جینکو بیلوبا (ginkgo biloba)
جینکو بیلوبا تنها بازمانده از یک رده باستانی گیاهان است که قدمت آن به میلیون‌ها سال پیش بازمی‌گردد. این درخت به دلیل مقاومت بالای خود در برابر شرایط محیطی به فسیل زنده معروف شده است. در طب سنتی چینی از برگ‌ها و دانه‌های جینکو برای اهداف درمانی استفاده می‌‌کردند، اما در تحقیقات مدرن تمرکز بیشتر بر عصاره استاندارد برگ‌های این گیاه است. عصاره جینکو به دلیل دارا بودن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی برای بهبود گردش خون، کاهش التهاب و حمایت از سلامت مغز مورد مطالعه قرار گرفته است.
خواص شگفت انگیز جینکوبیلوبا برای بدن
جینکو بیلوبا به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی که دارد، برای سلامتی بسیار مفید است. در ادامه این فواید را بررسی می‌کنیم.
از فواید جینکوبیلوبا، دارای آنتی‌اکسیدان‌های قوی
جینکو حاوی سطوح بالایی از فلاونوئیدها و ترپنوئیدها است که به عنوان آنتی‌اکسیدان‌های قوی شناخته می‌شوند. این ترکیبات با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد، از آسیب سلولی ناشی از استرس اکسیداتیو جلوگیری میکنند. این خاصیت ممکن است دلیل اصلی بسیاری از فواید جینکوبیلوبا مانند کاهش التهاب و بهبود سلامت مغز باشد. با این حال، هنوز مشخص نیست که این آنتی‌اکسیدان‌ها تا چه حد در بدن اثر می‌گذارند و تحقیقات بیشتری لازم است.
کاهش التهاب با جینکو بیلوبا
التهاب پاسخ طبیعی بدن به آسیب یا ورود عوامل خارجی است، اما التهاب مزمن می‌تواند به بیماری‌های مختلفی منجر شود. تحقیقات نشان داده‌اند که عصاره جینکو می‌تواند نشانگرهای التهابی را در سلول‌های انسانی و حیوانی کاهش دهد. این اثر در بیماری‌هایی مانند آرتریت، بیماری التهابی روده و برخی سرطان‌ها مشاهده شده است، اما مطالعات انسانی در مقیاس بزرگ برای تایید این فواید مورد نیاز است.
بهبود گردش خون و سلامت قلب
در طب سنتی چینی جینکو بیلوبا برای باز کردن کانال‌های انرژی به اندام‌های مختلف مانند قلب و مغز استفاده می‌شد. مطالعات نشان داده‌اند که جینکو می‌تواند جریان خون را از طریق افزایش سطح نیتریک اکسید، ترکیبی که رگ‌های خونی را گشاد می‌کند، بهبود بخشد. یک مطالعه در سال ۲۰۰۸ نشان داد که مصرف جینکو در افراد مبتلا به بیماری قلبی باعث افزایش ۱۲ درصدی جریان خون شد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تایید اثرات آن بر سلامت قلب و گردش خون لازم است.
کاهش علائم زوال عقل و اختلالات روانی
جینکو بیلوبا به دلیل تاثیرات بالقوه خود بر عملکرد مغز، برای کاهش علائم زوال عقل و بیماری آلزایمر مورد مطالعه قرار گرفته است. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که جینکو می‌تواند سرعت زوال شناختی را در افراد مبتلا به زوال عقل کاهش دهد. برای مثال بررسی در سال ۲۰۱۶ نشان داد که استفاده از عصاره جینکو همراه با داروهای معمول، توانایی‌های عملکردی را در بیماران مبتلا به آلزایمر خفیف بهبود بخشید. همچنین، مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ نشان داد که مصرف جینکو به مدت ۲۲ تا ۲۴ هفته علائم زوال عقل را کاهش داد. با این حال، نتایج تحقیقات متناقض است و نیاز به مطالعات بیشتری وجود دارد.
کاهش اضطراب از خواص جینکوبیلوبا
مطالعات حیوانی در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ نشان داده‌اند که جینکو به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی که دارد می‌تواند علائم اضطراب را کاهش دهد. این اثر ممکن است به دلیل کاهش استرس اکسیداتیو باشد که با اضطراب مرتبط است. با این حال، تحقیقات انسانی در این زمینه محدود است و نمی‌توان نتیجه‌گیری قطعی کرد.
