چرا باید سیروز کبدی را جدی بگیریم؟

کبد، عضو بزرگی از بدن است که در قسمت فوقانی و راست شکم قرار دارد. از کبد می‌توان به عنوان بزرگترین ارگان بدن یاد کرد که فعالیت‌های زیادی در جهت سلامتی بدن شما انجام می‌دهد. آسیب کبد می‌تواند منجر به خونریزی‌های شدید، تورم و مشکلات تنفسی شود. سیروز کبدی یا تنبلی کبد یک بیماری خطرناک و جدی است که بسیاری از افراد به دلیل عدم آشنایی با این بیماری، آن را جدی نمی‌گیرند. ما در این مقاله از مجله مثبت سبز شما را با بیماری سیروز کبدی، علائم و درمان آن آشنا می‌کنیم؛ تا انتهای مقاله همراه ما باشید و خوشحال می‌شویم که نظرات خود را در بخش کامنت با ما در میان بگذارید.

نقش کبد در سلامتی بدن چیست؟

در ابتدا لازم دانستیم تا شما را با نقش کبد در بدن و اهمیت ویژه آن در سلامتی آشنا کنیم. اگر خواهان بدنی سالم و طول عمر بالا هستید، باید به سلامت این عضو بدن توجه کنید. کبد از جمله اعضای فعال بدن به شمار می‌آید که از آن به عنوان اندام همه کاره یا تصفیه خانه و پالایشگاه بدن یاد می‌کنند. این اندام حیاتی وظیفه دارد تا تمامی مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی را که بدن دریافت می‌کند تصفیه نماید. اگر کبد نتواند در دفع سموم بدن عملکرد خوبی داشته باشد، علائم مختلفی از آن ظاهر خواهد شد.

می‌توان گفت، مهمترین نقش کبد در بدن، تبدیل مواد غذایی به مواد شیمیایی اصل و ضروری برای ادامه زندگی است. از طرفی نقش دیگر کبد، تولید صفرا است. آمونیاک از جمله خطرناک‌ترین مواد سمی به شمار می‌آید که مشکلاتی را در عملکرد بدن به وجود می‌آورد. کبد پس از مشاهده آمونیاک، آن را به اوره تبدیل کرده و از طریق ادرار از بدن دفع می‌کند. با این تفاسیر، متوجه نقش پررنگ این عضو از بدن شدیم؛ می‌توانید با خرید بهترین قرص کبد و رژیم غذایی صحیح به سلامت آن کمک کنیم.

سیروز کبدی چیست؟

این عارضه به انگلیسی cirrhosis نامیده می‌شود. سیروز یک بیماری کبدی در مراحل پایانی است که در آن بافت سالم کبد با بافت اسکار جایگزین می‌شود و کبد برای همیشه آسیب می‌بیند. تحقیقات ثابت کرده است که سلول هپاتیک که وظیفه ذخیره ویتامین A را دارد، نقش اصلی در ایجاد بیماری سیروز کبد دارد.

زمانی که به دلیل بیماری، عفونت یا هر علت دیگری بافت کبد آسیب می‌بیند، سعی می‌کند خود را ترمیم کند. این ترمیم مداوم باعث ایجاد بافت اسکار شده و در عملکرد کبد اختلال ایجاد می‌کند. در واقع، بافت دچار اسکار، جریان پورتال خون را از طریق اندام مسدود می‌کند، فشار خون را بالا می‌برد و عملکرد طبیعی را مختل می‌کند. به همین دلیل این بیماری در مراحل پیشرفته بسیار خطرناک بوده و تهدید کننده حیات فرد است. پس با تشخیص به موقع و بهترین روش درمان سیروز کبدی باید به پیشرفت آن خاتمه داد.

علت سیروز کبدی چیست؟

پیش از این گفتیم، زمانی که زخمی در کبد محدود باشد، کبد معمولا قادر به ترمیم و بازسازی خودش و زخم ایجاد شده است. تکرار زخم و آسیب در سال‌های زیاد و پشت سر هم می‌تواند سبب پیشرفت سیروز و خطرناک شدن این بیماری شود.

