علائم سرطان سینه متنوع بوده و شامل احساس توده در سینه، تغییر اندازه و تغییرات پوست سینه می‌شود؛ بنابراین شناخت این نشانه‌ها و تشخیص زودهنگام می‌تواند از پیشرفت بیشتر بیماری و تشکیل تومورهای جدید جلوگیری کند. در ادامه این مقاله، به بررسی علائم سرطان سینه پرداخته خواهد شد. با ما همراه شوید تا اطلاعات بیشتری در مورد این بیماری به‌دست آورید.
بررسی آناتومی سینه
بافت پستان در حالت طبیعی حاوی غدد شیری است که از طریق مجاری باریکی به سطح پوست در ناحیه نوک پستان متصل می‌شود. بخش دیگر از بافت پستان را عروق خونی، اعصاب و کانال‌های لنفی تشکیل می‌دهند. منطقه آناتومیک پستان در بخش بالای ماهیچه‌های سینه‌ای واقع شده و زیر پوست قرار دارد. در همه انواع سرطان، سلول‌های خود پستان به شکل غیرقابل‌کنترل و غیرطبیعی رشد می‌کنند و ممکن است به سایر نقاط بدن سرایت کنند که به این فرایند متاستاز گفته می‌شود. علائم سرطان سینه یا همان متاستاز می‌تواند شامل تنگی نفس، سرگیجه و سردرد باشد. لازم به ذکر است که انجام مرتب چکاپ و معاینه سینه در هر ماه، گام مهمی در تشخیص زودهنگام و درمان به موقع سرطان پیش از گسترش به سایر نقاط بدن است.
انواع درجه‌بندی سرطان سینه
باتوجه‌به اندازه تومور و گسترش سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی یا نقاط دیگر بدن، پزشک قادر به تشخیص مرحله رشد توده سرطان سینه می‌شود. مرحله‌بندی سرطان پستان از طریق روش‌های مختلفی انجام می‌شود که یکی از روش‌های متداول به شرح زیر است:
مرحله صفر سرطان سینه :
در این مرحله، سرطان به‌عنوان سرطان مجاری شناخته می‌شود. سلول‌های سرطانی در این مرحله به مجاری محدود می‌شوند و هنوز به بافت‌های اطراف حمله نکرده‌اند.
مرحله 1 سرطان سینه :
در این مرحله، اندازه تومور تا ۲ سانتی‌متر می‌رسد و هیچ گره لنفاوی را تحت‌تأثیر قرار نداده است. در برخی موارد، گروه‌های کوچکی از سلول‌های سرطانی ممکن است در غدد لنفاوی گسترش یابند و سرطان غدد لنفاوی را تشکیل دهند.
مرحله ۲ سرطان سینه :
اندازه تومور در این مرحله بین ۲ تا ۵ سانتی‌متر بوده و شروع به گسترش در گره‌های مجاور می‌کند. همچنین اندازه تومور ممکن است بیشتر از ۵ سانتی‌متر نباشد و به غدد لنفاوی سرایت نکرده باشد.
مرحله ۳ سرطان سینه :
اندازه تومور در این مرحله تا ۵ سانتی‌متر می‌رسد و به چندین غده لنفاوی سرایت کرده است. همچنین ممکن است اندازه تومور بیشتر از ۵ سانتی‌متر باشد، اما به غدد لنفاوی سرایت نکرده باشد.
مرحله ۴ سرطان سینه :
در این مرحله، سرطان به اندام‌های مختلف بدن و اغلب به استخوان‌ها، کبد، مغز یا ریه‌ها سرایت کرده است.
نشانه‌ها و علائم سرطان سینه
نشانه‌ها و علائم سرطان سینه متنوع بوده و افراد ممکن است تجربه‌های مختلفی داشته باشند. افراد باتجربه هر یک از این علائم بهتر است به‌سرعت به پزشک مراجعه کنند تا تشخیص زودهنگام و درمان مناسب انجام شود. علائم شایع سرطان سینه می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
وجود توده در سینه :
وجود توده تنها علامت سرطان سینه نیست و باید توجه داشت که بسیاری از توده‌های سینه‌ای بدخیم نیستند. هر تغییری که در نزدیکی پستان یا زیردست به‌ویژه در دوره قاعدگی ظاهر شود ممکن است نشانه سرطان سینه باشد.
