گل مژه چیست؟
گل مژه یک برآمدگی قرمز و دردناک در لبه پلک شما است. گل مژه تقریبا شبیه به آکنه است و ممکن است به لمس حساس باشد و زمانی که آن را لمس می‌کنید درد بگیرد. گل مژه زمانی ایجاد می‌شود که یک غده ریز تولید کننده چربی در فولیکول مژه یا پوست پلک شما مسدود شده و عفونت باکتریایی ایجاد شود. اصطلاح پزشکی گل مژه، Hordeolum است. این اتفاق به صورت معمول بر روی یک پلک اتفاق می‌افتد اما گاهی ممکن است هر دو پلک دچار این مشکل شود و گل مژه ایجاد شود. گل مژه معمولا یک تا دو هفته طول می‌کشد و معمولا خود به خود از بین می‌رود.
در صورتی که درمان گل مژه در زمان گفته شده کامل نشود باید به پزشک مراجعه کنید تا آن را تخلیه کند. برخی افراد ممکن است گل مژه را با شالازیون یا بیماری برآمدگی پلک اشتباه بگیرند. درست است که گل مژه از لحاظ ظاهری شباهت بسیار زیادی به برآمدگی پلک دارد اما شالازیون بر خلاف گل مژه دردناک نیست و ناشی از عفونت باکتریایی نیست. شالازیون برآمدگی است که معمولا در قسمت‌های دورتر روی پلک شما ایجاد می‌شود. با وجود تفاوت بین این دو مشکل روش درمان هر دو یکی است.
انواع گل مژه
گل مژه دو نوع متفاوت دارد. انواع گل مژه عبارت است از:
- گل مژه خارجی: گل مژه خارجی در قسمت بیرونی پلک بالا یا پایین شما ایجاد می‌شوند. این نوع از گل مژه، رایج‌تر هستند. در این حالت عفونت در فولیکول مژه شما معمولا باعث ایجاد آن‌ها می‌شود.
- گل مژه داخلی: همانطور که از نام این نوع گل مژه پیداست، جوش‌هایی داخل پلک، مقابل چشم شما تشکیل می‌شود. عفونت در غده داخلی پلک که روغن‌هایی تولید می‌کند که به مرطوب نگه داشتن پلک شما کمک می‌کند باعث این نوع گل مژه می‌شود.
علائم گل مژه چیست؟
گل مژه ممکن است همراه با علائم مختلفی باشد. یکی از اصلی‌ترین علامت گل مژه یک برجستگی قرمز دردناک در امتداد لبه پلک نزدیک مژه است. به غیر از آن، گل مژه می‌تواند همراه با عوارض دیگری نیز باشد. سایر علائم گل مژه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تورم پلک (گاهی اوقات کل پلک)
- خارج شدن ترشح از چشم
- پوسته پوسته شدن پلک
- حساسیت به نور
- درد و خارش
- خارج شدن اشک چشم
- احساس خارش
علل گل مژه چیست؟
زمانی که مجرای خروجی ترشح‌کننده چربی پلک یا مژه مسدود می‌شود، گل مژه ایجاد می‌شود. باکتری‌ها در صورت انسداد رشد می‌کنند و باعث عفونت می‌شوند. گل مژه‌ها می‌توانند به سرعت در یک شب یا در طی یک یا چند روز ایجاد شوند. موارد زیر می‌تواند خطر ابتلا به گل مژه را افزایش دهد:
- استفاده از لوازم آرایشی تاریخ مصرف گذشته
- پاک نکردن آرایش چشم قبل از خواب
- ضدعفونی نکردن لنزهای تماسی
- نداشتن خواب صحیح و کامل
- تغذیه ناکافی
با توجه به دلایل گفته شده برای این بیماری تمامی افراد ممکن است با این مشکل مواجه شوند، اما برخی افراد بیشتر در معرض خطر این مشکل قرار دارند. برخی از این افراد عبارتند از:
- افرادی که قبلا گل مژه داشته‌اند.
- افرادی که بلفاریت دارند.
- افرادی که بیماری‌های پوستی خاصی مانند آکنه، روزاسه یا شوره سر (درماتیت سبورئیک) دارند.
