آسپرین، به عنوان یک داروی ضد التهاب و ضد درد، از سال‌ها قبل تا به امروز در درمان موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به دلیل توانایی‌های خود در پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی، به ویژه در افراد با خطر افزایش چربی خون، به عنوان یکی از داروهای کلیدی در پیشگیری از حملات قلبی و مشکلات عروقی معرفی شده است. با مطالعه این مقاله، شما قادر خواهید بود تأثیرگذاری و اهمیت Aspirin در پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی را بهتر درک کرده و در صورت لزوم به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در مدیریت سلامت قلبی خود، از آن بهره‌برداری کنید.
اشکال دارویی آسپرین
داروها تحت استانداردهای داخلی و خارجی با نام‌های تجاری متفاوتی تولید می‌شوند. محصولات دارویی در اشکال مختلف مطابق با نیاز بیماران و پزشکان تولید می‌شوند که پزشک با توجه به شرایط سنی و سوابق پزشکی انواع مختلف آن را تجویز خواهد کرد. داروی آسپیرین در اشکال قرص 81 میلی گرم، 325 میلی گرم و 500 میلی گرم، قرص باتاخیر 162 میلی گرم، 325 میلی گرم و 500 میلی گرم، قرص جویدنی 81 میلی گرم، قرص با پوشش روده ای 81 میلی گرم، 162 میلی گرم، 325 میلی گرم و 650 میلی گرم، کپسول پر از مایع 81 میلی گرم و 325 میلی گرم در بازار موجود است.
موارد مصرف قرص آسپرین
دوز پایین آسپرین برای کاهش خطر حمله قلبی در افرادی که بیماری قلبی دارند، استفاده می شود. همچنین برای کاهش خطر سکته مغزی در افرادی که قبلاً سکته مغزی یا “سکته کوچک” (حمله ایسکمیک گذرا) داشته‌اند کاربرد دارد. این دارو به عنوان یک سالیسیلات و یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) شناخته می‌شود. این محصول با جلوگیری از جمع شدن پلاکت‌ها و تشکیل لخته‌های خونی که می‌تواند باعث حمله قلبی یا سکته مغزی شود، عمل میکند. سایر اشکال آسپرین (با رهش فوری) باید در مواقعی که به اثر سریع نیاز است، مثلا بلافاصله پس از حمله قلبی یا برای تسکین درد استفاده شود.
موارد مصرف قرص آسپیرین در بزرگسالان
- درد و تب
- سندرم حاد کرونری
- ضد التهاب
- سکته مغزی ایسکمیک و حمله ایسکمیک گذرا
- پیشگیری اولیه از ASCVD با آسپرین با دوز پایین
- سرطان کولورکتال (تایید نشده)
موارد مصرف قرص آسپرین در کودکان
- درد و تب
- آرتریت روماتوئید نوجوانان
- بیماری کاوازاکی
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی aspirin
سنتز پروستاگلاندین توسط سیکلواکسیژناز را مهار کرده و از تجمع پلاکتی جلوگیری میکند. همچنین دارای فعالیت ضد تب و ضد درد است. جذب با فراهمی زیستی 80 الی 100 درصدی و متابولیزه شده توسط کبد از طریق سیستم آنزیمی میکروزومی است. دفع قرص آسپیرین (aspirin) از طریق ادرار (80-100%)، عرق، بزاق و مدفوع صورت می‌گیرد.
مقدار مصرف قرص aspirin
این دارو را طبق دستور پزشک معمولاً یکبار در روز از طریق خوراکی مصرف کنید. کپسول این دارو را به صورت کامل قورت دهید و از جویدن و نگهداری در داخل دهان خودداری کنید. انجام این کار می‌تواند تمام دارو را به یکباره آزاد کند و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. اگر در حین مصرف این دارو ناراحتی معده رخ داد، دوز مصرفی را با غذا یا شیر استفاده کنید.
این دارو را از طریق دهان با یک لیوان پر آب (8 اونس/240 میلی لیتر) مصرف کنید، مگر اینکه پزشکتان دستور دیگری به شما بدهد. حداقل 10 دقیقه پس از مصرف این دارو دراز نکشید. همچنین دوز مصرفی را 2 ساعت قبل یا 1 ساعت بعد از نوشیدن مشروبات الکلی مصرف نکنید.
نحوه مصرف قرص آسپرین در بزرگسالان
- برای درمان درد و تب 325-650 میلی گرم هر 4 ساعت، 975 میلی گرم هر 6 ساعت یا 500-1000 میلی گرم هر 4 الی 6 ساعت برای حداکثر 10 روز استفاده شود.
- در جهت پیشگیری اولیه از ASCVD با آسپرین با دوز پایین در افراد 40 تا 70 ساله، استفاده از آسپرین با دوز پایین (75-100 میلی گرم PO در روز) را برای بزرگسالان منتخبی که در معرض خطر بالاتر بیماری قلبی عروقی آترواسکلروتیک (ASCVD) هستند، اما نه در معرض خطر خونریزی در نظر بگیرید.
