کرم ضد آفتاب چیست و چگونه عمل می‌کند؟
به زبان ساده، کرم ضد آفتاب یک محصول موضعی است که برای محافظت از پوست در برابر پرتوهای مضر فرابنفش (UV) خورشید طراحی شده است. این پرتوها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: UVA که باعث پیری زودرس پوست و ایجاد چین و چروک می‌شوند، و UVB که عامل اصلی آفتاب‌سوختگی هستند.
عملکرد ضد آفتاب به دو روش اصلی صورت می‌گیرد:
- روش اول (جذب اشعه): برخی ضد آفتاب‌ها با داشتن ترکیبات شیمیایی، مانند آووبنزون و اکسی‌بنزون، پرتوهای UV را قبل از اینکه به لایه‌های عمقی پوست نفوذ کنند، جذب کرده و به گرما تبدیل می‌کنند.
- روش دوم (بازتاب اشعه): دسته‌ای دیگر از ضد آفتاب‌ها که به ضد آفتابهای مینرال (معدنی) معروف‌اند، حاوی مواد معدنی مانند اکسید روی (Zinc Oxide) و دی‌اکسید تیتانیوم (Titanium Dioxide) هستند. این مواد مانند یک آینه عمل کرده و پرتوهای UV را از سطح پوست بازتاب میدهند.
در نتیجه، ضد آفتاب یک محصول درمانی یا مرطوب‌کننده نیست؛ بلکه یک محافظ ضروری است که باید در کنار سایر محصولات مراقبتی، به صورت روزانه استفاده شود.
SPF در کرم ضد آفتاب به چه معناست؟
شاید رایج‌ترین عبارتی که روی بطری‌های ضد آفتاب می‌بینید، SPF باشد اما واقعا اس پی اف ضد آفتاب چیست؟
SPF مخفف عبارت Sun Protection Factor است و نشان می‌دهد که آن ضد آفتاب چقدر می‌تواند از پوست شما در برابر اشعه‌های UVB (عامل اصلی آفتاب‌سوختگی) محافظت کند.
SPF به چه عددی اشاره می‌کند؟
عدد SPF نشان‌دهنده مدت زمانی است که پوست شما می‌تواند در برابر نور خورشید مقاومت کند، بدون اینکه دچار آفتاب‌سوختگی شود. به عنوان مثال، اگر پوست شما به طور معمول در ۱۰ دقیقه دچار سوختگی می‌شود، یک ضد آفتاب با SPF 30 به شما اجازه می‌دهد تا ۳۰۰ دقیقه در برابر نور خورشید مقاومت کنید. با این حال، این یک تخمین کلی است و به عوامل دیگری مثل شدت نور خورشید و نوع پوست شما نیز بستگی دارد.
SPF مناسب برای استفاده روزانه چقدر است؟
بهترین انتخاب برای استفاده روزانه، یک ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر است. یک ضد آفتاب با SPF 30 تقریباً ۹۷ درصد از اشعه‌های UVB را مسدود می‌کند، در حالی که SPF 50 این مقدار را به ۹۸ درصد افزایش می‌دهد. متخصصان پوست توصیه می‌کنند که برای محافظت حداکثری، از SPF 30 به بالا استفاده کنید.
آیا SPF بالاتر همیشه بهتر است؟
این یک باور رایج است که هرچه SPF بالاتر باشد، محافظت بهتری خواهید داشت. اما این تفاوت در اعداد بالاتر بسیار ناچیز است. در واقع، یک ضد آفتاب با SPF 100 تنها ۰.۷ درصد بیشتر از SPF 50 از پوست محافظت می‌کند. بنابراین، به جای تمرکز روی عدد بسیار بالا، مهم‌تر است که به صورت منظم (هر دو ساعت یک بار) و به مقدار کافی از ضد آفتاب خود استفاده کنید.
انواع کرم ضد آفتاب
ضد آفتاب‌ها به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هر کدام با روشی متفاوت از پوست شما محافظت می‌کنند. شناخت بهترین مارک ضد آفتاب از نظر پزشکان و دانستن این تفاوت‌ها به شما کمک می‌کند تا بهترین محصول را برای نوع پوست خود انتخاب کنید.
۱. ضد آفتاب شیمیایی (Chemical)
این نوع از ضد آفتاب‌ها حاوی ترکیباتی مانند آووبنزون، اکسی‌بنزون و اکتینوکسات هستند. آنها با جذب اشعه‌های UV و تبدیل آنها به گرما، از نفوذ این پرتوها به لایه‌های عمقی پوست جلوگیری می‌کنند.
- مزایا: بافت سبکتری دارند، به راحتی جذب پوست می‌شوند و معمولاً هیچ رد سفیدی از خود به جا نمیگذارند.
- معایب: ممکن است برای پوستهای حساس باعث تحریک و التهاب شوند و نیاز به زمان (حدود ۲۰ دقیقه) دارند تا روی پوست فعال شوند.
۲. ضد آفتاب مینرال یا فیزیکی (Mineral)
ضد آفتاب مینرال چیست؟ این ضد آفتاب حاوی حاوی مواد معدنی مانند زینک اکساید (اکسید روی) و تیتانیوم دی‌اکسید (دی‌اکسید تیتانیوم) هستند. این مواد مانند یک سپر عمل می‌کنند و اشعه‌های UV را از سطح پوست بازتاب میدهند.
- مزایا: بلافاصله پس از مصرف فعال می‌شوند، برای پوستهای حساس و مستعد جوش مناسب هستند و ریسک واکنش‌های آلرژیک در آنها پایین است.
- معایب: ممکن است بافت سنگین‌تری داشته باشند و روی پوست یک لایه سفید رنگ به جا بگذارند، هرچند فرمولاسیون‌های جدید این مشکل را برطرف کرده‌اند.
۳. ضد آفتاب ترکیبی (Hybrid)
این محصولات، ترکیبی از هر دو نوع شیمیایی و مینرال هستند. ضد آفتابهای ترکیبی با بهره‌گیری از مزایای هر دو نوع، هم اشعه‌های UV را جذب و هم بازتاب میدهند. این نوع از ضد آفتاب‌ها اغلب بافتی سبک‌تر از نوع مینرال دارند، اما در عین حال، برای پوستهای حساس نیز مناسب هستند. این محصولات معمولاً برای کسانی مناسب‌اند که به دنبال محافظت قوی و در عین حال، بافت سبک و قابل قبول هستند.
فواید اصلی استفاده از ضد آفتاب
استفاده روزانه از ضد آفتاب چیزی فراتر از یک عادت ساده است؛ در واقع، یک سرمایه‌گذاری برای سلامت طولانی‌مدت پوست شما به حساب می‌آید. در ادامه به مهم‌ترین فواید آن اشاره می‌کنیم.
۱. جلوگیری از آسیب اشعه UV ضد آفتاب به عنوان یک سپر عمل می‌کند و از نفوذ اشعه‌های UVA و UVB به پوست جلوگیری می‌کند. این اشعه‌ها به DNA سلول‌های پوستی آسیب می‌زنند که می‌تواند منجر به مشکلات جدی در آینده شود.
۲. پیشگیری از لک‌های پوستی لکه‌های تیره، کک و مک، و هایپرپیگمانتاسیون (لک‌های قهوه‌ای رنگ) اغلب نتیجه مستقیم قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید هستند. استفاده منظم از ضد آفتاب به جلوگیری از این لک‌ها و داشتن پوستی یکدست‌تر کمک می‌کند.
۳. کاهش احتمال سرطان پوست قرار گرفتن بی‌محافظت در برابر اشعه فرابنفش، یکی از عوامل اصلی ابتلا به انواع سرطان پوست، از جمله ملانوما است. با استفاده از ضد آفتاب، شما به طور چشمگیری این ریسک را کاهش می‌دهید و از سلامت خود در برابر این بیماری خطرناک محافظت می‌کنید.
۴. جلوگیری از پیری زودرس و چین‌وچروک یکی از دلایل اصلی پیری زودرس پوست، قرار گرفتن در معرض اشعه UVA است. این اشعه‌ها به کلاژن و الاستین پوست آسیب می‌زنند و باعث شل شدن، افتادگی و ایجاد چین‌وچروک می‌شوند. استفاده از ضد آفتاب روند پیری پوست را کند کرده و جوانی آن را برای سال‌ها حفظ می‌کند.
ضد آفتاب مناسب برای هر نوع پوست
خرید کرم ضد آفتاب مناسب برای نوع پوستتان، به اندازه خود استفاده از آن اهمیت دارد. محصولی که برای پوست خشک مناسب است، ممکن است برای پوست چرب باعث ایجاد جوش شود.
پوست خشک
اگر پوست خشکی دارید، بهتر است به سراغ ضد آفتاب‌هایی بروید که حاوی ترکیبات مرطوب‌کننده هستند. ضد آفتابهای کرمی با بافت غنی، حاوی موادی مانند هیالورونیک اسید، گلیسیرین، یا سرامید، به حفظ رطوبت پوست شما کمک کرده و از خشکی آن جلوگیری می‌کنند.
پوست چرب و مختلط
برای پوستهای چرب، ضد آفتابهای با بافت ژل، فلوئید، یا لوسیون بهترین انتخاب هستند. این محصولات معمولا با عبارت‌هایی مانند oil-free (فاقد چربی) یا mattifying (مات‌کننده) مشخص شده‌اند. این ضد آفتاب‌ها بافتی سبک دارند و به سرعت جذب می‌شوند و از برق افتادن پوست جلوگیری می‌کنند.
پوست حساس
اگر پوست شما به راحتی تحریک می‌شود، بهتر است از ضد آفتابهای مینرال (فیزیکی) استفاده کنید. این ضد آفتاب‌ها که حاوی زینک اکساید و تیتانیوم دی‌اکسید هستند، به دلیل اینکه روی سطح پوست می‌نشینند و جذب نمی‌شوند، احتمال ایجاد حساسیت در آنها بسیار پایین است.
اگر پوست شما حساس است و به دنبال راهنمای کامل‌تری برای انتخاب ضد آفتاب مناسب می‌گردید، می‌توانید به مقاله بهترین ضد آفتاب برای پوستهای حساس مراجعه کنید.
باورهای غلط درباره کرم ضد آفتاب
در مورد کرم ضد آفتاب باورهای غلط زیادی وجود دارد که ممکن است شما را از محافظت مناسب پوستتان دور کند. در ادامه به چند مورد از رایج‌ترین آنها اشاره می‌کنیم.
ضد آفتاب فقط برای تابستان است
این یک باور کاملاً اشتباه است. اشعه‌های مضر فرابنفش (UVA و UVB) در تمام فصول سال، حتی در روزهای ابری و بارانی، به زمین می‌رسند. اشعه‌های UVA که عامل اصلی پیری پوست هستند، از ابرها عبور می‌کنند و می‌توانند در طول سال به پوست شما آسیب بزنند. بنابراین، استفاده روزانه و در تمام فصول از ضد آفتاب ضروری است.
در محیط بسته نیازی به ضد آفتاب نیست
شاید فکر کنید در محیط خانه یا محل کار از نور خورشید در امان هستید، اما این‌طور نیست. اشعه‌های UVA می‌توانند به راحتی از شیشه‌های پنجره عبور کنند و به پوست شما آسیب برسانند. اگر ساعات زیادی را پشت پنجره یا در معرض نور طبیعی می‌گذرانید، حتماً از ضد آفتاب استفاده کنید.
افراد سبزه نیازی به ضد آفتاب ندارند
باور اینکه پوستهای تیره‌تر از آفتاب‌سوختگی و آسیب‌های آن در امان هستند، بسیار خطرناک است. درست است که این افراد به راحتی دچار سوختگی نمی‌شوند، اما اشعه‌های UVA همچنان می‌توانند به کلاژن پوست آنها آسیب بزنند و ریسک ابتلا به سرطان پوست و ایجاد لک را افزایش دهند. همه افراد، با هر رنگ پوستی، باید از ضد آفتاب استفاده کنند.
