راهنمای تفسیر آزمایش ایدز

3/5 - (3 امتیاز)
باید بدانید که ایدز تنها از طریق رابطه جنسی بز فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود و راه‌های انتقال دیگری مانند: استفاده مشترک از سرنگ یا سوزن آلوده، انتقال از مادر آلوده به جنین در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی، دریافت خون آلوده، استفاده از ابزار تیز آلوده (مثل تیغ، سوزن خالکوبی یا پیرسینگ) از راه‌های انتقال این بیماری است و تنها راهی که یک فرد می‌تواند متوجه شود که بیماری ایدز دارد یا خیر، انجام آزمایش خون یا دیگر مایعات بدن است. فردی که به ایدز مبتلا می‌شود، قطعا ویروس HIV در بدن وی وجود دارد. ویروس HIV طی 3 مرحله در بدن خود را نشان می‌دهد که مرحله سوم یا مرحله پیشرفته آن، بیماری ایدز نام دارد. بسیاری از آزمایش‌هایی که برای تشخیص ایدز به کار می‌روند، قادر به تشخیص HIV بلافاصله پس از ابتلا نیستند زیرا ساخت آنتی بادی یا رشد ویروس در بدن اندکی زمان می‌برد. در این مقاله با انواع آزمایش ایدز و همچنین تفسیر آزمایش ایدز بیشتر آشنا خواهید شد.
تفسیر آزمایش ایدز HIV
فهرست مطالب

اهمیت آزمایش دادن برای ایدز

اگر با راه های انتقال ایدز آشنا هستید و از طریق یکی از این راه‌ها در معرض ابتلا به ویروس HIV بوده‌اید، بهتر است بلافاصله برای دادن آزمایش HIV اقدام نمایید. تشخیص زودهنگام و به موقع این ویروس در بدن کمک می‌کند تا درمان سریع‌تر آغاز شود و مدت زمان بیشتری طول بکشد تا بیماری تبدیل به ایدز شود. اگر با تشخیص به موقع HIV مصرف داروهای ART خیلی سریع شروع شود، ممکن است فرد سال‌های زیادی از زندگی خود را بتواند بدون مشکل جدی برای سلامتی طی نماید و حتی طول عمر زیادی داشته باشد. انجام آزمایش ایدز برای زنان باردار اجباری است زیرا با تشخیص ویروس می‌توان از انتقال آن به کودک پیشگیری به عمل آورد.

چه افرادی بهتر است تست HIV بدهند؟

در موارد زیر سعی کنید هر چه سریع‌تر برای دادن آزمایش اچ آی وی اقدام نمایید:

  • در صورتی که با چندین فرد مختلف رابطه جنسی داشته‌اید.
  • اگر رابطه جنسی محافظت نشده (بدون کاندوم) با فردی که شناخت کافی از وی ندارید، داشته اید.
  • اگر از سرنگ یا سوزن تزریق مواد یا دارو به صورت مشترک با فرد دیگری استفاده کرده‌اید.
  • چنانچه مبتلا به نوعی بیماری مقاربتی مثل هپاتیت، سفلیس، سوزاک، زگیل یا تبخال تناسلی شده‌اید.
  • در صورتی که با فردی رابطه جنسی داشته‌اید که مبتلا به HIV بوده است.

آیا آزمایش ایدز رایگان است؟

بله، در مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری این آزمایش به صورت رایگان و محرمانه انجام می‌شود. همچنین اگر پزشک این آزمایش را برایتان تجویز کند و تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی نیز باشید تمام هزینه‌های آزمایش به صورت رایگان است. 

آزمایش‌های تخصصی تشخیص ویروس ایدز 

برای آنکه به طور صد در صد مطمئن شوید که مبتلا به این ویروس هستید یا خیر پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را برایتان تجویز کند. 

