سلامت پروستات یکی از جنبه‌های حیاتی مردانه است که در سنین بالاتر به یکی از چالش‌های اصلی مردان مبدل میشود. بیماری‌های پروستات، به ویژه تعداد بالایی از موارد تورم پروستات یا همان بیماری معروف به تضخم پروستات، موجب اختلالات متعدد در عملکرد این غدد تناسلی می‌شوند. یکی از داروهای متداول که برای مدیریت علائم تضخم پروستات استفاده میشود، داروی تامسولوسین است. در این مقاله، به بررسی و تحلیل اثرات و کاربردهای داروی تامسولوسین Tamsulosin در درمان مشکلات پروستات می‌پردازیم.
اشکال دارویی تامسولوسین
- کپسول 4 میلی گرم
موارد مصرف کپسول تامسولوسین
داروی تامسولوسین توسط مردان برای درمان علائم بزرگی پروستات (هیپرپلازی خوش خیم پروستات-BPH) استفاده میشود. این دارو پروستات را کوچک نمی‌کند، اما با شل کردن ماهیچه‌های پروستات و مثانه عمل میکند. این فرایند به تسکین علائم BPH مانند مشکل در شروع جریان ادرار، جریان ضعیف و نیاز به دفع مکرر یا فوری (از جمله در نیمه شب) کمک میکند. از این دارو برای درمان فشار خون بالا استفاده نکنید. برخی از موارد مصرف این دارو شامل هیپرتروفی خوش خیم پروستات، انسداد خروجی مثانه (خارج از برچسب) و سنگ حالب (بدون برچسب) میباشد.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Tamsulosin
مکانیسم عمل داروی تامسولوسین گیرنده آلفا 1a آدرنرژیک را در ماهیچه صاف پروستات مسدود میکند، گردن مثانه و مقاومت مجرای ادرار را کاهش میدهد. جذب این دارو با فراهمی زیستی (ناشتا) 30% و توزیع پروتئین متصل شده 90٪ میباشد. شروع اثر دارو 4-8 ساعت و حداکثر زمان پلاسما با غذا 6-7 ساعت و ناشتا 4-5 ساعت میباشد. حذف در نیمه عمر 14-15 ساعت و دفع از طریق ادرار (76%) و مدفوع (21%) صورت می‌گیرد.
مقدار مصرف داروی Tamsulosin
قبل از مصرف داروی تامسولوسین، اطلاعات دارویی موجود بر روی بسته بندی دارو را بررسی کنید. این دارو هر روز 30 دقیقه پس از وعده غذایی، از طریق خوراکی مصرف کنید. کپسول را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب میل کرده و از خرد یا جویدن آن خودداری کنید. تامسولوسین ممکن است باعث افت ناگهانی فشار خون شود که میتواند منجر به سرگیجه یا غش نیز شود. این خطر زمانی که برای اولین بار مصرف این دارو را شروع می‌کنید، پس از اینکه پزشک دوز شما را افزایش داد، بیشتر است. توجه داشته باشید که ممکن است تا 4 هفته طول بکشد تا علائم بهبود یابد، اگر وضعیت شما بهبود نیافت یا بدتر شد به پزشک خود اطلاع دهید.
زمان مصرف کپسول تامسولوسین
- کپسول تامسولوسین برای درمان علائم و نشانه‌های هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) توصیه میشود. دوز مصرفی 4 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی هر روز 30 دقیقه بعد از همان وعده غذایی مصرف کنید. در صورت پاسخ ناکافی پس از 2-4 هفته، ممکن است به 0.8 میلی گرم در روز افزایش یابد. اگر درمان برای چند روز قطع شد، با 0.4 میلی گرم در روز از سر گرفته شود و در صورت نیاز افزایش یابد.
- برای تسکین علائم انسداد خروجی مثانه 4 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی تجویز میشود.
