امپرازول omeprazole چیست؟ بررسی کاربرد، موارد مصرف و عوارض

امروزه پیشرفت‌های چشم‌ گیری در زمینه علوم پزشکی و داروسازی به وجود آمده است که به بهبود سلامت و کیفیت زندگی انسان‌ها کمک فراوانی نموده‌اند. امپرازول (omeprazole) به عنوان یکی از داروهای اصلاح‌کننده ترشح اسید معده، در درمان اختلالات مرتبط با معده و دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو با کاهش ترشح اسید معده و کنترل التهاب معده سبب بهبودی در بیماران مبتلا به زخم‌ معده، ترشح زیاد اسید معده (مانند بیماری‌های مرتبط با رفلاکس معده‌) و دیگر مشکلات مرتبط با افزایش اسید معده می‌شود. ما در این مقاله به بررسی دقیق اشکال دارویی، موارد مصرف، مقدار و زمان مصرف (در بزرگسالان و کودکان)، موارد منع مصرف و احتیاط و… خواهیم پرداخت.

اشکال دارویی امپرازول

داروهای شیمیایی و گیاهی موجود در داروخانه‌های دنیا در اشکال مختلفی بسته به نیاز جامعه پزشکی تولید می‌شوند. امپرازول نیز در اشکال بسته بندی 2.5 میلی گرم و 10 میلی گرم، کپسول20 میلی گرم و 40 میلی گرم، قرص های متلاشی کننده خوراکی 20 میلی گرمی در بازار موجود است.در بازار دارویی کشورمان فقط کپسول های 20 میلی گرم موجود است. پزشک شما باید با توجه به نوع التهاب یا زخم ایجاد شده، داروی متناسب با بیماری شما را انتخاب کند.

موارد مصرف کپسول امپرازول

امپرازول برای درمان برخی از مشکلات معده و مری (مانند رفلاکس اسید، زخم) استفاده می‌شود. این دارو با کاهش اسید معده و کنترل آن سبب تسکین علائمی مانند سوزش سردل، مشکل در بلع و سرفه و… می‌شود. این کپسول به التیام آسیب اسیدی معده و مری، پیشگیری از زخم، سرطان معده و به عنوان مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) کمک زیادی می‌کند. از آنجایی که ممکن است 1 تا 4 روز طول بکشد تا این دارو اثر کامل داشته باشد، این محصولات بلافاصله سوزش سر دل را تسکین نمی‌دهند.

موارد مصرف امپرازول در بزرگسالان

1. زخم اثنی عشر
2. عفونت هلیکوباکتر پیلوری
3. زخم معده
4. رفلاکس معده
5. ازوفاژیت فرسایشی

موارد مصرف امپرازول در کودکان

1. رفلاکس معده
2. التهاب معده
3. ازوفاژیت فرسایشی

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر کپسول omeprazole

مکانیسم عمل کپسول امپرازول PPI به این صورت است که در سلول‌های جداری معده متصل می‌شود و در نتیجه ترشح اسید پایه و تحریک شده را سرکوب می‌کند. جذب این دارو (با فراهمی زیستی 30 الی 40 درصدی و شروع اثر ضد ترشحی 1 ساعت) در مدت زمان 73 ساعت است. در بحث متابولیسم نیز به طور گسترده توسط آنزیم CYP2C19 کبدی متابولیزه می‌شود. دفع این دارو از طریق ادرار (77%) و مدفوع (16-19٪عمدتاً در صفرا) می‌باشد.

مقدار مصرف کپسول Omeprazole

قبل از شروع مصرف امپرازول omeprazole و هر بار مصرف مجدد، راهنمای دارو و بروشور اطلاعات بیمار را مطالعه کنید. این دارو را طبق دستور پزشک، معمولاً یک بار در روز، قبل از غذا یا به صورت ناشتا قبل از صبحانه مصرف کنید. دوز و طول درمان بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ شما به درمان است. دوز مصرفی خود را بدون هماهنگی پزشک افزایش، کاهش یا قطع نکنید. مقدار مصرفی این دارو برای کودکان و بزرگسالان در بیماری مختلف معده بسیار تفاوت دارد. در ادامه به طریقه مصرف درست این محصول در بیماری‌های مختلف خواهیم پرداخت.