  • آزمایش آنتی‌بادی (Antibody Test): این آزمایش به دنبال آنتی‌بادی‌هایی می‌گردد که بدن در پاسخ به ویروس HIV تولید می‌کند. این آنتی‌بادی‌ها ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا در بدن ساخته شوند. نمونه می‌تواند از خون (معمولاً از رگ یا از طریق سوراخ کردن انگشت) یا بزاق دهان گرفته شود.
  • آزمایش آنتی‌ژن/آنتی‌بادی (Antigen/Antibody Test): این آزمایش هم آنتی‌بادی‌ها و هم آنتی‌ژن p24 (بخشی از ویروس HIV) را شناسایی می‌کند. آنتی‌ژن p24 در مراحل اولیه عفونت، قبل از اینکه بدن فرصت تولید آنتی‌بادی را داشته باشد، ظاهر می‌شود. دوره پنجره این آزمایش کوتاه‌تر است (حدود 18 تا 45 روز).
  • آزمایش NATs (Nucleic Acid Tests) یا PCR: این آزمایش حساس‌ترین نوع است و به دنبال ماده ژنتیکی ویروس (RNA) در خون می‌گردد. این روش می‌تواند HIV را حتی 10 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس تشخیص دهد و معمولاً برای تایید نتایج مثبت سایر آزمایش‌ها یا در موارد مشکوک اولیه استفاده می‌شود.

  از نحوه جلوگیری از ابتلا به ایدز اطلاع دارید؟

نحوه انجام آزمایش ایدز چگونه است؟ 

برای انجام آزمایش ایدز نیازی به ناشتا بودن نیست و در هر ساعتی در روز می‌توانید به مراکز مربوطه مراجعه کنید. مدت زمان مشخص شدن نتیجه آزمایش ممکن است بین چند ساعت تا چند روز طول بکشد.

اگر قصد دارید از کیت‌های خانگی برای انجام تست در منزل استفاده کنید معمولا در مدت زمان 20 دقیقه نتیجه مشخص می‌شود اما بهتر است در نتیجه تست‌های  آزمایشگاهی از ابتلا به این بیماری مطمئن شوید.

اهمیت تشخیص زودهنگام ایدز

تشخیص به موقع HIV برای شروع سریع درمان، افزایش طول عمر، جلوگیری از انتقال آن به دیگران بسیار مهم است و با مدیریت صحیح می‌توان زندگی با کیفیتی داشت. درست است که با شنیدن نام این بیماری ممکن است دچار استرس شوید؛ اما نگران نباشید HIV به معنی پایان زندگی نیست و می‌توانید آن را تا حد امکان درمان یا کنترل کرد.

انواع تست HIV

2 تا 4 هفته پس از ابتلا به ویروس HIV در بدن پروتئینی ساخته می‌شود که انجام برخی از آزمایش‌ها می‌تواند وجود آن را مشخص نماید. به این آزمایش‌ها ایمونواسی یا الایزا نیز گفته می‌شود و دقت آنها نیز بسیار بالا است. ورژن‌های سریعی از آزمایشات زیر وجود دارند که می‌توانند در مدت زمانی کوتاهی (کمتر از 30 دقیقه) نتیجه را ارائه دهند اما دقت آنها به حد کافی مطلوب نیست و ممکن است حتی در صورت آلوده بودن فرد به HIV نتیجه را منفی نشان دهند. تفسیر آزمایش ایدز بهتر است به دست پزشک سپرده شود اما ما نیز در این مطلب راهنمایی‌های لازم را به شما ارائه می‌دهیم:

آزمایش ترکیبی آنتی بادی-آنتی ژن

انجام این آزمایش می‌تواند HIV را زودتر از آزمایش غربالگری آنتی بادی مشخص کند. این آزمایش، بدن را از لحاظ داشتن آنتی ژن HIV، پروتئینی به نام P24 و آنتی بادی HIV مورد بررسی قرار می‌دهد. تست آنتی بادی-آنتی ژن فوری تنها در 20 دقیقه می‌تواند نتیجه را مشخص نماید.

