علائم هپاتیت
بیماری هپاتیت با علائم مختلفی میتواند همراه باشد. برخی از این علائم عمومی هستند و فارغ از نوع هپاتیت ممکن است با آن ها مواجه شوید. در این بخش علائم عمومی هپاتیت را بررسی خواهیم کرد.
خستگی
خستگی شدید یکی از شایع‌ترین علائم هپاتیت است. کبد به عنوان یکی از اعضای اصلی در متابولیسم بدن نقش حیاتی دارد و هنگامی که دچار التهاب میشود، عملکرد آن در تصفیه سموم از بدن کاهش می‌یابد. این موضوع منجر به تجمع سموم در خون و سایر بافت‌های بدن میشود، که خود میتواند باعث احساس خستگی و ضعف عمومی شود. این خستگی ممکن است از نوعی باشد که با استراحت بهبود نمی‌یابد و حتی میتواند زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد.
زردی صورت و یا چشم
زردی یا یرقان نشانه‌ای است که به دلیل افزایش سطح بیلی‌روبین در خون رخ می‌دهد. بیلی‌روبین ماده‌ای زردرنگ است که از تجزیه هموگلوبین حاصل میشود. در شرایط عادی، کبد بیلی‌روبین را از خون خارج کرده و آن را از طریق صفرا به روده‌ها دفع می‌کند. اما هنگامی که کبد دچار التهاب یا آسیب میشود، توانایی آن در دفع بیلی‌روبین کاهش می‌یابد و این ماده در خون تجمع می‌یابد. نتیجه این تجمع، زرد شدن پوست و چشم‌ها است. زردی معمولا اولین علامتی است که در بسیاری از موارد هپاتیت بروز می‌کند و نشانه‌ای جدی از مشکل در عملکرد کبد است.
ایجاد درد در شکم
درد شکم، به ویژه در ناحیه راست بالای شکم، از دیگر علائم رایج هپاتیت است. این درد ناشی از التهاب و تورم کبد است که باعث فشار به ساختارهای اطراف کبد میشود. شدت درد ممکن است از یک ناراحتی خفیف تا یک درد شدید و آزاردهنده متفاوت باشد. این درد میتواند با فعالیت بدنی، خوردن غذاهای سنگین یا نوشیدن الکل تشدید شود. در موارد شدیدتر، درد ممکن است به پشت یا شانه‌ها نیز انتشار یابد.
تیره شدن ادرار و روشن شدن مدفوع
رنگ ادرار و مدفوع ممکن است به دلیل تغییر در متابولیسم صفرا و بیلی‌روبین دچار تغییر شود. زمانی که کبد نمی‌تواند به درستی بیلی‌روبین را پردازش کند، این ماده از طریق ادرار دفع میشود و رنگ آن را به زرد تیره یا قهوه‌ای تغییر می‌دهد. از سوی دیگر، مدفوع ممکن است رنگ روشن‌تری پیدا کند، زیرا کاهش صفرا در روده‌ها باعث میشود رنگدانه‌های لازم برای رنگ دهی مدفوع به اندازه کافی وجود نداشته باشند. این تغییرات رنگ می‌توانند نشانه‌های اولیه‌ای از مشکلات کبدی و صفراوی باشند.
بیشتر بخوانید: هپاتیت چیست؟ بررسی علل و روش های پیشگیری از آن
تهوع و استفراغ
تهوع و استفراغ از دیگر علائم رایج هپاتیت هستند که به دلیل اثرات منفی این بیماری بر سیستم گوارش بروز می‌کنند. کبد نقشی کلیدی در هضم و متابولیسم غذاها دارد و زمانی که عملکرد آن دچار اختلال شود، ممکن است فرد احساس تهوع کند. این حالت معمولا پس از خوردن غذا تشدید میشود و ممکن است با استفراغ همراه باشد. تهوع مداوم میتواند منجر به از دست دادن اشتها و کاهش وزن شود، که خود مشکلی ثانویه است که باید به آن توجه شود.
از دست دادن اشتها
از دست دادن اشتها یا بی‌اشتهایی یکی از علائم شایع هپاتیت است و میتواند به دلیل احساس ناراحتی عمومی در دستگاه گوارش و اختلال در عملکرد کبد رخ دهد. کاهش اشتها میتواند منجر به کاهش وزن و ضعف عمومی بدن شود. این علامت به ویژه در موارد مزمن هپاتیت قابل توجه است و ممکن است نیاز به مداخلات تغذیه‌ای خاص برای جلوگیری از سوء تغذیه داشته باشد.
تب
تب معمولا به عنوان علامتی از واکنش بدن به عفونت‌ها یا التهاب‌ها شناخته میشود. در هپاتیت، تب ممکن است به خصوص در مراحل اولیه بیماری یا در هپاتیت‌های ویروسی مانند هپاتیت A و E مشاهده شود. تب معمولا خفیف تا متوسط است، اما میتواند با علائم دیگری مانند لرز، تعریق و سردرد همراه باشد. در برخی موارد، تب ممکن است نشان‌دهنده بروز یک عفونت ثانویه یا پیچیدگی بیماری باشد که نیاز به توجه فوری دارد.