قرص آهن با جذب بالا

قیمت: 260.000 تومان

قیمت با تخفیف:197.000 تومان

مشاهده و خرید

قرص آهن با جذب بالا

قیمت اصلی: 260.000 تومان

قیمت با تخفیف: 197.000 تومان

مشاهده و خرید

طریقه مصرف امپرازول در بیماری های مختلف (بزرگسالان)

1. برای درمان زخم اثنی عشر 20 میلی گرم در روز به مدت 4 تا 8 هفته
2. عفونت هلیکوباکتر پیلوری 20 میلی گرم هر 12 ساعت به مدت 10 روز
3. در زخم معده 40 میلی گرم در روز به مدت 4 الی 8 هفته
4. رفلاکس معده 20 میلی گرم در روز به مدت 4 هفته
5. ازوفاژیت فرسایشی 20 میلی گرم در روز به مدت 4 الی 8 هفته
6. در صورتی که دچار نارسایی کبدی هستید، با تجویز و مشورت پزشک مصرف شود.

طریقه مصرف امپرازول برای زخم معده در کودکان

1. ایمنی و اثربخشی این دارو برای کودکان کمتر از 1 سال ثابت نشده است.
2. کودکان 5 الی 10 کیلوگرم 5 میلی گرم در روز
3. کودکان 10 الی 20 کیلوگرم 10 میلی گرم در روز
4. کودکان بالاتر از 20 کیلوگرم 20 میلی گرم در روز

زمان مصرف کپسول امپرازول

کپسول امپرازول را مطابق دستور و نسخه پزشک به صورت منظم مصرف کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. حتی اگر بعد از مصرف مدت زمان کوتاهی درد و التهاب معده شما بهتر شد، تمام دوزهای دارو را مصرف کنید تا بهبودی کامل حاصل شود. بیشتر نسخه‌های تجویزی توسط پزشک روزی یک مرتبه صبح ناشتا است که بیشترین تاثیر درمانی را روی فرد خواهد داشت. اگر این دارو را سرخود و بدون نسخه مصرف می‌کنید، در صورت بروز هرگونه عوارض خاص یا درد با پزشک مشورت کنید.

موارد احتیاط

بیشتر داروهای شیمیایی و گیاهی موجود در داروخانه‌ها با موارد احتیاط و منع مصرف به بیماران عرضه می‌شود. قبل از مصرف بی‌رویه و سرخود کپسول امپرازول (omeprazole) در صورت وجود مشکلاتی نظیر درد در بلع غذا، استفراغ خونی، استفراغ شبیه تفاله قهوه، مدفوع خونی یا سیاه، سوزش سر دل برای بیش از 3 ماه، درد مکرر قفسه سینه، خس خس مکرر (مخصوصاً با سوزش سر دل)، تهوع یا استفراغ و… با پزشک خود مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط مهم این دارو خواهیم پرداخت.

