آمپول پروژسترون چیست؟ فواید، عوارض و نحوه تزریق

یکی از راه‌های درمان سیکل‌های نامنظم قاعدگی، تزریق آمپول پروژسترون است. استفاده از این آمپول سبب افزایش سطح هورمون پروژسترون در بدن می‌شود. این آمپول کاربردهای دیگری هم دارد. مثلا تجویز آن برای بانوانی که سقط جنین انجام داده‌اند نیز ممکن است صورت گیرد. برای اینکه با آمپول پروژسترون بیشتر آشنا شوید، در ادامه همراه این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز باشید.

پروژسترون چیست؟

پروژسترون هورمونی است که به طور طبیعی در بدن مردان و زنان تولید می‌شود. سطح هورمون پروژسترون در آقایان و خانم‌ها در طول زندگی تقریبا یکسان است. تنها زمانی که سطح هورمون پروژسترون متفاوت می‌شود، در فاز لوتئال چرخه قاعدگی زنان و همچنین دوران بارداری است. در دوران بارداری به ویژه در 3 ماهه اول، پروژسترون نقش مهمی را ایفا می‌کند. این هورمون در این زمان مسئول کمک به آماده‌سازی رحم برای بارور کردن جنین است. پروژسترون همچنین باعث می‌شود تا رگ‌های خونی در رحم گشاد شوند تا لانه گزینی و تغذیه جنین به خوبی صورت پذیرد. این هورمون وظایف مختلف دیگری هم دارد مثل:

• کمک به تقویت دیواره‌های رحم
• رشد پستان‌ها
• عدم تولید شیر در بدن خانم‌ها قبل از زمان زایمان

آمپول پروژسترون

آمپول پروژسترون حاوی هورمون پروژسترون بوده و بیشتر برای خانم‌هایی کاربرد دارد که دچار آمنوره می‌شوند. آمنوره ثانویه یعنی یک خانم بالغ پریود نمی‌شود. کمبود هورمون پروژسترون عامل پریود نشدن می‌تواند باشد. در این موارد با تزریق آمپول پروژسترون می‌توان این مشکل را حل کرده و عادت ماهیانه آغاز شود. در هورمون تراپی، پیشگیری از بارداری و موارد دیگر نیز این آمپول می‌تواند کاربرد داشته باشد.

آمپول پروژسترون برای چیست؟

معمولا به یکی از دلایل زیر از آمپول پروژسترون استفاده می‌شود:

• درمان خونریزی رحم به دلیل عدم تعادل هورمون‌ها
• عقب افتادن پریود در خانم‌ها

تزریق آمپول پروژسترون برای جلوگیری از سقط جنین

در برخی موارد پزشکان برای خانم‌هایی که در دوران حاملگی در معرض خطر سقط جنین هستند، آمپول پروژسترون را تجویز می‌کنند. در این صورت به آنها کمک می‌شود تا بارداری موفقی را پیش ببرند. اما مطالعات جدید نشان می‌دهد که این تجویز ممکن است چندان هم موثر نباشد. حتی بعضی از شواهد نشان داده است که تزریق progesterone احتمال دارد خطر سقط جنین را افزایش دهد! بنابراین چنین به نظر می‌رسد که نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد.

در حال حاضر نیز در بسیاری از موارد پزشکان تزریق آمپول پروژسترون را برای زنانی که سقط‌های مکرر داشته‌اند، تجویز می‌کنند. گاهی هم دیده شده است که تزریق این آمپول در جلوگیری از سقط جنین واقعا اثرگذار بوده است. درمان‌های پروژسترون در زنانی که در معرض خطر زایمان زودرس هستند نیز صورت می‌گیرد.