ضد آفتاب همیشه باعث جوش می‌شود
این باور به دلیل فرمولاسیون‌های قدیمی ضد آفتاب‌ها شکل گرفته است. امروزه ضد آفتابهای متعددی با فرمولاسیون‌های سبک، فاقد چربی (Oil-free) و غیرکومدوژنیک (Non-comedogenic) تولید شده‌اند که برای پوستهای چرب و مستعد جوش مناسب هستند و هیچ مشکلی برای پوست شما ایجاد نمی‌کنند. انتخاب ضد آفتاب مناسب برای نوع پوستتان، کلید حل این مشکل است.
معرفی بهترین کرم‌های ضد آفتاب موجود در بازار
حالا که با اهمیت و انواع ضد آفتاب‌ها آشنا شدید، وقت آن است که راهنمای خرید کرم ضدآفتاب مناسب نوع پوست شما را هم بدانیم و چند مورد از بهترین و محبوب‌ترین محصولات موجود در بازار را به شما معرفی کنیم. این محصولات با فرمولاسیون‌های متنوع، نیازهای مختلف پوستی را پوشش میدهند.
۱. کرم ضد آفتاب کرم پودری و پرایمری SPF50 سان سیف
این محصول برای افرادی که به دنبال یک محصول چندکاره هستند، ایده‌آل است. این ضد آفتاب با خاصیت کرم پودری، رنگ پوست را یکدست می‌کند و با عملکرد پرایمری خود، به دوام بیشتر آرایش کمک می‌کند.
۲. کرم ضد آفتاب عصاره آلوئه ورا SPF50 اسکین شیک
این ضد آفتاب برای پوستهای حساس و دهیدراته (کم‌آب) بسیار مناسب است. عصاره آلوئه‌ورای موجود در آن، پوست را آبرسانی کرده و خاصیت تسکین‌دهنده دارد.
۳. فلوئید ضد آفتاب روشن کننده SPF50 کلکسیون رویوال
این محصول که یکی از پرفروش‌ترین‌هاست، بافت سبک و فلوئیدی دارد و به سرعت جذب پوست می‌شود. این ضد آفتاب با ترکیبات روشن‌کننده خود، به کاهش لک‌های پوستی و شفافیت بیشتر آن کمک می‌کند.
۴. ضد آفتاب استیکی اکتیویت SPF50 ویتالیر
این ضد آفتاب با فرم استیکی (جامد) خود، استفاده بسیار آسانی دارد و برای تمدید ضد آفتاب در طول روز، به ویژه روی آرایش، گزینه‌ای عالی است. بافت این محصول سبک بوده و رد سفیدی باقی نمی‌گذارد.
۵. فلوئید ضد آفتاب آکوافیوژن هیدرا برایت SPF50 برایت مکس
این محصول برای انواع پوست، به‌ویژه پوستهای دهیدراته، مناسب است و با فرمولاسیون آبرسان خود، رطوبت مورد نیاز پوست را فراهم می‌کند.
۶. کرم ضد آفتاب SPF50 پیکسل مناسب پوست چرب و جوش‌دار
اگر پوست شما چرب یا مستعد جوش است، این ضد آفتاب با فرمولاسیون Oil-free (فاقد چربی) خود، از ایجاد جوش جلوگیری کرده و بافت بسیار سبکی دارد.
جمع‌بندی
در این مقاله از داروخانه آنلاین مثبت سبز به این سوال که کرم ضد آفتاب چیست، پرداختیم. باید به یاد داشته باشیم که استفاده از کرم ضد آفتاب انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است. این محصول، اصلی‌ترین و مهم‌ترین سپر دفاعی پوست شما در برابر آسیب‌های ناشی از نور خورشید است. ضد آفتاب فقط برای روزهای گرم تابستان نیست، بلکه باید به یک عادت روزانه و همیشگی برای همه افراد تبدیل شود، حتی در روزهای ابری یا در محیط خانه.
با انتخاب ضد آفتاب مناسب با نوع پوست خود و استفاده صحیح از آن، می‌توانید از پوستتان در برابر پیری زودرس، لک، آفتاب‌سوختگی و مهم‌تر از همه، سرطان پوست محافظت کنید و سلامت و زیبایی آن را برای سال‌ها حفظ کنید.