 انواع تست HIV چیست؟

آزمایش RNA یا اسید نوکلئیک (NAT)

این آزمایش به دنبال خود ویروس HIV در خون می‌گردد و حدود 10 روز پس از ابتلای فرد به ویروس HIV می‌تواند آن را در بدن تشخیص دهد. هزینه انجام این تست زیاد است و به همین دلیل معمولا جزء اولین گزینه‌هایی که توصیه می‌شوند، نیست. اما اگر فرد در شرایطی باشد که احتمال ابتلای وی به ویروس اچ آی وی بالا به نظر می‌رسد و همزمان علائمی همچون سرماخوردگی یا آنفولانزا را نیز دارد، ممکن است به صلاحدید پزشک این آزمایش برای او نوشته شود تا تشخیص زودهنگام بیماری به درمان بهتر فرد کمک نماید.

آزمایش آنتی بادی

آزمایش آنتی بادی یا نسل سوم، رایج‌ترین نوع آزمایش است که با کمک آن ابتلا به HIV را مورد بررسی قرار می‌دهند. چنانچه اشاره نمودیم، هنگامی که شخصی به اچ آی وی مبتلا می‌شود، بدن وی برای حذف ویروس توسط سیستم ایمنی پروتئین‌هایی را تولید می‌کند که به آنها آنتی بادی گفته می‌شود. این آنتی بادی‌ها قادر نیستند ویروس را نابود کنند اما وجود آنها در بدن نشانگر ابتلا شدن به HIV است. نتیجه این تست حدود 1 یا 3 روز بعد مشخص می‌شود. 

آیا می‌دانید تغذیه و سبک زندگی افرادی که به ایدز مبتلا شده‌اند متفاوت است؟
تغذیه افراد مبتلا به ایدزچگونه باید باشد؟

کیت خانگی آزمایش ایدز

تفسیر آزمایش ایدز را با خرید کیت خانگی آزمایش ایدز گاهی خودتان نیز می‌توانید بر عهده بگیرید اما باید بدانید که دقت این نوع تست به اندازه دیگر آزمایش‌ها نیست. در بسیاری از کشورها از جمله آمریکا این کیت را به راحتی می‌توانید تهیه و استفاده کنید. در ایران نیز کیت خانگی آزمایش ایدز اگرچه به وفور یافت نمی‌شود اما وجود دارد و از برخی فروشگاه‌های اینترنتی می‌توان خریداری نمود.

تفسیر آزمایش ایدز

تفسیر آزمایش ایدز به طور کلی مثبت یا منفی است. در صورت مثبت بودن، این بیماری 3 مرحله دارد که قابلیت کنترل آن در مراحل اولیه امکان پذیرتر است. 

توجه داشته باشید که اعداد و آستانه آنها در جواب آزمایش اچ آی وی معمولا کمتر یا بیشتر از 1 است که با توجه به آن عدد نتیجه آزمایش مشخص می‌شود. معمولاً اگر عدد تست کمتر از 1 باشد، منفی و اگر بالای 1 باشد، مثبت است.

نحوخ تفسیر آزمایش ایدز چگونه است؟

جواب آزمایش ایدز منفی چگونه است؟

منفی (Negative) یا Non-reactive؛ این نتایج نشان می‌دهند که شما در زمان آزمایش به ویروس HIV آلوده نبوده‌اید. با این حال، اگر اخیراً در معرض خطر بوده‌اید یا علائمی دارید، پزشک ممکن است برای اطمینان بیشتر آزمایش‌های تکمیلی را توصیه کند، زیرا ممکن است ویروس هنوز به اندازه‌ای نباشد که قابل تشخیص باشد.

جواب آزمایش ایدز مثبت چگونه است؟

مثبت (Positive) یا Reactive؛ این نتایج به این معنی هستند که آنتی‌بادی‌های HIV در بدن شما شناسایی شده و شما به ویروس HIV مبتلا هستید. گاهی اوقات ممکن است عددی (مانند index) نیز در کنار نتیجه مثبت ذکر شود که معمولاً عدد بالای ۱ نشان‌دهنده نتیجه مثبت است.