نحوه مصرف آمپول Progesterone

این دارو به صورت تزریق عضلانی در درمانگاه یا بیمارستان باید مورد استفاده قرار گیرد. اغلب 6 تا 8 روز و روزانه یکبار این آمپول باید استفاده شود. دوز مصرف توسط پزشک و با توجه به شرایط بیمار تعیین می‌شود. در رابطه با مصرف این دارو چند نکته را باید در نظر بگیرید:

• اگر قرار است خودتان آمپول را بزنید، نحوه تزریق را باید به طور کامل از پزشک یا پرستار یاد بگیرید.
• قبل و بعد از استفاده از این دارو حتما باید دست‌های خود را بشویید.
• اگر محلولی که می‌خواهید تزریق کنید کدر است یا ذراتی در آن وجود دارد، از تزریق آن بپرهیزید.
• در صورت تغییر رنگ محلول از آن استفاده نکنید.
• بعد از استفاده سوزن و سرنگ را دور ریخته و مجدد از آنها استفاده نکنید.

اگر در یک نوبت فراموش کردید آمپول پروژسترون را تزریق کنید، طبق دستور زیر عمل نمایید:

• به محض اینکه به یاد آوردید یک نوبت از این دارو فراموش شده، برای تزریق آن اقدام کنید.
• اگر به زمان مصرف نوبت بعدی نزدیک است، نوبت فراموش شده را رها کرده و طبق برنامه قبلی دوزی که قرار بوده مصرف کنید را بزنید.

آمپول پروژسترون و پریود نشدن

پروژسترون متعلق به دسته‌ای از داروها به نام پروژستین است. تزریق این دارو هم برای بانوانی صورت می‌گیرد که پریود آنها عقب افتاده است و هم خانم‌هایی که به دلیل اختلال در هورمون‌ها، خونریزی غیر طبیعی دارند. با توجه به تجویز پزشک تزریق پروژسترون ممکن است به تنهایی یا همراه با سایر داروها صورت گیرد تا اثر مطلوبی داشته باشد. مقدار مصرف آمپول پروژسترون برای خونریزی رحم معمولا روزانه 5 تا 10 میلی‌گرم است. انتظار می‌رود که ظرف مدت 6 روز خونریزی متوقف شود.

عوارض استفاده از آمپول پروژسترون

عوارض جانبی خطرناک در رابطه با استفاده از این دارو نادر است اما به هر حال احتمال دارد برای برخی از افراد اتفاق بیفتد. با مشاهده عوارض زیر بهتر است به پزشک مراجعه کنید و وی را در جریان قرار دهید:

• واکنش آلرژیک که با بثورات پوستی، خارش و قرمزی پوست، تورم دهان، گلو یا زبان و مشکل در تنفس همراه است.
• علائم مشکلات کبدی شامل: ادرار تیره، احساس خستگی، درد معده، مدفوع روشن، زردی پوست یا چشم.
• ضعف در یک طرف بدن، مشکل در صحبت کردن یا فکر کردن، اختلال در تعادل، افتادگی در یک طرف صورت و تاری دید.
• سرگیجه بسیار شدید یا غش کردن.
• اختلال در بینایی و برآمدگی چشم.
• هر نوع تغییر در سینه مثل ترشح از نوک سینه.
• خارش یا ترشح از واژن.
• خونریزی واژینال غیر طبیعی.
• تکرر ادرار و درد هنگام دفع ادرار.
• تشنج
• گرگرفتگی.
• ضربان قلب سریع یا غیر طبیعی
• درد قفسه سینه.

عوارض این آمپول ممکن است شامل اختلالات گوارشی، حساس شدن سینه‌ها، کاهش میل جنسی، ریزش مو، اختلال در خواب یا خواب‌آلودگی نیز باشد.

نحوه نگهداری از آمپول Progesterone

• در دمای اتاق و مکان خشک نگهداری شود.
• دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی گذاشته شود.

به تاریخ انقضای دارو دقت کنید و اگر از آن گذشته است، دور بریزید.