- همچنین برای افراد بالای 70 سال، در جهت پیشگیری اولیه از ASCVD نباید آسپرین با دوز پایین به طور معمول تجویز شود.
- سکته مغزی ایسکمیک و حمله ایسکمیک گذرا 160-325 میلی گرم در 48 ساعت از شروع سکته مغزی/TIA و به دنبال آن 75-100 میلی گرم در روز تجویز می‌شود.
- این محصول یک داروی ضدالتهابی نیز محسوب می‌شود. استفاده از NSAID غیر آسپرین تا حد زیادی جایگزین استفاده از آسپرین aspirin برای استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید و سایر آرتریت‌های التهابی شده است.
- برای پیشگیری از سرطان کولورکتال 600 میلی گرم در روز توسط پزشک تجویز می‌شود. خطر ابتلا به سرطان ارثی روده بزرگ (به عنوان مثال، سندرم لینچ) را در صورت مصرف روزانه حداقل به مدت 2 سال تا 60 درصد کاهش می‌دهد.
نحوه مصرف قرص آسپرین در کودکان
- برای درمان تب و درد در افراد کمتر از 50 کیلوگرم مصرف 10 الی 15 میلی گرم/کیلوگرم هر 4 ساعت تا 60 الی 80 میلی گرم توصیه می‌شود. همچنین برای افراد بالای 50 کیلوگرم با انتشار فوری 325-650 میلی گرم هر 4 الی 6 ساعت تجویز می‌شود.
- آرتریت روماتوئید نوجوانان در کودکان کمتر از 25 کیلوگرم 60-100 میلی گرم/کیلوگرم/روز در دوزهای منقسم هر 6 الی 8 ساعت و برای کودکان بیشتر از 25 کیلوگرم 4-3.6 گرم در روز توصیه می‌شود.
زمان مصرف داروی آسپرین
قبل از مصرف قرص آسپیرین اطلاعات دارویی موجود روی بسته‌بندی محصول را مطالعه کنید. نحوه مصرف، موارد احتیاط و منع مصرف به صورت دقیق برای شما بیان شده است. داروی ضد التهابی غیر استروئیدی (مانند ایبوپروفن، ناپروکسن) ممکن است توانایی آسپرین را برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی کاهش دهند. اگر از NSAID استفاده می‌کنید، آن را حداقل 8 ساعت قبل یا حداقل 2 تا 4 ساعت بعد از این دارو مصرف کنید (به بخش تداخلات دارویی نیز مراجعه کنید). برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در ساعت معینی مصرف کنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص آسپیرین (Aspirin) اگر به این دارو یا به سایر سالیسیلات‌ها (مانند کولین سالیسیلات) و به NSAID ها (مانند ایبوپروفن، ناپروکسن) حساسیت دارید، از مصرف دارو خودداری کنید. قبل از استفاده سوابق پزشکی خود نظیر آسم حساس به آسپرین (سابقه بدتر شدن تنفس همراه با آبریزش یا گرفتگی بینی پس از مصرف آسپرین یا سایر NSAID)، خونریزی و مشکلات خونی (مانند هموفیلی، کمبود ویتامین K، پلاکت پایین)، بیماری کلیوی، بیماری کبد، مشکلات معده (مانند زخم، سوزش سردل) و… را به پزشک اطلاع دهید. مصرف روزانه الکل و تنباکو در حین استفاده از این دارو ممکن است خطر خونریزی معده را افزایش دهد.
- در صورت خوددرمانی و بارداری یا شیردهی، قبل از استفاده با متخصص یا پزشک مشورت کنید. به خصوص مهم است که از ایبوپروفن در هفته 20 یا بعد از بارداری استفاده نکنید، مگر اینکه حتماً توسط پزشک تجویز شود. زیرا ممکن است باعث مشکلاتی در جنین یا عوارضی در حین زایمان شود.
- افراد دارای سوابقی مانند کم خونی، سوء جذب دستگاه گوارش، سابقه زخم معده، نقرس، بیماری کبدی، هیپوکلریدری، هیپوپرروترومبینمی، نارسایی کلیوی، تیروتوکسیکوز، کمبود ویتامین K، سنگ کلیه، مصرف اتانول و… با احتیاط مصرف کنند.
- برای جلوگیری از عوارض گوارشی، باید با غذا یا 8 تا 12 اونس آب مصرف شود.
- برای کودکان مبتلا به بیماری ویروسی توصیه نمی‌شود. استفاده از سالیسیلات‌ها در کودکان مبتلا به واریسلا یا بیماری شبه آنفلوانزا با افزایش بروز سندرم‌ری مرتبط است.
- NSAIDs پتانسیل تحریک HF را با مهار پروستاگلاندین دارند که منجر به احتباس سدیم و آب، افزایش مقاومت عروقی سیستمیک و کاهش پاسخ به دیورتیک‌ها می‌شود.
- آسپرین با دوز بالا (بیشتر از 325 میلی گرم) باید در صورت امکان اجتناب یا قطع شود.
