دیابت نوع 2 یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن متابولیکی است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده است. این بیماری ناشی از اختلال در تولید یا عملکرد انسولین است که به افزایش سطح قند خون منجر میشود. با گذشت زمان، بالا بودن قند خون می‌تواند به عوارض جدی و پیچیده‌ای مانند مشکلات قلبی، کلیوی، بینایی و عصبی منجر شود. در نتیجه، کنترل قند خون در این بیماران از اهمیت بالایی برخوردار است و نیاز به راهکارهای مؤثری دارد.
اشکال دارویی سیگومت
- قرص: 500 میلی گرم / 50 میلی گرم، 1000 میلی گرم / 50 میلی گرم
- قرص نسخه طولانی: 500 میلی گرم / 50 میلی گرم، 1000 میلی گرم / 50 میلی گرم، 1000 میلی گرم / 100 میلی گرم
موارد مصرف قرص سیگومت
قرص سیگومت ترکیبی از دو ماده مؤثر متفورمین و سیتاگلیپتین است که برای کنترل سطح قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده میشود. متفورمین باعث کاهش تولید قند توسط کبد و افزایش حساسیت سلول‌ها به انسولین میشود، در حالی که سیتاگلیپتین به ترشح انسولین کمک میکند و از تجزیه سریع هورمون‌های تنظیم‌کننده قند جلوگیری میکند.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی سیگومت
داروی سیگومت (Cigomet) ترکیبی از متفورمین و سیتاگلیپتین است. مکانیسم عمل متفورمین؛ با کاهش فرآیند گلوکونئوژنز در کبد، میزان تولید گلوکز را کم میکند. این دارو باعث میشود سلول‌های بدن (به ویژه عضلات و بافت چربی) به انسولین حساس‌تر شوند و بتوانند گلوکز را بهتر جذب کنند.
مکانیسم عمل سیتاگلیپتین؛ با مهار آنزیم DPP-4 باعث افزایش سطح هورمون‌های اینکریتین (GLP-1 و GIP) میشود که در بدن نقش مهمی در تنظیم قند خون دارند. با افزایش سطح هورمون‌های اینکریتین، سیتاگلیپتین ترشح انسولین را پس از صرف غذا افزایش داده و سطح گلوکاگون (هورمونی که قند خون را بالا می‌برد) را کاهش می‌دهد.
مقدار مصرف قرص سیگومت
قبل از مصرف قرص سیگومت، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. توجه داشته باشید که قرص را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب یا غذا میل کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن قرص معمولی منجر به آزادسازی فوری و در نتیجه افزایش عوارض جانبی خواهد شد. بدون هماهنگی با پزشک دوز مصرفی خود را افزایش یا کاهش ندهید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی با پزشک، تاثیری بر روی سلامتی شما نداشته و تنها خطرات مصرف دارو را افزایش می‌دهد.
زمان مصرف قرص سیگومت
- دوز قرص سیگومت بر اساس وضعیت قند خون، شرایط بیمار و سایر داروهای مصرفی او تعیین میشود. پزشک ممکن است مصرف یک یا دو بار در روز را تجویز کند. سیگومت همراه غذا مصرف میشود تا خطر عوارض گوارشی مانند تهوع و معده درد کاهش یابد.
- برای کنترل بهتر قند خون، مصرف دارو باید به صورت منظم و در ساعات مشخصی از روز انجام شود. در کنار مصرف سیگومت، پزشکان معمولاً توصیه میکنند که بیمار یک رژیم غذایی سالم و برنامه ورزشی منظم داشته باشد تا کنترل قند خون بهبود یابد.
- این دارو فقط با تجویز پزشک مصرف شود، زیرا دوز و زمان‌بندی آن باید بر اساس شرایط خاص هر بیمار تنظیم شود و مصرف خودسرانه آن ممکن است منجر به مشکلات جدی مانند افت قند خون (هیپوگلیسمی) یا افزایش قند خون شود.