تداخل دارویی

پیش از شروع به استفاده از آمپول پروژسترون باید پزشک را در جریان استفاده از هر نوع دارو، مکمل یا داروی گیاهی که مصرف می‌کنید، قرار دهید. برخی از داروهایی که ممکن است با این آمپول تداخل داشته باشند، عبارتند از:

• داروهایی که بر آنزیم‌های کبدی تاثیر می‌گذارند (مانند ضد قارچ‌های آزول از جمله ایتراکونازول، ریفامایسین‌ها از جمله ریفابوتین، خارمریم، داروهای ضد تشنج خاص از جمله کاربامازپین/ فنی‌توئین)

همچنین ممکن است این آمپول با بعضی از آزمایشات تداخل داشته باشد. در این زمینه هم باید با پزشک مشورت نمایید.

قرص پروژسترون چیست؟

قرص مدروکسی پروژسترون حاوی هورمون زنانه بوده و در تنظیم زمان تخمک‌گذاری و قاعدگی نقش دارد. این قرص برای خانم‌هایی تجویز می‌شود که به دلیل کمبود پروژسترون، عادت ماهیانه نمی‌شوند. به دلایل دیگری هم این قرص مورد تجویز قرار می‌گیرد، مثل: جلوگیری از رشد استر در رحم زنان یائسه، جلوگیری از بارداری، پیشگیری از سقط جنین، هورمون تراپی، درمان آمنوره و بعضی از سرطان‌ها.

شیاف پروژسترون واژینال

این محصول در دوران بارداری کاربرد دارد و معمولا به دلایل زیر تجویز می‌شود:

• افزایش ضخامت لایه داخلی رحم
• کمک به حفظ بارداری در اوایل حاملگی
• افزایش گلیکوژن و خون شریانی در لایه داخلی رحم به منظور فراهم کردن مواد مغذی برای جنین

پماد پروژسترون

از این پماد به منظور هورمون درمانی استفاده می‌‎شود. پماد پروژسترون روی افزایش میل جنسی، برقراری تعادل در سطح قند خون، کاهش خطر سرطان پستان، افزایش تشکیل بافت آندومتر درون رحم، پیشگیری از لخته خون، کاهش خطر ابتلا به سرطان تخمدان و … تاثیر دارد.

هشدارها در استفاده از آمپول پروژسترون

هنگام استفاده از این آمپول به موارد زیر دقت کنید:

• تا زمانی که تاثیر استفاده از این آمپول را به طور کامل ندیده‌اید، از رانندگی و کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند، بپرهیزید.
• اگر به محتویات آجیل حساسیت دارید، پزشک را در جریان بگذارید.
• این دارو ممکن است قند خون را افزایش دهد. پس اگر مبتلا به دیابت هستید، با پزشک مشورت کنید.
• اگر تابحال دچار لخته خون شده‌اید، به پزشک اطلاع دهید. در موارد نادر تزریق پروژسترون باعث لخته خون شده است. در این صورت احتمال حمله قلبی بیشتر خواهد شد.
• چنانچه سن شما بیشتر از 65 سال است، با احتیاط بیشتری از آمپول پروژسترون استفاده کنید زیرا ممکن است عوارض جانبی بیشتری در شما نشان دهد.
• اگر باردار هستید، قصد بارداری دارید یا در دوران شیرده به سر می‌برید، با پزشک مشورت کنید.
• همزمان با این آمپول از مصرف الکل و ماری جوانا به شدت بپرهیزید. همچنین کشیدن سیگار را هم کنار بگذارید تا احتمال سکته قلبی و دیگر عوارض کمتر شود.

کلام آخر

فواید، عوارض، نحوه مصرف و تداخل دارویی آمپول پروژسترون را برای شما شرح دادیم. این آمپول بدون تجویز و نسخه پزشک نباید مورد استفاده قرار گیرد. اگر سوالی در مورد این دارو دارید در بخش کامنت‌ها درج کنید تا پزشکان فعال در داروخانه آنلاین مثبت سبز در اسرع وقت پاسخ شما را بدهند.