در محل اتصال بین مری و معده دریچه‌ای وجود دارد که جلوی ورود محتویات اسیدی معده به مری را می‌گیرد. وقتی این دریچه شل شود غذایی که مصرف کرده‌اید می‌تواند با ورود به مری آن را تحریک کرده و موجب آسیب مری شود. به این عمل رفلاکس معده به مری گویند که بسیار شایع و مزمن است و می‌تواند باعث سوزش سر دل شود.
وقتی سوزش سر دل شروع میشود، ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد، که در هر صورت ناراحت کننده است. بنابراین، تعجبی ندارد اگر به دنبال راهی برای خلاص شدن از شر این احساس ناگوار هستید. اکثر افراد پس از بروز آن با سریع‌ترین درمان خانگی رفلاکس معده سعی می‌کنند این بیماری را درمان کنند، برخی از این درمان‌های خانگی ممکن است به تسکین علائم شما کمک کنند یا موجب درمان رفلاکس معده شما شوند. در ادامه این راه‌های درمان را بررسی می‌کنیم.
دوری از نوشیدنی‌ها و غذاهای تحریک کننده
برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها ممکن است باعث ایجاد علائم رفلاکس معده شوند. محرک‌های رایج غذایی برای رفلاکس معده عبارت‌اند از:
- شکلات
- نوشیدنی‌های الکلی
- غذاهای اسیدی مانند گوجه فرنگی و مرکبات
- قهوه و سایر مواد غذایی کافئین‌دار
- غذاهای ادویه‌دار
- غذاهای سرخ شده یا چرب
- نعناع
با اجتناب یا محدود کردن این محرک‌ها، می‌توانید برای درمان صددرصد رفلاکس معده خود قدم مهمی بردارید.
انتخاب وعده‌های غذایی کوچک‌تر برای درمان رفلاکس معده
خوردن وعده‌های غذایی کوچک‌تر، فشار کمتری به معده وارد می‌کند و از برگشت اسید معده به مری جلوگیری می‌کند. نکته مهم دیگر این است که بعد از خوردن غذا، دراز نکشید. دراز کشیدن بعد از غذا می‌تواند باعث سوزش سر دل شود. برای جلوگیری از سوزش سر دل هنگام خواب نیز از بالش بلندتر برای زیر سر خود استفاده کنید.
کنترل اضافه وزن و چاقی، کمک به درمان صددرصد رفلاکس معده
در حالی که سوزش سر دل ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد، اما احتمال بروز آن در بزرگسالانی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند بیشتر است. اضافه وزن خصوصا در ناحیه شکم فشار بیشتری به معده وارد می‌کند، در نتیجه احتمال بازگشت اسید معده به مری و سوزش سر دل افزایش می‌یابد. پس وزن خود را با یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم کم کنید.
چه غذاهایی برای رفلاکس معده خوب است؟
هیچ ماده غذایی نمی‌‌تواند به تنهایی رفلاکس معده را درمان کند. با این حال ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی می‌تواند به درمان آن کمک کند.
- کارشناسان توصیه می‌کنند برای کاهش علائم GERD از رژیم غذایی مدیترانه‌ای که غنی از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل است مانند تخم مرغ آب پز یا آووکادو روی نان تست غلات کامل استفاده کنید.
- از وعده‌های غذایی کم چرب با پروتئین بالا استفاده کنید زیرا کاهش مصرف چربی در رژیم غذایی می‌تواند علائم رفلاکس را کاهش دهد. دریافت پروتئین و فیبر کافی نیز موجب افزایش احساس سیری و جلوگیری از پرخوری میشود.
- روغن‌های اشباع و ترانس را می‌توان با چربی‌های غیراشباع مانند روغن آووکادو، روغن زیتون، کره بادام زمینی، آجیل و دانه‌ها جایگزین کرد.
- از غلات کامل مانند بلغور جو دوسر، برنج قهوه‌ای و آرد سبوس‌دارکه منبع مناسب فیبر هستند، استفاده کنید. تحقیقات نشان می‌دهد رژیم‌های غذایی سرشار از فیبر با کاهش سوزش سر دل ارتباط دارد.
- بعد از هر وعده غذایی، می‌توانید از آدامس‌هایی که نعنایی نیستند، استفاده کنید زیرا جویدن آدامس می‌تواند به افزایش بزاق و جلوگیری از بازگشت اسید به مری کمک کند.
- از مصرف غذاهایی که شاخص گلایسمی بالایی دارند مانند برنج سفید، نان سفید، غذاهای پخته شده، چیپس سیب زمینی، میوه‌های شیرین، غلات صبحانه، آب میوه و جوش شیرین خودداری کنید زیرا با علائم رفلاکس معده مرتبط هستند.
- صبحانه نیز برای افراد مبتلا به رفلاکس معده دارای اهمیت است. انتخاب غذاهایی مانند پنیر کم چرب، ماست کم چرب، میوه‌ها و غلات کامل که غنی از فیبر هستند در وعده صبحانه می‌تواند مناسب باشد.
