قرص ریفاکسیمین برای چیست؟
ریفاکسیمین یک آنتیبیوتیک است که برای درمان عفونتهای باکتریایی در روده استفاده میشود. این دارو با جلوگیری از رشد باکتریها عمل می‌کند. برخی از کاربرد قرص ریفاکسیمین به شرح زیر است:
- اسهال مسافرتی: این دارو برای درمان اسهال ناشی از باکتری اشریشیا کلی ( coli) در بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال استفاده میشود. همچنین می‌توانید از داروهای ضد اسهال موجود در بازار استفاده کنید.
- آنسفالوپاتی کبدی: این دارو برای کاهش خطر تشدید عملکرد مغز در بزرگسالان مبتلا به نارسایی کبدی استفاده میشود. آنسفالوپاتی کبدی وضعیتی است که در آن کبد نمی‌تواند مواد سمی را از بدن دفع کند و این مواد بر عملکرد مغز تاثیر می‌گذارند.
- سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) با غالب بودن اسهال: در برخی موارد، قرص ریفاکسیمین برای درمان علائم IBS به ویژه اسهال تجویز میشود.
- پیشگیری از عود آنسفالوپاتی کبدی: این دارو ممکن است برای جلوگیری از بازگشت علائم آنسفالوپاتی کبدی در افرادی که قبلاً این وضعیت را تجربه کرده باشید، استفاده شود.
- عفونت کلستریدیوم دیفیسیل (عود دوم یا بعد): در برخی موارد، از این قرص برای درمان عفونتهای مکرر ناشی از باکتری کلستریدیوم دیفیسیل استفاده میشود.
- رشد بیش از حد باکتری‌های روده کوچک (SIBO): قرص ریفاکسیمین ممکن است برای درمان این وضعیت که با افزایش غیرطبیعی تعداد باکتریها در روده کوچک مشخص میشود، تجویز شود.
نحوه مصرف قرص ریفاکسیمین
روش مصرف بستگی به نوع عفونت یا بیماری دارد که برای درمان آن تجویز شده است. برای اطلاع از نحوه مصرف این قرص با ما همراه باشید.
- دقت داشته باشید که این قرص باید مطابق با نسخه پزشک مصرف شود. مقدار مصرف و طول دوره درمان توسط پزشک تعیین میشود و به وضعیت پزشکی شما بستگی دارد.
- می‌توانید قرص ریفاکسیمین را همراه با غذا یا بدون آن مصرف کنید.
- قرص را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن قرص منجر به ازادسازی فوری و در نتیجه عوارض جانبی خواهد شد.
- برای کمک به یادآوری زمان مصرف دارو، آن را هر روز در ساعات مشخصی مصرف کنید. دوره درمان را کامل کنید، حتی اگر احساس بهتری دارید. قطع زودهنگام دارو ممکن است باعث بازگشت عفونت شود.
مقدار مصرف معمول بر اساس نوع بیماری:
- مقدار مصرفی پیشنهادی برای اسهال مسافرتی ناشی از اشریشیا کلی در بزرگسالان و کودکان 12 سال به بالا، 200 میلی‌گرم سه بار در روز به مدت 3 روز است.
- مقدار مصرفی در آنسفالوپاتی کبدی (برای کاهش خطر عود) بزرگسالان، 550 میلی‌گرم دو بار در روز است که ممکن است به مدت طولانی تجویز شود.
- مقدار مصرفی برای سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) با غالب بودن اسهال در بزرگسالان، 550 میلی‌گرم سه بار در روز به مدت 14 روز است. در صورت عود علائم، ممکن است دوره درمان تا دو بار دیگر تکرار شود.
ترکیبات قرص ریفاکسیمین
ترکیبات اصلی قرص ریفاکسیمین شامل ماده فعال ریفاکسیمین است. علاوه بر ماده فعال، حاوی مواد جانبی غیرفعال (excipients) نیز می‌باشد که برای ساخت قرص، بهبود پایداری، جذب و ظاهر آن استفاده می‌شوند. ترکیبات جانبی ممکن است بسته به شرکت سازنده و فرمولاسیون خاص دارو متفاوت باشند، که عبارتند از:
- سلولز میکروکریستالی
- نشاسته سدیم گلیکولات نوع A
- گلیسریل دی‌ایزوستئارات
- سیلیس کلوئیدی بی‌آب
- تالک خالص شده
عوارض قرص ریفاکسیمین
مصرف این قرص در بسیاری از بیماران به خوبی تحمل شده و عوارض جانبی ندارد. برخی از عوارض این قرص شامل موارد زیر است:
- سردرد
- سرگیجه
- خستگی
- حالت تهوع
- درد شکم
- نفخ
- اسهال (در برخی موارد، ممکن است اسهال را بدتر کند)
- یبوست
- تب
- تورم دست‌ها و پاها
- تغییر در نتایج آزمایش‌های عملکرد کبد
در موارد نادر، عوارض جانبی جدی‌تری مانند واکنش‌های آلرژیک (بثورات پوستی، کهیر، خارش، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو، مشکل در تنفس)، درد شدید معده، اسهال خونی یا آبکی (حتی اگر چند ماه پس از قطع دارو رخ دهد) ممکن است رخ دهد که در صورت بروز آن‌ها باید فوراً به پزشک مراجعه شود.
