قرص پروپرانولول

پروپرانولول در دسته‌ای از داروها به نام مسدود کننده‌های بتا قرار دارد. این دارو به صورت قرص، کپسول، محلول خوراکی و تزریقی در داروخانه‌ها عرضه می‌شود. درمان فشار خون بالا، کنترل ریتم قلب، تسکین درد قفسه سینه و کمک به عملکرد صحیح قلب بعد از حملات قلبی بخشی از مزایای استفاده از قرص پروپرانولول است. در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز در مورد این دارو اطلاعات بیشتری کسب خواهید کرد.

خلاصه مطلب را در این پادکست بشنوید:

قرص پروپرانولول چیست؟

پروپرانولول یک بتا بلاکر است. بتا بلاکرها روی قلب و گردش خون تاثیر می‌گذارند. در واقع پروپرانولول نخستین بتا بلاکری است که در دهه ۱۹۶۰ کشف شد. پروپرانولول پس از مصرف 1 تا 3 ساعت بعد به حداکثر غلظت پلاسمایی می‌رسد و نیمه عمر آن 4 تا 5 ساعت برآورد شده است اما زمان تاثیرگذاری آن ممکن است تا 12 ساعت هم طول بکشد.

پروپرانولول برای چیست؟

قرص پروپرانولول از طریق شریان‌ها و وریدها روی جریان خون و قلب تاثیر می‌گذارد. در موارد زیر از این دارو استفاده می‌شود:

• کاهش لرز در مبتلایان به پارکینسون
• کمک به درمان آنژین (درد قفسه سینه)
• کنترل فشار خون بالا
• بهبود اختلالات مربوط به ریتم قلب و سایر بیماری‌های قلبی
• کمک به درمان و پیشگیری از حمله قلبی
• کاهش شدت و دفعات سردردهای میگرنی
• درمان اضطراب و اختلالات پانیک
• جلوگیری از حمله قلبی مجدد در مورد افرادی که قبلا دچار این مشکل شده‌اند.
• موثر در درمان سیروز کبدی
• بهبود اختلال استرس پس از حادثه

همانژئول یا محلول خوراکی پروپرانولول برای درمان یک بیماری ژنتیکی به نام همانژیوم نوزادی به نوزادان 5 هفته‌ای تا 1 ساله داده می‌شود.

انواع قرص پروپرانولول

قرص پروپرانولول در داروخانه‌ها در دوزهای 10، 20، 40، 60 و 80 میلی‌گرم عرضه می‌شود. کپسول‌های آهسته رهش این دارو 160 میلی‌گرم هم می‌توانند باشند. به موارد زیر دقت کنید:

پروپرانولول 10

به منظور درمان مشکلات قلبی (مثل آریتمی)، کمک به اضطراب و پیشگیری از میگرن می‌توان Propranolol را تجویز نمود. افرادی که مشکل قلبی دارند جهت کنترل فشار خون می‌توانند از پروپرانولول 10 استفاده نمایند.

قرص پروپرانولول 20 برای چیست؟

این قرص در موارد زیر کاربرد دارد:

• بهبود آنژین یا درد قفسه سینه
• کنترل فشار خون
• درمان آریتمی یا اختلالات ریتم قلب
• کاهش بروز میگرن
• درمان بیماری‌های قلبی و بیماری‌های مربوط به گردش خون

پروپرانولول 40

در این موارد این دارو ممکن است توسط پزشک تجویز شود:

درمان بیماری‌های قلبی، بهبود فشار خون بالا، اختلالات اضطراب، آریتمی، تیروئید پرکار و … دقت داشته باشید که دوز مصرفی حتما باید توسط پزشک تعیین شود.

نحوه مصرف قرص پروپرانولول

پروپرانولول را دقیقا طبق دستوری که پزشک به شما ارائه می‌دهد مورد مصرف قرار دهید. نسخه خود را خوب مطالعه کرده و طبق آن پیش بروید. در کنار غذا یا بدون غذا می‌توان این دارو را مصرف کرد؛ باید ببینید که نظر پزشک شما چه بوده است. Hemangeol باید در حین یا بلافاصله بعد از اینکه نوزاد تغذیه شد، مورد استفاده قرار گیرد. دوزها باید حداقل 9 ساعت از هم فاصله داشته باشند. دوز مصرف این دارو بر اساس وزن کودک باید تعیین شود.

در حین مصرف این دارو عملکرد قلب و فشار خون باید به طور مرتب کنترل شود. اگر قرار است یک عمل جراحی داشته باشید حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید. اگر به طور ناگهانی مصرف پروپرانولول را متوقف کنید، ممکن است شرایط سلامتی شما بدتر شود. پس قبل از اینکه دارو را قطع کنید، حتما با پزشک مشورت نمایید.

فشار خون بالا اغلب بدون علامت است. اگر فشار خون بالا دارید به مصرف قرص پروپرانولول ادامه داده و خودسرانه آن را کنار نگذارید. دقت داشته باشید که فشار خون بالا می‌تواند نارسایی قلبی، سکته مغزی و آسیب به کلیه را در پی داشته باشد. بنابراین آن را جدی بگیرید.

بهترین زمان مصرف قرص پروپرانولول

• بهتر است کپسول‌های پروپرانولول با رهش طولانی مدت را قبل از خواب یعنی حدود 10 شب مورد استفاده قرار دهید. این دارو را با غذا یا بدون غذا می‌توانید مصرف نمایید. اما دقت داشته باشید که همیشه سر یک زمان معین این دارو را استفاده کنید تا بهترین اثرگذاری را داشته باشد.

هشدارهای لازم قبل از مصرف پروپرانولول

اگر به قرص پروپرانولول حساسیت دارید یا به مشکلات زیر مبتلا هستید، نباید از قرص پروپرانولول استفاده کنید:

• آسم
• سابقه ضربان قلب آهسته
• نارسایی شدید قلبی
• سندرم سینوس بیمار

برای اینکه مطمئن باشید که پروپرانولول برای شما ایمن است، اگر مشکلات زیر را دارید، پزشک را در جریان قرار دهید:

• ضربان قلب آهسته یا نارسایی احتقانی قلب
• برونشیت، آمفیزم یا سایر اختلالات تنفسی
• دیابت
• بیماری کبد و کلیه
• اختلال تیروئید
• فئوکروموسیتوم
• مشکلات گردش خون
• در صورت مصرف سیگار

همچنین اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی به سر می‌برید، حتما قبل از مصرف پروپرانولول به پزشک اطلاع دهید.

عوارض جانبی مصرف پروپرانولول

در صورت تجربه علائم آلرژیک نسبت به قرص پروپرانولول حتما با اورژانس تماس بگیرید. این علائم عبارتند از:

کهیر، اختلال در تنفس، تورم در صورت یا گلو یا واکنش‌های پوستی مثل بثورات پوستی همراه با تاول و سوزش.

در موارد زیر بعد از مشاهده عوارض پروپرانولول با پزشک مشورت کنید:

• ضربان قلب آهسته یا نامنظم
• احساس اینکه در حال بیهوش شدن هستید.
• خس خس سینه یا اختلال در تنفس
• ضعف ناگهانی
• مشکلات بینایی
• احساس سرما در دست و پا
• افسردگی، گیجی و توهم
• افزایش وزن سریع
• احساس تنگی نفس
• قند خون پایین (با علائم سردرد، گرسنگی، سرگیجه، لرزش، تعریق و …)
• قند خون پایین در نوزاد

عوارض معمول قرص پروپرانولول شامل موارد زیر است:

• سرگیجه، خستگی
• حالت تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست، گرفتگی معده
• بیخوابی یا اختلالات خواب
• آبریزش یا گرفتگی بینی
• سرفه، گلودرد و تغییر در صدا.

تداخل دارویی قرص پروپرانولول

برخی از داروها ممکن است اثربخشی داروهای دیگر را کاهش دهند و یا حتی مصرف همزمان آنها با هم خطرناک به حساب آید. قبل از شروع به مصرف قرص پروپرانولول پزشک را در جریان مصرف هر نوع دارویی که استفاده می‌کنید، قرار دهید؛ به ویژه داروهای زیر که ممکن است با propranolol تداخل داشته باشند:

• کلستیرامین یا کلستیپول
• وارفارین
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای قلب و فشار خون
• داروها برای درمان عفونت
• دارو برای درمان اختلال پروستات
• داروهای استروئیدی
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا NSAID‌ها مثل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک و…

حتی داروهای گیاهی و ویتامین‌ها نیز می‌توانند با پروپرانولول تداخل داشته باشند. بنابراین در مورد هر دارویی که در کنار این دارو مصرف می‌کنید، حتما با پزشک مشورت نمایید.

علائم اوردوز با پروپرانولول

علائم مصرف بیش از حد قرص پروپرانولول ممکن است شامل این موارد باشد:

• احساس سبکی سر یا بی‌قراری
• لرزش
• ضربان قلب سریع یا آهسته
• مشکل در تنفس

آیا قرص پروپرانولول خواب آور است؟

بله؛ پروپرانولول می‌تواند باعث احساس خستگی و خواب آلودگی شود یا موجب شود فرد احساس بی‌حالی و کمبود انرژی داشته باشد. هرچه دوز دارو بیشتر باشد، احتمال بروز احساس خستگی و خواب آلودگی بیشتر خواهد شد. احساس ضعف و سبکی سر نیز ممکن است همزمان دیده شود.

آیا پروپرانولول باعث افزایش وزن می‌شود؟

در بعضی از افرادی که از قرص پروپرانولول استفاده می‌کنند ممکن است افزایش وزن دیده شود اما به نظر می‌رسد، افزایش وزن نمی‌تواند عارضه شایع این دارو باشد. به عبارت دیگر افزایش وزن در فهرست عوارض جانبی پروپرانولول جای ندارد اما گزارش‌ها و مطالعات گوناگونی افزایش وزن بر اثر این دارو را تائید کرده‌اند.

مصرف پروپرانولول در دوران بارداری و شیردهی

مصرف این دارو در دوران بارداری تنها زمانی توصیه می‌شود که هیچ جایگزینی وجود نداشته باشد و فواید آن بیشتر از خطر ناشی از آن باشد. بدون توصیه پزشک مجاز به مصرف این دارو در دوران بارداری نیستید. با اینکه مصرف قرص پروپرانولول در دوران شیردهی همراه با خطر برای نوزاد عنوان نشده است اما با این حال حتما باید در این دوران تحت نظر پزشک از این دارو استفاده شود.

نحوه نگهداری از قرص پروپرانولول

• این دارو را در ظرف در بسته و دور از دسترس اطفال نگهداری کنید.
• پروپرانولول را در دمای اتاق، دور از نور، گرما و رطوبت قرار دهید.

کلام پایانی

موارد مصرف، عوارض، نحوه مصرف و تداخل دارویی قرص پروپرانولول را در این مقاله برای شما شرح دادیم. این دارو بیش از هر چیز برای درمان مشکلات قلبی و کاهش فشار خون کاربرد دارد. همچنان اگر سوالی در مورد این دارو دارید، در بخش کامنت‌ها از پزشکان فعال در مجله مثبت سبز بپرسید.