تست های غربالگری جنین جهت پیشگیری از به دنیا اومدن نوزادانی با زمینه های بیماری های غیرقابل درمان، در دو مرحله صورت می گیره. در این تست ها پزشکان تعدادی از عوامل مختلف از جمله سن، قومیت، نتایج آزمایشات خون و… رو بررسی کرده و احتمال وجود بیماری رو مشخص می کنن. با ادامه مطلب در مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز همراه باشید.
ضرورت غربالگری
همه زوجین خواستار داشتن فرزندانی سالم هستن، خوشبختانه با پیشرفت علم بخصوص در حوزه پزشکی این امکان به وجود اومده که از وجود بخش اعظم بیماری ها در اوایل دوره بارداری مطلع بشیم.
تست های غربالگری جنین اين امکان رو برای والدين فراهم می کنه که از تولد فرزندانی که مشکلات کروموزمی دارن يا به هر نحوی باعث بروز مشکلات روانی و مالی فراوانی در خانواده و جامعه می شن، جلوگیری کنیم.
پزشکان معتقدن هر چند انجام غربالگری های سلامت جنين در دوران بارداری اجباری نيست ولی پزشکان متخصص بايد انجام اون رو به همه خانم های باردار حتی كسانی كه سابقه مشکلات کروموزمی در خانواده آنها وجود ندارد، ازدواج فاميلی نداشته يا سنشان بالا نيست، هم توصيه کنن.
چند نکته مهم
- دقت کنید که آزمایش غربالگری، تشخیص نیست، بلکه فقط مشخص می کنه که شرایط کدوم جنین پرخطره و باید مورد بررسی قرار بگیره…
- یه آزمایش غربالگری طبیعی، هیچ ضمانتی به وجود نمیاره که جنین کاملا طبیعی و سالم به دنیا بیاید، چراکه یه سری از نقایص، در حیطه آزمایش غربالگری در بارداری نیست.
- همچنین اگه مشکلی در نتایج غربالگری دیده شه، تا زمان انجام یه تست تشخیصی نظر خاصی نمی شه داد.
غربالگری مرحله اول در چه زمانی انجام می شه؟
تست غربالگری مرحله اول بايد از ابتدای هفته 11 تا پايان هفته 14 بارداری انجام شه. مهم ترين كاری كه توی این مرحله انجام می شه، سونوگرافیه كه بجز بررسی ضربان قلب جنين، سن جنين، محل جفت و مايع دور جنين، ضخامت پشت گردن جنين هم مورد سنجش قرار می گیره. لازم به ذکره که ضخامت اين قسمت بايد كمتر از 3 میلی متر باشه در غير اين صورت غيرطبيعی نامیده می شه! (ضخامت NT)
همزمان با اين سونوگرافی يه آزمايش خون هم از مادر گرفته می شه که با اون عوامل متعددی رو ارزیابی می کنن.
بعد از هر دو بررسی، نتايج رو که از آزمايش خون مادر، ضخامت پشت گردن جنين و سن مادر رو با استفاده از یه نرم افزار تجزیه و تحلیل می کنن تا احتمال ابتلا جنین به نشانگان داون وجود داره یا نه؟
حال سوال اینجاست که اگه احتمال وجود داشت، چه باید کرد؟
اگه جنین جز گروه پرخطر ابتلا به نشانگان داون باشه، بايد قبل از هفته 14 بارداری نمونه دقيقی از پرزهای جفت که به آن CVS می گن، گرفته شه. نمونه گرفته شده برای بررسی وضعيت كروموزومی به آزمايش ژنتيک ارسال می شه. با اين آزمايش می شه اختلال كروموزوم 21 يا نشانگان داون رو تشخیص داد.
علاوه بر این موارد در موارد پرخطرتر اندازه عروق داخل شكم جنين، دريچه های قلب جنين و استخوان مانديبول يا فک صورت جنين هم در مراكز خاصی بررسی می شه؛ اشكال در اين 3 قسمت نشونه نشانگان داونه.
غربالگری مرحله دوم چه زمانی انجام می شه؟
در حالی كه 3 ماهه اول بگذره و جنين مشكلی نداشته باشد، غربالگری جنین مرحله دوم بين هفته 15 تا 22 بارداری انجام می شه.
اين غربالگری شامل يه آزمايش خون مادر و يه تست چهارگانه از هورمون های جنینه. نتايج آزمايش ها به اضافه سن مادر، خطر ابتلای مادر به ديابت، نوع بارداری كه طبيعي بوده يا با IVF انجام شده و… به وسیله یه نرم افزار تجزیه و تحلیل می شه.
در صورتی که نتایج نشون بده مادر و جنين جزو گروه های پرخطر هستن، بايد آمنيوسنتز يا نمونه گیری از مايع اطراف جنين برای بررسی ابتلای جنين به نشانگان داون انجام بگيره. باید بگیم که این نمونه گرفته شده به آزمايشگاه ژنتيک ارسال می شه تا سلول های جنينی اون کشت داده شه، با اين آزمايش با اطمينان حدود 5/99 درصد می شه در مورد مبتلابودن يا نبودن جنين به نشانگان داون نظر نسبتا قطعی داد.
اجازه سقط چه زمانی داده می شه؟
در مواردی که جنین مبتلا به نشانگان داون، تريزومی های 13 و 18، نشانگان ترنر و نقايص جنينی كه مغاير با حيات نوزاد باشه یا باعث رنجش زیاد خانواده بشه مثل هيدروسفالی های خيلی شديد، مننگوسل، مننگوميلوسل، در صورتی كه قبل از هفته 19 بارداری تشخيص داده بشه، اجازه سقط قانونی جنین داده می شه.
