ویتامین‌ها به عنوان عوامل ضروری برای حفظ سلامت و عملکرد بهینه بدن، نقش اساسی در تعادل و توازن سیستم‌های بیولوژیکی دارند. یکی از این ویتامین‌ها که اهمیت بسیاری در حفظ سلامت ما دارد، ویتامین ب2 یا ریبوفلاوین است. این ویتامین جزء گروه B و به عنوان یکی از عوامل ضروری در فرآیندهای متابولیکی بدن شناخته شده است. در این مقاله، به بررسی جزئیات و خصوصیات داروی ویتامین ب2 یا ریبوفلاوین می‌پردازیم. هدف این بررسی، شناخت عمقی از اهمیت و نقش این ویتامین در سلامت بدن، استفاده‌های دارویی آن و تأثیرات مثبت آن بر برخی از بیماری‌ها و شرایط سلامتی است.
اشکال دارویی ویتامین ب2
- کپسول: 50 میلی گرم، 400 میلی گرم
- قرص: 25 میلی گرم، 50 میلی گرم، 100 میلی گرم
موارد مصرف قرص ویتامین ب2
ریبوفلاوین یا ویتامین B2 به طور گسترده‌ای در غذاهای گیاهی و حیوانی از جمله شیر، گوشت، تخم مرغ، آجیل، آرد غنی شده و سبزیجات سبز یافت میشود. ویتامین ب2 در بسیاری از فرآیندهای بدن از جمله رشد مناسب پوست، پوشش دستگاه گوارش، سلولهای خونی و عملکرد مغز دارای کاربرد است. داروی ویتامین ب2 برای جلوگیری از کمبود، میگرن و سطوح بالای هموسیستئین در خون استفاده میشود. همچنین برای آکنه، گرفتگی عضلات و بسیاری از شرایط دیگر استفاده میشود، اما هیچ مدرک علمی خوبی برای حمایت از این موارد وجود ندارد.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی vitamin B2
مکانیسم عمل داروی ویتامین ب2، جزء آنزیم‌های فلاووپروتئین، که برای تنفس طبیعی بافت ضروری است. در فعال سازی پیریدوکسین و تبدیل تریپتوفان به نیاسین نقش دارد. این دارو از طریق دستگاه گوارش جذب شده و با مصرف غذا، قدرت جذب افزایش می‌یابد. متابولیسم ریبوفلاوین ناشناخته است اما از راه دستگاه گوارش و کبد (توسط CYP450) انجام میشود.
مقدار مصرف داروی Vitamin B2
ویتامین ب2 (vitamin B2) یک ماده مغذی مهم است که در بسیاری از غذاها یافت میشود. مقداری که باید به صورت روزانه مصرف شود، مقدار توصیه شده رژیم غذایی (RDA) نامیده میشود. برای مردان بالغ، RDA 1.3 میلی گرم در روز است که این مقدار برای زنان بالغ، RDA 1.1 میلی گرم در روز میباشد. در دوران بارداری، RDA 1.4 میلی گرم و در دوران شیردهی، RDA 1.6 میلی گرم باید استفاده شود. ویتامین ب2 در مکمل‌ها نیز موجود است و می‌توانید از آن استفاده کنید. مصرف مکمل‌های ویتامین ب2 همراه با غذا میزان جذب بدن را افزایش می‌دهد. با یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید تا بدانید چه دوزی ممکن است برای یک بیماری خاص بهترین باشد.
زمان مصرف قرص ویتامین ب2
- قبل از مصرف قرص ویتامین ب2، اطلاعات دارویی موجود بر روی دارو را با دقت بررسی کنید. سازنده دارو مقدار و زمان مصرف را مطابق با شرایط شما بیان کرده است.
- مصرف خوراکی ریبوفلاوین میتواند سطوح ویتامین ب2 را در بدن افزایش دهد و به درمان و پیشگیری از کمبود این ویتامین کمک کند.
- مصرف خوراکی ریبوفلاوین به مدت 12 هفته باعث کاهش سطح هموسیستئین تا 40 درصد در برخی افراد با یک نوع ژن خاص میشود.
- به نظر می‌رسد مصرف دوزهای بالای ریبوفلاوین خوراکی تعداد و شدت سردردهای میگرنی را در بزرگسالان کاهش می‌دهد.
- علاقه به استفاده از ریبوفلاوین برای تعدادی از اهداف دیگر وجود دارد، اما اطلاعات قابل اعتماد کافی برای گفتن اینکه آیا ممکن است مفید باشد وجود ندارد.
- داروی ویتامین ب2 را مطابق با دستور پزشک استفاده کرده و بدون هماهنگی با وی، دوز مصرفی خود را افزایش، کاهش یا قطع نکنید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی، تاثیری بر بهبودی شما نداشته و تنها خطر عوارض جانبی را افزایش می‌دهد.
- در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با دستور پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته، یک نوبت را دو بار مصرف نکنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص ویتامین ب2، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. . این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله اختلالات کبدی یا کلیوی، مشکلات گوارشی (مانند زخم معده، زخم مری و…)، حساسیت خاص، واکنش‌های آلرژیک و… با پزشک در رابطه با خطرات استفاده از این ویتامین مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط و هشدار داروی ویتامین ب2 (Vitamin B2) خواهیم پرداخت؛
- اگر چه حساسیت با این دارو شایع نیست اما ممکن است در بعضی افراد رخ دهد. پس در صورت مشاهده‌ی علائم حساسیت مانند راش یا لکههای قرمز پوستی، کهیر همراه با خارش، قرمزی، تورم و پوسته ریزی همراه یا بدون تب، خس خس سینه، احساس فشار در قفسه سینه یا گلو، سخت شدن تنفس، بلع یا تکلم، گرفتگی غیر طبیعی صدا یا ورم لب و دهان، صورت، زبان یا گلو با پزشک مشورت کنید.
