بیماری آلزایمر، یکی از مشکلات جدی سلامتی مرتبط با پیری است که با کاهش توانایی حافظه، اختلال در تفکر و تصمیمگیری و تغییرات در رفتار و شخصیت همراه است. این بیماری تأثیرات قابلتوجهی بر زندگی روزمره فرد و خانوادهاش دارد. یکی از داروهایی که به عنوان گزینه در مدیریت آلزایمر مطرح شده است، داروی یاسنال (Yasnal) میباشد. یاسنال به عنوان یک داروی مهم در این زمینه شناخته شده و اثرات مثبت آن در کاهش علائم بیماری آلزایمر مورد تأیید قرار گرفته است. این دارو از خانواده داروهای معروف به نامهای «آنتیکولینستراز» استفاده میشود که به منظور بهبود عملکرد نوروترانسمیتر آستیل کولین در مغز ارائه میشود.
اشکال دارویی یاسنال
- قرص: 5 میلی گرم، 10 میلی گرم و 23 میلی گرم
- قرص جویدنی (متلاشی کننده در دهان): 5 میلی گرم و 10 میلی گرم
موارد مصرف قرص یاسنال
قرص یاسنال برای درمان گیجی (زوال عقل) مربوط به بیماری آلزایمر استفاده میشود. این دارو بیماری آلزایمر را به طور کامل درمان نمیکند، اما ممکن است حافظه، آگاهی و توانایی عملکرد را بهبود بخشد. این دارو یک مسدود کننده آنزیم است که با بازگرداندن تعادل مواد طبیعی (انتقال دهندههای عصبی) در مغز عمل میکند. همچنین در برخی موارد این دارو برای کاربردهای دیگر توسط متخصص و پزشکان تجویز میشود.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Yasnal
مهارکننده برگشت پذیر استیل کولین استراز؛ غلظت استیل کولین را افزایش میدهد که به نوبه خود انتقال عصبی کولینرژیک را افزایش میدهد. جذب دارو با فراهمی زیستی 100% و حداکثر زمان پلاسما 3-4 ساعت میباشد. توزیع در پروتئین محدود 96٪ و متابولیسمها شامل آنزیمهای کبدی P-450 CYP2D6، CYP3A4 میباشد. حذف دارو در نیمه عمر 70 ساعت و دفع از طریق ادرار (57%) و مدفوع (17%) صورت میگیرد.
مقدار مصرف داروی Yasnal
قرص یاسنال معمولاً یک بار در روز درست قبل از خواب به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک خود مصرف کنید. اگر مشکلات خواب (بیخوابی) را تجربه میکنید، با پزشک خود در مورد تغییر دوز صبحگاهی صحبت کنید. اگر از قرصهای تقویت کننده 23 میلی گرمی استفاده میکنید، آنها را کامل ببلعید. قبل از مصرف قرص، آن را نشکسته یا له نکنید، انجام این کار میتواند خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. دوز مصرفی خود را طبق نسخه پزشک ادامه دهید و بدون هماهنگی با وی مقدار و زمان مصرف دارو را افزایش، کاهش یا قطع نکنید.
زمان مصرف قرص یاسنال
قبل از مصرف قرص یاسنال، اطلاعات دارویی موجود در داخل بسته بندی دارو را به دقت مطالعه کنید. برای کاهش خطر عوارض جانبی (مانند حالت تهوع و اسهال)، پزشک این دارو را با دوز پایین شروع میکند و به تدریج دوز شما را طی هفتهها تا ماهها افزایش میدهد. اگر داروی یاسنال را برای 7 روز یا بیشتر متوالی مصرف نکردید، قبل از شروع مجدد با پزشک خود صحبت کنید. زیرا شاید لازم باشد برای کاهش خطر عوارض جانبی با دوز کمتر دارو را شروع کنید. همچنین در برخی بیماران اثرات و بهبودی در مدت زمان طولانیتری نمایان خواهد شد.
- قرص یاسنال برای زوال عقل از نوع آلزایمر نشان داده شده است. دوز پیشنهادی برای آلزایمر خفیف تا متوسط، 5 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی که ممکن است پس از 6-4 هفته به 10 میلی گرم در روز در صورت لزوم افزایش یابد.
- این مقدار دوز مصرفی برای آلزایمر متوسط تا شدید، 5 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی در ابتدا میباشد که ممکن است به 10 میلی گرم در روز بعد از 4-6 هفته افزایش یابد. همچنین در صورت لزوم، پس از 3 ماه به 23 میلی گرم در روز افزایش مییابد.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص یاسنال، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنشهای آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات تنفسی (مانند آسم، بیماری مزمن انسدادی ریه)، غش، تشنج، بیماری معده یا روده (مانند زخم)، مشکل در ادرار کردن (مانند بزرگ شدن پروستات) و… را به پزشک اطلاع دهید. پزشک در صورت نیاز نسخه دارویی شما را تغییر یا دوز را کاهش خواهد داد.