- این دارو برای تسهیل دفع سنگ کلیه 4 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی مصرف میشود که پس از خروج موفق (به طور متوسط، 1-2 هفته) متوقف شد. کارآزمایی دوسوکور و کنترل‌شده با دارونما نشان داد تامسولوسین به‌طور قابل‌توجهی میزان عبور سنگ را در مقایسه با دارونما برای سنگ‌های کمتر از 9 میلی‌متر افزایش نمی‌دهد.
- موارد خاصی توسط سازنده برای استفاده در کودکان و افراد مسن بیان نشده است. سنین بالا و کودکان تنها با نسخه و دستور پزشک این دارو را مصرف کنند.
موارد احتیاط
قبل از مصرف داروی تامسولوسین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله فشار خون پایین، مشکلات چشمی خاص (آب مروارید، گلوکوم)، مشکلات قلبی عروقی، مشکلات گوارشی (زخم معده یا مری) و… با احتیاط مصرف کنید. همچنین بعد از مصرف در برخی بیماران شاهد سرگیجه و خواب آلودگی هستیم، در این راستا از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری بالایی دارند، پرهیز کنید.
- در بیماری‌های عروق کرونر، بیماری‌های کبدی، بیهوشی عمومی با احتیاط مصرف شود.
- در صورت بروز یا بدتر شدن علائم آنژین، مصرف آن را قطع کنید. همچنین قبل از شروع درمان باید سرطان پروستات را رد کرد.
- سندرم فلاپی عنبیه حین عمل در بیمارانی که مسدودکننده‌های آلفا 1 را در زمان جراحی آب مروارید دریافت می‌کنند، گزارش شده است.
- بیماران مبتلا به آلرژی سولفا به ندرت دچار واکنش آلرژیک می‌شوند. در صورتی که واکنش‌های قبلی آلرژی سولفا تهدید کننده زندگی بوده است از مصرف خودداری کنید.
موارد منع مصرف تامسولوسین
- زنان باردار
- حساسیت مفرط
عوارض جانبی داروی تامسولوسین (Tamsulosin)
کمردرد، کاهش میل جنسی، عفونت، انزال غیرطبیعی، سردرد و سرگیجه، سرفه، بی‌خوابی، طعم تلخ دهان و… برخی از عوارض شایع داروی تامسولوسین میباشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت بروز عوارض جانبی جدی از جمله درد قفسه سینه، تنگی نفس، درد در ناحیه پا، دست و شکم، سردرد شدید، مدفوع سیاه و… میباشد. به محض بروز این موارد مصرف دارو را قطع و با پزشک مشورت کنید.
- سردرد و سرگیجه
- افت فشار خون ارتواستاتیک
- انزال غیر طبیعی
- عفونت
- کمردرد
- بثورات پوستی
- اسهال و حالت تهوع
- درد قفسه سینه
- سرفه
- خواب آلودگی
- سینوزیت
- ناراحتی شکمی
- طعم تلخ
- کاهش میل جنسی
- بی‌خوابی
تداخل دارویی تامسولوسین
- تداخلات رده X (پرهیز): آلفا 1 بلاکرها، برومپریدول، کانیواپتان، مهارکننده‌های قوی CYP3A4، فوسیدیک اسید (سیستمیک)، ایدلالیسیب
- کاهش اثرات توسط داروها تامسولوسین: برومپریدول، القاکننده‌های قوی و متوسط CYP3A4، دابرافنیب، دفراسیروکس، انزالوتامید، اردافتینیب، ایووسیدنیب، میتوتان، پگ اینترفرون آلفا-b۲، ساریلومب، سیلتوکسیمب، توسیلیزومب
- افزایش اثرات داروها توسط تامسولوسین: آلفا 1 بلاکرها، آمیفوستین، داروهای ضد سایکوز (نسل دوم [آتیپیکال])، برومپریدول، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، دولوکستین، داروهای کاهنده فشارخون، فراورده‌های حاوی لوودوپا، نیتروپروسید، فولکودین، مهارکننده‌های فسفودی استراز 5، ریلمنیدین