- از مواد غذایی حاوی امگا3 مانند گردو و ماهی‌ها استفاده کنید زیرا تحقیقات نشان داده است، مصرف امگا 3 می‌تواند به تسکین التهابات معده و مری کمک کرده و در بهبود علائم رفلاکس از جمله درد معده و سوزش قفسه سینه موثر باشد. علاوه بر این، امگا 3 می‌تواند به تنظیم فعالیت سیستم گوارشی، تقویت غشای مخاطی معده و کاهش عوارض رفلاکس کمک کند.
دمنوش برای درمان رفلاکس معده
گیاهانی مانند بابونه، شیرین بیان و گل ختمی می‌توانند به درمان رفلاکس معده کمک کنند؛ بسیاری از افراد مبتلا به رفلاکس اسید می‌توانند چای بابونه را بدون هیچ گونه عوارض جانبی منفی بنوشند. با این حال، برخی از افراد ممکن است پس از خوردن یا تماس با بابونه، واکنش آلرژیک داشته باشند، پس قبل از استفاده از آن‌ها با پزشک خود مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: این نوشیدنی اسید معده را درمان می‌کند!
مصرف پروبیوتیک‌ها
انواع مختلفی از پروبیوتیک‌ها وجود دارند که برخی از آن‌ها در غذاهایی مانند ماست و برخی دیگر به صورت مکمل یا قرص در دسترس هستند و با خرید قرص پروبیوتیک می‌توانید از مزایای آن بهره‌مند شوید. ممکن است مصرف پروبیوتیک‌ها به کاهش و درمان رفلاکس معده کمک کند. این باکتری‌های خوب از رشد باکتری‌های بد جلوگیری کرده و با این کار موجب پیشگیری از بیماری‌‌ها نیز خواهند شد، اما برای درک تاثیر آن‌ها به تحقیقات بیشتری نیاز است.
فواید دیگر پروبیوتیک‌ها عبارت‌اند از:
- درمان سندرم روده تحریک پذیر
- درمان اسهال
- تسریع درمان برخی عفونت‌های روده‌ای
- جلوگیری از ایجاد زخم معده
- پیشگیری یا درمان عفونت‌های قارچی واژن
- پیشگیری یا درمان عفونت‌های ادراری
- پیشگیری یا درمان سرماخوردگی و آنفولانزا
تمرینات یوگا و کنترل ذهن از راه‌های موثر برای درمان رفلاکس معده
استرس و اضطراب می‌توانند رفلاکس معده را تشدید کنند، پس یادگیری تکنیک‌هایی که باعث آرامش بدن و ذهن شما می‌شوند برای درمان رفلاکس موثر هستند. یوگا به دلیل اینکه باعث افزایش آگاهی ذهن و بدن میشود فواید بسیار زیادی دارد. همچنین می‌توانید مدیتیشن و تکنیک تنفس عمیق را چند دقیقه در روز انجام دهید تا سطح استرس خود را کنترل کنید.
خودداری از پوشیدن لباس‌های تنگ
شما وقتی لباسی را می‌پوشید باید احساس راحتی داشته باشید. پوشیدن لباس‌های تنگ ممکن است علائم رفلاکس معده را بدتر کند؛ زیرا با وارد کردن فشار اضافی به شکم، ورود اسید معده به مری افزایش یافته و موجب سوزش سر دل خواهد شد.
خودداری از مصرف دخانیات
اگر سیگار می‌کشید و سوزش سر دل یا رفلاکس معده دارید، ترک سیگار می‌تواند وضعیت شما را بهبود بخشد. استعمال دخانیات به دریچه مری که نقش آن جلوگیری از برگشت اسید معده است، آسیب رسانده و موجب ضعیف شدن ماهیچه آن میشود، این مسئله باعث میشود به طور مکرر دچار سوزش سر دل بشوید. در صورت داشتن رفلاکس دود سیگار نیز می‌تواند مشکل ساز باشد.
سخن پایانی
هنگامی که رفلاکس معده به مدت طولانی درمان نشود، احتمال ابتلا به زخم، تنگی مری و حتی سرطان مری افزایش می‌یابد. سوزش سر دل گاهی اوقات به دلیل یک بیماری زمینه‌ای یا مصرف برخی داروها نیز ایجاد میشود. اما در جوامع امروزی بیشتر اوقات، عواملی مانند رژیم غذایی، سبک زندگی نادرست، استرس و اضطراب زیاد موجب بروز آن میشود. برخی عوامل مانند مصرف غذاهای تند و اسیدی، کافئین، شکلات، الکل و اضافه وزن، رفلاکس معده را تشدید می‌کنند. درمان‌های خانگی مانند مصرف مواد غذایی مناسب و خودداری از مصرف مواد غذایی تشدید کننده رفلاکس معده، می‌توانند به کاهش و درمان صددرصد رفلاکس معده کمک کنند.