1. داروهای PPI (ضد اسید معده) احتمالاً با افزایش بروز اسهال مرتبط با کلستریدیوم دیفیسیل (CDAD) مرتبط هستند.
2. بیمارانی که مشکل کبدی دارند، باید این دارو را با کاهش مصرف دوز استفاده کنند.
3. تحقیقات و گزارشات حیوانی نشان داده است که افزایش دوز باعث ایجاد تومورهای کارسینوئید معده در موش‌ها می‌شود، اما این خطر در انسان تایید نشده است.
4. مطالعات مشاهده‌ای منتشر شده نشان می‌دهد که درمان با PPI (مانند امپرازول) ممکن است با افزایش خطر شکستگی‌های مرتبط با پوکی استخوان لگن، مچ دست یا ستون فقرات به ویژه با درمان طولانی مدت (بیش از یک سال) با دوز بالا همراه باشد.
5. کاهش اسیدیته معده باعث افزایش سطح کروموگرانین A (CgA) سرم می‌شود و ممکن است باعث نتایج تشخیصی مثبت کاذب برای تومورهای عصبی غدد شود. قبل از ارزیابی سطح CgA، مصرف داروی امپرازول یا دیگر ضد اسیدها را قطع کنید.
6. این دارو ایزوآنزیم CYP2C19 کبدی را مهار می‌کند که ممکن است متابولیسم داروهایی را که سوبستراهای CYP2C19 هستند را تغییر دهد.
7. داروهای ضد اسید معده PPI ممکن است با کاهش تشکیل متابولیت فعال، اثر کلوپیدوگرل را کاهش دهند.
8. اگر قبل از تجویز امپرازول، داروی ضد اسید دیگری را مصرف می‌کنید با پزشک خود در رابطه با تداخل دارویی مشورت کنید.

موارد منع مصرف امپرازول

اگر به کپسول امپرازول omeprazole یا داروهای مشابه (مانند اسموپرازول، لانزوپرازول، پانتوپرازول) حساسیت دارید، قبل از مصرف و تجویز نسخه به پزشک اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. همچنین اگر از قبل سوابق پزشکی مانند بیماری کبد، لوپوس، زخم معده و… دارید حتما با پزشک خود در میان بگذارید. بیشترین موارد منع مصرف این دارو مربوط به حساسیت به امپرازول یا سایر مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI) است. برخی دیگر از موارد احتیاط این کپسول در بخش موارد احتیاط مقاله برای شما قرار داده شده است.

عوارض جانبی کپسول امپرازول (omeprazole)

بسیاری از بیماران بعد از مصرف کپسول امپرازول، هیچ عوارض جانبی یا مشکلی را مشاهده نمی‌کنند. با اینحال در صورت مشاهده هرگونه عوارض مانند سردرد، شکم درد، اسهال و… مصرف دارو را متوقف و به پزشک خود اطلاع دهید. اگر پزشک به شما دستور داده است که از این محصول استفاده کنید، به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که فواید آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. تاکنون هیچ عوارض خطرناکی از مصرف این دارو به پزشکان گزارش نشده است، با اینحال از مصرف سرخود و بی‌رویه آن پرهیز کنید.

درصورتی که بعد از استفاده امپرازول (omeprazole) علائم سطح پایین منیزیم خون (مانند اسپاسم عضلانی، ضربان قلب نامنظم، تشنج)، علائم لوپوس ( مانند بثورات روی بینی و گونه‌ها، درد مفاصل جدید یا تشدید شده) و… ایجاد شد، مصرف دارو را قطع کنید. این وضعیت ممکن است در طول درمان یا هفته‌ها تا ماه‌ها پس از توقف درمان رخ دهد. در صورت بروز علائم کمبود ویتامین B-12 (مانند ضعف غیرمعمول و درد زبان یا بی‌حسی) فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین در برخی موارد واکنش‌های آلرژیک از جمله تب، تورم غدد لنفاوی، بثورات پوستی، خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید و… در بیماران مشاهده شده است.