- در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته یک نوبت را دو بار استفاده نکنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص سیگومت، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات کلیوی (مانند دیالیز کلیه)، مشکلات کبدی، بیماری پانکراس (پانکراتیت)، کم آبی، استفاده یا سوء مصرف الکل، فشار خون پایین، کلسترول بالا، سابقه عفونت‌های مخمری در واژن یا آلت تناسلی، انسداد یا باریک شدن رگ‌های خونی، مشکلات عصبی (مانند نوروپاتی محیطی دیابتی) و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به موارد احتیاط قرص سیگومت خواهیم پرداخت؛
- پانکراتیت حاد از جمله پانکراتیت هموراژیک یا نکروزان کشنده و غیرکشنده گزارش شده است. در صورت مشکوک بودن به پانکراتیت، فوراً مصرف را قطع کنید.
- نارسایی قلبی با سایر مهارکننده‌های DPP-4 مشاهده شد. خطرات و فواید را در بیماران دارای عوامل خطر نارسایی قلبی در نظر بگیرید. نظارت بر علائم و نشانه‌ها؛ اگر نارسایی قلبی ایجاد شد، مطابق با استاندارد مراقبت مدیریت کنید و درمان را قطع کنید.
- نارسایی حاد کلیه گزارش شده است که گاهی اوقات نیاز به دیالیز دارد. ارزیابی عملکرد کلیه قبل از شروع و به طور دوره‌ای پس از آن کنترل کنید.
- متفورمین ممکن است سطح ویتامین B12 را کاهش دهد. پارامترهای هماتولوژیک را سالانه پایش کنید و واکنش‌های آلرژیک و حساسیت مفرط جدی (مانند آنافیلاکسی، آنژیوادم، شرایط پوستی لایه‌بردار از جمله سندرم استیونز-جانسون) گزارش شد. درمان را به سرعت متوقف کنید و سایر علل بالقوه را ارزیابی کنید. به طور مناسب نظارت و درمان شود.
- آرترالژی شدید و ناتوان کننده در بیمارانی که از مهارکننده های DPP-4 استفاده میکنند، گزارش شده است. به عنوان یک علت احتمالی برای درد شدید مفاصل در نظر گرفته شود و در صورت لزوم دارو را قطع کنید.
خطر اسیدوز لاکتیک با قرص سیگومت
- موارد پس از بازاریابی اسیدوز لاکتیک مرتبط با متفورمین منجر به مرگ، هیپوترمی، افت فشار خون و برادی آریتمی‌های مقاوم شده است. شروع اغلب نامحسوس است و فقط با علائم غیر اختصاصی همراه است (به عنوان مثال، بی‌حالی، میالژی، ناراحتی تنفسی، خواب آلودگی، درد شکمی)
- با افزایش سطح لاکتات خون (> 5 میلی مول در لیتر)، اسیدوز گپ آنیونی (بدون شواهدی از کتونوری یا کتونمی)، افزایش نسبت لاکتات به پیروات و سطوح پلاسمایی متفورمین به طور کلی > 5 میکروگرم در میلی لیتر مشخص میشود.
- عوامل خطرشامل نارسایی کلیوی، مصرف همزمان برخی داروها (مانند مهارکننده‌های کربنیک انیدراز مانند توپیرامات)، سن بالای 65 سال، انجام یک مطالعه رادیولوژیک با ماده حاجب، جراحی و سایر روش ها، حالت های هیپوکسیک (مانند نارسایی احتقانی حاد قلب) ، مصرف بیش از حد الکل و نارسایی کبدی است.
- مراحل کاهش ریسک و مدیریت در این گروه‌های پرخطر در اطلاعات کامل تجویز ارائه شده است. در صورت مشکوک شدن به اسیدوز لاکتیک مرتبط با متفورمین، فوراً درمان را قطع کرده و اقدامات حمایتی عمومی را در یک بیمارستان انجام دهید. همودیالیز سریع توصیه میشود.