تغییر در اندازه، رنگ یا شکل سینه :
هرگونه تغییر قابل‌لمس یا دیداری در ابعاد، رنگ، یا شکل پستان ممکن است یکی از نشانه‌های سرطان سینه باشد.
ترشح خون یا مایع شفافی از سینه :
اگر ترشح خون یا مایع شفافی از نوک پستان مشاهده شود یا تغییری یا ظاهر پوست پستان حس کنید، این می‌تواند نشانه سرطان سینه باشد و نیاز به مشاوره با دکتر دارید.
ناحیه مرمری شکل زیرپوست سینه :
وجود ناحیه‌ای با شکل مرمری زیرپوست نیز می‌تواند یکی از نشانه‌های ظاهری سرطان سینه باشد. در این موارد، مشاوره با یک متخصص انکولوژی ضروری است تا بهترین راهنمایی را دریافت کنید.
علائم سرطان سینه در مردان
علائم سرطان سینه در مردان معمولاً شامل موارد زیر می‌شوند:
- توده در نزدیکی پستان:
اغلب یک توده در نزدیکی پستان قابل‌لمس است که گرد و سفت بوده و حرکت نمی‌کند. این توده معمولاً با درد همراه نیست.
- نوک سینه به داخل برگردد:
در برخی موارد، نوک سینه ممکن است به داخل برگردد یا تغییر شکل دهد.
- ترشحات از نوک سینه:
گاهی اوقات ممکن است از نوک سینه ترشحاتی خارج شود که با خون مخلوط باشند.
- زخم و یا قرمزی نزدیک نوک سینه:
وجود زخم یا قرمزی در نزدیکی نوک سینه که مدت‌طولانی باقی بماند نیز ممکن است از علائم سرطان سینه در مردان باشد.
علائم و نشانه‌های سرطان سینه در دوران بارداری یا شیردهی
ابتدایی‌ترین علائم سرطان سینه در زنان باردار و شیرده عبارتند از:
- احساس توده در سینه
- ترشحات زیاد و زردرنگ از نوک سینه
- درد سینه که طولانی‌مدت احساس شود
- تغییر در اندازه، شکل یا ظاهر سینه
- قرمزی یا تیره‌شدن سینه
- بثورات خارش‌دار یا بثورات پوستی زیرپستان
- تورم یا گرم‌شدن سینه
تفاوت کیست و توده سرطانی در چیست؟
توده‌های سرطانی در بیشتر مواقع با درد همراه نیستند و اگر آنها را لمس کنید سفت بوده و قابلیت حرکت ندارند. از سوی دیگر، کیست‌ها که درواقع کیسه‌هایی با غشای نازک هستند که از مایعاتی انباشته‌شده‌اند. این کیست‌ها در زمان لمس بسیار نرم بوده و اغلب جابه‌جا می‌شوند. به‌عبارت‌دیگر، کیست سینه در زمان نزدیک‌شدن به دوره‌های ماهیانه، تغییرات بیشتری نشان می‌دهد و در این زمان مشاهده‌ی آن واضح‌تر می‌شود.
چگونه سرطان سینه را تشخیص دهیم؟
برای تشخیص سرطان سینه، از روش‌های متعددی استفاده می‌شود که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم:
خودآزمایی سینه و توجه به علامت‌ها
براساس آمارها، نود درصد موارد سرطان سینه توسط خود فرد با بررسی و خودآزمایی سینه تشخیص داده می‌شود بهترین زمان برای انجام خودآزمایی پستان دو یا سه روز پس از دوره قاعدگی است؛ زیرا در این زمان، به دلیل کاهش هورمون‌ها، پستان‌ها از حساسیت و تراکم کمتری برخوردارند و از تصور توده کاذب در سینه جلوگیری می‌شود. برای انجام خودآزمایی سینه، در مقابل آینه ایستا شده و دست‌های خود را در دو سمت بدن آویزان کنید. سپس آنها را به سمت بالا و به جلو بکشید و به‌اندازه دو پستان دقت کنید. بعد یکی از دست‌ها را بالا ببرید و با آخرین سه انگشت میانی به‌تدریج داخل سینه را به شکل دایره‌مانند در جهت عقربه‌های ساعت لمس کنید. همه سینه را بررسی کرده و سپس کشاله‌های زیر بغل را هم به همین شکل لمس کنید. در انتها، نوک سینه‌ها را بررسی کرده و از نداشتن ترشحات مطمئن شوید.
