گرفتگی یا اسپاسم عضلانی میتواند به صورت حاد یا مزمن بروز کند و باعث محدودیت در حرکت و انجام فعالیت‌های روزمره فرد شود. دانترولین به عنوان یک عامل شل‌کننده عضلات، با کاهش آزادسازی کلسیم از شبکه سارکوپلاسمیک درون سلول‌های عضلانی، به کنترل و کاهش اسپاسم‌های عضلانی کمک می‌کند. در این مقاله، به بررسی ویژگی‌ها، مکانیزم اثر و کاربردهای درمانی کپسول دانترولین پرداخته خواهد شد.
آنچه در این مقاله می خوانیم
اشکال دارویی دانترولین
- کپسول: 25 میلی گرم، 50 میلی گرم، 100 میلی گرم
- پودر برای تزریق: 20 میلی گرم / ویال (Dantrium، Revonto)، 250 میلی گرم در ویال (ریانودکس)
موارد مصرف کپسول دانترولین
کپسول دانترولین برای درمان گرفتگی عضلات (اسپاسم) ناشی از برخی اختلالات عصبی مانند آسیب نخاعی، سکته مغزی، فلج مغزی و ام اس استفاده می‌شود. دانترولن به کاهش درد و سفتی عضلانی کمک می‌کند، توانایی شما را برای حرکت در اطراف بهبود می‌بخشد و به شما امکان می‌دهد بیشتر فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهید. دانترولن همچنین با درمان‌های دیگر برای پیشگیری یا درمان موارد خاص تب بالا (هیپرترمی بدخیم) مربوط به بیهوشی و جراحی استفاده می‌شود.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی دانترولین
مکانیسم عمل کپسول دانترولین؛ با آزادسازی کلسیم در سلول‌های ماهیچه‌ای اسکلتی (از شبکه سارکوپلاسمی) تداخل می‌کند.
مقدار مصرف کپسول دانترولین
کپسول دانترولین را طبق دستور پزشک از طریق خوراکی مصرف کنید. برای درمان گرفتگی یا اسپاسم طولانی‌مدت عضلانی، پزشک ممکن است به آرامی دوز شما را افزایش دهد تا احتمال عوارض جانبی را کاهش دهد تا زمانی که دوز مناسب برای شما تعیین شود. دوز بر اساس وضعیت پزشکی، وزن و پاسخ شما به درمان است. برای پیشگیری و درمان هیپرترمی بدخیم، درمان چند روز طول می‌کشد. این دارو را به طور منظم مصرف کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در زمان‌های معینی مصرف کنید.
نحوه مصرف کپسول دانترولین
- این دارو برای هیپرترمی بدخیم 2.5 میلی گرم بر کیلوگرم بولوس سریع به صورت تزریق داخل وریدی تجویز می‌شود. گاهی اوقات بیش از 10 میلی گرم بر کیلوگرم (دوز تجمعی) لازم است (تا 30 میلی گرم بر کیلوگرم). دوز نگهداری نیز 1 میلی گرم بر کیلوگرم هر 6 ساعت به صورت تزریق داخل وریدی میباشد. در طول شب در بیمارستان به مدت 24 تا 48 ساعت نظارت کنید.
- کپسول دانترولین برای پیشگیری از هایپرترمی بدخیم، 1-3 روز قبل از عمل 8-4 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت خوراکی و تقسیمی هر 6 ساعت استفاده می‌شود. همچنین، در برخی موارد 75 دقیقه قبل از بیهوشی 2.5 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق داخل وریدی یک بار در 60 دقیقه تجویز می‌شود.
- به علاوه، این دارو برای اسپاستیسیتی 25 میلی گرم به صورت خوراکی به مدت 7 روز، سپس 25 میلی گرم هر 8 ساعت به مدت 7 روز، سپس 50 میلی گرم هر 8 ساعت به مدت 7 روز و در آخر 100 میلی گرم هر 8 ساعت به صورت خوراکی استفاده می‌شود. در صورت عدم فایده در طی 6-7 هفته، مصرف آن قطع می‌شود.
- دوز مصرفی برای سندرم بدخیم نورولپتیک 25 میلی گرم روزانه به صورت تزریق داخل وریدی میباشد که به تدریج تا 150 میلی گرم در روز افزایش یابد.
- گزارش‌های خودبه‌خودی نسبت بیشتری از حوادث کبدی با پیامد کشنده را در بیماران مسن نشان می‌دهد. دوز مصرفی در سالمندان باید براساس سوابق پزشکی و وزن آن‌ها تعیین شود.
