوء مصرف الکل، بیماری‌های ایمنی یا عفونت می‌گویند. ویروس‌ها علت اکثر انواع هپاتیت از جمله هپاتیت A هستند. هپاتیت A نوعی بیماری است که توسط ویروس HAV ایجاد می‌شود. این نوع هپاتیت کوتاه مدت است و معمولا نیازی به درمان ندارد. سالانه تقریبا ۱.۵ میلیون مورد ابتلا به هپاتیت A در سرتاسر جهان رخ می‌دهد که نرخ سالانه آن در ایالات متحده افزایش می‌یابد. این نوع از هپاتیت بسیار مسری است. این بیماری معمولا جدی نیست و عوارض طولانی مدتی ایجاد نمی‌کند.
علائم هپاتیت A چیست؟
کودکان زیر ۶ سال معمولا هنگام ابتلا به این ویروس هیچ علامتی نشان نمی‌دهند. کودکان بزرگتر، نوجوانان و بزرگسالان معمولا علائم خفیفی دارند که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- علائم شبیه آنفولانزا (تب، خستگی، بدن درد)
- درد شکم
- مدفوع رنگ روشن
- ادرار تیره
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن غیر عادی
- زردی (زردی پوست یا چشم)
علائم معمولا ۱۴ تا ۲۸ روز پس از ابتلا به ویروس ظاهر می‌شوند.
بیشتر بخوانید: 9 تا از مهمترین علائم هپاتیت که نباید آن ها را نادیده بگیرید!
علل هپاتیت آ چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟
افراد پس از ابتلا به HAV دچار عفونت هپاتیت آ می‌شوند. این ویروس معمولا با خوردن غذا یا مایعاتی که به مدفوع حاوی ویروس آلوده هستند، منتقل می‌شود. پس از انتقال، ویروس از طریق جریان خون به کبد گسترش می‌یابد و در آنجا باعث التهاب و تورم می‌شود.
علاوه بر انتقال از طریق خوردن غذا یا نوشیدن آب حاوی ویروس HAV، این ویروس می‌تواند از طریق تماس شخصی نزدیک با فردی که قبلا این ویروس را داشته است نیز منتقل شود. HAV مسری است و فردی که مبتلا به هپاتیت A است می‌تواند به راحتی این بیماری را به سایر افراد ساکن در همان خانواده منتقل کند. به صورت کلی برخی علل هپاتیت A عبارت است از:
- خوردن غذای تهیه شده توسط فرد مبتلا به ویروس هپاتیت آ
- خوردن صدف خام آلوده به فاضلاب
- نوشیدن آب آلوده
- تماس با مدفوع آلوده به هپاتیت آ
- داشتن رابطه جنسی با فردی که ویروس هپاتیت آ دارد
پیشگیری از هپاتیت آ
اولین راه برای جلوگیری از ابتلا به هپاتیت A، تزریق واکسن هپاتیت A است. این نوع هپاتیت مانند هپاتیت ب، واکسن دارد و برای پیشگیری از ابتلا به آن می‌تواند موثر باشد. این واکسن در دو نوبت به فاصله ۶ تا ۱۲ ماه تزریق می‌شود. اگر به کشوری سفر می‌کنید که در آن انتقال هپاتیت A شایع‌تر است، حداقل ۲ هفته قبل از سفر واکسن خود را دریافت کنید.
