قرص یاسمین برای چیست؟
قرص یاسمین یک داروی خوراکی ضدبارداری ترکیبی است که حاوی دو هورمون مصنوعی اتینیل استرادیول و دروسپیرنون میباشد. این دارو با جلوگیری از تخمکگذاری و ایجاد تغییر در مخاط دهانه رحم و دیواره رحم، احتمال بارداری را کاهش می‌دهد. علاوه بر پیشگیری از بارداری، این قرص در تنظیم چرخه قاعدگی، کاهش دردهای قاعدگی، بهبود آکنه و کنترل علائم سندرم پیش از قاعدگی نیز مؤثر است.
فواید قرص یاسمین
از نظر فواید، قرص یاسمین علاوه بر پیشگیری مطمئن از بارداری، نقش‌های دیگری نیز دارد:
- پیشگیری مطمئن از بارداری: قرص یاسمین با ترکیب دو هورمون اتینیل استرادیول و دروسپیرنون، تخمکگذاری را مهار کرده و با ایجاد تغییر در مخاط دهانه رحم و لایه داخلی رحم، احتمال باروری را به شدت کاهش می‌دهد.
- تنظیم چرخه قاعدگی: بسیاری از خانم‌هایی که دوره‌های پریود نامنظم دارند، با مصرف منظم یاسمین می‌توانند به یک سیکل ماهانه قابل پیش‌بینی و منظم دست یابند که این امر باعث کاهش استرس و بهبود خواب میشود.
- کاهش خونریزی و درد قاعدگی: این دارو علاوه بر پیشگیری از بارداری، یک قرص قاعدگی است که می‌تواند شدت خونریزی‌های ماهانه و دردهای رحمی را کاهش دهد و حتی خطر ابتلا به کم‌خونی ناشی از خونریزی‌های شدید قاعدگی را کمتر کند.
- بهبود وضعیت پوستی و کاهش آکنه: به دلیل اثرات تنظیمی بر سطح هورمون‌ها، یاسمین در کاهش جوشهای پوستی، به‌ویژه در زنانی که به آکنه هورمونی مبتلا می‌باشند، نقش موثری دارد و می‌تواند ظاهر پوست را شفاف‌تر کند.
- کنترل علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD): بسیاری از زنان پس از مصرف این دارو کاهش علائمی مانند نوسانات خلقی، تحریک‌پذیری، سردرد، نفخ و حساسیت پستان‌ها را گزارش می‌کنند.
- کاهش احتباس مایعات و نفخ: وجود دروسپیرنون در فرمولاسیون یاسمین خاصیت ضد مینرالوکورتیکوئیدی دارد که مانع تجمع آب و نمک در بدن میشود، به همین دلیل برخلاف برخی قرص‌های ضدبارداری دیگر، احتمال افزایش وزن ناشی از احتباس مایعات کمتر است.
نحوه مصرف قرص یاسمین
مصرف قرص یاسمین به صورت روزانه و منظم است. بسته آن شامل ۲۱ قرص فعال میباشد که باید هر روز در ساعت مشخصی مصرف شود. پس از پایان قرص‌ها، ۷ روز وقفه ایجاد میشود و در این مدت خونریزی شبیه پریود رخ می‌دهد. برای آگاهی از نحوه مصرف، با ما همراه باشید.
- اولین قرص یاسمین باید در روز اول قاعدگی مصرف شود تا اثر پیشگیری از بارداری از همان ابتدا فعال شود. در برخی موارد می‌توان مصرف را از روز دوم تا پنجم پریود آغاز کرد، اما در این صورت لازم است تا ۷ روز اول از یک روش کمکی مانند کاندوم استفاده شود.
- بسته یاسمین شامل ۲۱ قرص است که باید هر روز تقریباً در یک ساعت مشخص مصرف شود. این نظم در مصرف، نه تنها اثربخشی قرص را تضمین کرده بلکه احتمال فراموشی را نیز کاهش می‌دهد.
- پس از اتمام ۲۱ قرص، یک فاصله ۷ روزه بدون مصرف ایجاد میشود. در این مدت خونریزی شبیه پریود اتفاق میافتد. این خونریزی به دلیل قطع موقت هورمون‌هاست و یک روند طبیعی محسوب میشود.
- پس از گذشت ۷ روز وقفه، بسته جدید باید آغاز شود، حتی اگر خونریزی هنوز ادامه داشته باشد. این پیوستگی برای حفظ اثر دارو ضروری است.
- در شرایط خاص مانند پس از زایمان یا سقط، پزشک زمان دقیق شروع مصرف را تعیین می‌کند تا هم از بارداری ناخواسته جلوگیری شود.