موارد منع مصرف قرص سیگومت
- واکنش حساسیت شدید (به عنوان مثال، آنافیلاکسی، آنژیوادم)
- نارسایی شدید کلیوی (eGFR <30 ml/min/1.73 m2)
- اسیدوز متابولیک حاد یا مزمن از جمله کتواسیدوز دیابتی
- دیابت نوع 1
عوارض قرص سیگومت
اسهال، سردرد، استفراغ، درد شکم، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، حالت تهوع، افزایش آنزیمهای کبدی، درد در اندامها، کمر درد و… برخی از عوارض قرص سیگومت میباشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده میکنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض قرص سیگومت خواهیم پرداخت؛
- درد شکم (2.2%)
- اسهال (2.4%)
- هیپوگلیسمی (2.1%)
- حالت تهوع (1.3%)
- استفراغ (1.1%)
- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
- افزایش آنزیم های کبدی
- یبوست
- استفراغ
- سردرد
- بدتر شدن عملکرد کلیه از جمله نارسایی حاد کلیه
- درد در اندام ها
- کمر درد
- خارش
تداخل دارویی سیگومت
- تداخلات ماژور: استیل سالیسیلیکوم اسیدوم، آلفا لیپوئیکوم اسیدوم، آسپرین(انواع)، فلورکینولون‌ها، بوپروپیون، کاپماتینیب، کلروکین، داسابوویر، دوفتیلید، دولوتگراویر انوکساسین، فکسینیدازول، فلومکوئین،هیدروکسی‌کلروکین، یوورسول، لانرئوتاید،لووکتوکونازول، اوکترئوتاید، اومبیتاسویر، پاریتاپرویر،پازیرئوتاید، پیوگلیتازون، سیتاگلیپتین، سدیم تیوکتات، تیوکتیک اسید، تافنوکوئین، واندتانیب، آکاربوز، کلرپروپامید، گلیمپراید، گلی‌پیزاید، گلی‌بوراید، هیدروکسی‌کلروکین، لانرئوتاید، ناتگلیناید، رپاگلیناید، سیمپراویر، تولازامید، تولبوتامید
- تداخلات متوسط: فدراتینیب، فنوگریک، فوزینوپریل، فورازولیدون، گلوکومنان، فرآورده‌های شیرین‌بیان، گلیسیریزیک اسید، گوانتیدین، گوارگام، جیمنما سیلوستر، انسولین(انواع)، ایپرونیازید، ایساووکونازول، ایزوکربوکسازید، لابتالول، لووبونولول، لیکوریک، لینزولید، لیزینوپریل، متازولامید، متیلن‌بلو، متی‌پرانولول، متوپرولول، موکلوبماید، موئگزیپریل، نادولول، نبیوولول، نیالامید، اکس‌پرنولول، پاتیرومر، پن‌بوتولول، پریندوپریل، فنلزین
- تداخلات رده X (پرهیز): الکل (اتیل) و آستریزوات سدیم، آستریزوئیک اسید، دیاتریزووات، یوبنزامیک اسید، یوبیتریدول، یوکا مات مگلومین، یدامید، یدیپامید، یدیکسانول، یوهگزول، فرآورده‌های یددار، متریزووات سدیم، متریزامید، متریزوئیک اسید، تیروپانووات سدیم
مصرف قرص سیگومت در دوران بارداری و شیردهی
اطلاعات محدود موجود در زنان باردار برای اطلاع از خطرات مرتبط با قرص سیگومت برای نقایص مادرزادی و سقط جنین کافی نیست. مطالعات منتشر شده در مورد استفاده در دوران بارداری ارتباط واضحی با دارو و نقایص مادرزادی عمده یا خطرات سقط جنین گزارش نکرده است.
اطلاعاتی در مورد وجود دارو در شیر انسان، اثرات آن بر شیرخواران یا تولید شیر وجود ندارد. طبق مطالعات حیوانی داروی سیتاگلیپتین در شیر موش وجود دارد و بنابراین احتمالاً در انسان نیز وجود دارد. همچنین، متفورمین نیز طبق مطالعات به صورت محدودی در شیر انسان وجود دارد. هیچ عوارض جانبی بر روی شیرخوارانی که در معرض متفورمین قرار گرفته‌اند، گزارش نشده است.
شرایط نگهداری قرص سیگومت
قرص سیگومت باید در دمای اتاق و به دور از نور نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، شیاف، کرم، محلول تزریقی و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر قرص سیگومت
این مقاله به بررسی کنترل دیابت نوع 2 با قرص سیگومت، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. این دارو با کاهش تولید قند در کبد، افزایش حساسیت سلول‌ها به انسولین و تحریک ترشح انسولین پس از غذا، کمک میکند تا سطح قند خون در محدوده مناسبی باقی بماند. استفاده از سیگومت به همراه رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم و پیروی از دستورات پزشک، به بیماران دیابتی کمک میکند تا از نوسانات قند خون جلوگیری کرده و از بروز عوارض جدی ناشی از دیابت مانند بیماری‌های قلبی، کلیوی و عصبی جلوگیری کنند.