همچنین، در صورت مثبت شدن آزمایش، مشاوره‌های لازم در خصوص نحوه زندگی، پیشگیری از انتقال به دیگران و دسترسی به داروهای رایگان به فرد داده می‌شود.

سخن پایانی

برای آزمایش ایدز یا HIV معمولا سه نوع تست وجود دارد. این تست‌ها یا از طریق خون ابتلا به اچ آی را مشخص می‌کنند و یا از طریق دیگر مایعات بدن. تفسیر آزمایش ایدز را بهتر است به دست پزشک بسپارید تا با دقت کافی و تبحری که دارد نتیجه را برای شما عنوان نماید. ما نیز در این مقاله سعی کردیم اطلاعات مفیدی در این زمینه در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. دقت کنید که مثبت بودن آزمایش HIV هرگز به معنای پایان زندگی نیست و منفی بودن آن نیز مبنی بر آن نیست که دیگر به HIV مبتلا نخواهید شد. در بسیاری از موارد با وجود منفی بودن تست در صورتی‌که فرد در معرض ویروس HIV بوده است و یا علائمی دارد، پزشک صلاح می‌داند که آزمایشات بیشتری انجام دهد تا اطمینان حاصل گردد. امید ما ریشه‌کن شدن این بیماری از تمام جهان است.

سوالات متداول

آزمایش HIV منفی با کلمه Negative مشخص شده است یا عددی کمتر از 1 را نشان می دهد.
برای هرکدام از بیماری‌ها عباراتی مثل Negative یا Non-Reactive نشانه سلامت است؛ Positive یا Reactive نیاز به بررسی دقیق دارد.
تست خانگی یا آنلاین معمولاً شامل کیت‌هایی است که نمونه بزاق یا خون را بررسی می‌کنند؛ نتیجه دقیق‌تر نیاز به آزمایشگاه دارد.
Reactive یعنی آزمایش به HIV پاسخ داده و احتمال آلودگی وجود دارد، ولی باید با تست‌های دقیق‌تر تایید شود.
تصویر زینب شریعتی
زینب شریعتی
زینب شریعتی‌فرهستم فارغ‌التحصیل رشته مهندسی نرم‌افزار و علاقه‌مند به نویسندگی در زمینه زندگی سالم و ورزش. دارای گواهینامه از فدراسیون بدنسازی و پرورش اندام جمهوری اسلامی ایران (شماره 722393.1720845). هدف من ترویج سلامتی، ورزش و بهبود کیفیت زندگی است.
بحث و تبادل نظر

18 دیدگاه

    جمشسدی

    سلام جواب آزمایش منو برسی میکنید لطفاااا
    0.10>

    2
    6
      دکتر مریم حق نژاد

      منفی

      3
      3
    سعید

    سلام ۷۰ روز بعد از رابطه پرخطر محافطت نشده به دکتر جراح و متخصص ارولوژی مراجعه کردم موضوع توضیح دادم برام تست Hiv1+2 نسل چهارم نوشتن انجام دادم اما در آزمایش فقط آنتی بادی چک شده بود ولی حرفی از انتی ژن نزده بود حالا من اطلاعات کافی ندارم در این مورد ELISA(PISHTAZ) 4th GEN ERATION بود انجام دادم جواب منفی شد آیا نیاز به تکرار تست هست مجددا خیلی استرس دارم چون یادم رفت از دکتر متخصص بپرسم

    0
    0
      کارشناس علمی و بهداشتی

      همراه گرامی مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز
      جهت بررسی این مورد لطفا با پزشک معالج خود مشورت نمایید، چون ایشان بیشتر از هر شخصی نسبت به شما و آزمایشات و شرح حال شما آگاهی دارند.
      باتشکر از همراهی شما.