- افرادی که دیابت دارند.
- افرادی که پوست خشکی دارند.
- افرادی که تغییرات هورمونی را تجربه می‌کنند.
- افرادی که کلسترول بالا دارند.
گل مژه در کودکان
با اینکه گل مژه در بزرگسالان شیوع بیشتری دارد اما کودکان نیز ممکن است با این مشکل مواجه شوند. علائم گل مژه ممکن است در هر کودک کمی متفاوت باشد اما به صورت کلی با علائم بزرگسالان تفاوتی ندارد. این علائم شامل تورم پلک، قرمزی لبه پلک، درد در ناحیه آسیب دیده و خارج شدن مایع زرد می‌شود. در صورتی که کودک شما دچار این مشکل شده باید به او آموزش دهید که به گل مژه چشم خود دست نزند و به صورت مرتب دست و صورتش را بشوید.
بایدها و نبایدهای گل مژه
گل مژه به طور معمول طی یک یا دو هفته خود به خود از بین می‌رود. برای اینکه روند درمان گل مژه سریع‌تر طی شود، باید یک برنامه مراقبتی داشته باشید و یک سری کارها را انجام دهید و یک سری کارها را انجام ندهید. این کارها شامل موارد زیر می‌شود.
از کمپرس گرم استفاده کنید
یک دستمال گرم را سه تا پنج بار در روز، هر بار به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی پلک خود قرار دهید. دستمال را با خیساندن در آب گرم مجددا گرم کنید و روی گل مژه خود قرار دهید. بسیاری از مردم بر این باورند که استفاده از کیسه‌های چای سبز که در آب گرم مرطوب شده است به عنوان کمپرس چشم نه تنها کمک می‌کند که احساس بهتری داشته باشد، بلکه بهبودی را نیز تسریع می‌کند. این اتفاق به دلیل خواص ضد باکتریایی چای سبز است.
پلک‌ها را تمیز کنید
به آرامی ترشحات چشم را با محلول صابونی ملایم ساخته شده از نصف شامپو بچه و نصف آب پاک کنید. همچنین شما می‌توانید با خرید دستمال مرطوب و استفاده از آن چشم خود را تمیز کنید.
نبایدها
به غیر از کارهای بالا برخی از کارها را نباید انجام دهید. نبایدهای گل مژه شامل موارد زیر می‌شود:
- گل مژه را فشار ندهید
- پلک خود را نمالید یا لمس نکنید
- تا زمان بهبودی از آرایش یا لنز تماسی استفاده نکنید
پیشگیری از گل مژه
مانند سایر بیماری‌ها شما می‌توانید قبل از مواجه شدن با گل مژه از بروز آن پیشگیری کنید. بهترین راه برای جلوگیری از گل مژه رعایت بهداشت خوب صورت است، از جمله:
- شستن کامل و مکرر دست‌ها به خصوص قبل از دست زدن به صورت و چشم‌ها
- شستن دست‌ها قبل و بعد از برداشتن لنزهای چشم
- پاک کردن آرایش قبل از رفتن به رختخواب
- استفاده نکردن از لوازم آرایش تاریخ مصرف گذشته
چه زمانی برای گل مژه باید به پزشک مراجعه کرد؟
بعد از مواجه شدن با گل مژه در برخی شرایط باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. برخی از این شرایط عبارت است از:
- چشم ورم کند
- چرک یا خون از برجستگی نشت کند
- درد و یا تورم بعد از دو تا سه روز اول افزایش یابد
- تاول‌هایی روی پلک شما ایجاد شود
- در پلک‌های خود احساس گرما کنید
- گل مژه بر روی دید شما تاثیر بگذارد
سخن پایانی
در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی کامل گل مژه پرداخته شد. گل مژه یک عفونت شایع و معمولا غیرجدی است که با رعایت بهداشت فردی و مراقبت‌های ساده می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد. درمان به موقع و مراقبت‌های خانگی اغلب کافی است، اما در صورت ادامه یافتن علائم یا بدتر شدن وضعیت، مراجعه به پزشک ضروری است.
