معده درد در بارداری می‌تواند بخشی طبیعی از این روند باشد زیرا بدن شما برای سازگاری با کودک در حال رشد تغییر می‌کند. اگرچه دلایل شایع بسیاری برای این درد شکمی وجود دارد، برخی از آن‌ها ممکن است جدی‌تر باشند. به عنوان یک مادر باردار، اطلاع از همه علل بالقوه این عارضه اهمیت دارد؛ تا بتوانید علائمی را که ممکن است باعث نگرانی باشند، تشخیص دهید.
بیشتر بخوانید: چگونه از سالم بودن جنین مطمئن شویم ؟
علت معده درد در بارداری در سه ماه اول
معده درد در اوایل بارداری (در 12 هفته اول) معمولا ناشی از موارد زیر است:
- رحم شما در حال بزرگ شدن است.
- کشش رباط‌ها با بزرگ شدن شکم که ممکن است آن را در سه ماهه دوم نیز احساس کنید.
- هورمون‌ها
- یبوست، نفخ یا گازهای معده
درد خفیف معده ممکن است گاهی اوقات مانند درد خفیف پریود باشد و در هنگام تغییر وضعیت، استراحت، اجابت مزاج یا تخلیه گازهای معده از بین برود.
علت معده درد در بارداری
برخی از دردها و دردهای شکمی در دوران بارداری بسیار رایج هستند و به طور کلی هیچ خطری برای شما و جنین ایجاد نمی‌کنند.
رفلاکس معده در بارداری
یکی از علل معده درد در بارداری می‌تواند رفلاکس معده باشد. افزایش ترشح هورمون پروژسترون باعث شل شدن عضلات دریچه بین مری و معده شده و به بازگشت اسید به مری منجر می‌شود. همچنین، هضم را کند می‌کند و بنابراین غذا برای مدت طولانی‌تری در معده شما باقی می‌ماند. در نتیجه، ممکن است علائمی مانند درد، نفخ، پری، آروغ زدن، حالت تهوع، استفراغ یا سوزش معده در بارداری را تجربه کنید.
بیشتر بخوانید: برای درمان رفلاکس معده چی بخوریم؟
یکی از راه‌های درمان خانگی معده درد در بارداری استفاده از شربت رفلاکس معده برنیسکون است. اگر علت معده درد شما رفلاکس معده در بارداری است، شربت برنیسکون را به شما توصیه می‌کنیم؛ زیرا محصولی ایمن بوده و در دوران بارداری نیز قابل مصرف است. البته توجه داشته باشید پیش از مصرف هر مکملی در بارداری با پزشک خود مشورت نمایید. برنیسکون نوعی آنتی اسید تشکیل شده از سه باز سدیم آلژینات، کلسیم بی کربنات و سدیم بی کربنات است. شربت رفلاکس معده برنیسکون باعث تشکیل یک لایه محافظ روی محتویات معده شده و از بازگشت آن به مری و علائم سوزش سر دل و سوءهاضمه جلوگیری می‌کند.
درد رباط گرد
این درد می‌تواند همانند درد شدید ضربه چاقو در هنگام تغییر موقعیت بدن یا یک درد شدید، طاقت فرسا و طولانی مدت باشد. درد رباط گرد ناشی از دو رباط بزرگ است که از رحم تا کشاله ران شما امتداد دارند. با بزرگ شدن رحم، این رباط‌ها کشیده می‌شوند و ناراحتی ایجاد می‌کنند. این درد به طور کلی در سه ماهه دوم گزارش می‌شود و بی‌ضرر است.
انقباضات براکستون هیکس
انقباضات براکستون هیکس که گاهی اوقات با عنوان انقباضات تمرینی یا انقباضات کاذب نامیده می‌شود، بیشتر یک درد آزاردهنده خفیف است تا خطری برای شما یا کودکتان. بسیاری از زنان می‌گویند که براکستون هیکس احساس سفت شدن ماهیچه‌های شکم و کرامپ‌های قاعدگی را دارد.
تمایز دادن براکستون هیکس از انقباضات واقعی اهمیت دارد. انقباضات واقعی به هم نزدیک‌تر هستند، برای مدت طولانی تری ادامه دارند و دردناک هستند. انقباض واقعی نفس شما را بند می‌آورد؛ بنابراین یک قانون کلی این است که اگر بتوانید فعالیت‌های عادی خود را انجام دهید، به احتمال زیاد درد، ناشی از انقباض کاذب است. همچنین، پزشکان گزارش می‌دهند که براکستون هیکس می‌تواند ناشی از کم آبی بدن باشد، بنابراین نوشیدن آب فراوان می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند.
گاز و یبوست
علت گاز و نفخ در بارداری افزایش سطح پروژسترون در بدن است. با ترشح بیشتر این هورمون، دستگاه گوارش کند عمل می‌کند و باعث آهسته‌تر حرکت کردن غذا و درد معده در بارداری می‌شود. نوشیدن آب زیاد، خوردن غذاهای غنی از فیبر، ورزش و استفاده از مکمل ضد یبوست، از راه‌های عالی برای مبارزه با نفخ بیش از حد و یبوست در بارداری است.
ناراحتی‌های رایج
علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، چندین ناراحتی رایج شکمی دیگر نیز وجود دارد که می‌تواند در دوران بارداری تجربه شود و به طور کلی تهدید کننده نیست. رحم در حال رشد، ویروس‌های معده، سنگ‌های کلیه، فیبروم‌ها و حساسیت‌های غذایی، اشکال دیگری از درد شکمی بی‌ضرر هستند.
توجه داشته باشید در صورت داشتن معده درد همراه با علائم زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی در بارداری یا لکه بینی
- احساس گرفتگی و انقباض با فواصل منظم
- ترشحات غیرعادی واژن
- درد پایین کمر
- درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
- شدید بودن درد یا برطرف نشدن آن پس از 30 تا 60 دقیقه استراحت
علل درد شدید معده در بارداری
برخی از شرایطی که می‌توانند باعث معده درد در بارداری شوند و نیاز به بررسی فوری دارند:
حاملگی خارج رحمی
بارداری خارج رحمی که در 1 مورد از 50 مورد بارداری رخ می‌دهد، زمانی است که یک تخمک بارور شده، در خارج از رحم مثلا در لوله فالوپ، جایگذاری می‌شود. این جنین نمی‌تواند زنده بماند و باید با دارو یا جراحی برداشته شود. علائم این نوع بارداری معمولا بین هفته‌های 4 تا 12 ظاهر می‌شود و می‌تواند شامل درد شکم و خونریزی، درد در نوک شانه و سختی هنگام مدفوع یا ادرار کردن باشد. زنانی که در معرض خطر بیشتر حاملگی خارج رحمی قرار دارند، کسانی هستند که در گذشته حاملگی خارج از رحمی یا آندومتریوز داشته‌اند یا در زمان باردار شدن دستگاه داخل رحمی (IUD) داشته‌اند.
سقط جنین
متاسفانه 15 تا 20 درصد از بارداری‌ها به سقط جنین ختم می‌شود. سقط جنین اغلب در 13 هفته اول بارداری اتفاق می‌افتد. کمردرد خفیف تا شدید، انقباضات واقعی (که هر 5 تا 20 دقیقه اتفاق می‌افتد)، خونریزی قهوه‌ای یا قرمز روشن همراه با یا بدون انقباضات و تخلیه بافت یا مواد لخته مانند از واژن گاهی اوقات می‌تواند نشانه‌ای از سقط یا خطر سقط جنین باشد.
پره اکلامپسی
درد درست زیر دنده‌ها در اواخر بارداری به دلیل رشد جنین و فشار آوردن رحم به سمت بالا در زیر دنده‌ها شایع است. اما اگر این درد به خصوص در سمت راست، شدید یا مداوم باشد، می‌تواند نشانه پره اکلامپسی (فشار خون بالا در بارداری) باشد که برخی از زنان باردار را درگیر می‌کند. پره اکلامپسی معمولا بعد از 20 هفته یا درست بعد از تولد نوزاد شروع می‌شود.
سایر علائم پره اکلامپسی عبارت‌اند از:
- سردرد شدید
- مشکلات بینایی
- تورم پاها، دست‌ها و صورت
در این صورت باید در بیمارستان تحت نظر باشید.
زایمان زودرس
اگر پیش از هفته 37 بارداری هستید و به طور منظم گرفتگی یا سفت شدن شکم را تجربه می‌کنید، با پزشک تماس بگیرید. این گرفتگی می‌تواند نشانه‌ای از زایمان زودرس باشد و باید در بیمارستان تحت نظر باشید.
جدا شدن جفت
جدا شدن جفت زمانی است که جفت شروع به دور شدن از دیواره رحم می‌کند و معمولا باعث خونریزی و درد شدید دائمی می‌شود که مانند درد انقباضی قطع و وصل نمی‌شود. گاهی اوقات این یک وضعیت اورژانسی است؛ زیرا به این معنی است که جفت ممکن است نتواند به درستی از جنین حمایت کند. در این هنگام باید به بیمارستان بروید تا خودتان و نوزاد معاینه شوید.
UTI (عفونت مجاری ادراری)
UTI در بارداری شایع ولی معمولا به راحتی قابل درمان است. عفونت مجاری ادراری می‌تواند باعث درد شکم و گاهی درد هنگام ادرار کردن شوند.
سخن پایانی
درد معده می‌تواند در بارداری شایع باشد و علل مختلفی از جمله هورمون‌ها، رفلاکس معده، یبوست و نفخ داشته باشد و در موارد جدی، در ارتباط با حاملگی خارج رحمی و سقط جنین باشد. اگر فکر می‌کنید مشکل جدی وجود دارد، در تماس با پزشک خود تردید نکنید. نگران اتلاف وقت پزشک نباشید و بدانید که همیشه بهتر است که برای پیشگیری از مشکلات جدی در بارداری معاینه شوید.
