آلرژی‌ها از جمله مشکلات شایع و مزمن سلامتی در جهان امروز هستند که می‌توانند تأثیرات منفی قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشند. علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم‌ها و پوست، و حتی حملات آسمی می‌توانند نتیجه واکنشهای آلرژیک به محرک‌های مختلف محیطی باشند. درمان و پیشگیری از این علائم، نیازمند استفاده از داروهای مؤثر و ایمن مانند آنتیهیستامینها و پایدارکننده‌های ماست‌سل است که بتوانند به کاهش واکنشهای آلرژیک و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند.
اشکال دارویی زادیتن
- قرص (۱ میلی گرم دارای کلسیم و کربوهیدرات)
- شربت
- قطره کتوتیفن
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی زادیتن
زادیتن گیرنده‌های هیستامین H1 را مسدود میکند، که باعث کاهش اثرات هیستامین، مانند خارش، عطسه و آبریزش بینی، میشود. این دارو آزاد شدن هیستامین و سایر مدیاتورهای التهابی از ماست‌سل‌ها را مهار میکند.
کتوتیفن با مکانیسم دوگانه عمل میکند: اول، به عنوان آنتاگونیست گیرنده‌های هیستامین H1، اثرات هیستامین را که عامل اصلی خارش، عطسه و آبریزش بینی هستند، مهار میکند. دوم، به عنوان پایدارکننده ماست‌سل‌ها عمل کرده و با کاهش آزادسازی واسطه‌های التهابی مانند هیستامین، پروستاگلاندین‌ها و لکوترین‌ها، از بروز واکنشهای آلرژیک فوری و تأخیری پیشگیری میکند. این دو مکانیسم باعث کاهش علائم آلرژیک و التهاب می‌شوند. اثرات کامل درمانی این دارو معمولاً پس از چند روز تا چند هفته از شروع درمان مشاهده میشود.
موارد مصرف شربت زادیتن
شربت زادیتن (Zaditen) یا کتوتیفن یک داروی آنتی‌هیستامین است که معمولاً برای درمان و پیشگیری از علائم آلرژی مانند آبریزش بینی، خارش چشم‌ها، عطسه و خارش پوستی استفاده میشود. این دارو با مهار آزاد شدن هیستامین از سلول‌های ماست‌سل (mast cells) و بلوک کردن گیرنده‌های هیستامین H1، به کاهش واکنشهای آلرژیک کمک میکند.
قرص زادیتن (کتوتیفن) برای چیست؟
موارد مصرف اصلی کتوتیفن شامل پیشگیری از آسم برونشیال آلرژیک (به ویژه در کودکان) و همچنین درمان علائم رینیت آلرژیک و ملتحمه آلرژیک است. این دارو با مهار اثرات هیستامین در بدن و پایدار کردن ماست‌سل‌ها، به کاهش واکنشهای آلرژیک کمک میکند. زادیتن برای کاهش علائم آلرژی‌های فصلی (مانند تب یونجه) و آلرژی‌های دائمی (مانند آلرژی به گرد و غبار و موی حیوانات) استفاده میشود. این علائم شامل آبریزش بینی، عطسه، خارش و قرمزی چشم‌ها می‌باشد.
بیشتر بدانید: قرص مونته لوکاست چیست؟ مونته لوکاست برای سرفه
شربت زادیتن برای کودکان
شربت زادیتن (کتوتیفن) در هر دو گروه بزرگسالان و کودکان (بالای ۶ ماه) برای پیشگیری از آسم و درمان آلرژی تجویز میشود. برای استفاده از شربت زادیتن برای کودکان، بهتر است ابتدا با پزشک مشورت کنید تا دوز مناسب و طول دوره درمان مشخص شود، زیرا دوز و مدت مصرف این دارو برای کودکان ممکن است متفاوت باشد و بسته به سن و وضعیت کودک تغییر کند.