عوامل ایجاد سیروز کبدی عبارتند از:

• مصرف مشروبات الکلی
• هپاتیت ویروسی
• وجود مس در کبد
• اضافه وزن شدید
• چربی انباشته شده در بیمار غیر الکلی
• بیماری ذخیره گلیکوژن
• تجمع آهن در بدن
• سیستم ایمنی ضعیف بدن
• وجود عفونت در بدن مانند بروسلوز
• کمبود آلفا-1- آنتی تریپسین
• فیبروز کیستی
• سیروز کریپتوژنیک
• مشکلات مجاری صفراوی

علائم سیروز کبدی چیست؟

معمولا این بیماری در مراحل اولیه هیچ علائم خاصی را به همراه ندارد. با پیشرفت بیماری و رشد بافت ناسالم در کبد، علائم زیر پدیدار می‌شود:

• عروق خونی به راحتی از روی پوست زیر شکم قابل مشاهده هستند
• بی خوابی
• خارش پوست
• کاهش اشتها
• کاهش وزن
• تهوع
• درد و سفت شدن نواحی اطراف کبد
• قرمز شدن و خارش شدید کف دست
• بی حالی
• افزایش ضربان قلب
• خونریزی لثه
• ریزش مو
• یرقان یا زردی سفیده چشم
• مدفوع تیره و خونی یا بی رنگ
• تیره شدن رنگ ادرار
• استفراغ خونی
• اختلال در حرکت و راه رفتن

آشنایی با عوارض سیروز کبدی

سیروز یا تنبلی کبد یک بیماری جدی و خطرناک است که در هر مرحله از بیماری می‌تواند عوارضی را برای فرد ایجاد کند. برخی از عوارض این بیماری شامل موارد زیر است:

• آسیت یا ادم (ورم پا و شکم): آسیت فرایند تجمع مایع در شکم و ادم تجمع مایعات در پاهاست که فشارخون پورتال باعث ورم پا و شکم می‌شود. از طرفی به دلیل ناتوانی کبد در ساخت پروتئین‌های خاص مثل آلبومین ممکن است این مشکل به وجود بیاید.
• واریس و فشار سیاهرگ: واریس به عروق بزرگ و متورم مری و سیاهرگ عروق شکمی است. سیروز فشار خون این عروق را افزایش می‌دهد و علاوه بر آن باعث ایجاد لخته نیز خواهد شد.
• اختلال در انعقاد: سیروز کبدی فرایند انعقاد خون را دچار مشکل می‌کند و منجر به از بین رفتن این قابلیت در بدن می‌شود.
• عفونت: در افراد مبتلا به این بیماری، مبارزه با عفونت‌ها سخت می‌شود.
• کاهش وزن و سوء تغذیه: پردازش مواد غذایی با مشکل رو به رو  می‌شود و ضعف و کاهش وزن را برای فرد به دنبال دارد.
• آنسفالوپاتی کبدی (تجمع سموم در مغز): در صورتی که کبد قابلیت تصفیه خون را نداشته باشد، تجمع سموم زیاد و به مغز می‌رسد و باعث مشکل در تمرکز فرد می‌شود. با پیشرفت این بیماری ممکن است شخص به کما برود.
• زردی: کبد به خوبی بیلی روبین را از خون پاکسازی نمی‌کند و منجر به زردی می‌شود.
• کارسینیوم سلول‌های کبد: متداول ترین نوع سرطان کبد است که سومین عامل مرگ و میر در اثر ابتلا به سرطان در جهان محسوب می‌شود.

چگونه بیماری سیروز کبدی را تشخیص دهیم؟

اغلب مبتلایان به این بیماری بدون علامت هستند و تشخیص معمولا به صورت اتفاقی در هنگام معاینه فیزیکی یا تست آزمایشگاهی صورت می‌گیرد. برای تشخیص دقیق سیروز، می‌توان از روش بیوپسی کبد استفاده کرد. به طور کلی پزشک برای تشخیص دقیق‌تر از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

• آزمایش خون: بررسی عملکرد کبد
• عکسبرداری: رادیولوژی، سی تی اسکن و ام آر آی به منظور بررسی اندازه کبد و تشخیص وجود زخم
• نمونه برداری: یک نمونه کوچک از کبد جدا شده و برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
• آندوسکوپی: لوله ای مجهز به دوربین را از طریق گلو وارد کرده و در آن وضعیت عروق بررسی می‌شوند.

مراحل بیماری سیروز کبدی

سیروز کبدی به خودی خود مرحله دیررس آسیب کبدی است. پس از تشخیص این بیماری پزشک با توجه به مقدار آسیب به کبد مرحله آن را مشخص می‌کند. مراحل این بیماری در جدول زیر آمده است:

 آیا درمان سیروز کبدی امکان پذیر است؟

به طور کلی، آسیب کبدی ناشی از بیماری سیروز قابل برگشت نیست اما درمان می‌تواند پیشرفت بیماری را متوقف کند یا به تاخیر بیندازد و عوارض ناشی از سیروز کبدی را کاهش دهد. برخی از اقدامات جهت جلوگیری از بدتر شدن سیروز عبارتند از:

• عدم مصرف نوشیدن الکل
• در صورت ابتلا به هپاتیت مزمن آن را درمان کنید.
• از مصرف داروهایی که به کبد فشار وارد می‌کنند خودداری کنید.
• رعایت رژیم غذایی سالم، متعادل و کم چرب
• آخرین راه جراحی پیوند کبد

جدیدترین روش درمان سیروز کبدی کدام است؟

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که سلول درمانی یک روش موثر و کم هزینه برای درمان بیماری‌های کبد مانند سیروز است. در این روش از سلول‌های بنیادی مزانشیمی و ماکروفاژها استفاده می‌شود. این درمان از آن جهت کم هزینه است که سلول‌های بنیادی مرانشیمی نه تنها از مغز استخوان بلکه از بافت‌های زائدی مانند بند ناف، بافت چربی و پالپ دندان نیز قابل تهیه هستند. در حال حاضر، آخرین راه برای افرادی که حتی با استفاده از موارد فوق موفق به درمان بیماری نشدند، پیوند کبد است.

بهترین رژیم غذایی برای بیماران سیروز کبد

از آنجایی که سیروز کبدی مرحله نهایی بیماری‌های مزمن کبدی است، فرد به داشتن رژیم غذایی اصولی و هدفمند جهت پیشگیری از علائم مربوط به بیماری (کاهش وزن، سوء تغذیه، ضعف، خستگی، عفونت، خونریزی دستگاه گوارش و …) نیاز دارد. پس انتخاب صحیح مواد غذایی باعث کاهش علائم بیماری و ارتقا سلامت بیمار می‌شود. رعایت موارد زیر برای کنترل این بیماری توصیه می‌شود:

• تعداد دفعات وعده‌های غذایی را افزایش داده و حجم مواد غذایی را در هر دفعه کاهش دهید.
• گروه نان و غلات، برنج، ماکارونی و همچنین میوه و سبزی حاوی ترکیبات قندی است که منبع اصلی تولید انرژی روزانه بدن محسوب می‌شوند و در عین حال سطح سموم را در بدن افزایش نمی‌دهند. بنابراین توصیه می‌شود از این مواد غذایی در رژیم غذایی افراد مبتلا به سیروز کبدی استفاده شود.
• این افراد باید مصرف پروتئین را در غذاهای خود افزایش دهند. زیرا پروتئین گیاهی و حیوانی به جبران تحلیل عضلات کمک می‌کند.
• حذف چربی‌های ناسالم در رژیم غذایی (غذاهای سرخ شده  تنقلات فرآوری شده)
• اگر علت ابتلا به این بیماری، کبد چرب غیر الکلی است با درمان کبد چرب و رعایت رژیم غذایی مناسب بیماری کبد چرب می‌توان جلوی پیشرفت بیماری سیروز را گرفت.

درمان گیاهی سیروز کبدی

برخی از گیاهان دارویی و دم نوش‌ها می‌توانند به سلامت کبد و کاهش عوارض آن کمک موثری کنند.

این گیاهان عبارتند از:

خار مریم: یکی از گیاهان مفید برای درمان سیروز کبد است. این گیاه حاوی یک ماده فعال به نام سیلیبینین با خواص آنتی اکسیدانی قوی و اثرات سم زدایی و محافظت از کبد است. تحقیقات متخصصین طب سنتی حاکی از آن است که مصرف این گیاه می‌تواند برای افراد مبتلا به بیماری کبد الکلی مفید است.

اکلیپتا: آب تمام قسمت‌های این گیاه در درمان مشکلات کبدی مانند سیروز و هپاتیت مفید است.

شیساندرا: در طب سنتی چینی از گیاه شیساندرا برای پاکسازی کبد، محافظت از سلول‌های کبد در برابر آسیب بیشتر و کمک به بازسازی بافت‌های کبد استفاده می‌شود.

چای سبز: سرشار از آنتی اکسیدان است که استرس اکسیداتیو که باعث شروع سیروز بافت‌ها می‌شود را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، با خواص ضد ویروسی به مبارزه با هپاتیت ویروسی می‌پردازد و اثر محافظتی در برابر بیماری‌های کبد دارد.

درد سیروز کبد چیست؟

این بیماری در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارد. اما در مراحل پیشرفته و حاد ممکن است شخص دچار درد گرفتگی عضلات و بیماری‌های استخوان شود.

کلام آخر

ما در این مقاله از مجله مثبت سبز سعی داشتیم تا شما را با وظایف متعدد کبد و نقش ویژه آن در حیات فرد، بیماری سیروز کبدی و اینکه چرا باید سیروز کبدی را جدی بگیریم؟ آشنا کنیم. امیدواریم در انتقال مطالب موفق عمل کرده باشیم و  با مطالعه این مقاله تغییری در سبک زندگی خود ایجاد کنید تا از ابتلا به این بیماری در امان باشید. تیم مثبت سبز آرزوی سلامتی و تندرستی را برای شما دارد.