بهترین زمان مصرف قرص یاسمین
زمان مصرف این قرص روز اول قاعدگی است، زیرا از همان ابتدا اثر پیشگیری از بارداری فعال میشود و نیاز به روش کمکی وجود ندارد. هر قرص باید روزانه در ساعت مشخص مصرف گردد تا اثربخشی آن حفظ شود. اگر مصرف از روز دوم تا پنجم پریود آغاز شود، لازم است طی ۷ روز اول از یک روش جلوگیری کمکی مانند کاندوم نیز استفاده شود.
در صورت فراموشی قرص یاسمین چه کنیم؟
فراموش کردن قرص یاسمین می‌تواند اثر پیشگیری از بارداری را کاهش دهد. اگر کمتر از ۲۴ ساعت گذشته باشد، فوراً قرص را بخورید و ادامه دهید. بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت، قرص فراموش‌شده را همراه قرص روزانه بعدی مصرف کنید و از روش کمکی مثل کاندوم استفاده کنید. همچنین، اگر بیش از ۴۸ ساعت یا چند قرص پشت سر هم فراموش شود، احتمال بارداری بالا می‌رود و بهتر است با پزشک مشورت کنید یا بسته جدید را شروع کنید.
نحوه عملکرد قرص یاسمین
قرص یاسمین با ترکیب دو هورمون اتینیل استرادیول و دروسپیرنون عمل می‌کند. این دارو با مهار تخمکگذاری از آزاد شدن تخمک جلوگیری کرده و در نتیجه احتمال باروری کاهش می‌یابد. همچنین با غلیظ کردن مخاط دهانه رحم، حرکت اسپرم به سمت رحم سخت‌تر میشود. علاوه بر این، یاسمین با تغییر و نازک کردن دیواره داخلی رحم (اندومتر) مانع لانه‌گزینی تخمک بارور شده می‌گردد و اثر پیشگیری را کامل می‌سازد.
اشکال دارویی قرص یاسمین
یاسمین تنها به صورت قرص خوراکی روکش‌دار (Film-coated tablet) تولید و عرضه میشود. هر بسته شامل ۲۱ عدد قرص زرد رنگ حاوی ترکیب هورمونی اتینیل استرادیول (۳۰ میکروگرم) و دروسپیرنون (۳ میلی‌گرم) است.
عوارض قرص یاسمین
قرص یاسمین مانند سایر داروهای هورمونی ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شود. بیشتر این عوارض خفیف و گذرا است و با ادامه مصرف کاهش می‌یابند. برخی افراد ممکن است به تغییرات هورمونی حساس باشند و علائمی مانند تهوع، سردرد یا تغییر خلق را تجربه کنند. برخی ازعوارض شایع این قرص به شرح زیر است:
- تهوع و استفراغ
- سردرد و میگرن
- افزایش وزن یا احتباس مایعات
- حساسیت یا درد پستان
- تغییرات خلقی و اضطراب
- لکه‌بینی یا خونریزی بین پریودها
- جوش یا تغییرات پوستی
قرص یاسمین و لاغری
مصرف قرص یاسمین به طور مستقیم باعث لاغری یا کاهش وزن نمیشود و هدف اصلی آن پیشگیری از بارداری است. با این حال، برخی افراد ممکن است به دلیل کاهش احتباس مایعات بدن ناشی از هورمون دروسپیرنون، کاهش اندکی در وزن آبکی بدن تجربه کنند. این کاهش جزئی است و به معنی چربی‌سوزی یا کاهش واقعی وزن نیست.
موارد احتیاط
قبل از مصرف، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. موارد احتیاط این قرص به شرح زیر است:
- افرادی که سابقه ترومبوز وریدی، سکته قلبی، سکته مغزی یا مشکلات عروق محیطی دارند، باید قبل از مصرف یاسمین با پزشک مشورت کنند. هورمونهای ترکیبی موجود در قرص می‌توانند احتمال تشکیل لخته خون به خصوص در افراد با عوامل خطر دیگر مانند چاقی یا جراحی اخیر را افزایش دهند.
- مصرف یاسمین ممکن است باعث افزایش فشار خون شود، بنابراین زنان با فشار خون کنترل‌نشده باید فشار خود را به طور منظم بررسی کنند و در صورت افزایش قابل توجه، مصرف دارو را قطع کرده یا تغییر دهند.
- افراد مبتلا به میگرن با اورا (علائم عصبی مثل تاری دید یا اختلال حسی) باید با احتیاط از یاسمین استفاده کنند، زیرا مصرف آن ممکن است خطر سکته مغزی یا تشدید میگرن را افزایش دهد.
- بیماری‌های کبدی شدید، التهاب کبد یا اختلال عملکرد صفراوی می‌تواند متابولیسم دارو را تحت تأثیر قرار دهد و اثر قرص را کاهش یا عوارض آن را افزایش دهد.