شربت زادیتن برای سرفه کودکان
شربت زادیتن برای درمان آلرژی و علائم مرتبط با آن از جمله آبریزش بینی، عطسه و خارش پوست تجویز میشود. اگر سرفه کودک شما به دلیل حساسیت یا آلرژی است، این دارو ممکن است مفید باشد. اما برای سرفه‌هایی که به علت عفونت‌های تنفسی یا مشکلات دیگر ایجاد شده است، داروهای دیگری مورد نیاز است. برای درمان سرفه کودکان، داروهایی مثل شربت‌های ضد سرفه، آنتیهیستامینها یا داروهای ضد التهاب ممکن است مناسب باشند، اما باید طبق نظر پزشک تجویز شوند.
دوز شربت زادیتن برای کودکان
۱. دوز مصرفی در کودکان (۶ ماه تا ۳ سال)
شربت: 0.05 میلی گرم (0.25 میلی لیتر از شربت) به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن. دو بار در روز.
محلول خوراکی (قطره): اگر پزشک قطره خوراکی تجویز کرده است، دوز میلی‌گرم بر کیلوگرم باید رعایت شود. به دلیل تفاوت در غلظت قطره‌های تولیدی شرکت‌های مختلف، دوز بر حسب حجم (میلی‌لیتر) یا تعداد قطره باید دقیقاً مطابق دستور پزشک و راهنمای روی محصول باشد.
۲. دوز مصرفی در کودکان ۳ سال به بالا و نوجوانان
شربت: 5 میلی لیتر (1 قاشق چایخوری) دو بار در روز (صبح و عصر).
قرص یا کپسول: 1 قرص یا 1 کپسول دو بار در روز (صبح و عصر) همراه با وعده غذایی.
نحوه مصرف شربت زادیتن (کتوتیفن)
- دارو باید به صورت منظم و در زمان‌های مشخص شده مصرف شود تا بهترین نتایج حاصل شود.
- دوز پیشنهادی برای کودکان 6 ماه تا 3 سال، 0.05 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، دو بار در روز (صبح و شب) و برای کودکان بالای 3 سال، 1 میلی‌گرم (5 میلی‌لیتر) دو بار در روز (صبح و شب) می‌باشد. بزرگسالان معمولاً 1 میلی‌گرم (5 میلی‌لیتر) دو بار در روز مصرف می‌کنند. در صورت نیاز، دوز ممکن است تا 2 میلی‌گرم (10 میلی‌لیتر) دو بار در روز افزایش یابد.
- مصرف دارو را حتی اگر احساس بهبودی کردید، ادامه دهید. قطع ناگهانی دارو ممکن است باعث بازگشت علائم شود. شایع‌ترین عوارض جانبی شامل خواب‌آلودگی، سرگیجه، خشکی دهان و افزایش اشتها است. اگر عوارض جانبی شدید یا نگران‌کننده‌ای تجربه کردید، با پزشک خود تماس بگیرید.
طریقه مصرف قرص زادیتن
قرص زادیتن (کتوتیفن) معمولاً برای درمان و پیشگیری از علائم آلرژی و آسم آلرژیک تجویز میشود. نحوه مصرف این دارو باید مطابق دستور پزشک باشد. دوز پیشنهادی این قرص برای بزرگسالان و کودکان بالای 3 سال، 1 میلی‌گرم دو بار در روز (صبح و شب) و کودکان زیر 3 سال، باید توسط پزشک تعیین شود و معمولاً به صورت شربت تجویز میشود. قرص را به صورت کامل با آب ببلعید و از خرد کردن یا جویدن آن خودداری کنید
موارد احتیاط
قبل از مصرف شربت زادیتن، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنشهای آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات تنفسی (مانند آمفیزم، آسم حاد یا ناپایدار)، فشار بالای چشم (آب سیاه)، فشار خون بالا، مشکلات کلیوی، مشکلات کبدی، تشنج، مشکلات معده و روده (مانند زخم، انسداد)، تیروئید پرکار (پرکاری تیروئید)، مشکل در ادرار کردن و… به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط شربت زادیتن خواهیم پرداخت؛
- قبل از شروع مصرف شربت زادیتن، فهرست کاملی از داروهای مصرفی خود، از جمله داروهای بدون نسخه، مکمل‌ها و داروهای گیاهی را به پزشک ارائه دهید. مصرف همزمان داروهای آرام‌بخش، ضد افسردگی‌ها و الکل میتواند اثرات خواب‌آوری زادیتن را تشدید کند.