مصرف قرص یاسنال در برخی بیماران سبب خوابآلودگی و گیجی شده است. در این مواقع از مصرف الکل یا ماریجوانا (حشیش) خودداری کرده و تا حدامکان از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری بالایی (مانند رانندگی یا کار با تجهیزات) دارند، پرهیز کنید. این دارو ممکن است باعث ایجاد شرایطی شود که بر ریتم قلب (طولانی شدن QT) تأثیر میگذارد. طولانی شدن QT به ندرت میتواند باعث ضربان قلب سریع و نامنظم جدی (به ندرت کشنده) و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش) شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.
موارد هشدار استفاده از قرص یاسنال
- خطر خونریزی دستگاه گوارش، به ویژه در بیماران با سابقه زخم معده یا کسانی که از NSAID (داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی) استفاده میکنند، وجود دارد.
- مهارکنندههای کولین استراز احتمالاً در حین بیهوشی شل شدن ماهیچهای از نوع سوکسینیل کولین را زیاد میکنند.
- مهارکننده های کولین استراز ممکن است اثرات واگوتونیک روی گرههای سینوسی دهلیزی داشته باشند که به صورت برادی کاردی یا بلوک قلبی ظاهر میشود. همچنین این دارو در برخی بیماران سبب استفراغ شده است (خطر بالاتر با دوز 23 میلی گرم در روز).
- مصرف یاسنال در برخی موارد سبب بیاشتهایی یا کاهش وزن میشود (وابسته به دوز). همچنین کولینومیمتیکها ممکن است باعث انسداد خروجی مثانه شوند.
- مهارکنندههای کولین استراز باید با احتیاط با سابقه آسم یا بیماری انسدادی ریه تجویز شوند.
- در بیماران با سابقه اختلالات تشنج، انسداد مجاری ادراری، بیماری زخم معده، ناهنجاریهای هدایت قلبی یا بیماریهای تنفسی از جمله COPD یا آسم با احتیاط مصرف شود.
- مصرف این دارو گاهی با طولانی شدن QT و torsades de pointes همراه است. در بیماران در معرض خطر رپلاریزاسیون قلبی احتیاط کنید.
- موارد نادری از سندرم بدخیم نورولپتیک گزارش شده است که در صورت بروز علائم، قطع درمان را مد نظر قرار دهید.
- موارد نادری از رابدومیولیز پس از چند ماه درمان یا پس از شروع درمان گزارش شده است. در بیمارانی که عوامل خطر رابدومیولیز دارند، از جمله داروهای مرتبط با رابدومیولیز، احتیاط کنید. در صورت افزایش قابل توجه سطح CPK یا علائمی که نشان دهنده رابدومیولیز است، درمان را قطع کنید.
- بیماران کم وزن یا کمتر از 55 کیلوگرم ممکن است کاهش وزن، تهوع و استفراغ بیشتری را نسبت به بیماران بالای 55 کیلوگرم تجربه کنند.
موارد منع مصرف قرص یاسنال
- حساسیت به دونپزیل یا مشتقات پیپریدین
عوارض جانبی قرص یاسنال (Yasnal)
تهوع، استفراغ، اسهال، از دست دادن اشتها و کاهش وزن، سرگیجه، خواب آلودگی، ضعف، مشکل خواب، لرزش (لرز) یا گرفتگی عضلات ممکن است با تطبیق بدن با دارو رخ دهد. این اثرات معمولاً 1-3 هفته طول میکشد و سپس کاهش مییابد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل مشکل در ادرار کردن، درد شدید معده و شکم، مدفوع سیاه، استفراغ شبیه تفاله قهوه، تشنج، ضربان قلب آهسته، تند یا نامنظم، سرگیجه شدید، غش و… میباشد.
- حالت تهوع (3-19%)
- اسهال (5-15%)
- بیخوابی (2-14%)
- تصادف (7-13%)
- عفونت (11%)
- سردرد (3-10%)
- استفراغ و گرفتگی (3-8%)
- خستگی (3-8٪)
- بیاشتهایی (2-8%)
- فشار خون بالا (3٪)
- رویاهای غیرعادی و توهم (3%)
- سردرگمی و سنکوپ
عوارض جانبی پس از بازاریابی یاسنال
درد شکمی، بیقراری، پرخاشگری، کوله سیستیت، تشنج، بلوک قلبی (همه انواع)، کم خونی همولیتیک، هپاتیت، هیپوناترمی، سندرم بدخیم نورولپتیک، پانکراتیت، بثورات پوستی، رابدومیولیز، طولانی شدن QTc، سندرم استیونز جانسون، اپیدرمیوز و اپیدرمال توکسیک
تداخل دارویی یاسنال
- کاهش اثرات داروها توسط قرص یاسنال: عوامل آنتی کولینرژیک، داروهای بلاککننده عصبی-عضلانی (غیر دپلاریزان)
- کاهش اثرات یاسنال توسط داروها: عوامل آنتی کولینرژیک، دیپیریدامول
- افزایش اثرات داروها توسط یاسنال: آمیفامپریدین، داروهای ضد سایکوز، بنوکسینات، بتابلاکرها، داروهای ایجادکننده برادیکاردی، سریتینیب، آگونیست های کولینرژیک، فکسینیدازول، هالوپریدول، ایوابرادین، لاکوزامید، عوامل طولانی کننده فاصله QT (بیشترین خطر)، سیپونیمود، سوکسینیل کولین
- افزایش اثرات یاسنال توسط داروها: آمیفامپریدین، کورتیکواستروئیدها (سیستمیک)، میدودرین، روکسولیتینیب، ترلیپرسین، توفاسیتینیب
مصرف قرص یاسنال (Yasnal) در دوران بارداری و شیردهی
اطلاعات کافی در مورد خطرات رشدی مرتبط با مصرف در زنان باردار وجود ندارد. در مطالعات حیوانی، هنگامی که یاسنال به موشها و خرگوشهای باردار در طول اندامزایی تجویز شد، سمیت رشدی مشاهده نشد، اما تجویز به موشها در اواخر بارداری و در طول شیردهی منجر به افزایش مردهزایی و کاهش بقای فرزندان در دوزهای مرتبط بالینی شد. در جمعیت عمومی ایالات متحده، خطرات پس زمینه تخمینی نقایص مادرزادی و سقط جنین در حاملگیهای بالینی شناخته شده به ترتیب 2 تا 4 درصد و 15 تا 20 درصد است. خطرات پس زمینه نقایص مادرزادی و سقط جنین برای جمعیت مشخص شده ناشناخته است.
تاثیر قرص یاسنال در شیردهی
هیچ دادهای در مورد وجود یاسنال یا متابولیتها در شیر انسان، اثرات آن بر نوزاد شیرخوار یا تولید شیر وجود ندارد. فواید رشدی و سلامتی تغذیه با شیر مادر باید همراه با نیاز بالینی مادر به درمان و هرگونه عوارض جانبی احتمالی بر روی نوزاد شیرخوار ناشی از دارو یا بیماری زمینهای مادر در نظر گرفته شود.
شرایط نگهداری داروی Yasnal
قرص یاسنال باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرصهای هفتگی و قطرههای چشمی، کرمها، چسبها و استنشاقها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال میتوانند آنها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روشهای خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمیتوانند آنها را مصرف کنند.
کلام آخر داروی یاسنال
در این مقاله به مدیریت و کنترل بیماری آلزایمز با داروی Yasnal، در مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداختیم. یاسنال، به عنوان یک داروی مهم از خانواده آنتیکولینسترازها، نقش موثری در بهبود علائم این بیماری داشته و به عنوان یکی از گزینههای اصلی در درمان آلزایمر معرفی شده است. استفاده مداوم از یاسنال میتواند بهبود عملکرد نوروترانسمیتر آستیل کولین در مغز را تسهیل کرده و علائم ناتوانی حافظه و اختلالات تفکری مرتبط با آلزایمر را کاهش دهد. این دارو همچنین ممکن است بهبودی در رفتار و کیفیت زندگی فرد مبتلا به آلزایمر را به همراه داشته باشد.
منبع سایت: Medscape
با سلام پدرم ۸۲ سال دارد و دچار آلزایمر شدن و بشدت بیقراری میکنند و پزشک ایشون بشون ممانتین و ترانکوبین ۱۰۰ و یاسنال ۱۰ تجویز کرده که شبها بشدت بیقراری و بیشفعالی میکنه که ما ممانتین و یاسنال را حذف کردیم که کمی بهتر شده. آیا اشکالی داره یاسنال و ممانتین را حذف کردیم؟ آیا ممکنه آلزایمرش تشدید بشه با حذف این داروها ؟
ممنون میشم جواب بدید. باتشکر
سلام کاربر گرامی
ممانتین و به خصوص یاسنال داروی اصلی آلزایمر هستند و نباید بدون مشورت پزشک قطع می کردید لطفا داروها را طیق دستور پزشک معالج ادامه داده و برای برطرف شدن بی قراری هم با ایشان مشورت نمایید.
سپاس از همراهی شما
سلام وقت بخیر، اولا دکترم گفته قرص یاسنال ۵ میلی و روز بخورم و اینکه با اولین قرص که خوردم حالت تهوع و دل پیچه گرفتم چکار باید بکنم؟؟؟؟
سلام کاربر گرامی
معمولا به این عارضه عادت ایجاد می شود اما بهتر است با پزشک خود مشورت نمایید تا در صورت صلاحدید ایشان داروی دیگری جایگزین شود.
سپاس ازهمراهی شما
ایا قرص یاسنال ۵ باید حتما شب مصرف شود؟؟ یا روز هم میتوان مصرف کرد؟؟
سلام کاربر گرامی
به علت اینکه ممکن است کمی باعث خواب آلودگی شود بهتر است شب ها مصرف شود.
سپاس از همراهی شما