      0
      0
    احمد

    سلام
    اگر در جواب آزمایش این ردیف Reference range مثبت باشد یعنی چه

    0
    1
      دکتر سیدی زاده

      سلام کاربر گرامی
      reference range محدوده ی آزمایش می باشد.
      بهتر است برای تفسیر دقیق آزمایش به پزشک مراجعه نمایید.
      سپاس از همراهی شما

      3
      0
    ابو

    من آزمایش clia hiv دادم و عدد آزمایشم ۰/۱۷بود
    منفی هست یعنی؟

    0
    0
      دکتر سیدی زاده

      سلام کاربر گرامی
      اگر این عدد کمتر از ۱ باید، جواب تست منفی در نظر گرفته می شود. و اگر نتیجه آزمایش بالاتر از ۱ گزارش شود، نتیجه مثبت است. الیته باید تست های تائیدی برای تائید و تشخیص قطعی انجام شود. و اگر نتیجه نزدیک به ۱ بود، عموما تست تکرار می شود.
      سپاس از همراهی شما

      3
      1
    Amir

    سلام خسته نباشيد من بعد از چهار ماهو ده روز از اخرين رابطه بدون كاندوم به دليل وسواس فكريم ازمايش دادم كه نوع ازمايش من
    HIV Ab(l+ll) Ag(p24) بود
    كه نتيجه result 0.08 بود
    خواستم بدونم اين ازمايش قابل اطمينانه چون وسواس فكريم داره اذيتم ميكنه

    0
    0
      دکتر داروساز

      سلام کاربر عزیز
      تفسیر نتایج آزمایش را پزشکتان انجام میدهند.

      0
      0
    علی

    سلام مسول محترم سایت لطفا به این سوال بنده جواب بدین اونایی که تست دادن ومثل من در قسمت نتیجه تیتر اعداد داشتن واون اعداد بقول خودشان کمتر از یک منفی بود ایا این اعداد کمتر از یک هم مثبت تلقی می شوند یا چنین حرفی درست نیست با تشکر

    0
    0
    صفورا

    سلام و وقت بخیر
    ممنونم اگر جواب منو بدید ، به شدت استرس دارم
    سال گذشته پدر من رفتن آزمایش تو آزمایش جلوی اچ آی وی یه عدد نوشته بود که ما ترسیدیم به پزشک خانواده مراجعه کردن گفتن منفی هست. فکر میکنم گفته بودن مصرف بعضی داروها جواب رو مثبت می‌کنه
    پدرم داروی قلب و پروستات مصرف میکنن
    پدر هم دیگه مجدد آزمایش ندادن، مادر من دیابت دارن ، امروز من میخواستم سوزن چک رو عوض کنم که وارد دستم شد ، البته همون لحظه انگشتم رو فشار دادم و خون بیرون اومد
    خیلی استرس دارم، میترسم مبتلا بشم
    ۵ روز پیش از سوزن استفاده کرده بودن، و دکتر هم گفته بودن ایدز پدرم منفی هست

    اما من استرس دارم
    آیا ممکنه ویروس ۵ روز سر سوزن زنده بمونه؟؟
    ممنون

    0
    0
      دکتر داروساز

      سلام کاربر عزیز
      این ویروس در مواجهه با نور uv به احتمال زیاد ساختار DNA و لیپید خود را ازدست میدهد مگر اینکه در خارج از بدن انسان در محیط حاوی خون قرارگیرد.

      1
      0
    علی

    سلام لطفا خواهشا درمورد عدد اعلامشده در ازمایشگاه توضیح دهید ایا نمیشه ازمایشگاهها اصلا عدد ننویسند یا مثبت یا منفی وبا اینکار شخص متوجه می شود یا منفیه یا مثبت نه مثل من تا هفت سال متوجه نشدم مثبتم یا منفی.ممنون

    0
    1
      رضا

      Negative : 1.1 سلام این جواب ازمایش من هست الان من ایدز دارم یا ن ممنون کامل توضیح بدید

      4
      11
    هادی

    دست شما درد نکنه همیشه سلامت باشید

    0
    1
    شریفی

    راه های انتقال ایدز به جز از راه جنسی چیه؟

    0
    0
      مجله مثبت سبز

      خون و شیر مادر مبتلا به ایدز هم از دیگر روش های انتقال بیماری ایدز هست. پیشنهاد می کنیم راه های انتقال ایدز مطالعه کنید.

      0
      0

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *