قرص اندانسترون در دسته داروهای ضد تهوع قرار می‌گیرد. حتما تابحال بارها و بارها در طول زندگی خود حالت تهوع و استفراغ را تجربه کرده و می‌دانید که چقدر آزاردهنده است. اما آیا قرص اندانسترون برای کمک به درمان هر نوع حالت تهوعی مناسب است یا فقط در برخی موارد کاربرد دارد؟ موارد مصرف، نحوه مصرف، عوارض جانبی و تداخل دارویی قرص اندانسترون را در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز برای شما شرح خواهیم داد.
قرص اندانسترون چیست؟
اندانسترون با نام تجاری زوفران از حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی یا پرتو درمانی جلوگیری به عمل می‌آورد. این دارو با مسدود کردن موادی که در بدن ممکن است باعث حالت تهوع یا استفراغ شوند، عملکرد خود را انجام می‌دهد. البته با اهداف دیگری هم ممکن است از قرص اندانسترون استفاده شود که در ادامه به آنها هم اشاره خواهیم کرد. مثلا به دلیل کنترل حالت تهوع بعد از عمل‌های جراحی نیز می‌توان از اندانسترون استفاده نمود.
اشکال دارویی داروی اندانسترون
این دارو را به چندین شکل می‌توان در داروخانه‌ها یافت:
- قرص
- شربت
- آمپول
- قرص دهان بازشو
نحوه مصرف قرص اندانسترون
این دارو فقط مطابق با دستور پزشک باید مورد استفاده قرار گیرد. پس دوز مصرفی را خودسرانه کم و زیاد نکنید و دفعات مصرف را هم تغییر ندهید. برای استفاده از قرص حل شونده خوراکی اندانسترون:
- اطمینان حاصل کنید که دستتان خشک است.
- برای بیرون درآوردن قرص از بسته‌بندی، فویل را فشار ندهید. به آرامی لایه پشتی فویل را جدا کرده و قرص را بیرون بیاورید.
- بلافاصله قرص را روی زبان قرار دهید.
- قرص در عرض چند ثانیه حل می‌شود و بعد همراه با بزاق خود آن را ببلعید.
- برای قورت دادن قرص نیازی به آب یا مایعات دیگر ندارید.
طریقه مصرف اندانسترون برای رادیوتراپی
پزشک ممکن است قرص اندانسترون (Ondansetron) را به منظور جلوگیری از ایجاد حالت تهوع بعد از رادیوتراپی تجویز کند. به ویژه اگر رادیوتراپی در ناحیه شکم انجام شود، این دارو می‌تواند موثر باشد. اغلب دستور پزشک این است که بیمار اندانسترون را 1 تا 2 ساعت قبل از شروع درمان با رادیوتراپی مورد استفاده قرار دهد. همچنین برای بعد از رادیوتراپی نیز این دارو ممکن است به مدت 1 تا 2 روز تجویز شود. دفعات مصرف معمولا 3 بار در روز است.
روش مصرف اندانسترون برای حالت تهوع بعد از عمل جراحی
در برخی موارد قرص یا آمپول اندانسترون به منظور پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی تجویز می‌شود. به دستور پزشک اگر بیمار حدود 1 ساعت قبل از جراحی این دارو را مصرف کند، نتیجه بهتری عاید خواهد شد.
دوز داروی اندانسترون یا اندانسترون
دوز قرص اندانسترون باید مطابق با نظر پزشک تعیین شود. اما به طور کلی دوز این دارو را اینچنین می‌توان عنوان کرد:
دوز اندانسترون برای بعد از شیمی درمانی:
بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال: 30 دقیقه قبل از شروع درمان 8 میلی‌گرم، 8 ساعت بعد یک دوز 8 میلی‌گرمی دیگر. سپس دوز 8 میلی‌گرم به مدت 1 الی 2 روز هر 12 ساعت یکبار باید تکرار شود.
شربت اندانسترون برای کودکان
کودکان 4 تا 11 ساله از شربت اندانسترون باید با دوز زیر استفاده کنند. معمولا پزشک این دوز را تجویز می‌نماید:
برای جلوگیری از حالت تهوع ناشی از درمان‌های سرطان:
- 4 میلی‌گرم 30 دقیقه قبل از درمان، 4 و 8 ساعت بعد دوباره دوز 4 میلی‌گرم. سپس به مدت 1 تا 2 روز دوز 4 میلی‌گرم هر 8 ساعت تکرار شود.
دوز مصرف قرص اندانسترون برای حالت تهوع بعد از عمل
- بزرگسالان: 16 میلی‌گرم 1 ساعت قبل از بیهوشی
- کودکان: دوز دقیق باید توسط پزشک مشخص شود.
دوز شربت اندانسترون برای کودکان بر اساس سن و وزن تعیین می‌شود.
نکاتی در مورد مصرف داروی اندانسترون
- در دو صورت نباید از قرص اندانسترون استفاده کنید: 1- اگر آپومرفین استفاده می‌کنید. 2- اگر به اندانسترون یا داروهای مشابه آن مثل دولاسترون، گرانیسترون، پالونسترون حساسیت دارید.
- اگر به این مشکلات مبتلا هستید، قبل از شروع به مصرف این دارو حتما پزشک را در جریان قرار دهید: بیماری‌های کبدی، سطوح پایین منیزیم و پتاسیم در خون، نارسایی قلبی، سابقه سندرم QT، انسداد در دستگاه گوارش (معده یا روده)
- چنانچه قصد دارید از شربت اندانسترون استفاده کنید، حتما از پیمانه مخصوص استفاده کرده و از قاشق معمولی استفاده ننمایید زیرا دوز دارو باید به شکل دقیق اندازه‌گیری شود.
- این دارو حتما باید سر ساعت مقرر استفاده شود.
- در افرادی که مبتلا به مشکلات کبدی هستند، حداکثر دوز دارو 8 میلی‌گرم در هر شبانه روز (24 ساعت) است.
شربت اندانسترون برای چیست؟
داروی اندانسترون در دسته داروهایی به نام آنتاگونیست‌های گیرنده سروتونین 5-HT3 قرار دارد که با مسدود کردن سروتونین، از ایجاد حالت تهوع و استفراغ جلوگیری می‌کند. شربت اندانسترون معمولا برای کودکان تجویز شده و از حالت تهوع ناشی از شیمی‌درمانی، رادیوتراپی و عمل جراحی ممانعت به عمل می‌آورد. علاوه بر اینها برای شرایطی همچون مسمومیت‌های غذایی، اسهال، دل‌درد و دل‌پیچه نیز این دارو تجویز می‌شود.
پزشکان گاهی هم برای افرادی که ناراحتی معده یا در هضم غذا مشکل دارند، این دارو را توصیه می‌کنند. در مبتلایان به بیماری ام اس در برخی موارد اندانسترون برای کمک به بهبود حالت تهوع و سرگیجه تجویز می‌شود.
عوارض جانبی داروی اندانسترون
عوارض جانبی معمول شربت یا قرص اندانسترون شامل موارد زیر است:
- اسهال یا یبوست
- سردرد
- خواب آلودگی
- احساس خستگی
اگر بعد از مصرف قرص اندانسترون عوارض زیر را داشتید، باید با پزشک تماس بگیرید:
- یبوست شدید، درد معده یا نفخ
- سردرد همراه با درد قفسه سینه و سرگیجه شدید، ضربان قلب شدید، غش کردن.
- زردی پوست یا چشم
- تاری دید یا از دست دادن موقت بینایی
- سطوح بالای سروتونین در بدن همراه با علائمی همچون: بی‌قراری، توهم، تب، ضربان قلب سریع، رفلاکس، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، غش کردن.
- در صورتی که به قرص اندانسترون حساسیت داشته و این علائم را تجربه کنید، بلافاصله باید با اورژانس تماس بگیرید: بثورات پوستی، کهیر، تب و لرز، اختلال در تنفس، تورم صورت، لب، زبان یا گلو.
تداخل دارویی قرص اندانسترون
داروی اندانسترون می‌تواند باعث مشکلات قلبی جدی شود به ویژه اگر با برخی داروهای خاص به صورت همزمان مورد استفاده قرار گیرد. این داروها عبارتند از:
- آنتی بیوتیک‌ها
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای ضربان قلب
- داروهای ضد روان‌پریشی
- داروهای مورد استفاده در درمان سرطان، مالاریا، HIV یا ایدز.
مصرف اندانسترون در حالی که از برخی داروهای دیگر استفاده می‌شود ممکن است باعث افزایش سطوح سروتونین در بدن شده و وضعیتی به نام “سندرم سروتونین” را به وجود آورد که احتمال دارد حتی کشنده باشد. در صورتی که داروهای زیر را مصرف می‌کنید، حتما به پزشک اطلاع دهید:
- دارو برای درمان افسردگی
- دارو برای کنترل اختلالات روانی
- داروهای مخدر
- دارو برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ
همچنین داروهای دیگری هم ممکن است با قرص اندانسترون تداخل داشته باشند که در این لیست وجود ندارند؛ حتی مکمل‌های ویتامین و داروهای گیاهی. بنابراین قبل از اینکه مصرف قرص یا شربت اندانسترون را شروع کنید، فهرست تمام داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک قرار دهید.
مصرف اندانسترون در دوران بارداری
گاهی پزشکان به منظور کمک به کاهش حالت تهوع در دوران بارداری قرص یا آمپول اندانسترون را تجویز می‌کنند. بنابراین این دارو را می‌توان یک داروی ایمن برای دوران حاملگی دانست. با این وجود اغلب توصیه می‌شود که قرص اندانسترون در 3 ماهه اول بارداری مورد استفاده قرار نگیرد؛ مگر آنکه پزشک آن را تجویز کرده باشد. به منظور بهبود حالت تهوع در زنان باردار اغلب دوز 4 میلی‌گرم اندانسترون تجویز می‌شود.
مصرف قرص اندانسترون در دوران شیردهی
به نظر می‌رسد که قرص اندانسترون در دوران شیردهی هیچ ضرری برای مادر و کودک نداشته باشد. با این حال در مورد اینکه قرص Zofran برای مصرف در دوران شیردهی مناسب است یا نه، مطالعات زیادی وجود ندارد. بنابراین در دوران شیردهی تنها زمانی مجاز به مصرف این دارو هستید که پزشک آن را برای شما تجویز کرده باشد.
خطرات اوردوز کردن اندانسترون
در صورت استفاده بیش از حد از داروی اندانسترون ممکن است با علائم و عوارض زیر مواجه شوید:
- از دست دادن ناگهانی بینایی برای مدت کوتاه
- سرگیجه
- غش کردن
- یبوست
- ضربان قلب نامنظم
در صورت مشاهده این علائم باید بلافاصله با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید.
هشدارها در مورد مصرف داروی اندانسترون
- شربت یا قرص اندانسترون ممکن است باعث ایجاد حالت خواب آلودگی شود. از این رو در زمان مصرف آن از فعالیت‌هایی مثل رانندگی که نیاز به هشیاری کامل دارند، خودداری نمایید.
- الکل و مواد مخدری مثل ماری‌جوانا در زمان مصرف این دارو می‌توانند عوارض خطرناکی داشته باشد. بنابراین هرگز نباید مصرف شوند.
- دقت کنیدکه افراد سالخورده ممکن است به عوارض ناشی از این دارو حساسیت بیشتری داشته باشند.
- اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید قبل از مصرف قرص اندانسترون باید با پزشک مشورت نمایید.
- چنانچه به این دارو یا سایر بازدارنده‌های بازجذب سروتونین آلرژی دارید، حتما به پزشک اطلاع دهید.
- سطوح پایین منیزیم و پتاسیم در خون باعث افزایش سطح نمودار کیوتی QT می‌شود که بر ریتم قلب تاثیر می‌گذارد. در این صورت تپش قلب سریع یا نامنظم شده و باید این مسئله را با پزشک در میان بگذارید.
اندانسترون برای کودکان
به منظور کمک به رفع حالت تهوع و استفراغ در کودکان نیز پزشکان ممکن است تجویز قرص یا شربت اندانسترون را لازم بدانند. دوز دارو بر اساس سن و وزن کودک مشخص می‌شود:
- اگر سن کودک 4 سال به بالا باشد، از قرص اندانسترون ۴ یا شربت اندانسترون 4 هر 8 تا 12 ساعت یکبار به دستور پزشک می‌توان استفاده نمود.
- چنانچه سن کودک 12 سال به بالا باشد، دوز مصرفی 8 میلی‌گرم در روز هر 8 ساعت یکبار می‌تواند باشد.
- برای نوزادان 5 ماه به بالا و اطفال زیر 2 سال هم این دارو می‌تواند تجویز شود. دوز مصرفی ۲ میلی‌گرم به‌ازای هر کیلو وزن نوزاد است.
کلام آخر
اندانسترون دارویی ضد تهوع است که هم در بزرگسالان و هم در کودکان کاربرد دارد. قرص اندانسترون معمولا برای از بین بردن حالت تهوع ناشی از داروهای سرطان استفاده می‌شود. این دارو کاربردهای دیگری هم دارد که در این مقاله به آنها اشاره کردیم. به منظور جلوگیری از عوارض جانبی و تداخل دارویی این دارو باید از آن طبق دستور پزشک استفاده کنید. در مورد قرص اندانسترون همچنان اگر سوالی دارید، در بخش کامنت‌ها از پزشکان ما در مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز بپرسید.
درود.مقاله در مورد قرص اندانسترون را مطالعه کردم که بسیار مفید بود. سوالی از خدمت شما داشتم اینکه این قرص برای حالت تهوع روزمره در صورت نداشتن هیچ بیماری می تواند مصرف شود.از راهنمایی شما بسیار سپاسگزارم.
همراه محترم
سلام
حالت تهوع مداوم نشان از یک بیماریست. علت اولیه باید بررسی شود. مصرف مداوم داروها بدون درمان علت اولیه توصیه نمیگردد.
متشکرم