معمولا ۲ هفته پس از اولین تزریق طول می‌کشد تا بدن شما نسبت به هپاتیت A مصونیت ایجاد کند. اگر حداقل یک سال به سفر نمی‌روید، بهتر است هر دو تزریق را قبل از سفر انجام دهید. قبل از هر سفر خارجه‌ای حتما مقصد خود را بررسی کنید و ببینید لازم است واکسن هپاتیت A دریافت کنید یا خیر. برای کاهش احتمال ابتلا به هپاتیت A، همچنین باید:
- قبل از آشامیدن یا خوردن غذا و بعد از استفاده از سرویس بهداشتی دست‌های خود را کامل با آب گرم و صابون بشویید
- در کشورهای در حال توسعه یا در کشورهایی که خطر ابتلا به هپاتیت A در آن‌ها زیاد است، به جای آب محلی، آب بطری و معدنی بنوشید
- در رستوران‌های معتبر غذا بخورید، نه از فروشندگان خیابانی
- از خوردن میوه‌ها و سبزیجات پوست کنده یا خام در منطقه‌ای با استانداردهای بهداشتی پایین خودداری کنید
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره بیماری هپاتیت C
چه کسانی در خطر ابتلا به هپاتیت A هستند؟
هپاتیت A معمولا از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود؛ به همین دلیل این هپاتیت بسیار مسری است. همه افراد ممکن است دچار این بیماری شوند اما برخی افراد بیشتر در معرض خطر این بیماری قرار دارند. برخی از این افراد شامل موارد زیر می‌شود:
- افرادی که در منطقه‌ای زندگی می‌کنند که شیوع هپاتیت A زیاد است
- افرادی که از داروهای غیرقانونی استفاده می‌کنند
- زندگی در یک خانواده با فردی که هپاتیت A مثبت دارد
- داشتن فعالیت جنسی با فردی که هپاتیت A مثبت است
- افرادی که HIV مثبت دارند
سازمان بهداشت جهانی (WHO) گزارش می‌دهد که بیش از ۹۰ درصد از کودکانی که در کشورهایی با استانداردهای بهداشتی پایین زندگی می‌کنند تا سن ۱۰ سالگی به عفونت هپاتیت A مبتلا می‌شوند. در دهه‌های گذشته، افراد مبتلا به اختلالات انعقادی مانند هموفیلی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به هپاتیت A بودند (به دلیل تزریق خون)، اگرچه امروزه این موارد بسیار نادر است.
هپاتیت آ چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برخی افراد ممکن است دچار بیماری هپاتیت شده باشند اما علامت خاصی مانند نشانه‌ای از زردی نداشته باشند. در این شرایط تشخیص هر نوع هپاتیت از طریق معاینه فیزیکی دشوار است. پس از اینکه علائم خود را با پزشک در میان گذاشتید، ممکن است آزمایش خون را برای بررسی وجود عفونت ویروسی یا باکتریایی تجویز کند. آزمایش خون وجود (یا عدم وجود) ویروس هپاتیت آ را نشان می‌دهد.
درمان هپاتیت A
هیچ درمان قطعی برای هپاتیت A وجود ندارد. از آنجا که این یک عفونت ویروسی کوتاه مدت است، خود به خود از بین می‌رود. به غیر از درمان روش‌های مختلف معمولا موجب کاهش علائم می‌شود. پس از چند هفته استراحت، علائم هپاتیت نوع A معمولا شروع به بهبود می‌کند. برای کاهش علائم خود باید موارد زیر را نیز رعایت کنید:
- اجتناب از الکل
- حفظ یک رژیم غذایی متعادل
- نوشیدن مقدار زیادی آب
در صورتی که برای کنترل علائم هپاتیت آ نیاز به مصرف دارو داشتید باید طبق نظر و دستور پزشک این کارصورت بگیرد. با استراحت، بدن شما به احتمال زیاد در عرض چند هفته یا چند ماه به طور کامل از هپاتیت A بهبود می‌یابد. معمولا ابتلا به این ویروس هیچ پیامد منفی بلند مدتی ندارد.
در موارد بسیار نادر، هپاتیت نوع A می‌تواند منجر به نارسایی حاد کبدی شود. این عارضه بیشتر در افراد مسن و افرادی که قبلا به بیماری مزمن کبدی مبتلا شده‌اند شایع است. اگر این اتفاق بیفتد، در بیمارستان بستری خواهید شد. حتی در موارد نارسایی کبد، کبد شما ممکن است بهبود پیدا کند و در شرایط خیلی کم و نادر به پیوند کبد نیاز پیدا می‌کنید. پس از ابتلا به هپاتیت آ، بدن شما در برابر این بیماری مصونیت ایجاد می‌کند. اگر دوباره در معرض ویروس قرار بگیرید، سیستم ایمنی شما از بروز بیماری جلوگیری می‌کند.
سخن پایانی
در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی کامل هپاتیت A پرداخته شد. هپاتیت A یک بیماری ویروسی قابل پیشگیری است که با رعایت اصول بهداشتی و واکسیناسیون می‌توان از ابتلا به آن جلوگیری کرد. آگاهی از علائم، راه‌های انتقال و اقدامات پیشگیرانه برای کاهش شیوع این بیماری اهمیت بسیاری دارد. اگرچه هپاتیت آ معمولا خود به خود درمان می‌شود و بهبود کامل حاصل می‌شود، اما در برخی موارد می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود. بنابراین، تشخیص به موقع و مراقبت‌های مناسب برای مدیریت این بیماری ضروری است.