بهبود علائم افسردگی
جینکوبیلوبا ممکن است در کاهش علائم افسردگی به‌ویژه در افراد مسن موثر باشد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ نشان داد که مصرف عصاره جینکو همراه با داروهای ضدافسردگی در افراد مسن، علائم افسردگی را بهبود بخشید و سطح نشانگرهای آسیب مغزی را کاهش داد. همچنین مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹ نشان داد که جینکو در بیماران مبتلا به افسردگی پس از سکته مغزی، هنگامی که با ضدافسردگی‌ها ترکیب شد، اثربخشی بیشتری داشت. با این حال، افسردگی بیماری پیچیده‌ای است و نیاز به تحقیقات بیشتری برای تایید این اثرات وجود دارد.
حمایت از سلامت چشم و بینایی
تحقیقات محدودی نشان داده‌اند که جینکو ممکن است جریان خون به چشم‌ها را افزایش دهد که این امر می‌تواند برای افراد مبتلا به گلوکوم مفید باشد. همچنین بررسی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که برخی افراد مبتلا به دژنراسیون ماکولای مرتبط با سن بهبودهایی در بینایی گزارش کردند، اما این نتایج از نظر آماری قابل‌توجه نبودند. تحقیقات بیشتری برای تایید این فواید لازم است.
جینکو بیلوبا برای درمان سردرد و میگرن
جینکو ممکن است در درمان سردردها و میگرن‌هایی که ناشی از استرس یا کاهش جریان خون هستند، موثر باشد. خواص آنتی‌اکسیدانی و گشادکنندگی عروق جینکو می‌تواند به تسکین این علائم کمک کند. با این حال، اگر میگرن به دلیل گشاد شدن بیش از حد عروق خونی باشد، جینکو ممکن است تاثیری نداشته باشد. تحقیقات بیشتری برای درک این اثر مورد نیاز است.
بهبود علائم آسم و COPD
خواص ضدالتهابی جینکو می‌تواند به کاهش التهاب مجاری تنفسی و بهبود ظرفیت ریه در بیماری‌هایی مانند آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) کمک کند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۷ نشان داد که مصرف عصاره جینکو همراه با داروهای گلوکوکورتیکواستروئیدی، نشانگرهای التهابی را در بیماران مبتلا به آسم کاهش داد.
کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
تحقیقات اولیه نشان داده‌اند که جینکو ممکن است علائم جسمی و روانی سندرم پیش از قاعدگی (PMS) را کاهش دهد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۹ روی ۸۵ دانشجو نشان داد که مصرف جینکو علائم این سندرم را تا ۲۳ درصد کاهش داد، در حالی که گروه دارونما تنها ۸.۸ درصد بهبود نشان داد. برای درک بهتر این اثر مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
اثر جینکوبیلوبا دردرمان اختلالات جنسی
جینکوبیلوبا به دلیل توانایی خود در بهبود جریان خون از طریق افزایش نیتریک اکسید، ممکن است به درمان اختلالات جنسی مانند ناتوانی جنسی یا کاهش میل جنسی کمک کند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۸ نشان داد که ترکیب جینکو با روان‌درمانی جنسی در زنان مؤثر بود، اما مصرف جینکو به تنهایی تاثیر قابل‌توجهی نداشت. همچنین، مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۱ نشان داد که جینکو در درمان اختلالات جنسی ناشی از داروهای ضدافسردگی مؤثرتر از دارونما نبود. بنابراین، شواهد کافی برای حمایت از این خاصیت وجود ندارد.
سخن پایانی
در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز جینکو بیلوبا و خواص آن را بررسی کردیم. این گیاه نه تنها تاریخچه‌ای طولانی در طب سنتی دارد، بلکه تحقیقات جدید نیز نشان می‌دهد که ممکن است در بهبود حافظه، افزایش تمرکز و سلامت مغز نقش مؤثری داشته باشد. البته مانند هر مکمل دیگری، بهتر است قبل از شروع مصرف با پزشک یا متخصص مشورت کنید تا با آگاهی کامل و متناسب با نیازهای خود بهترین نتیجه را بگیرید.
