آشنایی با موارد مصرف و عوارض ترانکوپین

افسردگی شاید نام آشنایی در جامعه کنونی باشد. امروزه بسیاری از افراد با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند. بروز اختلالات روانی مانند افسردگی یا اختلالات دو قطبی که بسیار شایع هستند، دلایل متفاوتی می‌تواند داشته باشد. بروز افسردگی در فرد معمولا با عوارض خاصی همراه است. یکی از این عوارض اختلالات در خواب محسوب می‌شود. کم شدن خواب و یا حتی زیاد شدن خواب می‌تواند زندگی فرد را مختل کرده و آرامش را از او بگیرد. اما شاید پس از یک روز کاری سخت تنها چیزی که احتیاج داشته باشید، یک خواب آرام باشد. برخی داروها مانند ترانکوپین به‌طور خاص برای درمان بعضی مشکلات روانی طراحی‌شده‌اند و ترانکوپین می‌تواند قرصی برای داشتن خواب راحتتان نیز باشد. اگر نگران عوارض ترانکوپین هستید تا پایان این مقاله ازمجله داروخانه آنلاین مثبت سبز ما را همراهی کنید.

افسردگی و راه های درمان

هر فرد در طول زندگی خود شاید یک یا چند بار با افسردگی روبرو بوده است. مقابله با افسردگی با توجه به‌شدت آن می‌تواند سخت یا نچندان سخت باشد. گاهی بدون دارو می‌توانید با این مشکل بجنگید اما بعضی‌اوقات نیاز به مصرف برخی از داروها دارید. اما در بعضی از اختلالات روانی که بیشتر آن‌ها ارثی هستند، فرد حتما نیاز به مصرف دارو دارد. این داروها فعالیت بعضی از مواد شیمیایی مغز را کنترل می‌کنند.

 برای مثال داروهای ضدافسردگی فعالیت نوروترانسمیترها مانند سروتونین و نورآدرنالین را افزایش می‌دهند. بسیاری از روان‌پریشی‌ها با اختلالات خواب همراه می‌شوند که بسیار آزاردهنده است. در صورت وجود عوامل ارثی و ادامه‌دار شدن اختلالات خواب حتما باید از یک روانشناس مشاوره گرفته تا در صورت نیاز به مصرف قرص به روان‌پزشک معرفی شوید. به دلیل اینکه مصرف این دسته از داروها ممکن است عوارض جانبی برایتان به همراه داشته باشد و یا حتی با داروهای مصرفی دیگرتان تداخل داشته باشد. یکی از این داروها ترانکوپین است که ما در ادامه به موارد مصرف و عوارض ترانکوپین اشاره خواهیم کرد، البته پیش از آن انواع اختلالات روانی را معرفی می‌کنیم.

معرفی انواع اختلالات روانی

اولین اختلال روانی که تقریبا همه مردم نام آن را شنیده‌اند افسردگی است. اما بهتر است بدانید که دامنه گسترده‌ای از اختلالات روانی وجود دارد که شاید تاکنون چیزی در موردشان نشنیده‌اید. ما در اینجا تعریف کوتاهی از مشکل افسردگی، اختلال دوقطبی و بیماری اسکیزوفرنی آورده‌ایم و در ادامه قرص ترانکوپین و عوارض ترانکوپین را جهت درمان برخی از آن‌ها معرفی خواهیم کرد.