• سردرد (7%)
• درد شکم (5%)
• اسهال (4%)
• حالت تهوع و استفراغ (3%)
• نفخ شکم (3%)
• سرگیجه (2%)
• عفونت دستگاه تنفسی فوقانی (2%)
• برگشت اسید (2%)
• یبوست (2%)
• راش (2%)
• سرفه (1%)

تداخل دارویی کپسول امپرازول

بیماران قبل از مراجعه به پزشک لیستی از داروهای گیاهی و شیمیایی مورد استفاده خود تهیه کرده و در زمان مراجعه به پزشک نشان دهند. هیچ یک از داروهای قبلی خود را متوقف یا دوز آن را تغییر ندهید. برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند شامل کلوپیدوگرل، ماواکامتن، متوترکسات (به ویژه درمان با دوز بالا)، ریفامپین، خارمریم و… می باشد. امپرازول اسید معده را کاهش می‌دهد، بنابراین ممکن است عملکرد برخی داروهای قبلی شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد. برای مثال داروهای آتازاناویر، ارلوتینیب، لووکتوکنازول، نلفیناویر، پازوپانیب، ریلپیویرین، اسپارسنتان و برخی از داروهای ضد قارچی آزول ممکن است تحت تاثیر قرار گیرد.

مصرف کپسول امپرازول (omeprazole) در دوران بارداری و شیردهی

هیچ مطالعه یا گزارش مناسبی برای تاثیر کپسول امپرازول در زنان باردار در دسترس نیست. داده‌های اپیدمیولوژیک موجود نمی‌تواند خطر افزایش ناهنجاری‌های مادرزادی یا سایر پیامدهای نامطلوب بارداری را با استفاده از سه ماهه اول امپرازول نشان دهد. مطالعات تولید مثل در موش‌ها و خرگوش‌ها منجر به مرگ جنین وابسته به دوز در دوزهای امپرازول شد. همچنین تغییرات در مورفولوژی استخوان در فرزندان موش‌های صحرایی مشاهده شد. این فرایند در اکثر دوران بارداری و شیردهی با دوزهای مساوی یا بیشتر از 34 برابر دوز خوراکی انسان از 40 میلی‌ گرم اسموپرازول یا 40 میلی ‌گرم امپرازول مصرف می‌شدند.

تاثیرات داروی امپرازول در شیردهی مادر

داده های ‌محدود نشان می‌دهد که امپرازول omeprazole ممکن است در شیر انسان نیز وجود داشته باشد. هیچ داده بالینی در مورد اثرات امپرازول بر شیرخواران یا تولید شیر مادر وجود ندارد. موارد رشدی و سلامتی تغذیه با شیر مادر باید همراه با نیاز بالینی مادر به درمان و هرگونه اثرات نامطلوب احتمالی بر روی نوزاد شیرده از درمان یا بیماری زمینه ای مادر در نظر گرفته شود. در این راستا همواره توصیه می شود، مادران شیرده قبل از مصرف هرگونه دارویی با پزشک خود مشورت کنند. زیرا بسیاری از داروها وارد شیر مادر شده و می‌تواند سلامت نوزاد شما را تهدید کند.

شرایط نگهداری کپسول Omeprazole

کپسول امپرازول باید دور از دسترس کودکان و در شرایط دمای اتاق به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. اگر زمانی قصد بیرون انداختن این محصولات را داشتید، آن را به درون فاضلاب، خیابان و توالت نریزید. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید. شما می‌توانید با ماموران شهرداری، پاکبانان و پزشک در رابطه به شرایط بیرون‌ریزی این محصول مشورت کنید.

کلام آخر در مورد کپسول امپرازول

در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به مکانیسم عمل امپرازول omeprazole پرداختیم و نشان دادیم که این دارو با مهار ترشح پروتون‌ها در سلول‌های معده به تنظیم اسید معده کمک زیادی می‌کند. امپرازول در درمان زخم‌های معده، بیماری‌های مرتبط با رفلاکس معده‌ و دیگر اختلالات مرتبط با ترشح اسید معده مورد استفاده بیماران قرار می‌گیرد. همچنین در پژوهش‌ها و تحقیقات اخیر، تأثیرات امپرازول در بهبود سلامت معده و کنترل اختلالات مرتبط با آن مورد بررسی قرار گرفته و نتایج اولیه نشان‌دهنده اثرات مثبت و قابل توجه این دارو بر روی بهبود علائم بیماری‌ها است.

منبع سایت: Medscape