موارد احتیاط
قبل از مصرف کپسول دانترولین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات کبدی (مانند هپاتیت، سیروز)، مشکلات تنفسی (مانند بیماری مزمن انسدادی ریه-COPD)، مشکلات قلبی و… با پزشک مشورت کنید. همچنین، مصرف این دارو در برخی بیماران سبب گیجی و خواب آلودگی شده است. در صورت بروز تاحد امکان رانندگی نکرده و کار با ماشین‌آلات و تجهیزات را به زمان دیگری موکول کنید.
به ندرت، دانترولین ممکن است باعث مشکلات بسیار جدی (احتمالا کشنده) کبدی شود. این خطر در صورت استفاده از دوزهای بالای دانترولین (بیش از 400 تا 800 میلی گرم در روز) یا خانم‌ها، بالای 35 سال یا مصرف سایر داروها بیشتر است. علائم مشکلات کبدی معمولا بین 3 تا 12 ماه از درمان ظاهر می‌شود. برای کاهش خطر ابتلا به این عارضه جانبی، باید آزمایشات کبدی را به طور منظم توسط پزشک بررسی کنید.
موارد هشدار کپسول دانترولین
- بروز هپاتیت علامت‌دار (کشنده و غیرکشنده) با دوزهای تا 400 میلی گرم روزانه در مقایسه با بیش از 800 میلی گرم در روز کمتر است. هپاتیت آشکار اغلب در ماه‌های سوم و دوازدهم مشاهده شده است، اما ممکن است در هر زمانی رخ دهد. خطر در زنان و بیماران بالای 35 سال و با درمان همزمان بیشتر است. نباید در شرایطی غیر از موارد توصیه شده استفاده شود. اگر فواید آن در اسپاستیسیتی مزمن طی 45 روز مشاهده نشد، درمان را قطع کنید.
- در اسپاسم عضلانی ناشی از اختلال روماتیسمی یا ترومای اسکلتی عضلانی نشان داده نمیشود.
- هنگام تجویز درمان خوراکی در بیماران مبتلا به اختلال شدید عملکرد قلبی ناشی از بیماری میوکارد احتیاط کنید.
- در ترکیب با مسدودکننده‌های کانال کلسیم دانترولین ممکن است خطر هیپرکالمی و ایست قلبی را افزایش دهد (ترکیب توصیه نمیشود). همچنین، احتمال اختلال شدید عملکرد قلب به دلیل بیماری میوکارد وجود دارد.
- علائم بیماری کبدی شامل درد معده یا شکم، ادرار تیره، زردی چشم یا پوست، خستگی غیرعادی و… میباشد. برای کاهش بیشتر خطر عوارض جانبی، دوز خود را افزایش ندهید یا آن را بیشتر از زمان تجویز شده مصرف نکنید.
- سازنده توصیه می‌کند که اگر وضعیت شما پس از 45 روز بهبود نیافت، باید به پزشک اطلاع داده و مصرف قطع شود.
موارد منع مصرف کپسول دانترولین
- هیچ منع مصرفی برای استفاده IV (تزریق وریدی) در مدیریت یا پیشگیری MH وجود ندارد.
- حساسیت مفرط
- اختلال در عملکرد کبدی، قلبی یا ریوی
- اختلال نورون حرکتی فوقانی
- بیمارانی که در آن‌ها اسپاستیسیتی برای حفظ وضعیت ایستاده و تعادل استفاده می‌شود.
عوارض کپسول دانترولین
خوابآلودگی، سرگیجه، ضعف، خستگی، حالت تهوع، اسهال، اختلالات بینایی، بیخوابی یا خواب آلودگی، اختلال گفتاری، ضعف عضلانی و… برخی از عوارض کپسول دانترولین میباشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فورا به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل تغییرات بینایی، مدفوع سیاه یا قیری، استفراغ شبیه تفاله قهوه، تغییرات روحی و روانی، مشکل در بلع، مشکلات ادراری، تشنج، ضربان قلب سریع، کبودی و خونریزی آسان، علائم عفونت و… میباشد. در ادامه به عوارض کپسول دانترولین خواهیم پرداخت؛
- هپاتیت کشنده یا غیر کشنده
- اسهال
- بی اشتهایی
- حالت تهوع
- استفراغ
- تحریک معده
- گرفتگی شکم
- یبوست
- دیسفاژی
- خونریزی دستگاه گوارش
- اختلال گفتار
- سردرد
- اختلالات بینایی
- افسردگی روانی
- افزایش عصبیت
- بیخوابی
- ضعف عضلانی
- خواب آلودگی و سرگیجه
- شب ادراری
تداخل دارویی دانترولین
- تداخلات رده X (پرهیز): آزلاستین (نازال)، برومپریدول، مسدودکننده های کانال کلسیمی (غیردی‌هیدروپیریدینی)، اورفنادرین، اوکسوممازین، پارالدهید، تالیدومید
- کاهش اثرات دانترولین توسط داروها: القاکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4، دابرافنیب، دفراسیروکس، انزالوتامید، اردافیتینیب، ایووسیدنیب، میتوتان، ساریلومب، سیلتوکسیمب، توسیلیزومب
- افزایش اثرات داروها توسط دانترولین: برکسانولون، بوپرنورفین، مسدودکننده های کانال کلسیمی (غیردی‌هیدروپیریدینی)، داروهای تضعیف‌کننده CNS، فلونیترازپام، متوتری‌مپرازین، متی‌روسین، آگونیست‌های اپیوئید، اورفنادرین، اکسی کدون، پارالدهید، پیریبدیل، پرامی‌پکسول، روپینیرول، روتیگوتین، سوورکسانت، تالیدومید، وکرونیوم، زولپیدم
- افزایش اثرات دانترولین توسط داروها: دوکسیلامین، درونابینول، دروپریدول، اسکتامین، مشتقات استروژن، هیدروکسی زین، گیاه کاوا، لاسیدیپین، لمبورکسانت، لوفکسیدین، منیزیم سولفات، متوتری‌مپرازین، مینوسیکلین (سیستمیک)، نابیلون، اوکسوممازین، پرامپانل، روفینامید، سدیم اکسیبات، تتراهیدروکانابینول، تتراهیدروکانابینول وکانابیدیول، تری‌مپرازین
مصرف دانترولین در دوران بارداری و شیردهی
داده‌های موجود در مورد استفاده در زنان باردار برای ارزیابی خطر نقص‌های مادرزادی عمده، سقط جنین یا پیامدهای نامطلوب مادر یا جنین مرتبط با دارو کافی نیست. کپسول دانترولین به راحتی از جفت عبور می‌کند. با این حال، هیچ عارضه جانبی جدی در نوزاد پس از تجویز دارو توسط مادر قبل از زایمان گزارش نشده است. خطراتی برای زن باردار و جنین در ارتباط با هیپرترمی بدخیم درمان نشده وجود دارد. هایپرترمی بدخیم یک اورژانس پزشکی است که در صورت عدم درمان میتواند برای زن باردار و جنین کشنده باشد. به دلیل بارداری نباید از درمان تداوم حیات خودداری کرد.
در مطالعه کنترل نشده، 100 میلی گرم در روز دانترولین سدیم خوراکی پروفیلاکتیک به بیماران باردار در انتظار زایمان و زایمان تجویز شد. دارو به راحتی از جفت عبور کرد و سطح خون کامل مادر و جنین در هنگام زایمان تقریباً برابر بود. سپس سطوح نوزادان 50 درصد در روز به مدت 2 روز کاهش یافت و سپس به شدت کاهش یافت. در این مطالعه عوارض تنفسی و عصبی عضلانی نوزادان مشاهده نشد. در مطالعات تولید مثل حیوانی، دانترولین سدیم تجویز شده به موش‌ها و خرگوش‌ها باعث مرگ جنینی (خرگوش) و کاهش بقای توله‌ها (موش) در دوزهای هفت برابر دوز خوراکی انسان شد.
تاثیر کپسول دانترولین در شیردهی
گزارش شده است که دانترولین پس از تزریق داخل وریدی طی 3 روز در شیر انسان وجود دارد. هیچ اطلاعاتی در مورد تأثیرات بر روی شیرخواران یا تأثیر بر تولید شیر وجود ندارد. به دلیل احتمال بروز عوارض جانبی جدی در نوزادان تغذیه شده با شیر مادر، از جمله افسردگی تنفسی و ضعف عضلانی، به بیماران توصیه کنید که شیردهی در طول درمان و تا 3 روز پس از آخرین دوز توصیه نمیشود.
شرایط نگهداری کپسول دانترولین
کپسول دانترولین باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر کپسول دانترولین
این مقاله به بررسی کپسول دانترولین برای درمان اسپاسم عضلانی ناشی از شرایط آسیب نخاع، سکته مغزی، فلج مغزی و مولتیپل اسکلروزیس، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. کپسول دانترولین به عنوان یکی از موثرترین داروها در درمان گرفتگی عضلات، نقشی حیاتی در بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به اسپاسم‌های عضلانی ایفا می‌کند. با مکانیزم عمل منحصر به فرد خود که شامل کاهش آزادسازی کلسیم از شبکه سارکوپلاسمیک درون سلول‌های عضلانی است، دانترولین توانسته است به طور موثری اسپاسم‌ها و انقباضات غیر ارادی عضلات را کنترل و کاهش دهد.
منبع سایت: Medscape