از طریق نمونه‌برداری:
روش قطعی برای تشخیص سرطان سینه، نمونه‌برداری یا بیوپسی است. در این روش، با استفاده از یک سوزن که به بافت سینه تزریق می‌شود، مقداری از بافت توده از سینه برداشته می‌شود و سپس این نمونه مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر سلول‌های بافت سینه تحت میکروسکوپ به شکل غیرطبیعی نشان دهند، تشخیص سرطان سینه قطعی می‌شود.
از طریق ماموگرافی
ماموگرافی، یک فرایند عکس‌برداری از پستان‌ها با استفاده از اشعه ایکس است. برخی از انواع سرطان سینه در مراحل آغازین از طریق ماموگرافی قابل‌تشخیص هستند. به‌همین‌دلیل توصیه می‌شود که تمام زنان بالای چهل سال، سالانه یک‌بار جهت اجرای ماموگرافی به پزشک مراجعه کنند.
روش‌های درمانی سرطان سینه
سرطان سینه یک بیماری پیچیده است که برای درمان آن روش‌های درمانی متنوعی وجود دارد:
جراحی سینه:
عمل جراحی در برخی موارد ممکن است همراه با برداشتن بخشی از بافت سینه (لومپکتومی) یا حتی تخلیه کامل پستان (مسترکتومی) صورت گیرد. در صورت نیاز، برای جبران فقدان پستان، عمل‌های زیبایی نیز انجام می‌شود.
پرتودرمانی:
در پرتودرمانی از انرژی پرتوهای قدرتمند مانند اشعه ایکس و پروتون به‌منظور ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی استفاده مشود. این روش شامل دو حالت اصلی است:
تابش پرتو خارجی:
- پرتوها از طریق یک دستگاه به ناحیه تحت‌درمان تابیده می‌شوند.
- این روش برای درمان کل پستان استفاده می‌شود.
- در مواردی که خطر عود سرطان کم است، از براکی‌تراپی سینه پس از لامپکتومی نیز استفاده می‌شود.
براکی‌تراپی یا تابش داخلی:
- مواد رادیواکتیو درون بدن قرار داده می‌شوند و پرتودرمانی به‌صورت مستقیم در داخل بدن انجام می‌شود.
- پرتودرمانی حین عمل یک نوع پرتودرمانی جزئی پستان است که در طی جراحی انجام می‌شود.
- روش جدیدتر پرتودرمانی به نام پروتون درمانی که از ذرات پروتون به‌جای اشعه ایکس استفاده می‌کند.
شیمی‌درمانی
همه ما با شیمی‌درمانی تا حدی آشنا هستیم. این روش از داروهای خاصی برای ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. داروهای شیمی‌درمانی به‌صورت تزریقی یا خوراکی به بیمار داده می‌شود.
هورمون‌تراپی
هورمون‌درمانی در درمان انواعی از سرطان سینه که به هورمون‌ها حساس هستند به کار می‌رود. سرطان‌هایی که گیرنده استروژن مثبت (ER مثبت) یا گیرنده پروژسترون مثبت (PR مثبت) دارند، تحت این نوع درمان قرار می‌گیرند.
سخن پایانی
در پایان، لازم است تأکید شود که شناخت علائم سرطان سینه امری بسیار حیاتی است. تغییرات در اندازه، شکل، یا ظاهر سینه، حساسیت، ترشحات غیرعادی، یا توده‌های ملموس تحت پوست، نباید نادیده گرفته شوند. همچنین، هرگونه تغییر در نوک سینه، قرمزی یا ظاهر پوستی باید مورد بازرسی پزشک قرار گیرد. آگاهی از این علائم و توجه به تغییرات زودهنگام، می‌تواند در تشخیص و درمان زودهنگام سرطان سینه تأثیرگذار باشد؛ بنابراین ضروری است به‌صورت مرتب چکاپ‌های خود را انجام دهید تا از این بیماری پیشگیری کنید.