- زنان باردار یا شیرده باید قبل از شروع مصرف شربت زادیتن با پزشک خود مشورت کنند، زیرا اطلاعات کافی در مورد ایمنی استفاده از کتوتیفن در این شرایط وجود ندارد.
- مصرف این شربت در برخی بیماران سبب گیجی و خواب آلودگی شده است. در صورت بروز، از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری بالایی است، خودداری کنید. تا حد امکان رانندگی نکرده و کار با ماشین‌آلات و تجهیزات را به زمان دیگری موکول کنید.
- دوز مناسب برای کودکان باید توسط پزشک تعیین شود. به خصوص در کودکان زیر 3 سال، باید با دقت بیشتری دوز مصرفی را رعایت کرد. قطع ناگهانی دارو ممکن است باعث بازگشت علائم آلرژی شود. دارو باید مطابق دستور پزشک و به طور منظم مصرف شود.
- مصرف همزمان کتوتیفن با سایر آنتیهیستامینها ممکن است خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. بهتر است از مصرف همزمان این داروها خودداری شود مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد.
- برای پیشگیری در موارد آسم تجویز شود. کتوتیفن در پیشگیری یا درمان حملات حاد آسم موثر نیست. درمان با داروهایی که برای پیشگیری یا تسکین علائم مرتبط با آسم استفاده می‌شوند (مثلاً کورتیکواستروئیدها، آگونیست‌های بتا2، مشتقات گزانتین) باید حداقل به مدت ۶ تا ۱۲ هفته ادامه یابد و سپس به‌تدریج طبق علائم بالینی کاهش یابد.
- اثرات درمانی ممکن است از نظر بالینی تا چند هفته پس از شروع درمان مشهود نباشد. حداکثر اثربخشی در آسم معمولاً با طول مدت درمان بیشتر از ۱۰ هفته ظاهر میشود. برای تعیین اثربخشی، درمان باید حداقل 2 تا 3 ماه ادامه یابد. اگر درمان نیاز به قطع داشت، به تدریج طی ۲ تا ۴ هفته دوز دارو کاهش داده شود.
موارد منع مصرف شربت زادیتن
- سابقه حساسیت به کتوتیفن، بنزوات (شربت) یا سایر داروهای مشابه
- حملات آسم
- سابقه صرع و اختلالات تشنجی
عوارض شربت زادیتن
سردرد، سرگیجه یا خواب آلودگی، راش پوستی و کهیر، افزایش وزن، درد شکمی، ورم پلک، عفونت مجاری تنفسی، خشکی دهان و… برخی از عوارض شربت زادیتن می‌باشد.
اگر پزشک شما این دارو را تجویز کرده است، به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید.
عوارض بسیار شایع شربت زادیتن عبارتند از:
- خواب آلودگی
- افزایش اشتها
در ادامه به عوارض شایع شربت زادیتن خواهیم پرداخت:
- سردرد
- سرگیجه
- خشکی دهان
- افزایش وزن
- اختلال در خواب
- درد شکمی
- حالت تهوع
- آنفولانزا
- عفونت مجاری تنفسی
- ورم پلک
- خونریزی بینی
- راش پوستی یا کهیر
عوارض شربت زادیتن در کودکان
عوارض شربت زادیتن (کتوتیفن) در کودکان مشابه بزرگسالان است که شایع‌ترین آن‌ها خواب‌آلودگی و افزایش اشتها است، اما در کودکان کم‌سن‌تر ممکن است واکنشهای متناقض نظیر تحریک‌پذیری یا بی‌قراری (به جای آرام‌بخشی) با فراوانی بیشتری مشاهده شود.