خارش پوست
خارش پوست یکی از علائم آزاردهنده هپاتیت است که میتواند ناشی از تجمع بیلی‌روبین یا سایر مواد زائد در خون باشد. این خارش معمولا در شب‌ها بدتر میشود و ممکن است باعث بروز زخم و آسیب به پوست شود. خارش شدید میتواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و نیاز به درمان‌های تسکینی مانند کرم‌های ضد خارش یا داروهای آنتی‌هیستامین دارد.
درد عضلات و مفاصل
آسیت یا تورم شکم به دلیل تجمع مایعات در ناحیه شکم رخ می‌دهد و معمولا نشانه‌ای از پیشرفت بیماری هپاتیت به مراحل شدیدتر مانند سیروز کبدی است. این حالت زمانی رخ می‌دهد که کبد توانایی خود را در تولید پروتئین‌هایی که برای نگهداری مایعات در داخل عروق خونی ضروری هستند، از دست می‌دهد. علاوه بر شکم، تورم ممکن است در پاها و مچ‌ها نیز دیده شود. این علامت میتواند باعث ناراحتی شدید و اختلال در عملکرد طبیعی بدن شود و نیاز به درمان‌های تخصصی مانند مصرف داروهای دیورتیک یا حتی انجام تخلیه مایعات از شکم دارد.
نحوه تشخیص هپاتیت
شما در درجه اول با مشاهده علائم بالا می‌توانید احتمال دهید که با این بیماری مواجه شده اید اما برای تشخیص دقیق و انتخاب راه درمان مناسب باید به پزشک مراجعه کنید. پزشکان با انجام یک سری آزمایشات می‌توانند متوجه شوند که بیماری شما هپاتیت است یا بیماری دیگری باعث بروز علائم بالا شده است.
معاینه فیزیکی
برای تشخیص همه اشکال هپاتیت، پزشک ابتدا شرح حال شما را می‌گیرد تا عوامل خطری که ممکن است داشته باشید را مشخص کند. در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است به آرامی شکم شما را فشار دهد تا ببیند آیا درد یا حساسیت وجود دارد یا خیر. پزشک شما همچنین ممکن است تورم کبد و هرگونه تغییر رنگ زرد در چشم یا پوست شما را بررسی کند.
تست‌های عملکرد کبد
آزمایش‌های عملکرد کبد، از نمونه‌های خون شما برای تعیین میزان کارآمدی کبد استفاده می‌کنند. نتایج غیرعادی این آزمایش‌ها ممکن است اولین نشانه‌ای از وجود مشکل باشد، به‌ویژه اگر در معاینه فیزیکی بیماری کبدی هیچ نشانه‌ای از خود نشان نداده باشید. سطوح بالای آنزیم کبدی ممکن است نشان دهنده استرس، آسیب دیدن یا عدم عملکرد صحیح کبد باشد.
سایر آزمایشات خون
اگر آزمایش‌های عملکرد کبد شما غیرطبیعی باشد، پزشک احتمالا آزمایش‌های خون دیگری را برای تشخیص مشکل به وجود آمده تجویز می‌کند. این آزمایش‌ها می‌توانند با بررسی وجود ویروس‌های هپاتیت یا آنتی‌بادی‌هایی که بدنتان برای مبارزه با آن‌ها تولید می‌کند، به پزشک اطمینان دهد که شما دچار بیماری هپاتیت شده‌اید یا خیر.
بیوپسی کبد
بیوپسی کبد یک روش پزشکی است که در آن نمونه کوچکی از بافت کبد برای بررسی‌های میکروسکوپی و آزمایشگاهی برداشته میشود. پزشکان ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر هپاتیت از این روش استفاده کنند. پزشکان متخصص معمولا از اسکن اولتراسوند برای این روش استفاده می‌کنند. این آزمایش به پزشک اجازه می‌دهد تا تعیین کند که عفونت یا التهاب چگونه بر کبد شما تأثیر گذاشته است.
سونوگرافی
سونوگرافی شکم از امواج اولتراسوند برای ایجاد تصویری از اندام‌های داخل شکم استفاده می‌کند. این آزمایش به پزشک اجازه می‌دهد تا کبد و اندام‌های مجاور شما را از نزدیک بررسی کند. مواردی که در این روش برای پزشک آشکار میشود شامل موارد زیر میشود:
- مایع موجود در شکم شما
- آسیب یا بزرگ شدن کبد
- تومورهای کبدی
- ناهنجاری‌های کیسه صفرا
سخن پایانی
در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی علائم هپاتیت پرداخته شد. هپاتیت یک بیماری جدی است که میتواند به عوارض وخیمی مانند سیروز کبدی و سرطان کبد منجر شود. شناخت علائم اولیه و عمومی این بیماری میتواند به تشخیص زودهنگام و درمان مناسب کمک کند. اگرچه علائم در بین انواع مختلف هپاتیت متفاوت است، اما خستگی، زردی پوست و درد شکم از رایج‌ترین علائمی هستند که در همه انواع این بیماری مشاهده میشوند.