موارد منع مصرف آسپیرین
- حساسیت به آسپرین یا NSAID؛ واکنش‌های حساسیت مفرط مرتبط با آسپرین شامل کهیر ناشی از آسپرین (HLA-DRB1*1302-DQB1*0609 هاپلوتیپ)، آسم عدم تحمل آسپرین
- آلرژی به رنگ تارتازین
- منع مصرف مطلق در زخم‌های گوارشی خونریزی دهنده، کم خونی همولیتیک ناشی از پیروات کیناز (PK) و کمبود گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز (G6PD)، هموفیلی، دیاتز هموراژیک، هموروئید، مادر شیرده، پولیپ بینی همراه با آسم، سارکوئیدوزتوپنیاکولیت، سارکوئیدوزیتوپنیاکولیت
- آپاندیسیت، آسم (برونشیال)، اسهال مزمن، انسداد خروجی روده (برای فرمولاسیون‌های دارای پوشش روده)، کم آبی، گاستریت فرسایشی، کم کاری پاراتیروئید
عوارض جانبی قرص آسپرین (Aspirin)
برونکواسپاسم، مشکلات پوستی، درد دستگاه گوارش، زخم، خونریزی، سمیت کبدی، از دست دادن شنوایی، تهوع و… برخی از عوارض جانبی قرص آسپیرین (Aspirin) میباشد. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده میکنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت داشتن هرگونه عوارض جانبی جدی مانند کبودی یا خونریزی آسان، خونریزی کنترل نشده از لثه یا بینی، از دست‌دادن اشتها، تیره‌شدن ادرار، زردی چشم یا پوست ، خستگی غیر معمول، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار) و… مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه کنید.
- آنژیوادم
- برونکواسپاسم
- مشکلات پوستی یا کهیر
- درد دستگاه گوارش، زخم، خونریزی
- سمیت کبدی
- از دست‌دادن شنوایی
- حالت تهوع و استفراغ
- ادم ریوی (ناشی از سالیسیلات، غیر قلبی)
- آسیب کلیوی
- وزوز گوش
- کهیر
تداخل دارویی آسپرین
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. قبل از مصرف هرگونه دارو لیستی از محصولات شیمیایی و گیاهی مورد استفاده خود تهیه کرده و در زمان مراجعه به پزشک به وی نشان دهید. داروهای میفپریستون، سایر داروهایی که می‌توانند باعث خونریزی یا کبودی شوند (از جمله داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل، رقیق کنندههای خون (مانند وارفارین و دابیگاتران)، کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزون)، جینکو بیلوبا و… سبب تداخل دارویی با قرص آسپیرین خواهد شد.
مصرف قرص آسپرین (Aspirin) در دوران بارداری و شیردهی
از مصرف دوزهای بالا مزمن یا متناوب در دوران بارداری خودداری کنید. زیرا ممکن است مکانیسم‌های هموستاز مادر و نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به افزایش خطر خونریزی شود. دوزهای بالا همچنین می‌تواند مرگ و میر پری ناتال را با محدودیت رشد داخل رحمی و اثرات تراتوژنیک افزایش دهد.
همچنین بسته شدن زودرس مجرای شریانی در صورت استفاده کوتاه مدت با استفاده از دوز کامل آسپرین ممکن است رخ دهد. قبل از استفاده از داروهای OTC در دوران بارداری از یک متخصص بهداشت مشاوره بگیرید. دارو وارد شیر مادر می‌شود، با در نظر گرفتن اهمیت دارو برای مادر، باید در مورد قطع شیردهی یا قطع دارو تصمیم‌گیری شود.
شرایط نگهداری قرص آسپیرین
داروی آسپرین (aspirin) باید در دمای اتاق به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. تمامی داروهای شیمیایی و گیاهی را دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری کنید. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید. از ریختن انواع داروها به داخل چاه دستشویی، خیابان و فاضلاب خودداری کنید.
کلام آخر در مورد قرص آسپیرین
همان طور که در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز گفتیم، آسپرین یکی از قدیمی‌ترین داروها برای کنترل درد و تب، سندرم حاد کرونری، ضد التهاب، سکته مغزی ایسکمیک و حمله ایسکمیک گذرا و… محسوب می‌شود. یکی از جنبه‌های مهم این محصول، پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی است. تحقیقات متعدد نشان داده‌اند که مصرف منظم آسپرین می‌تواند خطر ابتلا به حملات قلبی و سکته‌ی قلبی را به شدت کاهش دهد. همچنین، قرص Aspirin در درمان برخی از مشکلات دیگر مانند سردردهای میگرنی و التهابات مفاصل نیز موثر است.
با این حال، باید توجه داشت که مصرف آن نیازمند مشورت با پزشک است. تعیین دقیق دوز مناسب و مدت زمان مصرف، توجه به اثرات جانبی و در نظر گرفتن مسائل مرتبط با مصرف ایمن از اهمیت بسیاری برخوردار است.
منبع سایت: Medscape