• افسردگی: افسردگی یک بیماری روانی‌ است که باعث احساس غم و ناراحتی مداوم در فرد می‌شود. افسردگی به دلایلی مانند: مرگ نزدیکان، عوامل اجتماعی، مشکلات هورمونی، وراثت و آسیب‌های کودکی می‌تواند در فرد ایجاد شود که با اختلالات خواب، اختلالات اشتها و وزن، اختلالات تمرکز، احساس بی‌ارزشی و ناامیدی، کاهش میل جنسی و بسیاری عوارض دیگر همراه است.
• اختلال دوقطبی: اختلال دوقطبی یا افسردگی شیدایی نوعی اختلال خلقی است. افراد مبتلا به این بیماری دچار تغییرات شدید خلق می‌شوند. این بیماری انواع مختلفی دارد. شروع بیماری معمولا با دوره‌ای از افسردگی بوده و پس از یک یا چند دوره از افسردگی، دوره شیدایی بارز می‌شود. در این دوره بیماران مبتلا ممکن است ناگهان از اوج شادی و خوشحالی به اوج غم و اندوه روند. سوءمصرف مواد، میل جنسی سرکش، احساس شادی زیاد، خودبزرگ‌بینی، عدم توانایی برای تمرکز، حواس‌پرتی، ولخرجی یا خساست و بسیاری موارد دیگر از نشانه‌های این بیماری هستند.
• اسکیزوفرنی: بیماری اسکیزوفرنی یک بیماری روانی است که با رفتار و گفتار غیرعادی و کاهش توانایی درک واقعیت آغاز می‌شود. ناتوانایی در اندیشیدن، انجام رفتارهای نامعقول و ناتوانی در درک واقعیت، باورهای نادرست، آشفتگی اندیشه، شنیدن صداهایی که وجود ندارند، کاهش تعامل اجتماعی، ابراز نکردن عاطفه و بی‌انگیزگی از نشانه‌های این بیماری محسوب می‌شوند.

ترانکوپین چیست ؟

اکنون ‌که با بیماری‌های روانی آشنا شدید بهتر است بدانید که قرص ترانکوپین یا کوئتیاپین داروی ضد روان‌پریشی مخصوص درمان افسردگی، اختلالات دوقطبی و اسکیزوفرنی محسوب می‌شود. داروسازان و روان‌پزشکان ترانکوپین را به‌عنوان یک داروی ضد روان‌پریشی از نوع غیر آوایی می‌شناسند. تاثیر این قرص با کمک به ترمیم تعادل برخی مواد طبیعی (انتقال‌دهنده‌های عصبی) در مغز انجام می‌شود.

قرص ترانکوپین می‌تواند به جلوگیری از نوسانات شدید خلقی یا کاهش میزان وقوع نوسانات خلقی کمک کند. این دارو در بیشتر مواقع به همراه داروهای ضدافسردگی برای درمان اختلال افسردگی عمده در بزرگسالان استفاده می‌شود و برای مصرف افراد کمتر از 10 سال مناسب نیست. نیمه‌عمر ترانکوپین در حدود 6 ساعت بوده و پس از مصرف سریعا جذب می‌شود. ترانکوپین توسط کبد متابولیزه می‌شود و با دوز 25، 100 تا 250 میلی‌گرم در داروخانه‌ها وجود دارد که با توجه به نظر پزشک دوز آن برای فرد مشخص می‌شود تا فرد با عوارض ترانکوپین رو به رو نشوند. این دارو به میزان 73 درصد از طریق ادرار و به میزان 20 درصد از طریق مدفوع، دفع می‌شود.

کوئتیاپین، بایوکوئتین، ترانکوپین ای آر، سرامین، سروتیاپین، سیکوئل، کوئنتیاکس و کوئه میند نام‌های تجاری این دارو هستند.

موارد مصرف ترانکوپین

قرص ترانکوپین همان‌گونه که اشاره کردیم، دارویی برای درمان برخی مشکلات مانند اختلالات دوقطبی، افسردگی و اسکیزوفرنی محسوب می‌شود. اما بهتر است بدانید که روان‌پزشک‌ها این قرص را درمانی برای بی‌خوابی می‌دانند. یعنی قرص ترانکوپین در برخی موارد به‌عنوان یک داروی خواب‌آور استفاده می‌شود. البته پزشک قبل از هر چیزی باید دلیل اختلال خواب را در فرد بررسی کند. برای مثال اگر بی‌خوابی به دلیل وجود یک مشکل جسمی مانند اختلالات هورمونی ایجادشده باشد، مصرف ترانکوپین هیچ فایده‌ای ندارد. اینکه ترانکوپین خواب‌آور است یا خیر، ممکن است سوال بسیاری از افراد باشد که با توجه به آنچه که گفته شد، در پاسخ باید گفت بله؛ ترانکوپین خواب‌آور است.