- زنان دارای سابقه سرطان سینه یا رحم باید پیش از مصرف یاسمین با پزشک مشورت کنند، زیرا هورمونهای استروژن و پروژستین می‌توانند رشد سلول‌های حساس به هورمون را تحریک کنند.
- مصرف یاسمین در زنان بالای ۳۵ سال که سیگار می‌کشند، به طور قابل توجهی خطر بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و ترومبوز وریدی را افزایش می‌دهد. بنابراین ترک سیگار یا انتخاب روش پیشگیری دیگر توصیه میشود.
- افراد مبتلا به دیابت یا مشکلات متابولیک باید مصرف یاسمین را تحت نظر پزشک داشته باشند، زیرا ممکن است سطح قند خون یا چربی خون تحت تأثیر قرار گیرد.
موارد منع مصرف قرص یاسمین
- سابقه لخته خون یا ترومبوز وریدی
- فشار خون بالا کنترل‌نشده
- سرطان‌های حساس به هورمون
- میگرن با اورا
- بیماری‌های کبدی شدید
- حاملگی و شیردهی اولیه
- سیگار کشیدن در سن بالای ۳۵ سال
قرص یاسمین واقعاً جوشهای هورمونی را درمان می‌کند؟
بله، قرص یاسمین می‌تواند جوشهای هورمونی را کاهش دهد، اما به شکل درمان قطعی عمل نمیکند و نتیجه آن بسته به نوع پوست و شدت جوشها متفاوت است. دلیلش این است که:
- یاسمین حاوی استروژن و دروسپیرنون است که تعادل هورمون‌ها را تنظیم می‌کند.
- کاهش هورمونهای آندروژن باعث کاهش تولید چربی پوست (سبوم) میشود.
- در نتیجه، جوشهای هورمونی و التهابی کمتر ظاهر میشوند.
مصرف قرص یاسمین در بارداری
مصرف قرص یاسمین در دوران بارداری ممنوع است، این دارو حاوی هورمونهای استروژن و پروژستین است و می‌تواند بر رشد جنین تأثیر منفی داشته باشد. اگر فردی در حین مصرف یاسمین متوجه بارداری شود، باید مصرف دارو را قطع کند و با پزشک مشورت نماید. مصرف یاسمین در سه‌ماهه اول بارداری خطر ناهنجاری‌های جنینی را افزایش نمی‌دهد، اما به دلیل اثرات هورمونی، استفاده از آن در طول بارداری توصیه نمیشود.
تداخل دارویی قرص یاسمین
قرص یاسمین می‌تواند با برخی داروها تداخل دارویی داشته باشد و اثربخشی آن را کاهش دهد یا عوارض جانبی را افزایش دهد. مهم‌ترین موارد عبارتند از:
- تداخلات رده X: اسپمیفن، پکسیدارتینیب، ترانگزامیک اسید، یولی‌پریستال، آناستروزول، فرآورده‌های ترکیبی ضدویروس هپاتیت سی، داسابوویر، دی هیدرو اپی اندروسترون، انکورافنیب، اگزمستان، گلکاپرویر و پیبرنتاسویر، گریزئوفولوین
- کاهش اثرات قرص یاسمین توسط داروها: دابرافنیب، داروناویر، دفراسیروکس، افاویرنز، الویتگراویر، انکورافنیب، انزالوتامید، اردافیتینیب، اسلی‌کاربازپین، اگزناتید، فلبامات، فوسامپرناویر، فوس اپرپیتانت، فوس فنی‌توئین، گریزئوفولوین، ایووسیدنیب، ایکسازومیب، لزینوراد، لیکسیسناتید
شرایط نگهداری قرص یاسمین
این قرص باید در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتی‌گراد و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود. بسته‌بندی باید محکم و خشک باشد و دور از دسترس کودکان قرار گیرد. از نگهداری در محیط‌های مرطوب مانند حمام یا کنار سینک خودداری کنید تا کیفیت دارو حفظ شود.
کلام آخر
این مقاله به بررسی پیشگیری از بارداری با قرص یاسمین، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. علاوه بر جلوگیری از بارداری، به تنظیم چرخه قاعدگی، کاهش درد و خونریزی قاعدگی، بهبود آکنه و کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی کمک می‌کند. مصرف ایمن قرص یاسمین نیازمند رعایت دقیق دستور مصرف، آگاهی از عوارض جانبی و توجه به موارد منع مصرف و تداخل‌های دارویی است. با مشورت پزشک و پیروی از نکات احتیاط، این دارو می‌تواند گزینه‌ای مطمئن و موثر برای مدیریت باروری و سلامت زنان باشد.