موارد احتیاط و منع مصرف
بیماران قبل از مصرف این دارو، موارد احتیاط و منع مصرف زیر را به خوبی کنترل کنید:
- اگر سابقه واکنش آلرژیک به ریفاکسیمین یا هر یک از ترکیبات موجود در قرص (که قبلاً به آن‌ها اشاره شد) دارید، از مصرف آن خودداری کنید. علائم آلرژی ممکن است شامل بثورات پوستی، خارش، کهیر، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو، و مشکل در تنفس باشد. در صورت بروز هر یک از این علائم، فوراً مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.
- اگر اسهال شما همراه با تب یا خون در مدفوع است، قبل از مصرف این قرص با پزشک خود مشورت کنید. در این موارد، ممکن است علت اسهال عفونت دیگری باشد که نیاز به درمان متفاوتی دارد. قرص ریفاکسیمین برای اسهال مسافرتی ناشی از سویه‌های خاصی از باکتری اشریشیا کلی استفاده میشود.
- در صورتی که به بیماری‌های کبدی شدید مبتلا باشید، مصرف باید با نسخه پزشک باشد. این دارو بیشتر در روده اثر کرده و جذب سیستمیک کمی دارد. با این حال، افراد با مشکلات کبدی باید احتیاط زیادی کنند.
- در صورتی که در حین یا بعد از درمان با ریفاکسیمین دچار اسهال شدید و مداوم شدید، به خصوص اگر همراه با درد شکم یا تب باشد، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. این ممکن است نشانه یک عفونت جدید به نام کلستریدیوم دیفیسیل باشد که می‌تواند ناشی از تغییر در فلور طبیعی روده در اثر مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها باشد.
- اگر علائم شما پس از چند روز مصرف ریفاکسیمین بهبود نیافت یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است عفونت شما به این دارو پاسخ ندهد و نیاز به درمان دیگری داشته باشید.
مصرف قرص ریفاکسیمین در بارداری
اطلاعات موجود در مورد ایمنی مصرف ریفاکسیمین در دوران بارداری محدود است. مطالعات کافی و به خوبی کنترل شده بر روی زنان باردار انجام نشده است. برخی از مطالعات حیوانی نشان داده است که این قرص در دوزهای بسیار بالا می‌تواند اثرات جانبی بر روی جنین داشته باشد.
به طور کلی، در دوران بارداری، پزشکان سعی می‌کنند از تجویز داروهایی که خطر شناخته شده‌ای برای جنین دارند، اجتناب کنند. با این حال، در برخی شرایط خاص که فواید مصرف دارو برای مادر بیشتر از خطرات احتمالی برای جنین باشد، ممکن است پزشک تصمیم به تجویز ریفاکسیمین بگیرد.
تداخل دارویی قرص ریفاکسیمین
بیماران قبل از استفاده، داروهای تجویزی و گیاهی خود را به پزشک اطلاع دهند. برخی از تداخلات دارویی این قرص به شرح زیر است:
- تداخل خطرناک: ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)
- تداخل نیاز به بررسی پزشک: ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن ب.ث.ژ (ایمنی‌زا)، لاکتوباسیلوس و استریول، سدیم پیکوسولفات
نظرات درباره ریفاکسیمین
بررسی نظرات درباره ریفاکسیمین نشان می‌دهد که تجربه بیماران با این دارو متفاوت بوده و به شرایط خاص تحت درمان بستگی دارد. در ادامه خلاصه‌ای از نظرات موجود ارائه میشود:
نظرات مثبت
- بهبود علائم IBS-D: بسیاری از بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر با غالب بودن اسهال (IBS-D) گزارش داده‌اند که ریفاکسیمین به طور قابل توجهی علائمی مانند اسهال، درد شکم، نفخ و گاز را بهبود بخشیده است.
- درمان اسهال مسافرتی: برخی از کاربران گزارش داده‌اند که ریفاکسیمین به سرعت اسهال مسافرتی آن‌ها را درمان کرده است.
- عوارض جانبی کم: در مقایسه با سایر آنتی‌بیوتیک‌های سیستمیک، ریفاکسیمین به دلیل جذب کم در جریان خون، معمولاً عوارض جانبی کمتری دارد و به خوبی تحمل میشود.
نظرات منفی
- عدم تاثیر در برخی موارد IBS-D: برخی از بیماران مبتلا به IBS-D گزارش کرده‌اند که ریفاکسیمین هیچ تاثیری بر علائم آن‌ها نداشته یا تاثیر آن موقتی بوده است.
- عدم تاثیر در برخی موارد: برخی از نظرات نشان می‌دهد که این دارو برای همه افراد و همه شرایط موثر نیست و ممکن است در برخی موارد انتظارات بیماران را برآورده نکند.
- عود علائم: در برخی از بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر، پس از قطع مصرف این قرص، علائم دوباره عود کرده است و دوره دوم درمان ممکن است به اندازه دوره اول موثر نباشد.
کلام آخر
این مقاله به بررسی درمان اسهال مسافرتی با قرص ریفاکسیمین، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. اسهال مسافرتی یکی از مشکلات شایعی است که می‌تواند تجربه سفر را ناخوشایند کند، اما با تشخیص به موقع و استفاده از داروی مناسبی مانند ریفاکسیمین می‌توان آن را سریع و با کمترین عوارض کنترل کرد. این آنتیبیوتیک با تمرکز بر باکتری‌های مسبب اسهال در دستگاه گوارش و بدون تأثیرگذاری شدید بر سایر قسمت‌های بدن، گزینه‌ای ایمن و کارآمد محسوب میشود.