طریقه مصرف ترانکوبین

در مورد مصرف ترانکوپین باید بدانید که دوز مصرف و مدت‌زمان مصرف برای هر فرد با توجه به نوع مشکل و البته درجه مشکل توسط پزشک باید مشخص شود. اما به‌طورکلی می‌توان گفت برای درمان علائم و نشانه‌های اختلالات سایکوتیک در ابتدا 25 میلی‌گرم از راه خوراکی و 2 بار در روز تجویز می‌شود. دقت کنید که ماکسیمم دوز مصرفی 800 میلی‌گرم است.

برای دور ماندن از عوارض ترانکوپین نباید تصور کنید که با افزایش دوز مصرفی به بهبود وضع خود کمک می‌کنید بلکه باید بدانید که خطر بروز عوارض جانبی را در خود افزایش می‌دهید. قرص را به همراه آب فراوان ببلعید. تمام دستورالعمل‌های موجود در برچسب نسخه خود را دنبال کنید و تمام راهنماهای دارویی یا برگه دستورالعمل‌ها را بخوانید. دقت کنید که اگر یک وعده از مصرف دارو را فراموش کردید مصرف را در نوبت بعدی دو برابر نکنید. بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید. ممکن است با ناگهان قطع مصرف کردن، با عوارض ترانکوپین، روبرو شوید. برای کاهش خطر عوارض این دارو می‌بایست آن را با دوز کم شروع کنید. عوارض قطع ناگهانی ترانکوپین شامل بی‌خوابی، حالت تهوع و استفراغ می‌تواند باشد.

علائم اوردوز ترانکوپین

در صورت مصرف بیش از حد دارو ممکن است فرد با علائم زیر مواجه شود:

• خواب‌آلودگی شدید
• افت فشار خون
• تشنج
• گیجی و هذیان گفتن
• احتباس ادرار
• تپش قلب

اگر آسیبی که در صورت اوردوز به بدن وارد می‌شود، شدت داشته باشد ممکن است شخص حتی به کما رفته و خطر مرگ نیز وی را تهدید کند.

عوارض ترانکوپین

با مصرف ترانکوپین احتمال بروز بعضی عوارض وجود دارد. برای مثال ممکن است فرد به این دارو حساسیت داشته باشد. علائمی مانند: کهیر، مشکلات تنفسی، تورم در صورت یا گلو، سوزش چشم، پوسته‌پوسته شدن پوست بدن و تاول قرمز می‌توانند جزء عوارض ترانکوپین هستند.

 لازم است بدانید که مصرف بیش‌ازحد این دارو ممکن است کشنده باشد. همچنین دوزهای زیاد یا استفاده طولانی‌مدت از ترانکوپین می‌تواند یک اختلال حرکتی جدی در فرد ایجاد کند که برگشت‌ناپذیر باشد. بهتر است بدانید که بسیاری از داروها می‌توانند عملکرد ترانکوپین را نیز تحت تاثیر قرار دهند. اما عوارض ترانکوپین را می‌توان به‌طور خلاصه این‌گونه بیان کرد:

• مشکلات گفتاری
• سرگیجه، خواب‌آلودگی و خستگی
• کمبود انرژی
• تپش قلب
• افزایش اشتها و افزایش وزن
• ناراحتی‌های معده و استفراغ
• بالا رفتن قند خون
• اختلال در عملکرد کبد
• کم شدن تعداد گلبول‌های خون
• ایجاد مشکلات قلبی
• خشکی دهان
• فشارخون پایین
• نعوظ طولانی‌مدت در مردان
• تب، سردرد و سرگیجه
• مرگ در افراد مسن دارای زوال عقل
• ریزش مو و کم‌پشت شدن موها

تداخل دارویی ترانکوپین

پیش از شروع مصرف ترانکوپین در مورد هر نوع دارویی که مورد استفاده قرار می‌دهید، با پزشک مشورت کنید و لیستی از داروهایی را که استفاده می‌کنید در اختیار وی قرار دهید. ترانکوپین ممکن است با داروهای زیر تداخل داشته باشد:

• برخی از آنتی بیوتیک‌ها
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای موثر در درمان صرع
• داروهای فشار خون و قلب
• داروهای اختلالات روانی
• داروهای درمان یبوست
• داروهای درمان زگیل تناسلی