- افزایش اثرات تامسولوسین توسط داروها: کانیواپتان، مهارکننده‌های قوی و متوسط CYP2D6، مهارکننده‌های قوی و متوسط CYP3A4، داپوکستین، دیازوکسید، دولیسیب، اردافتینیب، فوس اپرپیتانت، فوس نتوپیتانت، فوسیدیک اسید (سیستمیک)، گیاهان (با خاصیت کاهنده فشارخون)، ایدلالیسیب، لاروترکتینیب، لورمتازپام، لومفانترین، مولسی‌دومین، نتوپیتانت، نیکوراندیل، اوبینوتوزومب، پالبوسیکلیب، پگ اینترفرون آلفا-2b، پنتوکسی فیلین، مهارکننده‌های فسفودی استراز 5، آنالوگ‌های پروستاسیکلین، باربیتورات‌ها، بنپریدول، بتابلاکرها
مصرف داروی تامسولوسین (Tamsulosin) در دوران بارداری و شیردهی
هیچ اطلاعاتی در مورد استفاده در زنان باردار در دسترس نیست. در مطالعات حیوانی بر روی موش‌ها و خرگوش‌ها در طول اندام‌زایی، هیچ اثر نامطلوبی مشاهده نشد. مصرف این دارو در مردان سبب انزال غیر طبیعی از جمله نارسایی انزال، اختلال در انزال، انزال رتروگراد و کاهش انزال با درمان همراه بوده است. مطالعات روی موش‌ها نشان داد که باروری در مردان به دلیل اختلال در انزال کاهش یافته است که برگشت‌پذیر بود. همچنین مصرف در زنان توصیه نمی‌شود، باروری ماده در موش‌های صحرایی به طور قابل‌توجهی کاهش یافت که به دلیل اختلال در لقاح در نظر گرفته شد.
تاثیر داروی تامسولوسین در شیردهی
هیچ اطلاعاتی در مورد وجود دارو در شیر انسان، اثرات آن بر شیرخواران یا تولید شیر وجود ندارد. هیچ داده یا اطلاعات حیوانی خاصی نیز در رابطه با تاثیر این دارو بر شیر مادر در دسترس نیست. با توجه به پتانسیل تامسولوسین برای ایجاد افت فشار خون، در صورت مصرف تامسولوسین، شیردهی توصیه نمی‌شود.
شرایط نگهداری داروی Tamsulosin
داروی تامسولوسین باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر داروی تامسولوسین
در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز، به بررسی داروی تامسولوسین به عنوان یکی از راهکارهای مؤثر در مدیریت مشکلات پروستات پرداختیم. تامسولوسین به عنوان یک آنتاگونیست آلفا-1 آدرنرژیک، با تأثیر بر گیرنده‌های آلفا در عضلات صاف پروستات و سایر بافت‌های مرتبط، در کاهش علائم ناشی از تضخم پروستات نقش دارد. با این حال، قبل از مصرف این دارو با پزشک در رابطه با عوارض و دوز مصرفی مورد نیاز مشورت کنید.
منبع سایت: Medscape
نظرتون درباره قرص تامسولوسین چی هست من میترسم استفاده کنم
همراه محترم
سلام
تامسولوسین یکی از کم خطر ترین و بی عارضه ترین داروهای رایج است. عوارض اعلامی در درصد کمی از افراد جامعه احتمال بروز دارد. لطفا طبق دستور پزشک اقدام به مصرف داروی تجویزی کنید.
متشکرم
سلام خسته نباشید دکتر متخصص کلیه برام کپسول تامسولوسین نوشته ولی من استفاده نمیکنم بیش از حد عوارض نوشته
نظرشما جناب دکتر داروساز؟
همراه محترم
سلام
تامسولوسین یکی از کم خطر ترین و بی عارضه ترین داروهای رایج است. عوارض اعلامی در درصد کمی از افراد جامعه احتمال بروز دارد. لطفا طبق دستور پزشک اقدام به مصرف داروی تجویزی کنید.
متشکرم