تداخل دارویی زادیتن
- تداخلات رده X (پرهیز): آکلیندینیوم، آزلاستین (نازال)، بروم پریدول، سیمتروپیوم، الوکسادولین، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، لوسولپیرید، اورفنادرین، اوکساتومید، اوکسوممازین، پارالدهید، پیتولیسانت، پتاسیم کلرید، پتاسیم سیترات، روفناسین، تالیدومید، تیوتروپیوم، اومکلیدینیوم
- کاهش اثرات داروها توسط زادیتن: مهارکننده‌های استیل کولین استراز، بنزیل پنی‌سیلوئیل پلی لیزین، بتاهیستین، پروکاینتیک، هیالورونیداز، ایتوپرید، لوسولپیرید، نیتروگلیسیرین، پیتولیسانت، سکرتین
- افزایش اثرات داروها توسط زادیتن: الکل (اتیل)، آمزینیوم، داروهای آنتی کولینرژیک، آزلاستین (نازال)، بلونانسرین، برکسانولون، بوپرنورفین، سیمتروپیوم، کلوزاپین، تضعیف‌کننده‌های CNS، الوکسادولین، فلونیترازپام، گلوکاگون، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، متوتری‌مپرازین، متی‌روسین، میرابگرون، آگونیست های اپیوئید، اورفنادرین، اکسی کدون، پارالدهید، پیریبدیل، پتاسیم کلرید، پتاسیم سیترات، پرامی‌پکسول، راموسترون، روفناسین، روپینیرول، روتیگوتین، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، سوورکسانت، تالیدومید، دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی، تیوتروپیوم، توپیرامات، زولپیدم
مصرف شربت زادیتن در دوران بارداری و شیردهی
مطالعات کافی و کنترل‌شده‌ای در مورد استفاده از کتوتیفن در زنان باردار وجود ندارد. بنابراین، اثرات احتمالی این دارو بر روی جنین به طور کامل مشخص نشده است. کتوتیفن باید فقط زمانی در دوران بارداری استفاده شود که فواید احتمالی آن بر خطرات احتمالی برای جنین برتری داشته باشد. پزشک میتواند بر اساس وضعیت بیمار، در رابطه با مصرف این دارو تصمیم‌گیری کند. به علاوه، اطلاعات دقیقی در مورد ترشح کتوتیفن در شیر مادر وجود ندارد. بنابراین، نمی‌توان به طور قطعی گفت که مصرف این دارو در دوران شیردهی بی‌خطر است.
شربت زادیتن خارجی
شربت زادیتن خارجی ممکن است از نظر بسته‌بندی یا شکل دارویی تفاوت‌هایی با نسخه‌های داخلی داشته باشد، اما اصولاً همان اثر درمانی را ارائه می‌دهد. شربت زادیتن خارجی برای کودکانی که به آلرژی‌ها دچار هستند تجویز میشود، اما استفاده از آن باید تحت نظر پزشک باشد. در صورت تمایل به خرید شربت زادیتن خارجی، باید به دقت دوز و مدت مصرف آن را با پزشک خود بررسی کنید، زیرا این دارو ممکن است عوارضی داشته باشد یا با داروهای دیگر تداخل کند.
شرایط نگهداری شربت زادیتن
شربت زادیتن باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر شربت زادیتن
این مقاله به بررسی پیشگیری از علائم آسم، کاهش علائم آلرژی با شربت زادیتن، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. شربت زادیتن با ترکیب فعال کتوتیفن، یکی از داروهای مؤثر و پرکاربرد در درمان و پیشگیری از آلرژی‌های فصلی و دائمی است. کتوتیفن به عنوان یک آنتی‌هیستامین و پایدارکننده ماست‌سل‌ها، نقش مهمی در کاهش واکنشهای آلرژیک و بهبود علائم ناشی از آلرژی ایفا میکند. این دارو با مهار آزادسازی هیستامین و سایر مدیاتورهای التهابی از سلول‌های ماست‌سل، باعث کاهش علائم ناخوشایند آلرژیک مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم‌ها و پوست میشود.