- مصرف بیش از حد مجاز دریافت روزانه (doses >RDA) در بارداری مجاز نمی‌باشد. دوز مجاز توصیه شده در بارداری؛ 1.4 میلی گرم در روز است. دوز مجاز توصیه شده در دوران شیردهی 1.6میلی گرم در روز است. همچنین امکان زرد شدن پوست شیرخوار با مطالعات محدود، وجود دارد.
- به طور کلی کمبود خود ریبوفلاوین به تنهایی در بدن نادر است و این ماده در ترکیبات مکمل جهت کمک به رفع کمبودهای بدن مصرف میشود. از مصرف مقدار بیشتر از حدمجاز مکمل‌ها نیز خودداری نمایید.
- ریبوفلاوین در دوزهای تا 400 میلی گرم در روز احتمالاً برای اکثر افراد بیخطر است. در برخی از افراد، ریبوفلاوین میتواند باعث شود ادرار به رنگ زرد روشن تبدیل شود. همچنین ممکن است باعث تهوع شود.
- قرص یا کپسول ویتامین ب2 در دوران بارداری، زمانی که در مقادیری که معمولاً در غذاها یافت میشود مصرف شود، احتمالاً بیخطر است.
- جذب ریبوفلاوین در افراد مبتلا به بیماری کبد کاهش می‌یابد.
موارد منع مصرف قرص ویتامین ب2 (ریبوفلاوین)
- حساسیت مفرط
عوارض جانبی قرص ویتامین ب2 (Vitamin B2)
داروی ویتامین ب2 در دوزهای تا 400 میلی گرم در روز احتمالاً برای اکثر افراد بیخطر است. در برخی از افراد، ریبوفلاوین منجر به ادرار زرد رنگ میشود که موقتی است. همچنین در برخی افراد ممکن است شاهد تهوع باشیم. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت بروز یک واکنش آلرژیک جدی از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه، قرمزی یا دون دون پوست بعد خارش شدید و… به پزشک مراجعه کنید. برخی از عوارض جانبی قرص ویتامین ب2 (Vitamin B2) شامل موارد زیر میباشد؛
- ادرار زرد رنگ
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- درد شکم
- سردرد
- سرگیجه
- خارش پوست
- حساسیت به نور
تداخل دارویی ویتامین ب2
- مصرف ریبوفلاوین ممکن است با سایر داروها یا بیماری‌های شما تداخل داشته باشد. قبل از مراجعه به پزشک، لیستی از داروهای مورد استفاده خود (داروهای شیمیایی یا گیاهی) تهیه کرده و در زمان مراجعه به وی نشان دهید. پزشک با توجه به داروهای مصرفی باید اقدام به تجویز ویتامین و مکمل‌های ویتامین ب2 کند.
- مصرف ریبوفلاوین در دوزهای بالا ممکن است در بررسی‌های ادرار با روش اسپکتذومتری تداخلاتی ایجاد کند که باعث بالا رفتن کاذب کاتکولامین و نوروبیلینوژن در سنجش فلورومتریک شود.
- آنتی بیوتیک‌ها (آنتی بیوتیک‌های تتراسایکلین) با ریبوفلاوین تداخل دارند.
- ریبوفلاوین ممکن است میزان تتراسایکلین‌هایی را که بدن میتواند جذب کند، کاهش دهد. مصرف ریبوفلاوین همراه با تتراسایکلین‌ها ممکن است اثرات تتراسایکلین‌ها را کاهش دهد. برای جلوگیری از این تداخل، ریبوفلاوین را 2 ساعت قبل یا 4 ساعت بعد از مصرف تتراسایکلین مصرف کنید.
مصرف قرص ویتامین ب2 (vitamin B2) در دوران بارداری و شیردهی
ویتامین‌های محلول در آب از جفت عبور می‌کنند. نیازها ممکن است در زنان غیر باردار کمتر از دوران بارداری باشد. مصرف قرص ویتامین ب2 در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود. نیاز روزانه به ویتامین ب2 در دوران بارداری و شیردهی کمی بیشتر از زنان غیر باردار و غیر شیرده است. کمبود ویتامین ب2 در دوران بارداری و شیردهی میتواند عوارضی برای مادر و جنین داشته باشد.
شرایط نگهداری داروی vitamin B2
داروی ویتامین B2 باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال میتوانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر داروی ویتامین ب2
این مقاله با عنوان داروی ویتامین ب2، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز فراهم شده است. نتیجه بررسی خصوصیات داروی ویتامین ب2 یا ریبوفلاوین نشان می‌دهد که این ویتامین دارای نقش بسیار حیاتی در حفظ سلامت بدن و افزایش عملکرد بهینه سیستم‌های متابولیکی است. ریبوفلاوین به عنوان یک جزء اساسی گروه B و یک آنتی‌اکسیدان مهم، در انتقال انرژی، فرآیندهای تجدید سلولی و سایر فعالیت‌های بیولوژیکی بدن شرکت دارد. استفاده‌های دارویی ویتامین ب2 در درمان برخی از بیماری‌ها و شرایط سلامتی، نشانگر اهمیت آن در حوزه پزشکی میباشد.