موارد منع مصرف ترانکوپین

در برخی از موارد برای به دور ماندن از عوارض ترانکوپین این قرص منع مصرف دارد. حتما قبل از استفاده از این دارو با پزشک خود در مورد شرایط جسمی‌تان به‌طور کامل صحبت کنید. ما در اینجا بعضی از موارد منع مصرف را نام‌برده‌ایم:

• افرادی که الکل مصرف می‌کنند: در این افراد مصرف قرص ترانکوپین ممکن است با عوارض بیش‌ازاندازه ای همراه باشد.
• زنان باردار: مصرف این دارو در 3 ماه آخر بارداری ممکن است باعث بروز مشکلات تنفسی، مشکلات تغذیه، گرفتگی، لرزش و مشکلات عضلات لگن در نوزاد شود. اگر باردار شدید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
• افرادی که قصد بارداری دارند: قرص ترانکوپین ممکن است موقتا در باروری در زنان تاثیر بگذارد. بنابراین اگر قصد بارداری در ماه‌های آینده را دارید از مصرف آن خودداری کنید.
• زنان شیرده: مصرف ترانکوپین به دلیل عوارض آن در شیردهی ممنوع است.
• بیماران قلبی عروقی: یکی از عوارض مصرف این دارو ایجاد اختلالات قلبی ست. بنابراین این دارو برای بیماران قلبی منع مصرف دارد.
• بیماران صرعی و پارکینسون
• بیمارانی با اختلالات کبدی
• بیماران مبتلا به مشکلات پروستات

آیا مصرف قرص ترانکوپین اعتیاد آور است ؟

هیچ منبع علمی در مورد اعتیاد آور بودن قرص ترانکوپین وجود ندارد اما باید بدانید قطع ناگهانی این دارو بدون دستور پزشک می‌تواند عوارض ناخوشایندی را به دنبال داشته باشد، پس هرگز مصرف این قرص را بدون مشورت با پزشک نه کاهش و نه افزایش دهید.

موارد هشدار

در رابطه با مصرف ترانکوپین و جلوگیری از بروز عوارض ترانکوپین به موارد زیر توجه کنید:

• دارو را ترجیحا در عصر قبل از غذا یا همراه با یک وعده غذای سبک مصرف نمایید.
• دارو با لیوانی پر از آب مصرف شود.
• در صورت بروز ناراحتی‌های گوارشی دارو را حتما همراه با غذا میل کنید.
• از له کردن، جویدن و شکستن قرص بپرهیزید.
• افزایش دوز دارو باید تدریجی باشد.
• در صورت احساس بهبود، دارو خودسرانه قطع نشود.
• جهت رفع خشکی دهان که از عوارض شایع این دارو است، آب زیاد بنوشید.
• بعد از مصرف دارو تا چند ساعت در حالت نشسته یا خوابیده، فورا تغییر حالت ندهید زیرا ممکن است با سرگیجه مواجه شوید.

شرایط نگهداری

داروی ترانکوپین را باید در جای خشک و خنک و دور از گرما و نور مستقیم نگهداری کرد. همچنین دقت داشته باشید که این دارو را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید زیرا اگر به طور اتفاقی کودکی این محصول را استفاده کند، عوارض خطرناک و جبران‌ناپذیری را برای وی در بر خواهد داشت.

سخن پایانی

بیماری‌های روانی با هر شدتی که باشند می‌توانند زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهند. برخی از این اختلالات روانی با توجه به زمینه ارثی در فرد بروز پیدا می‌کنند. اما افسردگی در اکثر مواقع با توجه به عوامل محیطی به وجود می‌آید. اختلالات خواب مانند بی‌خوابی یکی از عوارض وجود افسردگی در فرد محسوب می‌شود. قرص ترانکوپین دارویی برای درمان تمام این اختلالات روانی محسوب می‌شود. این قرص را حتما باید تحت نظر پزشک مصرف کنید چراکه در برخی موارد منع مصرف دارد. ازآنجایی که ترانکوپین با بعضی از داروها تداخل دارویی دارد، برای اجتناب از عوارض ترانکوپین بهتر است قبل از مصرف تمام شرایط پزشکی خود را برای پزشک خود توضیح دهید.